Để Đảng ta thật sự là đạo đức, là văn minh

Từ hôm nay, Báo Nhân Dân mở chuyên mục “Góp ý kiến vào dự thảo các văn kiện trình Đại hội XIV của Đảng” để truyền tải các ý kiến trí tuệ, tâm huyết góp ý vào dự thảo các văn kiện này.

Ngay từ khi tìm đường cứu nước, lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc - Hồ Chí Minh đã nhận thức rõ, sự nghiệp cách mệnh “Trước hết phải có Đảng cách mệnh”, “Đảng có vững cách mệnh mới thành công, cũng như người cầm lái có vững thuyền mới chạy. Đảng muốn vững thì phải có chủ nghĩa làm cốt, trong đảng ai cũng phải hiểu, ai cũng phải theo chủ nghĩa ấy. Đảng mà không có chủ nghĩa cũng như người không có trí khôn, tàu không có bàn chỉ nam”[1].

Chủ nghĩa chính là lý luận của học thuyết Mác-Lênin, là mục tiêu, lý tưởng cách mạng cao cả của chủ nghĩa xã hội, chủ nghĩa cộng sản, là khát vọng đi tới một xã hội tốt đẹp, công bằng, hạnh phúc, văn minh.

Cùng với nhấn mạnh lý luận cách mệnh có ý nghĩa quyết định bản chất của một đảng chân chính, lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc - Hồ Chí Minh còn đề ra 23 điểm về tư cách một người cách mệnh. Đó là những chuẩn mực đạo đức cách mạng của người cách mệnh và khái quát thành chuẩn mực của một đảng cách mệnh - đội tiền phong lãnh đạo sự nghiệp đấu tranh của giai cấp và dân tộc.

Trong lịch sử phát triển của nhân loại, cũng như văn hóa, tư tưởng, tôn giáo, pháp luật, đạo đức cũng thuộc phạm trù hình thái ý thức xã hội, có vai trò rất quan trọng cải biến tồn tại xã hội, thúc đẩy xã hội loài người phát triển.

Đạo đức không ngừng phát triển phản ánh sự tiến triển trong nhận thức của con người về hành vi ứng xử, nhân cách, lối sống. Đạo đức ghi nhận sự phát triển nhận thức của cộng đồng, giai cấp, vì vậy đạo đức mang tính cộng đồng, dân tộc và giai cấp. Có đạo đức của giai cấp chủ nô, phong kiến, tư sản và vô sản.

V.I.Lênin nêu rõ đạo đức của giai cấp vô sản là đạo đức cộng sản. Đạo đức ấy phục vụ cuộc đấu tranh cách mạng của giai cấp vô sản. “Đạo đức đó là những gì góp phần phá hủy xã hội cũ của bọn bóc lột và góp phần đoàn kết tất cả những người lao động chung quanh giai cấp vô sản đang sáng tạo ra xã hội mới của những người cộng sản”[2].

Chủ tịch Hồ Chí Minh đề cao vai trò của đạo đức cách mạng, nhân, nghĩa, trí dũng, liêm. Đó là cái gốc của Đảng cách mạng, người cách mạng. “Đạo đức đó không phải là đạo đức thủ cựu. Nó là đạo đức mới, đạo đức vĩ đại, nó không phải vì danh vọng của cá nhân, mà vì lợi ích chung của Đảng, của dân tộc, của loài người”[3].

Trong xây dựng một Đảng chân chính cách mạng, Hồ Chí Minh đặc biệt chú trọng bảo đảm sự đúng đắn của Cương lĩnh, đường lối của Đảng, nâng cao trình độ lý luận, trình độ học vấn, trí tuệ của Đảng, năng lực lãnh đạo, tổ chức hoạt động thực tiễn, gắn bó với dân tộc, giai cấp và nhân dân, đồng thời ra sức rèn luyện, tu dưỡng nâng cao đạo đức cách mạng, quét sạch chủ nghĩa cá nhân, bởi chủ nghĩa cá nhân là nguồn gốc của mọi căn bệnh làm suy yếu và phá hoại sự lãnh đạo của Đảng.

