Các thủ tục hành chính liên quan đến đất đai vốn là lĩnh vực phức tạp, phát sinh nhiều vướng mắc. Sau khi vận hành chính quyền địa phương hai cấp, trong số 14 thủ tục hành chính đất đai được chuyển về cho cấp xã thì có 5 thủ tục liên quan đến đăng ký, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.
Tạo điều kiện tối đa cho người dân
Tại nhiều địa phương, nhu cầu đến tìm hiểu về thủ tục đất đai của người dân khá lớn, thậm chí quá tải. Chị Nguyễn Thị Thu Hà, người dân tại phường Dương Nội (TP Hà Nội) cho biết, đã nộp hồ sơ xin làm cấp lại sổ đỏ cho gia đình từ trước khi vận hành chính quyền hai cấp nhưng hơn hai tháng mới được gọi đến để thực hiện các thủ tục.
Theo bà Vũ Thị Ngọc Hiền, Phó Chủ tịch UBND phường Dương Nội, để tạo thuận lợi cho người dân, địa phương đã tổ chức phân luồng, bố trí thêm lực lượng hỗ trợ, ngoài cán bộ chuyên môn còn có thêm các luật sư hỗ trợ pháp lý. Tuy nhiên đây chỉ là giải pháp tạm thời vì các đơn vị còn có nhiệm vụ của mình.
Tình trạng quá tải, chồng chéo trong giải quyết thủ tục đất đai, thậm chí thông tin về đất đai không chính xác với thực tế đang diễn ra trên nhiều địa phương. Thực trạng này chính là một trong những lý do Bộ Nông nghiệp và Môi trường và Bộ Công an phát động Chiến dịch 90 ngày làm sạch, làm giàu dữ liệu đất đai trên toàn quốc.
Ông Nguyễn Văn Thịnh, Phó trưởng Phòng Kinh tế xã An Khánh cho biết, xã được sáp nhập từ 5 xã cũ thuộc huyện Hoài Đức và hiện giờ mới có bản đồ địa chính mới. Để đáp ứng mục tiêu của chiến dịch 90 ngày làm sạch dữ liệu đất đai, xã An Khánh đã ban hành quyết định thành lập Ban Chỉ đạo, đồng thời triển khai kế hoạch thực hiện.
Các cán bộ trong xã đã bắt tay ngay vào thực hiện. Thống kê cụ thể số liệu về các thửa đất đã được cấp giấy chứng nhận và giao cho cán bộ chuyên môn phụ trách trên địa bàn 5 khu vực để tổng hợp rà soát trên cơ sở hồ sơ địa chính bản đồ địa chính và những thông tin mà văn phòng đăng ký đất đai đã chuyển về cập nhật vào hồ sơ.
"Chúng tôi hy vọng với quyết tâm từ Trung ương đến địa phương, chiến dịch 90 ngày làm giàu, làm sạch dữ liệu đất đai sẽ tháo gỡ tận gốc, mang lại dịch vụ công minh bạch, nhanh chóng và lấy người dân làm trung tâm phục vụ", ông Thịnh nói.
Với nhiều người dân ở xã An Khánh như ông Nguyễn Văn Kha, chiến dịch mang đến nhiều kỳ vọng. Sau khi phải chờ đợi, đi lại nhiều ngày để xin cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất do hồ sơ thửa đất dịch vụ được giao chưa được cập nhật lên hệ thống điện tử, ông rất mong mỏi những dữ liệu đất đai sớm được minh bạch và làm rõ.
“Tôi hy vọng việc vận hành chính quyền địa phương hai cấp cũng sẽ đi cùng với việc thực hiện các thủ tục hành chính qua mạng ngày càng nhiều. Người già như chúng tôi vẫn có thể thực hiện được nếu nhờ con cháu, chứ đi lại thực hiện thủ tục trực tiếp nhiều rắc rối quá”, ông Kha nói.
Chiến dịch hướng tới chuẩn hóa, cập nhật dữ liệu cho hơn 49,7 triệu thửa đất tại hơn 2.300 xã, phường, đồng thời xây dựng quy trình kỹ thuật thống nhất và phân rõ trách nhiệm cho chính quyền địa phương.
