Cộng đồng các nhà khoa học xã hội và nhân văn là điểm tựa cho ngành Việt Nam học

Tại Hội thảo Quốc tế Việt Nam học vừa diễn ra tại Hà Nội, Giáo sư, Tiến sĩ Lê Văn Lợi nhấn mạnh: Việt Nam học đã trở thành một không gian học thuật liên ngành hiện đại. Ở đó, triết học, sử học, văn hóa học, xã hội học, kinh tế học, luật học, ngôn ngữ học… gặp gỡ nhau để soi rọi Việt Nam dưới nhiều góc nhìn. 

Giáo sư, Tiến sĩ Lê Văn Lợi, Chủ tịch Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam.
Giáo sư, Tiến sĩ Lê Văn Lợi, Chủ tịch Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam.

Khẳng định vai trò của các nhà khoa học xã hội và nhân văn, Chủ tịch Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam cho rằng: Từ chỗ là “đất nước học” thiên về mô tả, Việt Nam học hôm nay đã trở thành một không gian học thuật liên ngành hiện đại. Ở đó, triết học, sử học, văn hóa học, xã hội học, kinh tế học, luật học, ngôn ngữ học… gặp gỡ nhau để soi rọi Việt Nam dưới nhiều góc nhìn. Các học giả Việt Nam và quốc tế đã không chỉ góp phần quảng bá hình ảnh đất nước, văn hóa và giá trị con người Việt Nam, mà còn bồi đắp sự hiểu biết lẫn nhau giữa các dân tộc – một nền tảng quý giá cho hòa bình, hữu nghị và hợp tác phát triển.

Trong hành trình ấy, các nhà khoa học của Đại học Quốc gia Hà Nội, của Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam và cộng đồng các nhà khoa học xã hội và nhân văn luôn là một điểm tựa bền bỉ. Từ những công trình nền tảng về lịch sử-văn hóa-con người; các bộ sưu tập tư liệu, thư tịch, di sản được gìn giữ; đến những nghiên cứu đương đại về kinh tế-xã hội, dân tộc, ngôn ngữ, văn học, luật học, tôn giáo, quan hệ quốc tế…, các nhà khoa học đã cống hiến những tư liệu gốc đáng tin cậy, những diễn giải sâu sắc và bằng chứng thực tế có giá trị.

image-28.jpg
Hội thảo Quốc tế Việt Nam học lần thứ 7 với chủ đề: "Việt Nam: Phát triển bền vững trong kỷ nguyên mới".

Không ít nhà khoa học đã đảm nhiệm những công trình khoa học lớn, cố vấn chính sách, kết nối các mạng lưới học thuật quốc tế – âm thầm nhưng bền bỉ đưa tiếng nói Việt Nam học vang xa. Điều đáng quý hơn cả không chỉ là số lượng công trình, mà là tinh thần nghề nghiệp và sứ mệnh xã hội: tôn trọng sự thật lịch sử, trân trọng đa dạng văn hóa, đặt con người và sự phát triển bền vững ở trung tâm, và luôn hướng về ý nghĩa phụng sự Tổ quốc, vì ấm no, hạnh phúc của nhân dân. Truyền thống ấy sẽ tiếp tục được các thế hệ kế tiếp nâng niu và làm mới bằng sự sáng tạo và hội nhập.

Dấu mốc chuyển từ kỷ nguyên thống nhất, cả nước đi lên chủ nghĩa xã hội, đổi mới, hội nhập và phát triển sang “kỷ nguyên vươn mình” không chỉ là thay đổi nhịp độ tăng trưởng mà còn là thay đổi logic phát triển. Kỷ nguyên vươn mình đặt trọng tâm vào mô hình phát triển lấy khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số làm động lực chính; cùng với kinh tế nhà nước giữ vai trò chủ đạo thì kinh tế tư nhân là một động lực quan trọng nhất của nền kinh tế; lấy đổi mới, hoàn thiện thể chế phát triển, phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao và xây dựng hạ tầng hiện đại làm khâu đột phá; cùng với đó là bảo đảm an sinh xã hội, chăm sóc sức khỏe nhân dân; xây dựng nền giáo dục quốc dân hiện đại; phát triển văn hóa, con người toàn diện; bảo đảm an ninh, quốc phòng và tăng cường hội nhập quốc tế.

Trong kỷ nguyên mới, yêu cầu hàng đầu là tối ưu hóa nội lực và bản lĩnh hội nhập để bứt phá bền vững, như đồng chí Tổng Bí thư Tô Lâm đã nhấn mạnh: “Kỷ nguyên vươn mình của dân tộc đó là kỷ nguyên đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia, với Chính phủ số, kinh tế số, xã hội số, công dân số”. Phát triển bền vững không còn là “điều kiện kèm theo” mà trở thành kiến trúc tổng thể của chiến lược quốc gia, là yêu cầu xuyên suốt trong quá trình phát triển đất nước.

Giáo sư, Tiến sĩ Lê Văn Lợi nhấn mạnh: Việt Nam học cần trở thành nền tảng tri thức cho phát triển bền vững trong kỷ nguyên vươn mình, cần tham gia sâu hơn nữa vào quá trình đổi mới, cung cấp nguồn tài nguyên tri thức tổng hợp, đa chiều, đa góc cạnh về đất nước, con người Việt Nam, góp phần thúc đẩy việc thực hiện các bước đột phá cho sự phát triển nhanh và bền vững đất nước. Đặc biệt, trong bối cảnh vừa tiến hành công cuộc “sắp xếp lại giang sơn”, sáp nhập các tỉnh, thành phố, khởi động chính quyền địa phương hai cấp, và gắn với nó là những biến đổi có tính lịch sử về địa giới hành chính, về mô hình quản trị, về vận hành bộ máy v.v… ngành Việt Nam học lại càng cần phải phát huy vai trò của mình trong việc nhanh chóng, kịp thời nắm bắt những chuyển đổi của đời sống chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội Việt Nam, từ đó, giúp Đảng, Nhà nước ra quyết định tốt hơn, củng cố đồng thuận và bản sắc trong hội nhập.

