Giấc mơ và khát vọng tận hiến

Trong suốt cuộc trò chuyện kéo dài hơn ba giờ đồng hồ, họa sĩ, nhà điêu khắc Đinh Gia Thắng đã kể cho tôi nghe nhiều kỷ niệm nằm lòng về Bà mẹ Việt Nam anh hùng Nguyễn Thị Thứ (Điện Thắng, Điện Bàn, Quảng Nam) - nguyên mẫu công trình Tượng đài "Bà Mẹ Việt Nam anh hùng" của anh.
Công trình quần thể Tượng đài "Bà Mẹ Việt Nam anh hùng" của điêu khắc gia Đinh Gia Thắng.
Công trình quần thể Tượng đài "Bà Mẹ Việt Nam anh hùng" của điêu khắc gia Đinh Gia Thắng.

Mẹ là suối nguồn bao la, vô tận, là linh hồn của đất nước. Mẹ sinh ra từ mảnh đất anh hùng, sinh ra những người con anh hùng và hóa thân vào hồn thiêng sông núi Việt Nam.

Nguồn cảm hứng mang dáng hình Mẹ

Lần đầu, Họa sĩ Đinh Gia Thắng hội ngộ với giới họa sĩ Đà Nẵng bằng ba tác phẩm trưng bày tại Triển lãm mỹ thuật "Nắng tháng 4". Đây là ba trong số bảy tác phẩm mới nhất của anh, gồm tác phẩm hội họa "Mộng chiều xuân" và hai tác phẩm điêu khắc "Cội nguồn hạnh phúc" và "Trong lòng đại dương".

Chia sẻ với tôi về nhóm bảy tác phẩm mỹ thuật vừa hoàn thiện với phong cách hiện đại, phá cách nhưng mang đậm giá trị văn hóa, cội nguồn Việt Nam, anh say sưa kể về những điều mình tâm huyết và gửi gắm vào từng tác phẩm. Ở đó, dáng hình người mẹ, người phụ nữ Việt Nam chừng như đã ăn sâu vào tiềm thức, vào nội lực sáng tạo của anh trên từng phác thảo. Để đến khi các tác phẩm hoàn thiện và được "hé lộ" một phần tại Triển lãm mỹ thuật "Nắng tháng 4", người xem, giới chuyên môn mới ngỡ ngàng vì một Đinh Gia Thắng dạn dày kinh nghiệm, một Đinh Gia Thắng vượt lên những thành công đã có của mình với Tượng đài "Bà Mẹ Việt Nam anh hùng", tiếp tục khẳng định quá trình miệt mài lao động, sáng tạo nghệ thuật với niềm đam mê tận hiến đến cùng.

Tác phẩm "Mộng chiều xuân" được khởi thảo từ giấc mơ đẹp với hình ảnh ba thiếu nữ trong trang phục truyền thống, bay bổng trong không gian nhiều lớp đồng hiện, với sắc hồng của hoa đào bên sắc vàng của hoa mai, hòa với mầu hoa oải hương bắt đầu nở cuối mùa xuân ở Đà Lạt thể hiện khát vọng về một mùa xuân tươi đẹp, hạnh phúc, bình yên đến với mọi người. Đây là tác phẩm hội họa theo phong cách hiện đại với lối bố cục, nhịp điệu của tranh hoành tráng, có sự pha trộn phong cách hiện thực, siêu thực và ấn tượng.

Nhưng đến với tác phẩm điêu khắc "Cội nguồn hạnh phúc", một lần nữa Họa sĩ Đinh Gia Thắng hiện thực hóa nguồn cảm xúc bất tận từ mẹ. "Cội nguồn hạnh phúc" là tác phẩm điêu khắc hiện đại pha âm hưởng truyền thống, với một góc nhìn riêng, một triết lý riêng về hạnh phúc gia đình. Tác phẩm không chỉ mang ý nghĩa sâu xa với thế hệ hôm nay, mà còn mang ý nghĩa giáo dục đối với những thế hệ kế tiếp trong tương lai, nhắc nhở lớp con, cháu chúng ta luôn ý thức về cội nguồn, qua hình ảnh đàn chim Lạc đưa con thuyền bay tới bến bờ hạnh phúc…

