Lấy con người làm trung tâm của hệ thống giáo dục

Việc sử dụng, quản lý trí tuệ nhân tạo (AI) đúng cách đang là vấn đề lớn của các quốc gia. Nhân Ngày Quốc tế giáo dục năm nay, Liên hợp quốc cảnh báo AI không được phép thay thế quá trình học tập thiết yếu của con người, đồng thời kêu gọi các quốc gia lấy con người làm trung tâm của hệ thống giáo dục.
Ảnh minh họa. (Nguồn: unesco.org)
Ảnh minh họa. (Nguồn: unesco.org)

Trong thông điệp nhân Ngày Quốc tế giáo dục (24/1), Tổng Thư ký Liên hợp quốc Antonio Guterres nhấn mạnh những công nghệ đột phá như AI, sẽ hỗ trợ đắc lực cho người học ở mọi lứa tuổi trong suốt quá trình học tập. Tuy nhiên, những lợi ích to lớn cũng đi kèm “một số rủi ro đáng lo ngại”. Trong khi các hệ thống do AI điều khiển trở nên mạnh mẽ hơn, mục tiêu của con người và tác động do máy móc điều khiển có thể dễ dàng bị sai lệch.

Trong bối cảnh AI ngày càng được tích hợp nhiều hơn vào giáo dục, nhưng các quốc gia vẫn chia rẽ trong vấn đề sử dụng công nghệ tân tiến này. Ông Guterres khẳng định, trí tuệ nhân tạo không bao giờ được thay thế các yếu tố học tập thiết yếu của con người, đồng thời kêu gọi các nước cam kết lấy con người là trung tâm của hệ thống giáo dục tại khắp mọi nơi.

Theo dữ liệu mới nhất của Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa của Liên hợp quốc (UNESCO), hơn 60% số học sinh trung học tại các quốc gia có thu nhập cao đã tận dụng các công cụ AI tạo sinh để hỗ trợ học tập tại trường. Tuy nhiên, hiện vẫn còn thiếu hướng dẫn rõ ràng về sử dụng AI gây nhiều khó khăn cho các chuyên gia giáo dục.

Kết quả cuộc thăm dò của UNESCO được thực hiện vào tháng 5/2023 đối với 450 cơ sở giáo dục cho thấy chỉ 10% số trường đưa ra khuôn khổ chính thức về sử dụng AI. Trong khi đó, ngày càng có nhiều quốc gia áp đặt hạn chế các trường học sử dụng công nghệ này.

Dữ liệu mới của UNESCO chỉ ra rằng gần 40% quốc gia hiện có luật hoặc chính sách cấm sử dụng điện thoại di động trong trường học, tăng đáng kể so với mức 24% vào tháng 7/2023.

Tại nhiều nước, người dân vừa hào hứng, vừa lo ngại trí tuệ nhân tạo trở thành một “thế lực cần cảnh giác”. Theo báo cáo “Giải mã cuộc sống số Thái Lan 2024” của Telenor Asia - đồng sở hữu của công ty viễn thông Thái Lan True Corporation, gần 50% số người dùng internet ở Thái Lan cho biết AI là công nghệ mới mà họ hào hứng nhất và 77% số người được hỏi đã sử dụng các công cụ AI. Giải trí là lĩnh vực chính, với hơn 50% sử dụng AI cho phương tiện truyền thông xã hội và gần 40% tương tác với AI trên các nền tảng phát trực tuyến.

Theo Telenor, cuộc khảo sát cho thấy tác động sâu sắc của việc sử dụng điện thoại di động đối với việc định hình cuộc sống thông minh và an toàn hơn ở Thái Lan. Đồng thời, những phát hiện này đã chỉ ra những cơ hội to lớn mà AI có thể mang lại cho Thái Lan, từ việc tăng cường an toàn cá nhân đến phát triển giáo dục và giải trí.

Trong kỷ nguyên của các thiết bị tích hợp AI, điện thoại di động không chỉ giúp người Thái duy trì kết nối, truy cập tin tức mới nhất và giải trí, mà còn là “cánh cổng” dẫn đến các nguồn thu nhập và phát triển giáo dục. Tuy nhiên, 75% số người Thái được hỏi cảm thấy họ không kiểm soát được dữ liệu cá nhân trực tuyến. Lừa đảo tài chính và trộm cắp danh tính cũng là mối quan tâm hàng đầu với ít nhất 50% số người Thái lo lắng về điều này.

Đề cập đến AI, người đứng đầu Liên hợp quốc đánh giá cao những đóng góp của AI trong mọi mặt cuộc sống, song bày tỏ lo ngại về “những rủi ro sâu sắc” từ công nghệ này, nhất là nếu AI không được quản lý đúng cách. Ông Guterres cảnh báo AI có thể được sử dụng như một công cụ lừa dối và làm xói mòn lòng tin vào các thể chế, phá vỡ thị trường lao động và thậm chí ảnh hưởng đến các cuộc xung đột.

