Huy động nguồn lực tư nhân cho đầu tư và phát triển đường sắt

Theo Bộ trưởng Xây dựng Trần Hồng Minh, quy định về đầu tư dự án đường sắt bằng nguồn ngân sách ngoài nhà nước sẽ mở ra cơ hội cho tư nhân và huy động được nguồn lực tư nhân cho đầu tư và phát triển đường sắt, qua đó góp phần làm giảm áp lực cho ngân sách nhà nước đối với việc bố trí vốn cho lĩnh vực này.

Phát biểu sau phiên thảo luận về dự án Luật Đường sắt (sửa đổi) tại Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV chiều 18/6, Bộ trưởng Trần Hồng Minh cho biết, thực tiễn công tác đầu tư xây dựng các dự án đường sắt quốc gia, đường sắt đô thị trong thời gian qua cho thấy còn nhiều khó khăn, vướng mắc.

Các vướng mắc vấn đề chính như là huy động nguồn lực khó khăn, trình tự, thủ tục đầu tư, việc triển khai thực hiện quy hoạch cũng như công tác giải phóng mặt bằng kéo dài, phát triển công nghiệp đường sắt gần như không thực hiện được. Do đó, rất cần thiết phải hoàn chỉnh hệ thống hành lang pháp lý để tháo gỡ.

Đồng thời, Bộ Chính trị cũng đã ban hành 4 nghị quyết gọi là “bộ tứ chiến lược”, trong đó có Nghị quyết 57, Nghị quyết 59, Nghị quyết 66 và Nghị quyết 68 rất cần phải được thể chế. Việc bổ sung những cơ chế, chính sách đặc thù này vào Luật Đường sắt và thông qua tại kỳ họp này là cần thiết để có đầy đủ các cơ sở chính trị, cơ sở pháp lý và cơ sở thực tiễn.

ndo_br_img-1750239261357-1750240401020.jpg
Bộ trưởng Xây dựng Trần Hồng Minh. (Ảnh: DUY LINH)

Đi vào giải trình, làm rõ một số vấn đề được các đại biểu đề cập, Bộ trưởng Trần Hồng Minh cho biết dự thảo Luật đã đề xuất quy định rút ngắn trình tự đầu tư như: được thực hiện đồng thời một số công việc chuẩn bị dự án, lập thiết kế kỹ thuật tổng thể (FEED) thay cho thiết kế cơ sở; bồi thường, hỗ trợ tái định cư, không phải thực hiện bước chủ trương đầu tư đối với đường sắt đô thị…

“Các chính sách này đều được ban hành và góp phần đẩy nhanh tiến độ thực hiện từ 2 đến 5 năm. Chính phủ đã ban hành Nghị định số 123 ngày 11/6/2025 quy định chi tiết về kỹ thuật tổng thể và cơ chế đặc thù cho một số dự án đường sắt khi có hiệu lực từ ngày 1/7/2025 để có thể áp dụng được ngay”, Bộ trưởng nêu rõ.

Về chính sách phát triển đô thị theo định hướng phát triển giao thông công cộng (TOD), Bộ trưởng Trần Hồng Minh nhấn mạnh, phát triển TOD mang lại lợi ích kép, vừa góp phần quy hoạch chỉnh trang đô thị, tối ưu hóa hiệu quả sử dụng đất, vừa tạo ra nguồn thu cho ngân sách nhà nước từ đất đai để đầu tư trở lại cho phát triển kinh tế-xã hội nói chung, trong đó có phát triển hệ thống đường sắt.

Mô hình TOD cũng góp phần mở ra không gian phát triển kinh tế dọc tuyến đường sắt, tăng cơ hội phát triển, bảo đảm đời sống cho người dân chung quanh khu vực đường sắt.

Theo Bộ trưởng, khi nhà đầu tư tham gia đầu tư dự án đường sắt bằng vốn ngoài nhà nước thì cũng cần phải có chính sách ưu đãi cho họ như được chỉ định thầu, tiếp cận quỹ đất sạch khu vực TOD…, nếu đưa ra đấu thầu thì rất khó triển khai.