"Trong lòng đại dương" cũng là một tác phẩm điêu khắc theo phong cách hiện đại, nhưng có sự kết hợp vẻ đẹp của cả ngôn ngữ điêu khắc và ngôn ngữ hội họa. Là sự kết hợp của khối và mầu sắc được sử dụng chất liệu vỏ trứng, vàng, bạc thếp và mầu sơn mài. Tác phẩm tạo nên một hiệu ứng lạ, độc đáo, vừa dí dỏm, vừa hài hước nhưng mang tính thời sự. "Tôi muốn tìm hướng đi đột phá mới trong ngôn ngữ điêu khắc, đó là tìm nhiều hình thức biểu đạt khác nhau", Họa sĩ Đinh Gia Thắng chia sẻ.

Thời gian để hoàn thành một tác phẩm mất hơn nửa năm. Và khi ngồi ngắm lại những đứa con tinh thần mình đã thức trắng nhiều đêm để hoàn thiện, anh nói rằng mình là người hạnh phúc. Anh tâm đắc nhất là tác phẩm "Cội nguồn hạnh phúc", vì "Tôi muốn gửi gắm thông điệp khát vọng về một thế giới hòa bình, hạnh phúc, nhân ái. Khẳng định Việt Nam là điểm đến an toàn, bình yên và hấp dẫn với bạn bè quốc tế".

Họa sĩ, nhà điêu khắc Đinh Gia Thắng chia sẻ về tác phẩm điêu khắc "Trong lòng đại dương".
Họa sĩ, nhà điêu khắc Đinh Gia Thắng chia sẻ về tác phẩm điêu khắc "Trong lòng đại dương".

Vượt qua chính mình

Tác phẩm điêu khắc Tượng đài "Bà Mẹ Việt Nam anh hùng" của Họa sĩ Đinh Gia Thắng đạt giải Vàng mỹ thuật Việt Nam năm 2015 và năm 2022, anh tiếp tục vinh dự được trao tặng Giải thưởng Nhà nước về văn học, nghệ thuật với tác phẩm quần thể Tượng đài "Bà Mẹ Việt Nam anh hùng". Giải thưởng này là sự ghi nhận của Đảng và Nhà nước đối với Tượng đài "Bà Mẹ Việt Nam anh hùng" mà Họa sĩ Đinh Gia Thắng dành tâm huyết, trí tuệ và tình cảm gần 10 năm để hoàn thành. Đây là động lực thôi thúc anh tiếp tục sáng tạo, cống hiến.

Anh khẳng định, trước hết phải có cái tâm trong sáng khi thực hiện. Tượng đài đòi hỏi phải chiếm lĩnh không gian. Nếu không làm được điều này thì công trình sẽ thất bại. Cho nên, làm tượng đài phải đòi hỏi kiến thức về mặt kiến trúc, quy hoạch để tính toán được tương quan tỷ lệ giữa chiều cao, chiều rộng với khuôn viên, với cự ly đường dẫn;… Khi làm tượng đài cũng phải dự báo quá trình phát triển đô thị, biến động cảnh quan để tượng đài không bị lạc hậu. Có nghĩa là, phải có tầm nhìn không gian dài hạn.

Với Triển lãm mỹ thuật "Nắng tháng 4", anh muốn đưa những hình ảnh đẹp về sự đổi mới của đất nước, con người Việt Nam đến với bạn bè, giới yêu mỹ thuật, điêu khắc trong và ngoài nước. Đây là một dấu ấn khó quên khi anh hội ngộ và tham gia trưng bày các tác phẩm tâm huyết cùng anh chị em họa sĩ, điêu khắc của thành phố Đà Nẵng.