Có thể bạn quan tâm

Bên lề Đại hội, các đại biểu tham quan gian hàng của Công ty cổ phần Khoa học công nghệ Việt Nam (Busadco).

Doanh nghiệp khoa học-công nghệ: Củng cố nội lực để bứt phá

Trong bối cảnh đất nước bước vào kỷ nguyên kinh tế tri thức, với những đột phá mạnh mẽ về trí tuệ nhân tạo, chuyển đổi số và chuyển đổi xanh, cộng đồng doanh nghiệp khoa học-công nghệ đang đứng trước yêu cầu phải đổi mới tư duy, tái cấu trúc nguồn lực và đầu tư chiều sâu để tạo ra năng lực cạnh tranh mới.

[Video] Việt Nam tiên phong xây dựng khung pháp lý cho trí tuệ nhân tạo

[Video] Việt Nam tiên phong xây dựng khung pháp lý cho trí tuệ nhân tạo

Dự thảo Luật Trí tuệ nhân tạo không chỉ là khung pháp lý cho một công nghệ mới mà là bước đi chiến lược giúp Việt Nam chủ động nắm bắt cơ hội của kỷ nguyên số. Khi được ban hành, luật sẽ tạo nền tảng để AI phát triển an toàn nhân văn và hiệu quả, góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia và thúc đẩy đổi mới sáng tạo.

Các diễn giả trao đổi tại Diễn đàn. (Ảnh: Ủy ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài)

Thúc đẩy hợp tác khoa học-công nghệ, kinh tế xanh và chuyển đổi số vì tương lai bền vững

Diễn đàn Tây Australia -Việt Nam “Tăng cường hợp tác khoa học và công nghệ vì tương lai bền vững” là cơ hội để lãnh đạo, chuyên gia, doanh nghiệp Việt Nam và Australia chia sẻ tầm nhìn, tăng cường hiểu biết và thúc đẩy hợp tác trong các lĩnh vực khoa học-công nghệ, kinh tế xanh, năng lượng tái tạo và chuyển đổi số.

Toàn cảnh tọa đàm.

Những nghiên cứu mới hỗ trợ ngành nông nghiệp giảm phát thải, chăn nuôi bền vững

Các giải pháp đổi mới trong nông nghiệp và chăn nuôi bền vững, bao gồm việc áp dụng công nghệ gene, hệ vi sinh vật, nông nghiệp chính xác, AI và IoT để cải thiện năng suất, giảm hóa chất và phát thải, nâng cao khả năng chống chịu với biến đổi khí hậu vừa được giới thiệu tại tọa đàm “Đổi mới trong nông nghiệp và thực phẩm”.

Lễ khai mạc triển lãm “Tỏa V-Điểm chạm khoa học”.

Chín nghệ sĩ tiêu biểu của nghệ thuật đương đại Việt Nam trưng bày tác phẩm tại triển lãm "Tỏa V-Điểm chạm khoa học"

Triển lãm “Tỏa V-Điểm chạm khoa học” tôn vinh những thành tựu khoa học và ứng dụng sáng tạo vì sự phát triển bền vững và tương lai của nhân loại. Sự kiện nghệ thuật đặc biệt đánh dấu cột mốc kỷ niệm 5 năm Giải thưởng VinFuture cũng như 5 mùa triển lãm "Tỏa" của VCCA.

Lãnh đạo Thành phố Hồ Chí Minh chụp hình lưu niệm cùng các đại biểu dự hội nghị.

Khai mạc Hội nghị thượng đỉnh toàn cầu Diễn đàn cộng đồng thông minh thế giới 2025

Sáng 3/12, tại phường Bình Dương (Thành phố Hồ Chí Minh), đã diễn ra Lễ khai mạc Hội nghị thượng đỉnh toàn cầu Diễn đàn cộng đồng thông minh thế giới (ICF Global Summit 2025) do Ủy ban nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh phối hợp Diễn đàn cộng đồng thông minh thế giới (ICF) và Tập đoàn Becamex đăng cai tổ chức.

Quỹ VinFuture tổ chức Tọa đàm với chủ đề “Bước tiến trong phát hiện, chẩn đoán và điều trị bệnh” sáng 3/12.

Đột phá công nghệ trong y học: Cơ hội để Việt Nam hợp tác và bứt phá

Tọa đàm với chủ đề “Bước tiến trong phát hiện, chẩn đoán và điều trị bệnh” sáng 3/12 là cơ hội cho Việt Nam giới thiệu công nghệ y tế vật liệu in 3D, cũng như tăng cơ hội hợp tác với các chuyên gia hàng đầu thế giới nghiên cứu về công nghệ y tế, mang lại cơ hội điều trị tốt nhất cho người bệnh. 

[Video] Dấu ấn công nghệ Việt tại Tuần lễ Số quốc tế Việt Nam 2025

[Video] Dấu ấn công nghệ Việt tại Tuần lễ Số quốc tế Việt Nam 2025

Nhiều sản phẩm công nghệ made in Việt Nam từ robot giao hàng UAV đến giải pháp AI đã tạo nên điểm nhấn ấn tượng tại Tuần lễ số quốc tế Việt Nam 2025. Đây là dịp để các doanh nghiệp Việt giới thiệu kết quả nghiên cứu về công nghệ tự động hóa, AI và công nghệ phục vụ dân sinh quốc phòng.