Bụi mịn xâm nhập cơ thể con người một cách thầm lặng, làm gì để bảo vệ sức khỏe?

Các thành phần ô nhiễm trong không khí như bụi mịn PM2.5, PM10... xâm nhập vào cơ thể con người một cách thầm lặng, hằng ngày trong từng hơi thở, gây ra hàng loạt hệ lụy nghiêm trọng cho sức khỏe. 

Tình trạng không khí Hà Nội vẫn tiếp tục ở mức rất xấu. (Ảnh: HOÀI AN)
Tình trạng không khí Hà Nội vẫn tiếp tục ở mức rất xấu. (Ảnh: HOÀI AN)

Bụi mịn PM2.5, PM10 là thành phần quan trọng bậc nhất để đánh giá chất lượng không khí. Ngoài ra, các khí độc hại như NO2, SO2, CO… từ hoạt động giao thông, xây dựng, sản xuất công nghiệp, nông nghiệp…, tỷ lệ nhỏ các hợp chất hữu cơ dễ bay hơi (VOCs), kim loại nặng (chì, thủy ngân, asen), bụi siêu mịn (PM 0.1, UFM…) cũng là những thành phần ô nhiễm nguy hại không chỉ đến sức khỏe con người, mà còn ảnh hưởng đến hệ sinh thái môi trường nói chung và xa hơn là sự biến đổi khí hậu.

Theo bác sĩ Cấn Thị Hằng, Khoa Nội tổng hợp, Bệnh viện đa khoa quốc tế Vinmec Times City chia sẻ, tác hại của ô nhiễm không khí diễn ra trên diện rộng và ở nhiều cấp độ với sức khỏe.

Với hệ hô hấp - đây là cơ quan đầu tiên chịu tác động trực tiếp. Các hạt bụi lớn PM10 thường bị kẹt lại ở đường hô hấp trên (mũi, họng) kích ứng gây viêm mũi họng, tuy nhiên chúng vẫn tiếp tục đi sâu hơn, ảnh hưởng đến hệ thống dẫn khí ở phổi làm nặng thêm các bệnh mạn tính như hen phế quản, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính, giãn phế quản...

Các hạt bụi nhỏ hơn PM2.5 có khả năng đi sâu hơn, thâm nhập sâu vào phế nang và mạch máu gây viêm và giảm chức năng phổi.

Nghiên cứu dùng kỹ thuật kính hiển vi điện tử để chứng minh rằng hạt rất nhỏ (ultrafine/PM) xâm nhập vào đại thực bào thậm chí mô lympho của phổi và tích tụ theo thời gian.

"Đây là bằng chứng mạnh rằng hạt hít vào không chỉ nằm ở bề mặt phế nang mà có thể được di chuyển đến các cấu trúc sâu hơn trong hệ miễn dịch ở phổi", bác sĩ Hằng chia sẻ.

z7311500072131-4678abfa3193b3158134726c57245ad8.jpg
Bác sĩ Cấn Thị Hằng.

Với hệ tim mạch, các hạt bụi mịn siêu nhỏ có thể xuyên qua phổi, đi vào máu, kích hoạt viêm, xơ vữa động mạch, dẫn đến tăng huyết áp, nhồi máu cơ tim và đột quỵ.

Với các nhóm đối tượng dễ tổn thương như trẻ em, người cao tuổi, phụ nữ mang thai và người có bệnh nền là những đối tượng chịu ảnh hưởng nặng nề nhất. Ô nhiễm không khí có thể ảnh hưởng đến sự phát triển phổi của trẻ, tăng nguy cơ sinh non và gây biến chứng cho người có bệnh mãn tính.

Với sức khỏe tổng thể, bụi mịn gây ra vấn đề về da, mắt, thần kinh và làm tăng nguy cơ mắc bệnh tiểu đường.

Bác sĩ Hằng cho biết, người dân hoàn toàn có thể chủ động giảm thiểu tác động của ô nhiễm không khí bằng những biện pháp cá nhân.

Điều trước tiên là các gia đình cần theo dõi chất lượng không khí bằng cách như cài đặt các ứng dụng hoặc theo dõi website cung cấp chỉ số chất lượng không khí (AQI) theo thời gian thực tại khu vực mình sống. Hạn chế ra ngoài, đặc biệt là tập thể dục khi AQI ở mức xấu (cam, đỏ, tím).

Sử dụng khẩu trang chuyên dụng như đeo khẩu trang N95, KN95 hoặc khẩu trang chống bụi mịn đạt chuẩn khi ra đường, nhất là tại các khu vực giao thông đông đúc, công trường xây dựng.

