GS trẻ nhất Việt Nam với khát vọng “Những đứa trẻ hạnh phúc”

Lấy bằng TS Đại học Harvard khi mới 23 tuổi, được phong học hàm GS năm 2020 ở tuổi 37, trở thành GS trẻ nhất Việt Nam, trong nhiều năm qua, GS, TS Lê Anh Vinh đã dành nhiều tâm huyết cho các dự án giáo dục, đặc biệt là giáo dục toán tư duy cho trẻ em. Có thể kể đến CLB Học toán cùng Jenny, tác giả và đồng tác giả ấn phẩm “Giải đố giải ngố cùng truyện ngụ ngôn toán học” (4 cuốn), “Học toán cùng Jenny - Sách dành cho học sinh chuẩn bị vào lớp 1” (8 cuốn), “Cuộc phiêu lưu của Jenny ở Vương quốc Ham chơi”... Bất ngờ khi thời gian qua anh chủ biên, cùng cộng sự thực hiện bộ sách “Những đứa trẻ hạnh phúc” (10 cuốn) với các chủ đề văn hóa, giáo dục dành cho trẻ em.
0:00 / 0:00
0:00
Bộ sách “Những đứa trẻ hạnh phúc”.
Bộ sách “Những đứa trẻ hạnh phúc”.
GS trẻ nhất Việt Nam với khát vọng “Những đứa trẻ hạnh phúc” ảnh 1

Phóng viên (PV): Là Viện trưởng Khoa học giáo dục Việt Nam, với rất nhiều công việc quản lý, chuyên môn, lý do nào khiến anh - một GS Toán học lại chủ biên bộ truyện tranh “Những đứa trẻ hạnh phúc” dành cho trẻ em, với nhân vật, bối cảnh là trẻ em các dân tộc khác nhau?

GS, TS Lê Anh Vinh: Tôi rất quan tâm đến các tài liệu học tập, sách vở cho các bạn nhỏ. Chúng ta hiện cũng có nhiều sách dành cho thiếu nhi, tuy nhiên so thế giới thì nguồn sách dành cho độc giả nhỏ tuổi và đặc biệt là các bạn nhỏ dân tộc thiểu số, các bạn nhỏ ở các khu vực khó khăn còn khá ít ỏi. Trong một dự án thư viện số do UNICEF tài trợ, chúng tôi đã chuyển thể rất nhiều bộ sách của nước ngoài sang các ngôn ngữ dân tộc cũng như ngôn ngữ ký hiệu, với tinh thần đóng góp cho cộng đồng. Chúng tôi mong muốn có những bộ sách hấp dẫn, phong phú, đa dạng về thể loại, mang những nét đặc thù của Việt Nam dành cho các bạn nhỏ và không chỉ dành cho độc giả Việt Nam mà còn cho độc giả thế giới.

PV: Các tác giả đã hợp tác với nhau như thế nào để xuất bản bộ sách này ạ?

GS, TS Lê Anh Vinh: Để viết được bộ sách này, không chỉ có ba tác giả mà còn có sự tham gia của rất nhiều thầy cô, trí thức của các dân tộc. Chất liệu của các cuốn sách đã được các thầy cô tư vấn để làm sao phù hợp nhất, xác thực với cuộc sống của các bạn nhỏ ở dân tộc đó. Có một đặc điểm mọi người dễ nhận thấy là bộ sách giới thiệu 10 dân tộc và mong muốn lớn nhất của các tác giả là mang đến sự phong phú, đa dạng về các mặt trong đời sống của các bạn nhỏ ở nhiều dân tộc. Một vấn đề nữa chúng tôi muốn truyền tải, đó là vấn đề của các bạn nhỏ thì ở đâu cũng vậy, các em nhỏ ở dân tộc này cũng sẽ tìm thấy vấn đề của mình giống như các bạn ở dân tộc khác. Tất cả các bạn nhỏ ở các dân tộc khác nhau, ở Việt Nam và trên thế giới đều mong muốn được yêu thương, được chăm sóc, được quan tâm, được đóng góp, được giúp đỡ người khác và được là chính mình. Hy vọng rằng, cách tiếp cận và xây dựng một bộ sách với nhiều nền văn hóa, nhiều dân tộc như vậy sẽ giúp các bạn nhỏ có thêm kiến thức, đồng thời cũng nhận thức được, làm thế nào để mình có thể đóng góp, chia sẻ và giúp đỡ những người khác.