Loài người đang bước vào “kỷ nguyên số” mà ở đó AI là một công nghệ quan trọng. Đầu tư phát triển AI, phấn đấu trở thành “quốc gia AI” đang trở thành mục tiêu chiến lược của nhiều chính phủ. Tuy nhiên, bên cạnh tận dụng AI cũng cần chú ý phòng ngừa, ngăn chặn những ảnh hưởng tiêu cực mà công nghệ này mang lại và trên hết cần “lấy con người làm trung tâm” trong việc phát triển bất kể công nghệ mới nào.

Có thể bạn quan tâm

Cảng Los Angeles, California, Mỹ. (Ảnh minh họa: THX/TTXVN)

Nền kinh tế thế giới: Bức tranh tươi sáng

Tổ chức Hợp tác và Phát triển kinh tế (OECD) đánh giá nền kinh tế thế giới năm nay vẫn duy trì được sức bền và khả năng chống chịu với các cú sốc. Chỉ số tích cực của các nền kinh tế lớn, nhất là Mỹ và châu Âu, đã tô điểm các gam màu tươi sáng cho bức tranh kinh tế thế giới.

Dù có những trắc trở, song nỗ lực duy trì tiếp xúc, đàm phán, giải quyết bất đồng từ hai nước cho thấy triển vọng quan hệ Mỹ-Brazil vẫn tích cực.

Quan hệ Mỹ-Brazil: Vừa hợp tác, vừa cạnh tranh

Trong bối cảnh trật tự quốc tế bước vào thời kỳ tái cấu trúc mạnh mẽ, quan hệ Mỹ-Brazil nổi lên như một mối quan hệ then chốt và có tầm ảnh hưởng. Dù hợp tác ở nhiều lĩnh vực, quan hệ hai nước vẫn tồn tại nhiều điểm va chạm, phản ánh giai đoạn “vừa hợp tác, vừa cạnh tranh”.

(Ảnh: NGUYỄN AN/TTXVN)

Biển, hiệp ước và tương lai

Hiệp ước Địa Trung Hải: Một biển, Một hiệp ước, Một tương lai” vừa chính thức ra mắt, đánh dấu bước tiến lịch sử trong quan hệ giữa Liên minh châu Âu (EU) và các nước phía nam Địa Trung Hải. Hiệp ước được xem là nền tảng quan trọng để kiến tạo một không gian Địa Trung Hải gắn kết, hòa bình và thịnh vượng.

Người dân Palestine tại Dải Gaza. (Ảnh: THX/TTXVN)

Xung đột tại Dải Gaza: Hy vọng mong manh

Kế hoạch hòa bình do Mỹ đề xuất từng nhen lên hy vọng về chấm dứt cuộc xung đột kéo dài hơn hai năm qua tại Dải Gaza. Thế nhưng, bất chấp những nỗ lực thúc đẩy của cộng đồng quốc tế, kế hoạch này đang bị bao phủ bởi một màn sương mù nghi kị do những mâu thuẫn về lợi ích chính trị và sự thiếu lòng tin giữa các bên.

Ảnh minh họa. (Nguồn: Tân Hoa xã)

Mối lo “bong bóng AI”

Trí tuệ nhân tạo (AI) đang phát triển mạnh mẽ, là nhân tố quan trọng định hình bản đồ công nghệ toàn cầu. Khi “cơn sốt” AI ngày càng tăng nhiệt và chưa có dấu hiệu dừng lại, giới công nghệ đang bùng lên cuộc tranh luận: Liệu giá trị của thị trường AI có đang bị thổi phồng quá mức, trở thành “bong bóng” có thể vỡ bất cứ lúc nào?

(Ảnh minh họa: Tân hoa xã)

Hệ lụy từ dân số già

Ngân hàng Tái thiết và Phát triển châu Âu (EBRD) vừa công bố báo cáo hằng năm, qua đó khuyến cáo nhiều quốc gia cần nhanh chóng hành động để ngăn chặn đà tăng trưởng dân số chậm lại gây tổn hại nghiêm trọng triển vọng kinh tế dài hạn. Dân số già hóa cũng gây nhiều hệ lụy xã hội phức tạp.

Châu Âu đang tụt lại phía sau trong các lĩnh vực thúc đẩy tăng trưởng trong tương lai như trí tuệ nhân tạo. (Ảnh minh họa)

Châu Âu cần tăng sức đề kháng

Chủ tịch Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB) Christine Lagarde cảnh báo, "lục địa già" đang ngày càng dễ tổn thương trước các cú sốc như thuế quan của Mỹ, đang tụt lại phía sau trong các lĩnh vực thúc đẩy tăng trưởng trong tương lai như trí tuệ nhân tạo (AI).

