Gìn giữ, phát huy giá trị Di tích lịch sử

Di tích lịch sử Nhà tù Phú Lợi tại phường Phú Lợi (Thành phố Hồ Chí Minh) được xếp hạng di tích lịch sử quốc gia từ năm 1980. Sau gần 70 năm tồn tại và 45 năm xếp hạng di tích lịch sử quốc gia, đến nay nhiều hạng mục tại Di tích lịch sử Nhà tù Phú Lợi đã xuống cấp nghiêm trọng rất cần được trùng tu, sửa chữa.

Khuôn viên Nhà giam C tại Di tích lịch sử Nhà tù Phú Lợi.
Khuôn viên Nhà giam C tại Di tích lịch sử Nhà tù Phú Lợi.

Nhà tù Phú Lợi do chế độ Ngô Đình Diệm và đế quốc Mỹ dựng lên năm 1957 để giam cầm các chiến sĩ cách mạng và những người yêu nước. Tồn tại trong 8 năm (từ 1957 đến năm 1964), Nhà tù Phú Lợi được mệnh danh “địa ngục trần gian” là nơi ghi dấu tội ác tột cùng của đế quốc và tay sai.

Tại Nhà tù Phú Lợi, ngày 1/12/1958, Mỹ-Diệm đã gây ra vụ đầu độc tù nhân chính trị làm chết rất nhiều tù nhân. Trước tội ác tàn độc này, Tổ chức Ðảng Cộng sản trong nhà tù vừa tổ chức tự cứu chữa cho nhiều tù nhân bị trúng độc, vừa kiên quyết đấu tranh tố cáo hành động dã man này.

Vụ việc nhanh chóng lan truyền rộng, gây làn sóng căm phẫn không chỉ trong nước mà cả thế giới, buộc Nhà tù Phú Lợi phải đóng cửa vào năm 1964. Sự kiện đầu độc tại Nhà tù Phú Lợi đã gây ra sự phẫn nộ đối với những người yêu chuộng hòa bình trên toàn thế giới, làm nhân dân cả nước Việt Nam sôi sục căm thù và dấy lên làn sóng đấu tranh của nhân dân giành lấy độc lập, tự do dân tộc.

Nhà tù Phú Lợi là một trong những chứng tích tố cáo tội ác chiến tranh xâm lược của Mỹ và bè lũ tay sai Ngô Đình Diệm và trở thành nơi giáo dục truyền thống cách mạng cho thế hệ trẻ.

Tại chứng tích tố cáo tội ác này, ngày 10/7/1980, Di tích lịch sử Nhà tù Phú Lợi được Bộ Văn hóa và Thông tin (nay là Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch) xếp hạng di tích lịch sử quốc gia.

Trên di tích có tổng diện tích đất 77.028m2 có các hạng mục chính: Nhà giam C, phòng kỷ luật, sàn nằm các nhà A và B, lô cốt trung tâm và 4 lô cốt góc, tượng đài “Phú Lợi căm thù”, khối nhà làm việc-phòng chiếu phim-phòng trưng bày… Lịch sử Việt Nam đã sang trang mới nhưng sự hy sinh của các đảng viên, những chiến sĩ trung kiên đã đấu tranh anh dũng... vẫn mãi trường tồn tại Nhà tù Phú Lợi.

Ngày nay, Di tích lịch sử Nhà tù Phú Lợi còn lưu giữ những hiện vật, những lời kể của các nhân chứng có tác dụng giáo dục rất lớn đối với thế hệ mai sau. Chứng kiến những dấu tích đau thương còn lại ở nơi đây giúp người dân, khách tham quan cảm nhận và hiểu thêm giá trị của cuộc sống yên bình ngày nay.

Với những ý nghĩa sâu sắc đó, Di tích lịch sử Nhà tù Phú Lợi là một trong những địa chỉ đỏ, là điểm đến của khách tham quan trong những tour du lịch văn hóa-lịch sử; mỗi năm di tích tiếp đón gần 100.000 lượt khách đến tham quan.