Đạo đức của giai cấp vô sản là đạo đức cộng sản

V.I.Lênin

Trong điều kiện Đảng cầm quyền, cán bộ, đảng viên nắm chức vụ, quyền hạn càng phải ra sức rèn luyện đạo đức cách mạng. Năm 1960, Bác Hồ khẳng định: “Đảng ta là đạo đức, là văn minh”[4].

Qua gần 40 năm đổi mới, đất nước ta đạt được những thành tựu to lớn có ý nghĩa lịch sử về chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội, quốc phòng, an ninh, đối ngoại, không ngừng nâng cao đời sống nhân dân. Xây dựng Đảng luôn luôn được xác định là nhiệm vụ trung tâm, then chốt, công tác cán bộ là then chốt của xây dựng Đảng.

Cùng với thành công về xây dựng, chỉnh đốn và nâng cao năng lực lãnh đạo, cầm quyền của Đảng, vẫn còn một số hạn chế, trong đó có sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống của một bộ phận cán bộ, đảng viên và biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ.

Sứ mệnh lịch sử lãnh đạo và cầm quyền của Đảng Cộng sản Việt Nam trong thời kỳ mới rất nặng nề và vẻ vang, đòi hỏi Đảng phải đặc biệt chú trọng xây dựng, chỉnh đốn Đảng, nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của Đảng.

Dự thảo Báo cáo chính trị của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII tại Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIV của Đảng nêu rõ: “Tăng cường xây dựng, chỉnh đốn, tự đổi mới để Đảng ta thật sự là đạo đức, là văn minh, nâng tầm và nâng cao hiệu lực, hiệu quả lãnh đạo, cầm quyền và sức chiến đấu của Đảng”. Tăng cường xây dựng Đảng về đạo đức, dự thảo Báo cáo chính trị đề xuất: “Nghiên cứu, tiếp tục hoàn thiện lý luận xây dựng Đảng về đạo đức, xây dựng Đảng thực sự “là đạo đức, là văn minh” trong tình hình mới”.

Để Đảng ta thật sự là đạo đức, là văn minh như mong muốn của Bác Hồ và xứng đáng với niềm tin của nhân dân, Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Bộ Chính trị đã đề ra những chủ trương, giải pháp căn bản, đồng bộ, không ngừng hoàn thiện những chuẩn mực, đạo đức cách mạng, bồi đắp trí tuệ, đề cao danh dự và trách nhiệm của Đảng, của mỗi cán bộ, đảng viên trước đất nước và nhân dân.

Những giải pháp đó cần tiếp tục được triển khai trong thời gian tới. Tiếp tục đẩy mạnh thực hiện sâu sắc, có hệ thống và thiết thực hơn Chỉ thị số 05-CT/TW của Bộ Chính trị về học tập, làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh. Đảng, đất nước và nhân dân Việt Nam tự hào có Bác Hồ, người Anh hùng dân tộc vĩ đại, Danh nhân văn hóa kiệt xuất. Người để lại cho Đảng ta, nhân dân ta di sản tư tưởng đặc biệt, tấm gương đạo đức trong sáng.

Tư tưởng Hồ Chí Minh định hướng mục tiêu, phương pháp cách mạng, giúp Đảng và nhân dân ta đi đúng hướng, giành thắng lợi. Đạo đức Hồ Chí Minh là suốt đời phấn đấu, hy sinh vì sự nghiệp cách mạng của Đảng, vì khát vọng của nhân dân là độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội.

Đạo đức đó là luôn luôn đặt lợi ích của quốc gia, dân tộc lên trên hết, trước hết “Dĩ công vi thượng”, kiên quyết chống chủ nghĩa cá nhân.