"Tôi muốn gửi gắm đến anh em họa sĩ trẻ là khi mình làm tác phẩm nghệ thuật thì phải hết sức có trách nhiệm đối với sản phẩm của mình. Một tác phẩm có chất lượng cao về nội dung, hình thức đòi hỏi phải có sự đầu tư, trăn trở, suy nghĩ và tìm những lối đi riêng, tìm những ý tứ riêng, thật độc đáo. Một điều chắc chắn rằng, kỹ năng nghề nghiệp phải làm sao đạt được chất lượng nghệ thuật tốt nhất. Và tránh làm việc cẩu thả. Khi bắt tay vào xây dựng hình thành tác phẩm, để mang lại được giá trị đích thực thì mỗi anh em phải làm việc nghiêm túc, hết mình vì tác phẩm của mình thì tác phẩm mới đạt được độ chín. Chúng ta chưa nói về đỉnh cao của tác phẩm nhưng ít nhất phải đạt được độ chín", anh nhắn gửi.

Có được những thành công đó, Họa sĩ Đinh Gia Thắng đã phải trải qua một quá trình lao động sáng tạo nghiêm túc, tốn rất nhiều mồ hôi, nước mắt và luôn phải "vượt qua chính mình". Anh luôn nghĩ và đau đáu về những người đã hy sinh, đổ máu để đất nước có ngày hôm nay. Đối với anh, mỗi công trình tượng đài là một tác phẩm thật sự phải làm bằng hết gan ruột, bằng cả trái tim; dùng hết khả năng trí tuệ, kiến thức của mình để xây dựng một công trình hoàn hảo. Hiện anh đang thực hiện cụm tượng đài "Huyền thoại Trường Sơn", và chuẩn bị chu đáo cho một triển lãm cá nhân vào thời gian gần nhất.

Thước đo của thành công, luôn gắn liền những nỗ lực, hy sinh thầm lặng. Anh cười hiền: "Mình là người hạnh phúc vì được sáng tác và luôn giữ được niềm đam mê sống và sáng tạo. Mình chết đi rồi đâu có mang được cái gì đi theo đâu. Quan trọng nhất là mình để lại được đất nước, cho thế hệ sau những di sản sống mãi với thời gian".

Họa sĩ, nhà điêu khắc Đinh Gia Thắng, sinh năm 1957 tại Hà Nội, hiện sinh sống và làm việc tại Đà Nẵng. Anh tốt nghiệp Trường đại học Mỹ thuật Hà Nội (nay là Trường đại học Mỹ thuật Việt Nam) khóa 1975-1980. Anh là tác giả của nhiều công trình tượng đài nổi tiếng, trong đó Quần thể tượng đài "Bà Mẹ Việt Nam anh hùng" được trao tặng Giải thưởng Nhà nước về văn học, nghệ thuật năm 2022.

Có thể bạn quan tâm

Để tạo nên đội ngũ lao động chất lượng cao, cần đổi mới căn bản công tác đào tạo nghề. (Trong ảnh: Lớp học nghề Kỹ thuật máy lạnh và điều hòa của Trường cao đẳng nghề Bắc khoa Hà Nội). Ảnh: Thành Đạt

Bước chuyển đổi về chất

Lời tòa soạn: Sau hơn 40 năm, hoạt động đưa người lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài đã đạt được nhiều kết quả. Trong bối cảnh cạnh tranh ngày một gay gắt, Việt Nam có những chuyển dịch từ trong chính sách cũng như sự chủ động của doanh nghiệp vì mục tiêu hướng đến sự chuyển đổi về chất trong xuất khẩu lao động.

Cơ quan chức năng Việt Nam họp với đối tác Hàn Quốc nhằm thúc đẩy hợp tác song phương trong lĩnh vực lao động, việc làm.

Đồng bộ giải pháp mở rộng thị trường thu nhập cao

Ông Đặng Đức Thuận, Phó Cục trưởng Quản lý lao động ngoài nước, Bộ Nội vụ, chia sẻ với Nhân Dân cuối tuần, về những giải pháp trong quản lý nhà nước để nâng cao chất lượng nguồn nhân lực xuất khẩu lao động. Đi đôi với đó là giảm khâu trung gian, chống lừa đảo, bảo vệ người lao động.