Đối với công tác bảo tồn và phát huy giá trị di tích, trên cơ sở đề án “Bảo tồn, tôn tạo và phát huy giá trị các di tích lịch sử-văn hóa và danh lam thắng cảnh trên địa bàn tỉnh Bình Dương đến năm 2010 và định hướng đến năm 2020”, năm 2011 Di tích lịch sử Nhà tù Phú Lợi được đầu tư tu bổ, tôn tạo với các hạng mục, như: khu nhà làm việc-nhà trưng bày-nhà chiếu phim; cổng di tích, hàng rào, phục dựng cảnh giam cầm, sinh hoạt của tù nhân, hệ thống sân vườn, đèn chiếu sáng, đường nội bộ…

Năm 2019, từ nguồn vốn Chương trình mục tiêu Quốc gia, Di tích lịch sử Nhà tù Phú Lợi được tu sửa hạng mục cổng di tích, làm lối đi vào các lô cốt góc, dặm vá nền nhà giam, quét vôi lô cốt trung tâm và các lô cốt góc. Năm 2020 đầu tư xây dựng nhà vệ sinh phục vụ khách tham quan di tích. Năm 2021, năm 2023 và năm 2024 đã thực hiện tu sửa cấp thiết hạng mục Nhà giam C.

Bên cạnh đó, hằng năm, di tích được đầu tư thực hiện xử lý, chống mối mọt di tích định kỳ 4 lần/năm, chăm sóc khuôn viên, cây kiểng nhằm duy trì vẻ mỹ quan cho di tích. Di tích lịch sử Nhà tù Phú Lợi có ý nghĩa truyền thống và lịch sử, là nơi thu hút đông đảo khách tham quan hiện được Bảo tàng Bình Dương, trực thuộc Sở Văn hóa và Thể thao Thành phố Hồ Chí Minh quản lý.

Bà Văn Thị Thùy Trang, Giám đốc Bảo tàng Bình Dương cho biết: Mặc dù được duy tu, bảo dưỡng qua các năm nhưng trải qua gần 70 năm tồn tại, chịu tác động của điều kiện tự nhiên cho nên hiện nay Di tích lịch sử cấp quốc gia Nhà tù Phú Lợi xuống cấp nghiêm trọng, có dấu hiệu nứt gãy từng bộ phận kết cấu, ảnh hưởng xấu đến tổng thể kiến trúc của Nhà giam C, gây nguy hiểm cho khách tham quan. Một số hạng mục thuộc khu nhà làm việc nhà trưng bày-nhà chiếu phim bị thấm dột. Hệ thống tượng composite trong Nhà giam C và phòng kỷ luật với số lượng 500 tượng có trang phục bằng chất liệu vải dễ hư hỏng, bạc màu, bám bụi, nhiều tượng đã xuống cấp nghiêm trọng…

Để nâng cao hiệu quả công tác bảo vệ và phát huy giá trị di tích, bảo đảm tính liên tục, phù hợp với tình hình thực tiễn của địa phương và quy định của Luật Di sản văn hóa, Thành phố Hồ Chí Minh cần sớm xây dựng và ban hành quy chế quản lý, bảo vệ và phát huy giá trị di tích trên địa bàn thành phố.

Đối với các di tích cấp quốc gia, trong đó có Di tích lịch sử Nhà tù Phú Lợi cần tăng cường đầu tư kinh phí cho hoạt động bảo quản, tu bổ, chống xuống cấp, bảo đảm an toàn cho di tích và khách tham quan. Đây cũng là giải pháp phát triển du lịch bền vững gắn với giữ gìn các giá trị văn hóa truyền thống, lịch sử của Thành phố Hồ Chí Minh.

