Chọn đúng ngành học để phát huy năng lực, sở trường

Đại diện Bộ Giáo dục và Đào tạo đã cung cấp những thông tin mới nhất về Kỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thông và tuyển sinh đại học, cao đẳng năm 2023. Các chuyên gia tư vấn trực tiếp trả lời các câu hỏi, giải đáp mọi thắc mắc của học sinh và phụ huynh về chọn ngành, chọn trường, cơ hội việc làm của từng ngành nghề... để giúp các em có quyết định phù hợp.

25% nội dung đề thi tốt nghiệp có tính phân hóa

Chia sẻ những thông tin đáng lưu ý nhất về Kỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thông năm nay, Cục trưởng Quản lý chất lượng (Bộ Giáo dục và Đào tạo) Huỳnh Văn Chương cho biết: Đề thi tốt nghiệp trung học phổ thông năm 2023 sẽ có 75% nội dung ở mức nhận biết, thông hiểu và có 25% ở mức vận dụng, vận dụng cao. Như vậy, học sinh học chắc kiến thức cơ bản của chương trình trung học phổ thông, chủ yếu lớp 12 thì có thể đạt 75% điểm số của bài thi.

Cũng theo Cục trưởng Quản lý chất lượng, 25% nội dung đề thi ở mức vận dụng, vận dụng cao có tính phân hóa là căn cứ để các cơ sở đào tạo sử dụng xét tuyển. Thí sinh cần bám sát đề thi tham khảo được Bộ Giáo dục và Đào tạo đã công bố để có định hướng ôn tập. Trong khoảng thời gian từ ngày 17 đến 19/7, Bộ Giáo dục và Đào tạo sẽ công bố kết quả thi tốt nghiệp trung học phổ thông để có thời gian thuận lợi nhất cho công tác tuyển sinh. "Năm 2023, cả nước sẽ có khoảng 10 kỳ thi tuyển sinh riêng do các cơ sở đào tạo đại học tổ chức. Tuy nhiên, thí sinh cần tập trung tốt nhất cho kỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thông; đồng thời, cân nhắc lựa chọn kỳ thi nào phù hợp nhất với năng lực cá nhân và mục tiêu chọn ngành đào tạo của mình", Cục trưởng Quản lý chất lượng lưu ý.

Liên quan đến xét tuyển đại học, cao đẳng năm 2023, PGS, TS Nguyễn Thu Thủy, Vụ trưởng Giáo dục đại học (Bộ Giáo dục và Đào tạo) cho biết: Điểm mới của mùa tuyển sinh năm nay là thí sinh chỉ cần đăng ký nguyện vọng theo ngành thay vì đăng ký theo phương thức xét tuyển như năm 2022. Việc điều chỉnh về mặt kỹ thuật này tránh cho thí sinh bị nhầm lẫn khi phải đăng ký nguyện vọng vào nhiều tổ hợp, phương thức xét tuyển khác nhau. Thí dụ, thí sinh muốn đăng ký vào ngành công nghệ thông tin, chỉ cần đăng ký mã ngành, trường mà không cần đăng ký tổ hợp, phương thức xét tuyển nào. Thí sinh chỉ cần nhập lên hệ thống các minh chứng cần thiết (ngoài dữ liệu điểm trung học phổ thông và kết quả thi tốt nghiệp trung học phổ thông được Bộ Giáo dục và Đào tạo cập nhật sẵn). Phần mềm sẽ xử lý để xác nhận thí sinh trúng tuyển vào một nguyện vọng được xếp ưu tiên cao nhất mà thí sinh đủ điều kiện đỗ.

Ba yếu tố lưu ý trong chọn ngành nghề

Giải đáp thắc mắc cho thí sinh và phụ huynh các vấn đề liên quan đến chọn trường, chọn ngành phù hợp với sở thích và năng lực cá nhân, PGS, TS Vũ Thị Hiền, Trưởng Phòng Quản lý đào tạo (Trường đại học Ngoại thương) cho biết: Có ba yếu tố học sinh cần đặc biệt lưu ý trong quá trình chọn ngành, chọn nghề đó là năng lực, nguồn nhân lực và sở thích đam mê. Mỗi học sinh cần hiểu rõ năng lực của bản thân dựa vào quá trình tham vấn ý kiến giáo viên chủ nhiệm, chuyên gia. Khi khả năng và thế mạnh được áp dụng đúng lúc, đúng chỗ sẽ tạo ra cơ hội phát triển. Ngoài ra, các em cần tìm hiểu thông tin về nguồn nhân lực trong tương lai, sắp tới ngành đó có dư thừa, thiếu hụt nhân lực không. Trong cùng một ngành, sẽ có những vị trí nhân lực giảm và ngược lại, có những vị trí thiếu hụt nhân lực trong tương lai.

