Khơi thông dòng chảy pháp luật kinh doanh

Báo cáo Dòng chảy pháp luật kinh doanh năm 2024 do Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) công bố mới đây đã “phác họa bức tranh” tổng thể về môi trường pháp lý trong hoạt động đầu tư kinh doanh tại Việt Nam.

Công nhân Công ty TNHH một thành viên Dệt 8-3 vận hành dây chuyền sản xuất sợi. (Ảnh: TRẦN HẢI)
Công nhân Công ty TNHH một thành viên Dệt 8-3 vận hành dây chuyền sản xuất sợi. (Ảnh: TRẦN HẢI)

Tuy nhiên, vẫn còn những quy định thiếu linh hoạt, việc sửa đổi đôi lúc còn hình thức, chưa theo kịp thực tiễn, chưa tạo thuận lợi cho doanh nghiệp hoạt động...

Vẫn còn điểm nghẽn

Theo báo cáo của VCCI, năm 2024 Việt Nam đạt mức tăng trưởng GDP 7,09%, nằm trong nhóm nền kinh tế tăng trưởng nhanh nhất khu vực. Tuy nhiên, các doanh nghiệp vẫn đang đối mặt nhiều khó khăn, thách thức từ thể chế và thị trường khi chi phí sản xuất tăng, tiêu thụ chưa phục hồi mạnh và bài toán về nguồn lao động, vốn chưa được giải quyết triệt để.

Trong bối cảnh đó, 31 luật được Quốc hội thông qua, 182 nghị định từ Chính phủ và 629 thông tư từ các bộ được ban hành. Điều này cho thấy, cường độ lập pháp đã tăng gần gấp đôi so với năm 2023 và xu hướng dùng một luật sửa nhiều luật cũng đã được ưu tiên. Nhiều văn bản khác cũng đã được sửa đổi để cắt giảm thủ tục, giảm chi phí tuân thủ và phân cấp mạnh mẽ hơn cho địa phương.

Tuy nhiên, nhiều quy định vẫn chưa đủ linh hoạt, còn mang tính áp đặt, gây khó cho doanh nghiệp trong quá trình vận hành, một số thủ tục vẫn mất nhiều thời gian do thiếu đồng bộ giữa các cơ quan. Chính sách thuế và tài chính có nhiều điểm sáng như miễn giảm thuế, nhưng doanh nghiệp vẫn than phiền về chi phí tuân thủ và sự chồng chéo trong quy định.

Các chính sách về chuyển đổi xanh như trách nhiệm tái chế bao bì được chú trọng, nhưng doanh nghiệp vẫn “than phiền” gặp khó vì chi phí cao và khung pháp lý chưa rõ ràng. Đặc biệt, hoạt động thương mại điện tử đang phát triển nhanh, nhưng các quy định pháp lý còn nhiều khoảng trống, nhất là với các cá nhân kinh doanh nhỏ lẻ trên không gian mạng.

Trưởng nhóm Kỹ thuật Tiểu ban Thực phẩm dinh dưỡng của Hiệp hội Doanh nghiệp châu Âu tại Việt Nam (EuroCham) Nguyễn Hồng Uy nêu một vấn đề đáng lo ngại là tư duy “tiền kiểm” vẫn đang chi phối nhiều quy định. Theo ông Uy, về quy định công bố hợp quy: “Việc tập trung kiểm tra giấy tờ trước khi lưu hành sản phẩm đang tạo kẽ hở cho gian lận. Vụ 573 nhãn sữa giả dù có giấy hợp quy bị lực lượng chức năng phát hiện vừa qua là minh chứng cho thấy cần chuyển trọng tâm sang hậu kiểm để bảo vệ người tiêu dùng hiệu quả hơn”.

Còn theo Giám đốc Công ty Trách nhiệm hữu hạn ExtendMax Việt Nam Trần Thanh Phương, chi phí thử nghiệm và hợp quy cho điện thoại 5G trước năm 2022 chỉ khoảng 70 triệu đồng, nhưng từ sau năm 2022 có giai đoạn tăng lên tới 3 tỷ đồng, còn hiện giờ ổn định ở mức khoảng 1 tỷ đồng cho một sản phẩm. Chi phí tuân thủ quá cao so với quy mô thị trường dường như đang là một “rào cản” khiến trong năm 2023 có một số hãng giảm một phần ba sản phẩm điện thoại 5G đưa ra thị trường so với năm 2022.

Tìm giải pháp từ thực tiễn

Theo báo cáo của Văn phòng Chính phủ, từ năm 2021 đến đầu năm 2025, các bộ, cơ quan đã cắt giảm, đơn giản hóa 3.195 quy định kinh doanh tại 281 văn bản quy phạm pháp luật trên tổng số 15.763 quy định kinh doanh, đạt 20,2%.