Thứ trưởng Ngoại giao Lê Thị Thu Hằng làm việc với Cố vấn đối ngoại của Chủ tịch Hội đồng châu Âu, Veronika Musilova. Ảnh: Hương Giang. (Ảnh: Phóng viên TTXVN tại Bỉ)

Kết nối khu vực vì sự thịnh vượng chung

Với chủ đề “Cùng nhau kiến tạo một tương lai vững mạnh, thịnh vượng và an toàn”, Diễn đàn Bộ trưởng Liên minh châu Âu (EU)-Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương lần thứ 4 đã khai mạc tại thủ đô Brussels, Bỉ.

Ảnh https://cop30.br.

COP30 - Phép thử về tinh thần đoàn kết

Hội nghị lần thứ 30 Các bên tham gia Công ước khung của Liên hợp quốc về (COP30) tại Belem, Brazil đang bước vào giai đoạn cam go nhất, với những cuộc đàm phán đến đêm muộn để tháo gỡ khó khăn. 

Trụ sở Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (CDC) châu Phi tại Addis Ababa, Ethiopia. (Ảnh: Tân Hoa xã)

Châu Phi oằn mình đối phó những khó khăn chồng chất

Châu Phi đang căng mình chống chọi với dịch tả và sốt xuất huyết bùng phát tồi tệ nhất 25 năm qua. Sự oằn mình chống đỡ của Lục địa đen lại càng thêm khó trong bối cảnh ngành y tế toàn cầu rơi vào trạng thái tài chính ngày càng eo hẹp do bị cắt nguồn tài trợ.

Các nhà ngoại giao G7 nhóm họp tại Canada. Ảnh: G7

Mùa đông khắc nghiệt ở Ukraine

Một mùa đông lạnh giá, khắc nghiệt về nhiều mặt đang chờ Ukraine ở phía trước. Hệ thống sưởi ấm bị gián đoạn nghiêm trọng do giao tranh; ngọn lửa đoàn kết mà phương Tây dành cho Ukraine cũng có tín hiệu dần nguội với những tranh cãi quyết liệt chung quanh kế hoạch hỗ trợ tài chính cho Kiev.

Thủ tướng Đức Friedrich Merz phát biểu trong một cuộc họp báo ở Berlin. Ảnh: THX/TTXVN

Nền kinh tế Đức đứng trước ngã rẽ đầy thử thách

Hội đồng các chuyên gia Đức vừa công bố báo cáo thường niên 2025, với những đánh giá mang tính cảnh báo về triển vọng không mấy sáng sủa của nền kinh tế lớn nhất châu Âu. Theo đó, các gói kích thích và quỹ đầu tư khổng lồ chưa phát huy hiệu quả để đưa kinh tế Đức thoát khỏi khủng hoảng.

Tổng thống Mexico Claudia Sheinbaum đã tái khẳng định tầm quan trọng của việc duy trì sự đoàn kết của khu vực Mỹ Latinh và Caribe, đồng thời nhận định đây là thời điểm thích hợp để thảo luận về chủ đề này tại Hội nghị thượng đỉnh lần thứ IX của Cộng đồng các quốc gia Mỹ Latinh và Caribe (CELAC). (Ảnh: TTXVN)

CELAC-EU: Khẳng định cam kết hợp tác lâu dài

Hội nghị thượng đỉnh lần thứ tư giữa Cộng đồng các quốc gia Mỹ Latin và Caribe (CELAC) với Liên minh châu Âu (EU), diễn ra tại Colombia, được kỳ vọng thúc đẩy cam kết về “bộ ba chuyển đổi” gồm năng lượng-kỹ thuật số-môi trường, nhằm thiết lập lộ trình hợp tác cho hai năm tiếp theo giữa hai khu vực.

Tổng thống lâm thời Syria Ahmed al-Sharaa. (Ảnh tư liệu: AA/TTXVN)

Hội đồng Bảo an dỡ bỏ lệnh trừng phạt với Tổng thống lâm thời Syria: Tấm thẻ thông hành

Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc vừa thông qua nghị quyết do Mỹ soạn thảo về dỡ bỏ các lệnh trừng phạt nhằm vào Tổng thống lâm thời Syria Ahmed al-Sharaa. Quyết định của tổ chức đa phương lớn nhất hành tinh giúp Tổng thống Syria kịp thời có “tấm thẻ thông hành” cho chuyến công du tới Nhà trắng trong tuần này.

(Ảnh minh họa)

Báo động chảy máu chất xám

Nhiều quốc gia trên thế giới sẵn sàng mời gọi đội ngũ y tế từ các nước nghèo với mức lương hấp dẫn. Hàn Quốc là một trong những nước có nhiều chuyên gia giỏi ở lĩnh vực khoa học, công nghệ ra đi tìm “chân trời mới”. Thực trạng này đang làm dấy lên mối lo ngại chảy máu chất xám lĩnh vực y tế và khoa học, công nghệ toàn cầu.