Còn PGS, TS Nguyễn Phú Khánh, Phó Hiệu trưởng Trường đại học Phenikaa cho biết: Các em nên chọn ngành trước, sau đó mới đến chọn ngôi trường phù hợp. Để lựa chọn được ngành nghề đúng, các em có thể tham gia các bài test và xem tính cách, năng lực của mình phù hợp với ngành nghề nào. Các em cần bình tĩnh, suy nghĩ kỹ và trả lời được các câu hỏi: Mình có thích ngành nghề đó không, có đam mê không, có năng lực không và có cơ hội phát triển không.

Thực tế, không ít phụ huynh băn khoăn chưa biết lựa chọn nguyện vọng nào cùng con. Theo PGS, TS Vũ Thị Hiền, Trưởng phòng Quản lý đào tạo (Trường đại học Ngoại thương), thí sinh có thể lựa chọn lĩnh vực, ngành mình yêu thích và muốn học. Sau đó chọn các trường có ngành đào tạo đó và xếp thứ tự ưu tiên từ cao xuống thấp. Trường hợp học sinh chưa biết mình thích gì thì có thể lựa chọn ngành học liên quan tới môn học là thế mạnh của các em. Thí dụ, thế mạnh là môn Ngoại ngữ thì có thể chọn các môn học xét tuyển với tổ hợp có môn Ngoại ngữ. Hơn nữa, môn Ngoại ngữ cũng là lợi thế để các em học tập và sử dụng trong công việc sau này.

Tại Ngày hội tư vấn tuyển sinh-hướng nghiệp năm 2023, nhiều học sinh quan tâm đến khối ngành sức khỏe. Đại diện ngành y khoa của Trường đại học Phenikaa cho biết: Để theo học các ngành thuộc khối ngành sức khỏe, học sinh phải có tố chất thông minh, có sự đam mê, ý chí phấn đấu, quyết tâm theo nghề. Ngoài ra, các em cần có khả năng quan sát tỉ mỉ mới có thể chẩn đoán, từ đó có phác đồ điều trị chính xác cho người bệnh. Đặc biệt, khả năng làm việc nhóm là tố chất cần thiết. Khám, chữa bệnh chú trọng quá trình trao đổi, tương tác giữa đồng nghiệp với nhau. Bác sĩ không thể làm tốt nếu như không có đội ngũ điều dưỡng, kỹ thuật viên, các bác sĩ chuyên khoa khác. Khi có tương tác, kết nối tốt với các thành viên trong nhóm thì mới có thể đạt hiệu quả.

Thứ trưởng Giáo dục và Đào tạo Hoàng Minh Sơn cho biết: Mỗi năm, có hơn 600 nghìn học sinh trước ngưỡng cửa bước vào các trường cao đẳng, đại học, hơn 600 nghìn phụ huynh đồng hành cùng các em trong việc chọn trường, chọn ngành. Sau năm thứ nhất, có rất nhiều sinh viên nhận ra ngành học mình chọn, ngôi trường mình chọn chưa hẳn đã là ngành học mình mong muốn, phù hợp. Hằng năm, có rất nhiều học sinh chưa tận dụng hết các cơ hội để xét tuyển vào các trường cao đẳng, đại học, vào ngành học, trường học mình mong muốn. Vì vậy, Ngày hội tư vấn tuyển sinh-hướng nghiệp đã tạo cơ hội và đồng hành cùng học sinh, nhất là các em ở vùng sâu, vùng xa còn khó khăn được tìm hiểu, tiếp xúc trực tiếp với những quy định chính xác, kịp thời liên quan tới việc tổ chức thi tốt nghiệp trung học phổ thông và tuyển sinh đại học, cao đẳng. Với các thông tin được chia sẻ trong ngày hội, các em học sinh sẽ xác định đúng năng lực, sở trường, sở thích và điều kiện thực tế của bản thân để định hướng tốt nhất cho kỳ thi quan trọng sắp tới, lựa chọn cho mình ngành học và ngôi trường phù hợp nhất, định hướng cho nghề nghiệp sau này. Các bậc phụ huynh hãy cùng con em mình tham gia tư vấn để đồng hành, củng cố niềm tin, giúp các em có sự lựa chọn đúng đắn.