Bên cạnh đó, trong năm có 172 thủ tục hành chính tại 32 văn bản quy phạm pháp luật đã được các bộ, ngành phân cấp, trong giai đoạn 2022-2024 đã có 19/21 bộ, cơ quan thực hiện phân cấp 328/699 thủ tục hành chính tại 65 văn bản quy phạm pháp luật. Tuy nhiên, theo nhận định của một số chuyên gia kinh tế, cần phân loại rõ hơn các đề xuất, cắt giảm đơn giản hóa từ đó có thể phân tích sâu hơn mức độ tác động của các đề xuất này. Các thủ tục sau phân cấp gần như không thay đổi, chưa giảm các tầng nấc trung gian và thời gian giải quyết thủ tục.

Chủ tịch VCCI Phạm Tấn Công cho rằng, Nhà nước cần chuyển từ tư duy “tiền kiểm” sang “hậu kiểm” nhằm giảm áp lực cho doanh nghiệp và khuyến khíchđổi mới sáng tạo; xây dựng khung pháp lý đồng bộ, đặc biệt trong các lĩnh vực như thương mại điện tử và chuyển đổi xanh; tạo điều kiện để doanh nghiệp tham gia sâu hơn vào quá trình soạn thảo chính sách, từ góp ý ban đầu đến phản biện chi tiết.

Doanh nghiệp cần được coi là đối tác trong xây dựng chính sách chứ không chỉ là đối tượng chịu tác động của pháp luật nhằm giúp chính sách sát với nhu cầu thực tiễn...

Có thể bạn quan tâm

Vận hành nhà máy điện rác ở Gia Bình, Bắc Ninh. (Ảnh NAM PHONG)

Thúc đẩy các dự án đầu tư xanh

Trong hành trình hiện thực hóa cam kết Net Zero vào năm 2050, bên cạnh các chính sách chung, những chính sách cụ thể thúc đẩy đầu tư xanh giữ vai trò then chốt. Thách thức lớn nhất hiện nay là ngoài yêu cầu về kỹ thuật, hạ tầng, cơ chế phối hợp và nhân lực, các dự án xanh luôn cần nguồn vốn rất lớn.

ESG đã trở thành yêu cầu bắt buộc đối với doanh nghiệp muốn duy trì tính cạnh tranh, thu hút nhà đầu tư và phát triển bền vững. (Ảnh: Đỗ Bảo)

Thực hành ESG cần sự đột phá

Những năm gần đây, Đảng và Nhà nước liên tục ban hành các chủ trương, chính sách, định hướng quan trọng thúc đẩy kinh tế xanh và thực hành ESG (Môi trường-Xã hội-Quản trị); trong đó, nổi bật là Chiến lược quốc gia về tăng trưởng xanh giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn 2050.

[Video] Tuyến Cát Linh – Hà Đông vận hành hệ thống soát vé tự động không dùng tiền mặt

[Video] Tuyến Cát Linh – Hà Đông vận hành hệ thống soát vé tự động không dùng tiền mặt

Sáng 5/12, tại ga Cát Linh, tuyến đường sắt đô thị Cát Linh - Hà Đông chính thức vận hành hệ thống kiểm soát vé tự động. Hệ thống được lắp đặt đồng bộ tại các nhà ga, cho phép hành khách thanh toán bằng căn cước công dân gắn chip, mã QR, thẻ ngân hàng quốc tế cùng nhiều phương thức điện tử khác.

Sản xuất phân bón tại Công ty cổ phần Phân đạm và Hóa chất Hà Bắc.

Tái cấu trúc công nghệ sản xuất hóa chất

Giám đốc Công ty cổ phần DAP số 2 - Vinachem Vũ Việt Tiến cho biết, những tháng đầu năm, đơn vị đối diện nhiều khó khăn như giá nguyên liệu phục vụ sản xuất tăng cao, quặng tuyển apatit thiếu, chất lượng suy giảm so với thiết kế.

Người dân tỉnh Quảng Ninh nuôi trồng thủy sản trên biển.

Nâng sức cạnh tranh cho nghề nuôi trồng thủy sản biển

Việt Nam có đường bờ biển dài, nhiều đảo, vịnh, đầm, phá… tạo điều kiện thuận lợi để phát triển đa dạng các loại hình nuôi trồng thủy sản. Hiện nay, nhiều hợp tác xã, nhân dân tại các địa phương ven biển đang ứng dụng công nghệ mới vào nuôi trồng thủy sản giúp nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm và thu nhập.