Có thể bạn quan tâm

Các đối tượng tại cơ quan Công an. (Ảnh: Công an cung cấp)

Thành phố Hồ Chí Minh: Khởi tố năm đối tượng về hành vi sản xuất, buôn bán hàng giả

Ngày 27/12, Cơ quan Cảnh sát điều tra, Công an Thành phố Hồ Chí Minh (Phòng Cảnh sát kinh tế) đã ra Quyết định khởi tố vụ án, khởi tố bị can và Lệnh bắt bị can để tạm giam đối với năm đối tượng về hành vi “Sản xuất, buôn bán hàng giả là thuốc chữa bệnh, thuốc phòng bệnh” của nhãn hiệu “Siang Pure Oil”.

Diễn tập ứng phó sự cố bức xạ và hạt nhân cấp thành phố.

[Ảnh ] Thành phố Hồ Chí Minh diễn tập quy mô lớn, sẵn sàng ứng phó sự cố bức xạ và hạt nhân

Diễn tập ứng phó sự cố bức xạ và hạt nhân cấp thành phố vừa được Ủy ban nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh tổ chức không chỉ nhằm kiểm tra khả năng phản ứng nhanh và hiệp đồng tác chiến giữa các lực lượng liên ngành, mà còn khẳng định cam kết của thành phố trong bảo đảm an ninh bức xạ trước những rủi ro công nghệ hiện đại.

Phát huy vai trò trung tâm kiến tạo thể chế đưa Thành phố Hồ Chí Minh tăng tốc, bứt phá

Phát huy vai trò trung tâm kiến tạo thể chế đưa Thành phố Hồ Chí Minh tăng tốc, bứt phá

Thời gian qua, Hội đồng nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh không chỉ làm tốt vai trò là cơ quan dân cử ở địa phương, đại diện cho ý chí và nguyện vọng của nhân dân, mà còn là trung tâm kiến tạo thể chế, quyết định nhiều chính sách kịp thời, hợp lòng dân, góp phần quan trọng vào sự phát triển kinh tế-xã hội trên địa bàn.

Cơ sở 2 của Trường đại học Y khoa Phạm Ngọc Thạch được đầu tư hiện đại nằm trong Cụm Y tế Tân Kiên. (Ảnh: THẾ ANH).

Thành phố Hồ Chí Minh thực hiện quyết sách giảm tải hạ tầng cho ngành y tế

Tại kỳ họp thứ 7, Hội đồng nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh khóa X, nhiệm kỳ 2021-2026, thành phố đã thông qua hai nghị quyết quan trọng về đầu tư hạ tầng y tế giai đoạn 2026-2030. Đây là bước đi chiến lược trong bối cảnh hệ thống y tế đô thị đang chịu sức ép lớn do quá tải và yêu cầu ngày càng cao về chăm sóc sức khỏe.

Chương trình “Đồng diễn dưỡng sinh vì sức khỏe cộng đồng” tại Thành phố Hồ Chí Minh.

Phát triển y dược học dân tộc trong giai đoạn mới

Trước yêu cầu mới về nâng cao chất lượng chăm sóc sức khỏe trong giai đoạn già hóa dân số, đồng thời bệnh mạn tính có xu hướng gia tăng, y học cổ truyền đang khẳng định vai trò không thể thay thế, kết hợp hài hòa, khoa học và hiệu quả giữa Đông-Tây y, hướng đến chăm sóc sức khỏe toàn diện, bền vững cho người dân.

Các đại biểu tham quan sản phẩm công nghệ cao được trưng bày tại Triển lãm vi mạch do Khu Công nghệ cao Thành phố Hồ Chí Minh tổ chức.

Hệ sinh thái bán dẫn đang chuyển mình mạnh mẽ

Với lợi thế địa kinh tế độc đáo, khung pháp lý đột phá và sự quyết tâm, Thành phố Hồ Chí Minh có nhiều cơ hội phát triển ngành bán dẫn, hướng đến tự chủ công nghệ, đưa thành phố trở thành một mắt xích quan trọng, có giá trị cao trong chuỗi bán dẫn toàn cầu.

