Các tọa đàm của Tuần lễ Khoa học VinFuture thu hút đông đảo các nhà khoa học trong và ngoài nước.

Cuộc hội tụ của các “ngôi sao khoa học” của ngành bán dẫn thế giới

Tọa đàm “Công nghệ Bán dẫn: Nền tảng của Thế giới hiện đại” do Quỹ VinFuture tổ chức vào ngày 18/12 tạo cơ hội cho giới nghiên cứu Việt được kết nối với các trí tuệ xuất chúng và cùng bàn luận về tương lai của ngành công nghiệp bán dẫn đang bùng nổ trên toàn cầu.

Thứ Bảy, ngày 16/12/2023 - 13:42

Cuộc đua lớn trên toàn cầu

Ngày nay, tất cả các lĩnh vực của nền kinh tế đều được vận hành dựa trên những con chip nhỏ - từ điện toán, viễn thông, ngân hàng, bảo mật, chăm sóc sức khỏe, thiết bị gia dụng đến vận tải (đặc biệt là xe điện), sản xuất, giải trí và nhiều lĩnh vực khác. Các tiến bộ trong lĩnh vực Trí tuệ nhân tạo (AI), Internet vạn vật (IoT), Dữ liệu lớn (BigData), viễn thông 5G, siêu máy tính và xe tự lái… đều dựa vào sự phát triển ngày càng mạnh mẽ của ngành công nghiệp bán dẫn.

Là “huyết mạch” của nền kinh tế số, ngành bán dẫn được dự báo có thể mang lại doanh thu hơn 620 tỷ USD vào năm 2024 và tăng mạnh lên 1.000 tỷ USD vào năm 2030, theo Gartner - công ty tư vấn và nghiên cứu công nghệ hàng đầu thế giới. Ngành này cũng được xem là phần cốt lõi trong cuộc cạnh tranh công nghệ giữa các cường quốc trong thế kỷ 21.

Trong bối cảnh đó, toạ đàm “Công nghệ Bán dẫn: Nền tảng của Thế giới hiện đại” do Quỹ VinFuture tổ chức vào ngày 18/12/2023, trong khuôn khổ chuỗi tọa đàm “Khoa học vì Cuộc sống” thuộc Tuần lễ Khoa học Công nghệ VinFuture 2023, sẽ mang đến những thảo luận chuyên sâu về nghiên cứu, ứng dụng và tiềm năng phát triển chip bán dẫn.

Giáo sư Richard Henry Friend từ Đại học Cambridge (Vương quốc Anh), Chủ tịch Hội đồng Giải thưởng VinFuture, đồng thời là chủ tọa của phiên thảo luận nhấn mạnh, lĩnh vực bán dẫn rất rộng và đa dạng.

Nguyên tắc là chip có kích thước càng nhỏ thì sẽ càng tiết kiệm năng lượng. Gần đây, đã có một bước tiến công nghệ đáng kể nhờ vào việc thay đổi nguồn sáng (light source), giúp các nhà khoa học thiết kế được các con chip có kích thước rất nhỏ. Điều này đã tạo ra một sự bất ngờ lớn cho thế giới sản xuất linh kiện bán dẫn.

Cũng theo chủ nhân của Giải Millennium Technology năm 2010, một cuộc đua khác đang diễn ra trong ngành bán dẫn, đó chính là cuộc đua tìm kiếm các nguồn năng lượng xanh và sạch hơn giúp quá trình nghiên cứu sản xuất thân thiện hơn với môi trường. Đây cũng sẽ là một nội dung quan trọng được các trí tuệ khoa học lỗi lạc của thế giới thảo luận tại tọa đàm.

“Làm cách nào để vừa tăng hiệu quả sản xuất mà vẫn đóng góp vào việc giảm lượngphát thải ròng bằng ‘0’ thật sự rất quan trọng, và không thể có một câu trả lời đơn giản cho vấn đề này”, Giáo sư Richard Henry Friend đánh giá.

Cơ hội cho giới khoa học Việt gia nhập “đường đua” toàn cầu

Ngoài khía cạnh kỹ thuật, sự kiện mở màn cho Tuần lễ Khoa học Công nghệ VinFuture lần thứ 3 cũng sẽ đi vào các phương diện xã hội và chính sách của ngành bán dẫn.

Các chuyên gia sẽ thảo luận về định hướng dành cho các quốc gia đang phát triển, trong đó có Việt Nam, giúp xây dựng chiến lược phù hợp để phát triển các ngành công nghiệp bán dẫn trong bối cảnh hội nhập quốc tế.

Theo Giáo sư Teck-Seng Low (Phó Chủ tịch cấp cao tại Đại học Quốc gia Singapore), một trong các diễn giả tại tọa đàm, hiện nay trên toàn thế giới đang diễn ra cuộc đua thu nhỏ kích thước của chip bán dẫn. Chip đã được sản xuất với kích thước giảm dần từ 9nm, 7nm, 5nm, rồi 3nm. Những con chip đã nhỏ, nay còn nhỏ hơn, được dự đoán sẽ còn thống trị và cải thiện nhiều hơn nữa các lĩnh vực trong cuộc sống.

