Phó Thủ tướng kiêm Bộ trưởng Chuyển đổi năng lượng và Chuyển đổi nước Malaysia với vai trò là nước Chủ tịch ASEAN năm 2025 chủ trì Hội nghị.
Hội nghị có sự tham dự của Bộ trưởng Kinh tế ASEAN (AEM), Bộ trưởng Năng lượng ASEAN (AMEM), Bộ trưởng Tài chính và Thống đốc Ngân hàng Trung ương ASEAN (AFMGM) của 10 nước ASEAN và Timor-Leste tham dự với tư cách là Quan sát viên. Đoàn Việt Nam tham dự Hội nghị do Thứ trưởng Công thương Nguyễn Hoàng Long làm Trưởng đoàn, cùng đại diện Bộ Tài chính, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam và các đơn vị thuộc Bộ (Vụ Chính sách thương mại đa biên, Vụ Phát triển thị trường nước ngoài, Cục Điện lực).
Hội nghị được tổ chức trong bối cảnh ASEAN đang thúc đẩy mạnh mẽ sáng kiến Lưới điện ASEAN (APG) nằm trong Kế hoạch Hành động Hợp tác năng lượng ASEAN đang được xây dựng giai đoạn mới 2026-2030. APG hướng tới việc kết nối lưới điện giữa các quốc gia thành viên nhằm nâng cao an ninh năng lượng, đa dạng hóa nguồn cung, nâng cao hiệu quả sử dụng tài nguyên và thúc đẩy thương mại điện trong khu vực. Sáng kiến Tài chính Lưới điện ASEAN (APGF) được đưa ra để hỗ trợ tài chính, tạo cơ sở vững chắc để hiện thực hóa các mục tiêu đề ra.
Tại Hội nghị, các Bộ trưởng Kinh tế, Năng lượng và Thống đốc Ngân hàng Trung ương ASEAN đã thảo luận các nội dung: tăng cường phối hợp liên ngành về Sáng kiến APGF, xem xét Kế hoạch triển khai APGF do Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB) và Ngân hàng Thế giới (WB) trình bày, trao đổi về khả năng đóng góp của từng lĩnh vực trong việc huy động nguồn vốn và thúc đẩy kết nối năng lượng khu vực, và thảo luận các bước tiếp theo để huy động nguồn vốn toàn cầu để hỗ trợ Sáng kiến APG.
Trên cơ sở báo cáo của Ban Thư ký ASEAN và các đơn vị liên quan, các Bộ trưởng Kinh tế, Tài chính, Năng lượng và Thống đốc Ngân hàng Nhà nước ASEAN đã ghi nhận các thông tin cập nhật về Kế hoạch triển khai Sáng kiến APGF; đồng thời thông qua Tuyên bố báo chí chung nhằm khẳng định vai trò của APG trong nâng cao năng lực cạnh tranh kinh tế, thúc đẩy tăng trưởng công nghiệp bền vững, kết nối và an ninh năng lượng, đóng góp cho Tầm nhìn ASEAN 2045; đồng thời ghi nhận sáng kiến APGF sẽ đóng vai trò nền tảng trong việc huy động nguồn vốn cho các dự án kết nối điện xuyên biên giới trong khu vực. Các Bộ trưởng cũng yêu cầu các cơ quan liên quan trong Cộng đồng Kinh tế ASEAN phối hợp chặt chẽ với ADB và WB trong việc giám sát và triển khai APGF.
Về phía Việt Nam, Thứ trưởng Công thương Nguyễn Hoàng Long hoan nghênh những tiến triển đạt được trong việc thúc đẩy Sáng kiến APG, đồng thời đánh giá cao nỗ lực phối hợp của Ban Thư ký ASEAN, Trung tâm Năng lượng ASEAN cùng các đối tác phát triển trong việc xây dựng Kế hoạch triển khai APGF. Trong đó, ADB sẵn sàng đầu tư tới 10 tỷ USD trong vòng 10 năm tới để hỗ trợ Lưới điện ASEAN và Ngân hàng Thế giới (WB) cam kết đóng góp 2,5 tỷ USD thông qua Chương trình “Tiếp cận từng giai đoạn nhằm đẩy nhanh chuyển dịch năng lượng bền vững” (ASET-MPA) được phê duyệt năm 2024, nhằm thúc đẩy phát triển năng lượng tái tạo và giao thương điện năng trong khu vực.
Thứ trưởng Nguyễn Hoàng Long nhấn mạnh, APG không chỉ là sáng kiến tiêu biểu ở cấp khu vực mà còn là một biện pháp chiến lược trong Kế hoạch chiến lược Cộng đồng Kinh tế ASEAN (AEC) 2026-2030 nhằm hiện thực hóa mục tiêu “Cộng đồng được kết nối thông qua mạng lưới hạ tầng bền vững ngày càng mở rộng”. Trên cơ sở đó, Việt Nam sẽ tiếp tục nghiên cứu các đề xuất, trao đổi thông tin và tìm kiếm khả năng hợp tác phù hợp với điều kiện và ưu tiên phát triển quốc gia nhằm thúc đẩy kết nối điện xuyên biên giới. Thứ trưởng Nguyễn Hoàng Long cũng bày tỏ sự tin tưởng, với cam kết mạnh mẽ và sự phối hợp chặt chẽ giữa các quốc gia thành viên ASEAN và đối tác, APGF sẽ trở thành công cụ quan trọng thúc đẩy hiện thực hóa Sáng kiến APG.
Hội nghị đã kết thúc tốt đẹp, thể hiện ý định chung của ASEAN trong việc tăng cường kết nối năng lượng khu vực thông qua hợp tác liên ngành, chính sách đồng bộ và giải pháp tài chính sáng tạo, hướng tới một tương lai bền vững, an toàn và kết nối.