Liên kết sản xuất, thúc đẩy kinh tế tập thể

Liên kết sản xuất, thúc đẩy kinh tế tập thể

Những năm qua, các hợp tác xã nông nghiệp ở phía đông Thành phố Hồ Chí Minh mạnh dạn liên kết sản xuất, bao tiêu nông sản của nông dân, góp phần giải quyết việc làm thường xuyên, ổn định cho lao động địa phương, từ đó, hình thành nền kinh tế tập thể bền vững, phát triển kinh tế nông nghiệp cho khu vực.

Công nhân lao động may mặc quần áo tại Công ty TNHH Panko Via.

Ổn định tình hình tại doanh nghiệp chấm dứt hoạt động sản xuất có 2.640 lao động

Ngày 25/12, Ban Quản lý các khu chế xuất và công nghiệp Thành phố Hồ Chí Minh cho biết, liên quan tình hình chấm dứt hoạt động sản xuất-kinh doanh tại Công ty Trách nhiệm hữu hạn Panko Vina ở phường Bến Cát (Thành phố Hồ Chí Minh), đến thời điểm này chưa có thông tin công ty nợ lương và nợ bảo hiểm xã hội của công nhân.

“Xây Tết 2026” trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh.

[Ảnh] "Xây Tết 2026” trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh, hướng đến chăm lo cho người lao động trong và ngoài ngành xây dựng.

Chiều 23/12, Báo Nhân Dân, Trung tâm Báo chí Thành phố Hồ Chí Minh và Công ty cổ phần xây dựng Coteccons tổ chức Lễ ký kết biên bản ghi nhớ, chung tay mở rộng quy mô chương trình “Xây Tết 2026” trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh, hướng đến chăm lo cho người lao động trong và ngoài ngành xây dựng.

Ê-kíp phẫu thuật chấn thương sọ não phức tạp tại Bệnh viện đa khoa Vũng Tàu.

Bệnh viện đa khoa Vũng Tàu lần đầu thực hiện phẫu thuật chấn thương sọ não phức tạp

Với sự hỗ trợ chuyên môn từ Bệnh viện Nhân dân Gia Định, ê-kíp bác sĩ tại Bệnh viện đa khoa Vũng Tàu lần đầu tiên thực hiện thành công ca phẫu thuật chấn thương sọ não phức tạp. Kết quả này khẳng định sự hiệu quả của mô hình hợp tác, hỗ trợ chuyên môn do Sở Y tế Thành phố Hồ Chí Minh triển khai thời gian qua.

Các đại biểu tham gia thu gom rác trong chương trình "Ngày hội sống xanh.

Lan tỏa thông điệp sống xanh từ địa danh lịch sử

Ngày 23/12, tại Nghĩa trang Hàng Keo (đặc khu Côn Đảo, Thành phố Hồ Chí Minh), Trung tâm Văn hóa, Nghệ thuật và Thể thao Bà Rịa-Vũng Tàu phối hợp Ủy ban nhân dân đặc khu Côn Đảo tổ chức Lễ khai mạc “Ngày hội sống xanh tuyên truyền bảo vệ môi trường, phát triển bền vững biển đảo năm 2025” với chủ đề “Vì biển đảo xanh”.

Cảng Gemalink (phường Phước Hòa), nơi tiếp nhận chuyến vận tải container bằng sà-lan điện do Tập đoàn CMA CGM triển khai.

Hạ tầng “vàng” cho vận tải xanh

Khu vực phía đông Thành phố Hồ Chí Minh có lợi thế cảng biển và sông ngòi, tạo nên cơ hội dẫn dắt chuyển đổi xanh trong logistics. Khi chi phí xanh dần trở thành yếu tố cạnh tranh toàn cầu thì hạ tầng “vàng” chính là “lá bài chiến lược” để Thành phố Hồ Chí Minh vươn lên.