“Game chốt NAV” - đừng võ đoán

Ngày 31/12 là thời điểm nhiều quỹ đầu tư sẽ chốt giá trị tài sản ròng (NAV) trong một năm hoạt động của mình. Hiệu suất đầu tư sẽ được “đo đạc” bằng cách so sánh NAV của 31/12 năm nay với cùng kỳ năm trước. Cũng từ điều này mà nhiều năm nay giả thiết “chốt NAV” cuối năm luôn được nhắc đến.
0:00 / 0:00
0:00

Cơ sở mập mờ

Trong một số năm, hiện tượng thị trường chứng khoán sau một số ngày èo uột trong tháng 12 bỗng nhiên tăng vọt trong vài phiên cuối năm xuất hiện. Có nhiều cách lý giải cho hiện tượng này, trong đó có giả thiết là đã có tác động nào đó từ một số quỹ để giá cổ phiếu tốt hơn, cụ thể là làm sao cho cao hơn thời điểm cuối năm trước, để từ đó góp phần làm NAV của quỹ tăng, nhằm “dễ ăn dễ nói” với khách hàng.

Về mặt hiện tượng, có những năm thị trường có thể đến 29, thậm chí 30/12 vẫn còn rất ảm đạm, nhưng đến 31/12 thì sự tích cực quay trở lại, lực mua mạnh khiến giá nhiều cổ phiếu tăng. Nhưng chưa có thống kê chi tiết cho thấy lực mua tại cổ phiếu nào, đến từ quỹ nào, rồi tỷ trọng giao dịch của nhóm quỹ tại cổ phiếu đó là bao nhiêu phần trăm, tác động ra sao. Thành thực mà nói, giả thiết này cũng có nét tương tự như giả thiết chứng khoán giảm trong các mùa World Cup vì tiền từ chứng khoán chảy sang… cá độ, có tính võ đoán hơn là dựa trên các cơ sở rõ ràng.

Thận trọng xem xét

Mới đây, ông Phạm Lưu Hưng, kinh tế trưởng của Công ty chứng khoán SSI đã nói rất thẳng rằng, không nên quá kỳ vọng vào câu chuyện chốt NAV cuối năm của các quỹ. Đây là một nhận định hiếm hoi và cũng rất thẳng thắn của một chuyên gia đến từ công ty chứng khoán lớn, có tác dụng cảnh báo cho các nhà đầu tư. Theo ông Phạm Lưu Hưng, việc thị trường chứng khoán đã điều chỉnh mạnh trong năm 2022 nên việc cố gắng “làm đẹp” trong vài phiên cuối năm cũng không thay đổi được bản chất vấn đề. Đáng chú ý là vị chuyên gia của SSI cũng cung cấp thêm dữ liệu cho các nhà đầu tư có thể tham khảo khi một số quỹ của Nhật Bản chốt năm tài chính vào tháng 3, một số quỹ rơi vào tháng 6, dù rằng số lượng quỹ chốt vào tháng 12 vẫn là khá nhiều.

Chính vì vậy, cho dù trong thời gian tới đây, thị trường chứng khoán lại có diễn biến tích cực vào tháng 12, nhà đầu tư cũng cần thận trọng để tìm hiểu nguyên nhân thay vì vội vã kết luận là do “quỹ chốt NAV”. Bởi lẽ, có thể những lực mua đến từ kỳ vọng của nhà đầu tư cho một năm mới, hoặc giá cổ phiếu đã đủ rẻ để có thể mua vào và nắm giữ dài hạn… Mỗi nguyên nhân khác nhau, sẽ dẫn đến những diễn biến hệ quả khác nhau. Cần nói rõ, nếu chỉ để “chốt NAV” thì có thể sau thời điểm 31/12, lực mua cho mục đích này sẽ không còn và điều đó chưa hẳn là tích cực. Còn nếu sau 31/12, lực mua vẫn gia tăng, thị trường vẫn tích cực, thì còn có thể đến từ những nguyên nhân, kỳ vọng khác.