Các hình thái thời tiết ngày càng cực đoan buộc các đô thị phải sớm thay đổi cách ứng phó, tăng khả năng chống chịu. (Ảnh THÀNH ĐẠT)

Quy hoạch đô thị và sức đề kháng với thiên tai

Liên tiếp những đợt thiên tai bất thường xảy ra trong hai tháng qua đã khiến nhiều tỉnh, thành phố trên cả nước gánh chịu những hậu quả khôn lường, và làm bộc lộ nhiều bất cập, đặc biệt là hiện tượng ngập lụt tại các đô thị lớn.

Ứng phó ngập lụt đô thị không chỉ là nhiệm vụ kỹ thuật, mà còn là thước đo năng lực quản trị và tầm nhìn phát triển quốc gia. (Ảnh: Xuân Ngọc)

Chuyển đổi tư duy để chủ động thích ứng

Ngập lụt đô thị đã và đang trở thành vấn đề nổi cộm, kéo dài và khó giải quyết ở hầu hết các thành phố lớn của Việt Nam. Thời gian qua, dù hàng loạt dự án chống ngập được triển khai với vốn đầu tư lớn, nhưng tình trạng nước dâng ngập đường, nhà cửa, khiến giao thông tê liệt và đời sống người dân bị đảo lộn... vẫn tiếp diễn.

Ao Hoàng Giáp trong ngõ 99 Định Công Hạ (phường Định Công, Hà Nội) bị lấn chiếm, dựng nhà tạm và tập kết vật liệu xây dựng. (Ảnh VĂN HỌC)

Khi mặt nước vẫn đang bị thu hẹp

Tình trạng lấn chiếm, lấp ao, hồ, sông, kênh dẫn nước trái phép, không chỉ gây thất thoát tài sản công, mà còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến khả năng thoát nước, thấm nước của Thủ đô Hà Nội.

Công viên trữ nước Chulalongkorn Centenary ở trung tâm thủ đô Bangkok (Thái Lan) có khả năng lưu trữ hơn 1 triệu lít nước nhờ hệ thống hồ chứa liên hoàn. (Nguồn QUYHOACHDOTHI.VN)

Gợi mở từ thế giới

Trải qua hàng thập kỷ gồng mình chống chịu các hiện tượng thời tiết cực đoan, nhiều mô hình đô thị tích hợp khả năng chống chịu biến đổi khi hậu được triển khai ở các quốc gia như: Hà Lan, Nhật Bản, Singapore, Hàn Quốc hay Đức là minh chứng tiêu biểu cho tư duy "sống chung với nước" bằng khoa học, quy hoạch và quản trị hiện đại.

Trao quà cứu trợ đến với người dân vùng lũ tỉnh Đắk Lắk. (Ảnh TTXVN)

Cần chính sách đặc biệt

Hơn một tuần qua, sau đợt mưa lũ lịch sử, các tỉnh Lâm Đồng, Khánh Hòa, Đắk Lắk, Gia Lai vẫn oằn mình nỗ lực vượt qua những tổn thất nặng nề do thiên tai.

Công nhân EVNHANOI sử dụng máy đo nhiệt kiểm tra tình trạng thiết bị điện tại trạm biến áp vận hành không người trực. Ảnh: Thành Đạt

Từ ứng dụng tới làm chủ công nghệ chiến lược

Xuất phát từ chỉ đạo của Đảng, Nhà nước, và trên tinh thần cụ thể hóa Nghị quyết số 57-NQ/TW; Luật Khoa học, Công nghệ và Đổi mới sáng tạo, Việt Nam xác định tập trung nguồn lực phát triển các công nghệ chiến lược.

Quang cảnh Hội nghị Cấp cao ASEAN+3 lần thứ 28. (Ảnh VGP/Nhật Bắc)

Cải thiện môi trường kinh doanh nhờ hiện đại hóa quản lý

Một số ngành nghề như kinh doanh "tạm nhập, tái xuất" thực phẩm đông lạnh, xuất khẩu gạo hay dịch vụ kế toán… vốn được xác định là ngành nghề kinh doanh có điều kiện. Doanh nghiệp hoạt động trong các ngành nghề này thường khá chật vật, chạy đôn chạy đáo để lo hoàn thiện hồ sơ xin giấy phép kinh doanh.

Phó Tổng Giám đốc Qualcomm Gerardo Giaretta nhận định, kỹ sư Việt Nam có trình độ đẳng cấp thế giới.