Tạo không gian trong lành trong nhà, mọi người nên đóng cửa sổ vào những ngày ô nhiễm cao. Sử dụng máy lọc không khí có màng lọc HEPA, trồng thêm cây xanh lọc không khí trong nhà (như lưỡi hổ, thường xuân, lan ý). Hạn chế đốt nhang, thuốc lá, sử dụng bếp than tổ ong trong không gian kín.

Xây dựng lối sống lành mạnh thông qua tăng cường chế độ ăn giàu chất chống oxy hóa (rau xanh, trái cây, cá biển) để giúp cơ thể tăng sức đề kháng, chống lại các tác nhân viêm nhiễm từ ô nhiễm. Uống đủ nước để làm sạch đường hô hấp.

Mỗi người cũng góp phần giảm thiểu nguồn ô nhiễm bằng việc ưu tiên sử dụng phương tiện công cộng, xe đạp, đi bộ cho những quãng đường ngắn. Tiết kiệm điện, sử dụng năng lượng sạch. Vứt rác đúng nơi quy định, không đốt rác thải tự do.

“Ô nhiễm không khí là cuộc chiến dài hơi, đòi hỏi sự chung tay của cả cộng đồng. Việc trang bị kiến thức và chủ động thực hiện các biện pháp bảo vệ cá nhân chính là ‘lá chắn’ thiết thực và hiệu quả nhất để bảo vệ sức khỏe của chính mình và gia đình”, bác sĩ Hằng nhấn mạnh.

Có thể bạn quan tâm

Cán bộ Chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai Bắc Ninh thực hiện đăng ký biến động về đất đai cho công dân. (Ảnh: Tuấn Dương)

Bắc Ninh “xanh hóa” dữ liệu về đất đai

Chiến dịch làm giàu, làm sạch cơ sở dữ liệu quốc gia về đất đai trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh không chỉ là nhiệm vụ hành chính, mà còn là bước ngoặt chuyển đổi số, mang lại sự minh bạch và tiện lợi cho người dân.

Quang cảnh hội nghị.

Khu thương mại tự do thành phố Hải Phòng - Điểm đến của kỷ nguyên mới

Ngày 11/12, Ủy ban nhân dân thành phố Hải Phòng, Ban Quản lý Khu kinh tế Hải Phòng phối hợp Cục Đầu tư nước ngoài (Bộ Tài chính) tổ chức Hội nghị với chủ đề: “Tiềm năng và cơ hội đầu tư tại Hải Phòng - Khu thương mại tự do thành phố Hải Phòng - Điểm đến của kỷ nguyên mới”. Sự kiện thu hút nhiều đại biểu trong nước và quốc tế.

Ban Giám đốc Học viện Phụ nữ Việt Nam đón nhận Giấy chứng nhận học viện đạt chuẩn chất lượng cơ sở giáo dục chu kỳ 2.

Công bố quyết định kiểm định chất lượng giáo dục đối với Học viện Phụ nữ Việt Nam

Từ 5 điểm sáng trong quá trình phát triển thời gian qua, Học viện Phụ nữ Việt Nam cần mở rộng đào tạo theo chuẩn trong nước và quốc tế, đẩy mạnh chuyển đổi số, phát triển đội ngũ gắn với yêu cầu của Nghị quyết 27-NQ/TW; qua đây, tiếp tục khẳng định vai trò nòng cốt trong đào tạo nhân lực phục vụ sự tiến bộ của phụ nữ.

Hệ thống camera AI sẽ hỗ trợ tối ưu hóa điều tiết giao thông của Hà Nội. (Ảnh: THÙY LINH)

Camera AI giao thông chỉ hiệu quả khi dữ liệu liên thông và người dân đồng hành

Trong bối cảnh Hà Nội chuẩn bị vận hành đồng bộ hệ thống 1.837 camera AI và hệ thống đèn tín hiệu điều khiển tự động từ ngày 10/12/2025, yêu cầu đặt ra không chỉ là hoàn thiện hạ tầng và quy trình xử lý vi phạm, mà còn là xây dựng một hệ sinh thái dữ liệu minh bạch, liên thông theo hướng lấy người dân làm trung tâm.  