“Chúng ta đều biết đầu tư đường sắt rất lâu mới thu hồi được vốn. Chẳng hạn với tuyến đường sắt Bắc-Nam, chúng ta bỏ ra tổng mức đầu tư 67 nghìn tỷ đồng, theo chúng tôi tính toán phải mất khoảng 140 năm. Giờ chúng ta kêu gọi nhà đầu tư tư nhân tham gia thì phải có lợi ích gì hài hòa giữa các bên mới được”, Bộ trưởng Trần Hồng Minh nêu rõ.

ndo_br_img-1750239261381-1750240401798.jpg
Quang cảnh phiên họp. (Ảnh: DUY LINH)

Đối với chính sách phát triển công nghiệp đường sắt, phát triển khoa học và chuyển giao công nghệ, Bộ trưởng đánh giá, đây là một trong những chính sách nổi bật của dự thảo Luật này, thể chế hóa kịp thời chỉ đạo của lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Chính phủ về phát triển công nghiệp, chuyển giao công nghệ trong lĩnh vực đường sắt theo hướng tự lực, tự chủ, tự cường.

Một nội dung khác được nhiều đại biểu quan tâm đó là việc đầu tư dự án đường sắt bằng nguồn ngân sách ngoài nhà nước để thể chế hóa Nghị quyết 68 của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân.

Theo Bộ trưởng Trần Hồng Minh, quy định này sẽ mở ra cơ hội cho tư nhân và huy động được nguồn lực tư nhân cho đầu tư và phát triển đường sắt, qua đó góp phần làm giảm áp lực cho ngân sách nhà nước đối với việc bố trí vốn cho lĩnh vực này.

Dự thảo Luật cũng đã quy định rõ vai trò quản lý nhà nước trong phê duyệt khung tiêu chuẩn để kiểm soát về công nghệ, giữ thẩm quyền của cơ quan chuyên môn về xây dựng thực hiện thẩm định, kiểm tra công tác nghiệm thu về chất lượng các công trình.

“Trong hợp đồng luôn bao gồm đầy đủ các điều kiện theo cơ sở pháp luật, kèm theo đó hằng năm vẫn có các số liệu kiểm toán của Kiểm toán Nhà nước, vì vậy sẽ không bao giờ có chuyện tư nhân tham gia đầu tư phát triển đường sắt bán dự án cho nước ngoài”, Bộ trưởng khẳng định.

Cũng theo tư lệnh ngành Xây dựng, đây là lần đầu tiên quy định về chính sách phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực được đưa vào luật chuyên ngành, với tư duy vừa khơi thông, tháo gỡ nhưng cũng không thể thiếu các thiết chế để giám sát công khai, minh bạch.

Trong đó, có quy định khi đấu thầu hay chỉ định thầu thì phải có sự tham gia đại diện các cơ quan như: Bộ Quốc phòng, Bộ Công an, thanh tra, kiểm toán và Kiểm toán Nhà nước có trách nhiệm kiểm toán tổng mức đầu tư. Ngoài quy định này, tất cả các tổ chức, cá nhân tham gia đều chịu sự điều chỉnh của nhiều luật khác nhau, bao gồm cả Bộ luật Hình sự.

Ngoài ra, để bảo đảm tính đồng bộ của dự thảo Luật với các Luật được sửa đổi tại Kỳ họp thứ 9, Bộ trưởng Trần Hồng Minh cho biết, trong hai ngày vừa qua, Bộ Xây dựng đã phối hợp chặt chẽ với Bộ Tài chính rà soát các luật do hai bộ chủ trì soạn thảo và chỉnh lý các nội dung liên quan như thuế, quy hoạch, đấu thầu, đầu tư công… để bảo đảm tính thống nhất.

Có thể bạn quan tâm

Tổng số lao động đăng ký là 1.050,8 nghìn lao động trong 11 tháng qua, tăng 16% so với cùng kỳ 2024. (Ảnh: HNV)

Cả nước có gần 178 nghìn doanh nghiệp đăng ký thành lập mới 11 tháng qua

Theo Cục Thống kê (Bộ Tài chính), 11 tháng năm 2025, cả nước có gần 178 nghìn doanh nghiệp đăng ký thành lập mới với tổng số vốn đăng ký là 1.753,2 nghìn tỷ đồng và tổng số lao động đăng ký là 1.050,8 nghìn lao động, tăng 20,9% về số doanh nghiệp, tăng 20,9% về vốn đăng ký và tăng 16% về số lao động so cùng kỳ năm 2024.

Ông Luis Alberto Hernández Tejeda, Tổng Giám đốc Công ty Alquizar và ông Nguyễn Khắc Hoàng, Tổng Giám đốc Công ty Hoàng Gia Việt ký kết văn bản hợp tác. (Ảnh: Đại sứ quán Việt Nam tại Cuba)

Việt Nam và Cuba ký kết dự án hợp tác nông nghiệp trị giá hơn 50 triệu USD tại Cuba

Việc Công ty Hoàng Gia Việt ký kết Hợp đồng Liên doanh kinh tế quốc tế với Công ty Nông nghiệp Alquizar thuộc Tập đoàn Doanh nghiệp Nông-Lâm nghiệp Artemisa của Cuba không chỉ là một thỏa thuận thương mại đơn thuần, mà còn là minh chứng cho nỗ lực ngoại giao kinh tế tích cực của Đại sứ quán Việt Nam tại Cuba.