PV: Tiêu chí nào để anh và nhóm tác giả lựa chọn 10 dân tộc trong 10 cuốn sách đầu tiên?

GS, TS Lê Anh Vinh: Chúng tôi luôn mong muốn sẽ giới thiệu được nhiều dân tộc hơn. Trong lần xuất bản này, chúng tôi lựa chọn 10 dân tộc có ngôn ngữ và chữ viết đã khá hoàn chỉnh, để từ đó chúng ta có thể dịch cả xuôi và ngược, nhằm tiếp cận rộng rãi hơn tới đối tượng độc giả của cuốn sách. Còn rất nhiều ngôn ngữ mà hệ thống chữ viết chưa được hoàn chỉnh bằng hoặc có những hệ thống ngôn ngữ khả năng tiếp cận thấp hơn thì chúng tôi cũng mong muốn sắp tới có thể đưa được ngôn ngữ văn hóa, cuộc sống của dân tộc đó đến với nhiều độc giả hơn.

Bộ sách sẽ không chỉ dừng lại ở 10 cuốn hiện tại, chúng tôi đã có kế hoạch, mở rộng giới thiệu về các dân tộc khác. Chúng tôi cũng mong muốn sẽ giới thiệu về văn hóa của các nước ở khu vực Đông Nam Á. Viện Khoa học Giáo dục Việt Nam cũng đang chủ trì xây dựng chương trình giáo dục mầm non mới, chúng tôi có dự án xây dựng tài liệu là những câu chuyện kể giúp trẻ em mầm non có thể học thông qua chơi và qua các câu chuyện về tình cảm, kỹ năng xã hội cho các con.

PV: Sắp tới, khi bộ sách có các tựa mới, nhóm tác giả dự định có hình thức mới hay cách tiếp cận mới nào không?

GS, TS Lê Anh Vinh: Hiện nay, tất cả các cuốn sách trong bộ này đều đã được dịch ra các tiếng dân tộc, tiếng Anh cũng như ngôn ngữ ký hiệu. Chúng tôi cũng tích hợp công nghệ thực tế ảo tăng cường để giúp các bạn nhỏ không chỉ đọc sách mà còn được chơi với cuốn sách. Chúng tôi đang biên soạn sách cho chương trình giáo dục mầm non mới. Giai đoạn mầm non và đầu tiểu học là giai đoạn rất quan trọng, cần có nhiều nguồn tài liệu phong phú, gắn với tiếng mẹ đẻ của mình, đó là nguồn tài liệu hữu ích chuẩn bị cho việc học tập sau này. Đó cũng chính là mong muốn mà nhóm tác giả ấp ủ và sẽ cố gắng thực hiện trong thời gian tới.

PV: Xin cảm ơn anh!

Bộ sách “Những đứa trẻ hạnh phúc” do GS, TS Lê Anh Vinh chủ biên, Bùi Thị Diển viết lời, Bùi Việt Duy vẽ minh họa, NXB Kim Đồng ấn hành gồm 10 tựa: “Ai cần thay đổi? - Bạn nhỏ dân tộc Thái”, “Cánh đồng hoa - Bạn nhỏ dân tộc Chăm”, “Học cách làm bạn - Bạn nhỏ dân tộc Ba Na”, “Cây dưa lê và hai đứa trẻ - Bạn nhỏ dân tộc Ê Đê”, “Ngôn ngữ yêu thương - Bạn nhỏ dân tộc Hà Nhì”, “Hành trình cùng đàn chim - Bạn nhỏ dân tộc Khmer”, “Páo đi chợ phiên - Bạn nhỏ dân tộc H’Mông”, “Là chính mình - Bạn nhỏ dân tộc Kinh”, “Giúp như thế nào? - Bạn nhỏ dân tộc Mnông”, “Thanh sắc núi rừng - Bạn nhỏ dân tộc Gia Rai”.

Bộ sách đã được trao giải khuyến khích, Giải thưởng Sách quốc gia lần thứ sáu năm 2023.