Luật Thuế thu nhập cá nhân (sửa đổi) tiếp tục được điều chỉnh để phù hợp hơn với mức độ sống của người dân hiện nay. (Ảnh: minh họa)

Đề xuất những điểm đột phá về ngưỡng chịu thuế và biểu thuế tại Luật Thuế thu nhập cá nhân (sửa đổi)

Trên cơ sở ý kiến của các đại biểu Quốc hội, các chuyên gia, nhà khoa học, Bộ Tài chính đã phối hợp với các cơ quan có liên quan hoàn thiện quy định về thuế thu nhập cá nhân, theo đó đề xuất sửa đổi về ngưỡng chịu thuế, biểu thuế suất tại Dự thảo Luật Thuế thu nhập cá nhân (sửa đổi).

Đại diện lãnh đạo các đơn vị ký kết biên bản hợp tác giai đoạn 2026-2030.

Phát triển mô hình kinh tế nông nghiệp hữu cơ, tuần hoàn liên kết chuỗi giá trị tại Hà Tĩnh

Sáng 5/12, Hội Người cao tuổi Việt Nam phối hợp Hội Nông nghiệp tuần hoàn Việt Nam, Ủy ban nhân dân tỉnh Hà Tĩnh và Tập đoàn Quế Lâm tổ chức Hội nghị đánh giá kết quả giai đoạn I và triển khai hợp tác giai đoạn II về phát triển nông nghiệp hữu cơ, nông nghiệp tuần hoàn tại Hà Tĩnh giai đoạn 2026–2030.

Ảnh minh họa.

Bất động sản dẫn nhịp kéo thị trường, VN-Index giữ được sắc xanh dù áp lực bán lan rộng

Phiên giao dịch ngày 5/12, thị trường chứng khoán Việt Nam giao dịch trong sắc đỏ, thanh khoản toàn thị trường giảm, nhưng VN‑Index vẫn duy trì đà tăng với 1.741,32 điểm. Bất động sản là tâm điểm kéo thị trường, tuy nhiên sắc đỏ lan rộng tại các ngành khác, cho thấy áp lực điều chỉnh ở các nhóm vốn hóa lớn vẫn hiện hữu.

Bà Nghiêm Thị Hoàng Anh, Phó Giám đốc Trung tâm Xúc tiến đầu tư và Hỗ trợ doanh nghiệp Hà Nội phát biểu khai mạc. (Ảnh: ANH MINH).

Thuế doanh nghiệp trong giai đoạn mới: Gỡ nút thắt, tạo dư địa phát triển bền vững cho doanh nghiệp Hà Nội

Nhằm hỗ trợ doanh nghiệp thích ứng với những biến động trong cải cách thuế và môi trường đầu tư, ngày 5/12/2025 Trung tâm Xúc tiến đầu tư và Hỗ trợ doanh nghiệp Hà Nội phối hợp Sở Tài chính Hà Nội tổ chức tọa đàm “Thuế doanh nghiệp trong giai đoạn mới: Tìm nút thắt và thúc đẩy phát triển bền vững cho doanh nghiệp Hà Nội”.

Sẽ tiếp tục rà soát, cân đối để xác định mức vốn đối ứng địa phương cho phù hợp nhất

Sẽ tiếp tục rà soát, cân đối để xác định mức vốn đối ứng địa phương cho phù hợp nhất

Sáng 5/12, sau phần thảo luận về chủ trương đầu tư Chương trình mục tiêu quốc gia về nông thôn mới, giảm nghèo bền vững, phát triển kinh tế-xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi đến năm 2035, Bộ trưởng Nông nghiệp và Môi trường Trần Đức Thắng đã có phát biểu giải trình, làm rõ các nội dung đại biểu Quốc hội nêu.

Từ ngày 4 đến 6/12/2025, Cảng hàng không quốc tế Nội Bài tổ chức chạy thử các chuyến bay giả định, có sự tham gia của 80 cán bộ, công nhân viên các bộ phận liên quan.

Diện mạo, vị thế “công nghệ xanh, thông minh” của Nhà ga T2 Nội Bài mở rộng

Dự án trọng điểm mở rộng Nhà ga hành khách T2 (Cảng hàng không quốc tế Nội Bài) được khởi công ngày 19/5/2024, tổng mức đầu tư gần 5.000 tỷ đồng, thực hiện hoàn toàn bằng nguồn vốn của chủ đầu tư Tổng Công ty Cảng hàng không Việt Nam (ACV); trong đó, gói thầu chính thi công xây lắp có giá trị 4.600 tỷ đồng.

Cần xác định lại tỷ lệ vốn đối ứng cho phù hợp với các địa phương nghèo

Cần xác định lại tỷ lệ vốn đối ứng cho phù hợp với các địa phương nghèo

Sáng 5/12, tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 10, dưới sự điều hành của Phó chủ tịch Quốc hội Vũ Hồng Thanh, Quốc hội thảo luận ở hội trường về chủ trương đầu tư Chương trình mục tiêu quốc gia về nông thôn mới, giảm nghèo bền vững, phát triển kinh tế-xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi đến năm 2035.