Cú huých đủ mạnh

Một doanh nghiệp Việt Nam lọt vào báo cáo của Gartner, hệ quy chiếu khắt khe bậc nhất thế giới, có thể chỉ là một lát cắt nhỏ của ngành công nghệ. Nhưng đằng sau đó là tương lai đầy hứa hẹn: Người Việt đủ khả năng bước vào sân chơi công nghệ lõi, song cần có một cú huých đủ mạnh.

Công nhân EVNHANOI kiểm tra vận hành Hệ thống thiết bị đóng cắt hợp bộ. Ảnh: Thành Đạt

Hợp tác ba bên trong phát huy giá trị cốt lõi

Từ một hệ thống chủ yếu vận hành bằng thiết bị nhập khẩu, ngành điện Việt Nam đang bước vào giai đoạn vươn mình, nỗ lực làm chủ các công nghệ lõi, để không bị tụt lại trong xu thế chuyển dịch năng lượng toàn cầu.

Kiểm tra thông số thiết bị điện tại trạm biến áp. (Ảnh Thành Đạt)

Nền tảng quản lý, vận hành tối ưu lưới điện

Với yêu cầu ngày càng cao về chất lượng và độ tin cậy cung cấp điện, Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) không ngừng cải thiện nền tảng hạ tầng, ứng dụng các giải pháp công nghệ hiện đại. Trong đó, việc làm chủ nhiều bộ khung công nghệ cốt lõi giúp quá trình quản lý và vận hành lưới điện ngày càng hiệu quả.

Tòa nhà PECC2 Innovation Hub tại Thành phố Hồ Chí Minh đã vận hành BESS công suất 750 kW.

BESS - Gỡ nút thắt cho năng lượng tái tạo

Những năm gần đây, Việt Nam đã vươn lên nhóm quốc gia tăng trưởng năng lượng tái tạo nhanh nhất khu vực. Tuy nhiên, tình trạng nguồn điện sạch vẫn bị bỏ phí cần được ngành điện nhận diện và tìm lời giải.

Trung tâm Điều khiển số tại Trung tâm Điều độ Hệ thống điện Thành phố Hà Nội được xây dựng trên nền tảng hệ thống SCADA. (Ảnh Thành Đạt)

Đo độ phát triển công nghệ, đếm lợi thế cạnh tranh

Công nghệ lõi là những công nghệ nền tảng, có khả năng chi phối chuỗi sản xuất công nghiệp, tạo ra hệ sinh thái sản phẩm, dịch vụ có giá trị gia tăng cao. Làm chủ công nghệ lõi đồng nghĩa với việc nắm quyền thiết kế, tích hợp và sản xuất hệ thống, từ đó giảm phụ thuộc bên ngoài và nâng cao năng lực tự chủ công nghệ.

Đoàn đánh giá ngoài thuộc Trung tâm Kiểm định chất lượng giáo dục Thăng Long tiến hành kiểm định chất lượng một số chương trình đào tạo của Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn (Đại học Quốc gia Hà Nội).

Triết lý giáo dục trong thời đại thời AI

Triết lý giáo dục là nền tảng định hướng cho bảo đảm và kiểm định chất lượng giáo dục. Nó không chỉ là khẩu hiệu hay niềm tin chung, mà là hệ quy chiếu giá trị chi phối mọi hoạt động quản lý, giảng dạy và học tập.

Đoàn chuyên gia của Hiệp hội Kiểm định các Trường đại học Nhật Bản kiểm định chất lượng tại Trường đại học Việt Nhật. (Ảnh VJU)

Phép thử với năng lực tự đổi mới

Nếu như kiểm định chất lượng bên ngoài là "tấm gương phản chiếu" khách quan, thì bảo đảm chất lượng bên trong chính là "nội lực" duy trì và phát triển bền vững của chính mỗi trường đại học.

GS, TS Huỳnh Văn Chương (ảnh bên), Cục trưởng Quản lý Chất lượng - Bộ Giáo dục và Đào tạo.