“Hàng năm Singapore chi 5 tỷ USD cho nghiên cứu, nhưng số tiền này sẽ trở nên vô ích nếu chúng tôi không có nhân lực tài năng để phát triển. Vì vậy, chiến lược thu hút nhân lực giỏi trong lĩnh vực bán dẫn là yếu tố tiên quyết khi các bạn muốn bắt tay thực sự vào việc phát triển ngành công nghiệp công nghệ này”, ông nói.

Những con chip đã nhỏ, nay còn nhỏ hơn, được dự đoán sẽ còn thống trị và cải thiện nhiều hơn nữa các lĩnh vực trong cuộc sống.

Giáo sư Teck-Seng Low (Phó Chủ tịch cấp cao tại Đại học Quốc gia Singapore)

Đồng quan điểm, Tiến sĩ Sadasivan Shankar (Quản lý Nghiên cứu-Phát triển Công nghệ tại Phòng thí nghiệm Máy gia tốc Quốc gia SLAC, Đại học Stanford, Hoa Kỳ) tin rằng những quốc gia đang phát triển như Việt Nam có thể thiết lập các chương trình hoặc các phương án tài trợ để thúc đẩy giáo dục.

“Những cá nhân sáng tạo, khi được trang bị kiến thức và kỹ năng đúng đắn, có thể đối mặt và giải quyết những thách thức phức tạp. Đặc biệt, thế hệ trẻ thường có lý tưởng và tư tưởng lạc quan, khiến họ trở thành một nguồn tài nguyên quý báu của quốc gia”, ông nói. Tiến sĩ Shankar cũng là diễn giả sẽ trình bày tại phiên tọa đàm về bán dẫn trong khuôn khổ Tuần lễ Khoa học Công nghệ VinFuture 2023.

Tuần lễ Khoa học Công nghệ VinFuture thu hút sự quan tâm của nhiều nhà khoa học trẻ Việt Nam.

Không chỉ là sự kiện thường niên được trông đợi vào mỗi dịp cuối năm, Tuần lễ Khoa học Công nghệ VinFuture nói chung và chuỗi Tọa đàm “Khoa học vì Cuộc sống” nói riêng đã trở thành “địa chỉ đỏ” của giới khoa học, công nghệ toàn cầu. Diễn đàn quy tụ những bộ óc kiệt xuất nhất của thế giới đương đại mang tới cho các nhà nghiên cứu Việt Nam cơ hội quý giá để thảo luận về những xu hướng nghiên cứu mới, các công nghệ đang dẫn dắt sự phát triển và các nhân tố đột phá sẽ thay đổi thế giới.

Theo Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Đức Chiến (Chủ tịch Hội Khoa học Vật liệu Việt Nam, Phó Chủ tịch Hội Vật lý Việt Nam), thông qua những hoạt động thiết thực như thế, VinFuture đã giúp kết nối mạnh mẽ giới khoa học trong nước với các nhà khoa học hàng đầu thế giới, đồng thời mang tới cơ hội hội nhập cho các nhà nghiên cứu trẻ.

“Với người làm khoa học, điều này có ý nghĩa động viên, khích lệ rất lớn. Về lâu dài, mối tương tác và hợp tác này sẽ giúp kéo gần khoảng cách của các nhà khoa học trong nước và thế giới”, vị chuyên gia đánh giá.

Tọa đàm “Công nghệ bán dẫn: Nền tảng của thế giới hiện đại”

· Thời gian: 9 giờ - 10 giờ 15 phút – Ngày: 18/12/2023

· Địa điểm: Trung tâm Hội nghị quốc tế Almaz, Khu đô thị Vinhomes Riverside, Long Biên, Hà Nội

Chủ tọa: Giáo sư Richard Henry Friend, Chủ tịch Hội đồng Giải thưởng VinFuture, nguyên Giám đốc Trung tâm Maxwell thuộc Đại học Cambridge, Vương Quốc Anh, Chủ nhân Giải thưởng Công nghệ Thiên niên kỷ - Millennium Technology Prize năm 2010 danh giá cho phát minh trong lĩnh vực điện tử nhựa.

Diễn giả:

· Giáo sư Teck-Seng Low, Phó Chủ tịch cấp cao tại Đại học Quốc gia Singapore (NUS), Singapore.

· Giáo sư Nguyễn Thục Quyên, Đồng Chủ tịch Hội đồng Sơ khảo Giải thưởng VinFuture, Giám đốc Trung tâm Polyme và Chất rắn Hữu cơ (CPOS) và Giáo sư Khoa Hóa học & Hóa sinh tại Đại học California, Santa Barbara, Hoa Kỳ.

· Giáo sư Albert Pisano, Đồng Chủ tịch Hội đồng Sơ khảo Giải thưởng VinFuture, Hiệu trưởng Trường Kỹ thuật Jacobs thuộc Đại học California, San Diego, Hoa Kỳ.

· Tiến sĩ Sadasivan Shankar, Quản lý Nghiên cứu – Phát triển Công nghệ tại Phòng thí nghiệm Máy gia tốc Quốc gia SLAC tại Đại học Stanford, Hoa Kỳ.

· Giáo sư Vivian Yam, Thành viên Hội đồng Sơ khảo Giải thưởng VinFuture và Giáo sư Philip Wong Wilson Wong về Hóa học và Năng lượng, Giáo sư Chủ nhiệm Hóa học tại Đại học Hồng Kông, Trung Quốc.

LAM THẢO