Nghệ nhân chế tác phụ kiện bạc tại tỉnh Hồ Nam, miền trung Trung Quốc. (Ảnh: Xinhua)

Ngày 6/12, giá bạc khôi phục đà tăng

Tính đến 10 giờ 10 phút sáng 6/12 (giờ Việt Nam), giá bạc khôi phục đà tăng, giao dịch quanh mức 58,273 USD/ounce. Cùng chiều với giá bạc thế giới, nhiều doanh nghiệp trong nước như: Phú Quý, Ancarat, Sacombank… đồng loạt điều chỉnh tăng giá bạc giao dịch ở hai chiều mua-bán.

Vận hành nhà máy điện rác ở Gia Bình, Bắc Ninh. (Ảnh NAM PHONG)

Thúc đẩy các dự án đầu tư xanh

Trong hành trình hiện thực hóa cam kết Net Zero vào năm 2050, bên cạnh các chính sách chung, những chính sách cụ thể thúc đẩy đầu tư xanh giữ vai trò then chốt. Thách thức lớn nhất hiện nay là ngoài yêu cầu về kỹ thuật, hạ tầng, cơ chế phối hợp và nhân lực, các dự án xanh luôn cần nguồn vốn rất lớn.

ESG đã trở thành yêu cầu bắt buộc đối với doanh nghiệp muốn duy trì tính cạnh tranh, thu hút nhà đầu tư và phát triển bền vững. (Ảnh: Đỗ Bảo)

Thực hành ESG cần sự đột phá

Những năm gần đây, Đảng và Nhà nước liên tục ban hành các chủ trương, chính sách, định hướng quan trọng thúc đẩy kinh tế xanh và thực hành ESG (Môi trường-Xã hội-Quản trị); trong đó, nổi bật là Chiến lược quốc gia về tăng trưởng xanh giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn 2050.

[Video] Tuyến Cát Linh – Hà Đông vận hành hệ thống soát vé tự động không dùng tiền mặt

[Video] Tuyến Cát Linh – Hà Đông vận hành hệ thống soát vé tự động không dùng tiền mặt

Sáng 5/12, tại ga Cát Linh, tuyến đường sắt đô thị Cát Linh - Hà Đông chính thức vận hành hệ thống kiểm soát vé tự động. Hệ thống được lắp đặt đồng bộ tại các nhà ga, cho phép hành khách thanh toán bằng căn cước công dân gắn chip, mã QR, thẻ ngân hàng quốc tế cùng nhiều phương thức điện tử khác.

Sản xuất phân bón tại Công ty cổ phần Phân đạm và Hóa chất Hà Bắc.

Tái cấu trúc công nghệ sản xuất hóa chất

Giám đốc Công ty cổ phần DAP số 2 - Vinachem Vũ Việt Tiến cho biết, những tháng đầu năm, đơn vị đối diện nhiều khó khăn như giá nguyên liệu phục vụ sản xuất tăng cao, quặng tuyển apatit thiếu, chất lượng suy giảm so với thiết kế.

Người dân tỉnh Quảng Ninh nuôi trồng thủy sản trên biển.

Nâng sức cạnh tranh cho nghề nuôi trồng thủy sản biển

Việt Nam có đường bờ biển dài, nhiều đảo, vịnh, đầm, phá… tạo điều kiện thuận lợi để phát triển đa dạng các loại hình nuôi trồng thủy sản. Hiện nay, nhiều hợp tác xã, nhân dân tại các địa phương ven biển đang ứng dụng công nghệ mới vào nuôi trồng thủy sản giúp nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm và thu nhập.

Luật Thuế thu nhập cá nhân (sửa đổi) tiếp tục được điều chỉnh để phù hợp hơn với mức độ sống của người dân hiện nay. (Ảnh: minh họa)

Đề xuất những điểm đột phá về ngưỡng chịu thuế và biểu thuế tại Luật Thuế thu nhập cá nhân (sửa đổi)

Trên cơ sở ý kiến của các đại biểu Quốc hội, các chuyên gia, nhà khoa học, Bộ Tài chính đã phối hợp với các cơ quan có liên quan hoàn thiện quy định về thuế thu nhập cá nhân, theo đó đề xuất sửa đổi về ngưỡng chịu thuế, biểu thuế suất tại Dự thảo Luật Thuế thu nhập cá nhân (sửa đổi).