[Infographic] Tổng quan Dự án sân bay Gia Bình tại Bắc Ninh

[Infographic] Tổng quan Dự án sân bay Gia Bình tại Bắc Ninh

Sân bay Gia Bình được đầu tư xây dựng theo các chuẩn mực quốc tế, trở thành cảng hàng không thông minh, xanh, bền vững, thế hệ mới đẳng cấp quốc tế, đáp ứng nhu cầu phát triển kinh tế-xã hội, phục vụ khai thác lưỡng dụng, bảo đảm hoạt động an ninh-quốc phòng và các sự kiện đối ngoại quan trọng.

Hội nghị diễn ra tại Hà Nội thu hút đông đảo đại biểu Việt Nam và Thụy Điển cùng các đối tác khác tham dự. (Ảnh: PV)

Thuỵ Điển và Việt Nam hợp tác thúc đẩy đổi mới sáng tạo trong y tế

Ngày 11/12, tại Hà Nội, Hội nghị Đổi mới sáng tạo y tế Thụy Điển-Việt Nam, do Đại sứ quán Thụy Điển tổ chức, quy tụ các nhà hoạch định chính sách, lãnh đạo bệnh viện, nhà nghiên cứu và chuyên gia đổi mới. Hội nghị nhằm thúc đẩy quá trình chuyển đổi của Việt Nam hướng tới nền y tế dự phòng và số hóa bền vững.

Sản phẩm lụa của Làng nghề dệt lụa Nha Xá, Hà Nam (cũ) đa dạng từ lụa hoa, đũi đến lanh. (Ảnh: PV)

Cơ hội vàng từ 5.400 làng nghề Việt với thị trường toàn cầu hàng nghìn tỷ USD

Việt Nam sở hữu hơn 5.400 làng nghề truyền thống, phong phú và đa dạng: mây tre đan, gốm sứ, thêu dệt, đúc đồng, chạm khắc gỗ, trang sức, đá quý… Doanh thu các làng nghề đạt khoảng 75 nghìn tỷ đồng, với tốc độ tăng trưởng dự kiến 8,7% giai đoạn 2024-2032, cho thấy ngành còn nhiều dư địa phát triển với mức tăng trưởng toàn cầu.

Giáo sư, Tiến sĩ Trần Văn Thuấn, Thứ trưởng Y tế phát biểu tại hội thảo.

Chuẩn hóa dữ liệu y tế để triển khai mạnh mẽ y tế từ xa

Chuẩn hóa thuật ngữ lâm sàng, liên thông hồ sơ sức khỏe điện tử, đến bảo vệ dữ liệu cá nhân và ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong chăm sóc sức khỏe là những bước đi quan trọng để Việt Nam triển khai mạnh mẽ hơn những ứng dụng y tế từ xa trong chăm sóc sức khỏe nhân dân. 

Quốc hội thông qua Luật Viên chức (sửa đổi) với đa số đại biểu Quốc hội biểu quyết tán thành. (Ảnh: DUY LINH)

Viên chức được góp vốn, quản lý doanh nghiệp từ 1/7/2026

Luật quy định viên chức được góp vốn, tham gia quản lý, điều hành doanh nghiệp, hợp tác xã, bệnh viện, cơ sở giáo dục, tổ chức nghiên cứu khoa học ngoài công lập, trừ trường hợp pháp luật về phòng, chống tham nhũng hoặc pháp luật về ngành, lĩnh vực có quy định khác.

Mức bồi thường thiệt hại do xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ có thể lên tới 1 tỷ đồng

Mức bồi thường thiệt hại do xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ có thể lên tới 1 tỷ đồng

Theo Luật Sở hữu trí tuệ sửa đổi Quốc hội vừa thông qua, trong trường hợp không thể xác định được mức bồi thường thiệt hại về vật chất theo các căn cứ quy định, thì mức bồi thường thiệt hại về vật chất do Tòa án quyết định, tùy thuộc vào mức độ thiệt hại, nhưng không quá một tỷ đồng

Quốc hội biểu quyết thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của 10 luật có liên quan đến an ninh, trật tự. (Ảnh: DUY LINH)

Từ năm 2029, xe khách trên 8 chỗ bắt buộc phải lắp camera ghi hình khoang chở khách

Quy định lắp thiết bị ghi nhận hình ảnh khoang chở khách đối với xe ô-tô kinh doanh vận tải hành khách từ 8 chỗ trở lên có hiệu lực thi hành từ 1/1/2029 và thực hiện theo lộ trình do Chính phủ quy định để bảo đảm tính khả thi, tránh lãng phí nguồn lực, tạo thuận lợi cho các tổ chức, doanh nghiệp, cá nhân có thời gian chuẩn bị.