Đạo đức Hồ Chí Minh là cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư, không màng giàu sang, không tham muốn vật chất.

Đạo đức đó là sự khiêm nhường, giản dị, giữ gìn thanh danh của Đảng, coi danh dự là điều thiêng liêng.

Đạo đức Hồ Chí Minh là tình yêu thương nhân dân, con người, yêu thương nhân loại, sống có tình có nghĩa, là gần dân, hòa đồng cùng nhân dân, thấu hiểu và thật sự vì dân. Những nội dung căn bản đó của đạo đức Hồ Chí Minh cần được mọi tổ chức trong hệ thống chính trị, mọi cán bộ, đảng viên và người dân soi chiếu, học tập hằng ngày.

Ngày 9/5/2024, Bộ Chính trị ban hành Quy định số 144-QĐ/TW về chuẩn mực đạo đức cách mạng của cán bộ, đảng viên trong giai đoạn mới gồm 5 điểm: Yêu nước, tôn trọng nhân dân, tuyệt đối trung thành với Đảng, với Tổ quốc; bản lĩnh, đổi mới, sáng tạo, hội nhập; cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư; đoàn kết, kỷ cương, tình thương, trách nhiệm; gương mẫu, khiêm tốn, tu dưỡng rèn luyện, học tập suốt đời.

Đó là những nội dung căn bản, hệ thống, nêu bật bản chất, phẩm hạnh, nhân cách và tư cách của người cộng sản trong điều kiện mới, cần được cán bộ, đảng viên nhận thức và hành động.

Đó cũng là cơ sở để tăng cường giáo dục đạo đức cách mạng trong tổ chức đảng và hệ thống chính trị. Nâng cao ý thức tự giác tu dưỡng, rèn luyện đạo đức cách mạng của mỗi cán bộ, đảng viên gắn liền với trách nhiệm nêu gương.

Hiện nay, Đảng nhấn mạnh tự soi, tự sửa để ngăn chặn, phòng ngừa sai phạm, sa ngã. Tự phê bình nghiêm túc, chân thành chính là phẩm chất cao đẹp của người cộng sản. Trung ương Đảng nhấn mạnh trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên ở tất cả các cấp, các lĩnh vực hoạt động.

Người có cương vị, chức vụ càng cao càng phải chú trọng nêu gương: Thực hiện các chuẩn mực đạo đức cách mạng và lối sống trong sáng; trách nhiệm và hiệu quả thực thi công việc được giao; học tập suốt đời, nâng cao học vấn, trí tuệ, làm chủ khoa học-công nghệ, không ngừng đổi mới, sáng tạo; tôn trọng và thực hành pháp luật, chính sách của Nhà nước. Tự rèn luyện, tu dưỡng và trách nhiệm nêu gương là vấn đề căn bản và quan trọng.

Một Đảng cách mạng thật sự là đạo đức, là văn minh cần thiết phải hội tụ đầy đủ các giá trị đạo đức cách mạng cao đẹp theo tấm gương Bác Hồ, bồi đắp tinh thần yêu nước, nhân ái, nghĩa tình, trung thực, đoàn kết, đổi mới, sáng tạo, đồng thời nâng cao trình độ, trí tuệ, nhận thức và vận dụng đúng đắn quy luật khách quan, nêu cao chủ nghĩa quốc tế trong sáng, kết hợp sức mạnh dân tộc với sức mạnh thời đại vì một nước Việt Nam hùng cường, phồn vinh, văn minh, hạnh phúc trong kỷ nguyên mới.

[1] Hồ Chí Minh: Toàn tập, Nxb. Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội, 2011, tập 2, tr. 289.

[2] V.I.Lênin: Toàn tập, Nxb Tiến bộ, Matxcơva, 1977, tập 41, tr.369.

[3] Hồ Chí Minh: Sđd, tập 5, tr.292.

[4] Hồ Chí Minh: Sđd, tập 12, tr.403. L