Chuyển hóa từ công cụ thành động lực

Đánh giá hiện trạng công tác bảo đảm chất lượng giáo dục đại học và nêu định hướng một số giải pháp là nội dung cuộc phỏng vấn của phóng viên Nhân Dân cuối tuần với GS, TS Huỳnh Văn Chương (ảnh bên), Cục trưởng Quản lý Chất lượng - Bộ Giáo dục và Đào tạo.

PGS, TS Lê Văn Hảo.

Lan tỏa văn hóa chất lượng

Theo PGS, TS Lê Văn Hảo, Ủy viên Hội đồng Kiểm định chất lượng giáo dục của Trung tâm Kiểm định chất lượng giáo dục Thăng Long và Trung tâm Kiểm định chất lượng giáo dục Sài Gòn, các cơ sở giáo dục đại học cần có chiến lược và giải pháp cụ thể để hình thành và phát triển bền vững văn hóa chất lượng của nhà trường.

Sinh viên học tập tại Thư viện Trường đại học Công nghiệp Thành phố Hồ Chí Minh. (Nguồn: Website nhà trường)

Tâm tư "người trong cuộc"

Những năm qua, công tác kiểm định chất lượng giáo dục đại học đã được triển khai đồng bộ, có chiều sâu và đạt kết quả tích cực. Tuy nhiên, công tác tự đánh giá và bảo đảm chất lượng giáo dục đại học vẫn còn nhiều khó khăn.

Thiết kế: Khiếu Minh; ảnh: Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam và Thành Đạt

Tinh thần khai phóng và khát vọng sáng tạo

Tháng 11/1925, khóa khai giảng đầu tiên của ngôi trường Mỹ thuật Đông Dương, tiền thân của Trường đại học Mỹ thuật Việt Nam, đã đặt dấu mốc đặc biệt mang tính bước ngoặt cho một cuộc cách mạng thẩm mỹ lớn trong xã hội Việt Nam đương thời.  

Lê Anh Vân, Chiến lũy, sơn dầu, 100 x 129,5cm, 1984. trong Sưu tập của Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam.

Chủ động thay đổi để phát triển

Nhân Dân cuối tuần ghi nhận ý kiến của một số nhà giáo, nghệ sĩ, nhà sưu tập trong và ngoài nước về sự chuyển dịch của vị thế mỹ thuật Việt Nam trong đời sống văn hóa tinh thần của người Việt Nam nói riêng, trên bình diện quốc tế nói chung. 

Tô Ngọc Vân, Hai thiếu nữ và em bé, sơn dầu, 100,2 x 75cm, sáng tác năm 1944, trong danh mục Bảo vật quốc gia, thuộc sưu tập của Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam.

Những cơn sóng trào của khát vọng sáng tạo

Việc thành lập và nhanh chóng đi vào hoạt động của Trường Mỹ thuật Đông Dương đã góp phần quan trọng tạo nên bước ngoặt nhận thức của một lớp người Việt Nam về tính cá nhân và giá trị của sáng tạo cá nhân trong xã hội.

Triển lãm các bài nghiên cứu hình hoạ của nhiều thế hệ sinh viên nhà trường, tháng 9/2025, thu hút sự quan tâm của đông đảo giới chuyên môn. Ảnh: Mai Loan

Dưỡng chất cho mầm xanh nghệ thuật

Suốt hành trình 100 năm qua, Trường đại học Mỹ thuật Việt Nam, tiền thân là Trường Mỹ thuật Đông Dương, dù trải qua nhiều biến động lịch sử lớn lao nhưng luôn giữ vững mục tiêu đào tạo nghệ sĩ-người sáng tạo trong lĩnh vực mỹ thuật.

Đại diện hậu duệ danh hoạ Nguyễn Phan Chánh trao những suất học bổng đầu tiên của Quỹ mang tên ông cho sinh viên Trường đại học Mỹ thuật Việt Nam, tháng 10/2025.

Tự tin vượt qua nhiều giới hạn

Đông Nam Á vốn luôn được xem là một vùng ngoại vi của nghệ thuật đương đại thế giới, cho dù trong bối cảnh toàn cầu hóa ngày một sâu rộng. Những định chế nghệ thuật lớn vẫn “cư ngụ” ở châu Âu và Bắc Mỹ.