Vụ đông năm nay, tại xã Nga Sơn, công tác chuẩn bị cho sản xuất được triển khai sớm và đồng bộ. Sau khi thu hoạch vụ mùa, các thôn tập trung giải phóng đất, xử lý đồng ruộng, bảo đảm xuống giống đúng khung thời vụ. Toàn xã gieo trồng khoảng 370ha cây các loại, trong đó tập trung vào các giống có lợi thế như lạc, ngô, khoai lang. Bà con cũng mở rộng diện tích khoai tây và rau màu, những cây trồng có giá trị kinh tế cao, gắn với tiêu thụ theo chuỗi.
Ông Mai Ngọc Hà, Trưởng Phòng Kinh tế, Ủy ban nhân dân xã Nga Sơn cho biết: “Điểm mấu chốt để nâng cao giá trị vụ đông là bố trí cơ cấu giống phù hợp với từng chân đất và diễn biến thời tiết. Năm nay, xã ưu tiên các giống ngắn ngày, năng suất cao, có khả năng thích ứng tốt, qua đó giảm rủi ro và tăng hiệu quả sản xuất”.
Theo ông Hà, cùng với lựa chọn giống, địa phương chú trọng áp dụng các biện pháp kỹ thuật như che phủ nilon trong trồng lạc, bố trí luân canh hợp lý để cải tạo đất và hạn chế sâu bệnh. Đối với cây khoai tây, cây trồng chủ lực của vụ đông, xã tổ chức gieo trồng tập trung, lựa chọn giống phù hợp với tiêu dùng và chế biến, đồng thời chủ động liên kết tiêu thụ sản phẩm.
Trên cánh đồng thôn Yên Ninh, xã Nga Sơn, không khí sản xuất những ngày cuối năm diễn ra khẩn trương. Tại những diện tích gieo trồng sớm, người dân theo dõi chặt chẽ sinh trưởng của cây trồng trong điều kiện thời tiết khá thuận lợi. Ở các chân ruộng gieo trồng muộn, công tác làm đất, hoàn thiện luống và chuẩn bị giống tiếp tục được đẩy nhanh nhằm bảo đảm kịp thời vụ và hạn chế rủi ro cuối vụ.
Cơ giới hóa được áp dụng đồng bộ trong các khâu làm đất, lên luống, vận chuyển vật tư, giúp giảm chi phí và nâng cao hiệu quả sản xuất. Các hợp tác xã dịch vụ nông nghiệp phối hợp chặt chẽ với chính quyền địa phương trong điều tiết nước tưới, khoanh vùng tiêu úng và hướng dẫn phòng trừ sâu bệnh hại.
Ông Mai Đăng Bắc, Giám đốc Hợp tác xã dịch vụ nông nghiệp Nga Yên, chia sẻ: “Vụ đông năm nay gặp nhiều bất lợi do mưa bão đầu vụ, vì vậy yếu tố thời vụ được đặt lên hàng đầu. Chúng tôi hướng dẫn bà con gieo trồng sớm nhóm cây ưa ấm, còn các cây ưa lạnh thì bố trí phù hợp với diễn biến thời tiết để bảo đảm sinh trưởng và năng suất”.
Tại xã Hoa Lộc, vùng chuyên canh rau màu lớn của tỉnh Thanh Hóa, sản xuất vụ đông được triển khai theo hướng linh hoạt sau những đợt mưa lớn trong các tháng đầu vụ. Đến thời điểm này, diện tích gieo trồng vụ đông của xã đã đạt hơn 95% kế hoạch. Trên các cánh đồng, bà con tập trung chăm sóc, làm cỏ, bón phân, bảo đảm rau sinh trưởng đồng đều.
Chị Đoàn Thị Năm, nông dân thôn Xuân Yên, xã Hoa Lộc, cho biết: “Thời điểm này, gia đình tôi ưu tiên trồng các loại rau ngắn ngày, khoảng hơn một tháng là cho thu hoạch. Năm nay chúng tôi trồng xen canh nhiều, gối vụ để lúc nào cũng có rau bán ra thị trường”.
Theo người dân chia sẻ, mưa bão khiến nguồn cung rau có thời điểm sụt giảm, giá tăng cao. Tuy nhiên, nhờ gieo trồng kịp thời các loại rau ngắn ngày, chỉ sau một thời gian ngắn, nguồn cung dần ổn định trở lại. Kết quả này có sự hỗ trợ rõ nét từ vai trò tổ chức sản xuất của các hợp tác xã tại địa phương, khi nhiều diện tích được sản xuất theo hợp đồng, phục vụ chế biến và xuất khẩu.
Ông Hoàng Văn Toàn, Giám đốc Hợp tác xã kinh doanh dịch vụ nông nghiệp Phú Lộc, chia sẻ: “Hợp tác xã đứng ra liên kết với doanh nghiệp, tổ chức cho bà con trồng ngô ngọt, cải bó xôi phục vụ chế biến, xuất khẩu. Bà con cứ yên tâm sản xuất, không lo đầu ra. Đầu vụ mưa bão nên cũng vất vả, nhưng nhờ kinh nghiệm và nhiều cố gắng, tình hình rau màu dịp này cũng ổn định”.
Tại tỉnh Thanh Hóa, vai trò đầu tàu của doanh nghiệp trong tổ chức sản xuất trồng trọt ngày càng được phát huy rõ nét. Hiện có 8 doanh nghiệp lớn thu mua, chế biến lúa gạo với tổng công suất 274.600 tấn; khoảng 30 doanh nghiệp tham gia thu mua, chế biến rau, củ, quả. Nhiều loại cây trồng chủ lực như mía, sắn, khoai tây, ớt, lúa gạo, rau màu, cây thức ăn chăn nuôi đã được ký hợp đồng liên kết sản xuất và bao tiêu ngay từ đầu vụ. Các chuỗi liên kết được duy trì ổn định nhiều năm, hình thành vùng nguyên liệu tập trung, tạo đầu ra tương đối bền vững cho nông dân.
Từ nền tảng đó, tổ chức sản xuất theo chuỗi, gắn với doanh nghiệp và thị trường đang góp phần nâng cao chất lượng, gia tăng giá trị sản phẩm trồng trọt của địa phương. Thực tiễn cho thấy, đặc biệt trong sản xuất vụ đông, mô hình liên kết theo chuỗi, bám sát nhu cầu thị trường không chỉ phát huy hiệu quả kinh tế mà còn tạo tiền đề mở rộng thị trường tiêu thụ, trong đó có xuất khẩu.