Đòi hỏi nhiều nỗ lực
Theo chiến dịch “làm giàu, làm sạch” dữ liệu đất đai, có khoảng gần 50 triệu thửa đất sẽ được phân loại thành ba nhóm: Nhóm dữ liệu đã hoàn chỉnh và có thể sử dụng ngay; nhóm cần bổ sung, xác thực thông tin chủ sử dụng đất, chủ sở hữu tài sản; nhóm dữ liệu không thể khai thác, phải xây dựng mới.
Đặc biệt, chiến dịch sẽ tập trung xác thực thông tin chủ sử dụng đất và chủ sở hữu tài sản bao gồm số thửa đất, giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở, cũng như số thẻ căn cước công dân đồng bộ với cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư… Đây là bước quan trọng để đồng bộ dữ liệu, khắc phục tình trạng sai lệch, chồng chéo và thiếu minh bạch, vốn tồn tại trong nhiều năm qua.
Như vậy, khi dữ liệu đất đai được chuẩn hóa, từng thửa đất sẽ có mã định danh. Người dân khi tra cứu sẽ có thông tin minh bạch, đầy đủ, đồng thời cũng giúp giảm hồ sơ giấy, hướng tới giải quyết thủ tục hành chính nhanh chóng. Tuy nhiên, việc định danh từng thửa đất sẽ đòi hỏi nhiều nỗ lực. Bởi ở nhiều nơi, dữ liệu địa chính xây dựng qua các thời kỳ chưa đầy đủ, đòi hỏi phải thu thập lại thông tin chủ sở hữu, giấy chứng nhận quyền sử dụng đất để đồng bộ chuẩn xác.
Ông Nguyễn Văn Thịnh cho biết, khó khăn khi triển khai là việc thiếu những tài liệu, biểu mẫu hướng dẫn chi tiết để có thể đạt kết quả và bảo đảm tiến độ.
Theo ông Mai Văn Phấn, Phó Cục trưởng Quản lý đất đai, Bộ NN&MT, chiến dịch "làm giàu, làm sạch" cơ sở dữ liệu đất đai cũng là một trong những nội dung để thực hiện chủ trương chính phủ điện tử, cung cấp công cụ cho cơ quan quản lý nhà nước trong quản lý đất đai theo mô hình hiên đại. Từ đó giúp cung cấp thông tin đầu vào nhanh chóng, thuận tiện, chính xác, giúp các cấp, các ngành quyết định chủ trương bảo đảm sát thực tiễn. Đồng thời, chiến dịch cũng góp phần nâng cấp chất lượng cung cấp dịch vụ công cho người dân và doanh nghiệp, bảo đảm người dân và doanh nghiệp được thụ hưởng hành chính công nhanh chóng, chính xác, hiệu quả.
“Cơ sở dữ liệu đất đai sau khi hoàn thiện được kết nối chung với các cơ sở dữ liệu ngành khác, bảo đảm toàn bộ hệ thống có thể sử dụng chung cho công tác quản lý nhà nước giải quyết thủ tục hành chính công cho người dân, doanh nghiệp trên môi trường điện tử”, ông Phấn nhấn mạnh.
Bộ Nông nghiệp và Môi trường cho biết, hiện Bộ đã tổ chức tập huấn cho 34 tỉnh, thành phố. Nhiều tổ công tác được cử đến nhiều địa phương. Trên cơ sở đó sẽ trao đổi kinh nghiệm, bám sát vào đặc thù của từng địa phương để đưa ra giải pháp hiệu quả nhất. Qua đó thúc đẩy việc triển khai một cách hiệu quả và chính xác.
Nhiều chuyên gia cũng đánh giá rất cao việc triển khai chiến dịch với kỳ vọng đầy đủ, chuẩn xác thông tin về dữ liệu đất đai sẽ giúp minh bạch cho thị trường. Đây được xem là một trong những nhiệm vụ trọng tâm, có ý nghĩa nền tảng trong tiến trình xây dựng chính phủ điện tử, thúc đẩy quản trị đất đai hiệu quả và hiện đại hơn.
