“Lưới ma” dưới đáy biển
“Không được bắt, giết thứ gì của biển”, câu nói được anh Lê Chiến, sinh năm 1984 (trưởng nhóm) đưa ra như một phương châm hoạt động của nhóm Sasa. Được biết, nhóm cứu hộ bắt đầu hoạt động từ năm 2016, tuy nhiên thời điểm đó nhóm chỉ hoạt động âm thầm. Đến năm 2018, anh Chiến cùng các cộng sự chính thức dùng tên gọi Sasa để hoạt động đến hiện nay.
Hằng ngày, các thành viên của Sasa tập trung vào việc bảo tồn các rạn san hô ven biển Sơn Trà. Anh Chiến cho biết, bản thân từng học chuyên ngành sinh học, sau đó có thời gian tham gia làm việc tại một tổ chức phi chính phủ. Đó là cơ hội giúp anh nghiên cứu sâu về sinh học đại dương.
Từ những nền tảng kiến thức học được, nhóm Sasa hiểu rõ vai trò của các rạn san hô trong việc bảo vệ đa dạng sinh vật dưới biển. Anh Chiến chia sẻ: “Công việc bảo tồn, tạo thêm những rạn san hô đem lại cho tôi cũng như anh em nhiều cảm xúc. Những phương pháp nghiên cứu, tìm tòi và tham khảo từ các chuyên gia nước ngoài khi đưa vào cứu san hô đã đem lại kết quả mỹ mãn”.
Hiện nay, nhóm cứu hộ sinh vật biển Sasa gồm tám thành viên hoạt động thường xuyên cùng với những bạn trẻ cộng tác viên khác. Công việc hằng ngày của các anh là lặn xuống đáy biển, theo dõi những tấm “lưới ma”. Đó là lưới đánh cá lâu ngày bị đứt, chìm xuống vô tình cuốn gãy cũng như ngăn cản sự phát triển và gây chết san hô. Theo cách gọi của anh Chiến “lưới ma” còn là những chiếc bẫy chết chóc của những loài sinh vật nhỏ như cua, ghẹ.
Một điều thú vị mà các thành viên của Sasa thực hiện hằng ngày chính là nói không với rác thải nhựa. Họ chỉ sử dụng những túi bao bì, vật dụng thân thiện với môi trường. Đó cũng là một cách để chuyển tải một thông điệp cho cộng đồng rằng chúng ta chỉ đem lại sự sống cho môi trường, cho biển cả.
Kỳ công cứu hộ
Rùa biển và cá heo là hai loài vật mà nhóm cứu hộ Sasa thường xuyên giải cứu và tái thả về tự nhiên. Số liệu cho thấy mỗi năm, có khoảng 80 con rùa biển và gần 20 chú cá heo được cứu hộ tại TP Đà Nẵng, tỉnh Quảng Ngãi và một số địa phương khác. Tưởng chừng việc phát hiện và tái thả động vật biển sẽ nhanh, tuy nhiên, anh Chiến cho hay, để có thể xử lý một cá thể rùa biển hay cá heo nhóm phải trải qua nhiều công đoạn. “Khi tiếp nhận cá thể phải kiểm tra lâm sàng toàn thân để đánh giá hiện trạng của chúng. Tiếp theo là chăm sóc y tế, nuôi dưỡng, tập lại tập tính tự nhiên rồi mới tái thả”, anh Chiến nói.
Từ những ngày đầu hoạt động cho đến nay, nhóm cứu hộ và anh Chiến vẫn nhớ mãi câu chuyện từ năm 2018 về chú cá heo Sasa, cái tên sau này đã được nhóm sử dụng. Được biết, đó là một chú cá heo còn nhỏ, khi bị nạn các thành viên đã cố gắng hỗ trợ, chăm sóc nhưng cuối cùng chú cá đã không qua khỏi. Câu chuyện và bài học chăm sóc động vật gặp nạn được rút ra cũng là bước ngoặt và động lực thôi thúc nhóm anh Chiến tiếp tục duy trì hoạt động cho đến hôm nay.
Ngoài cứu hộ rùa biển, nhóm còn có chiến dịch nâng cao việc bảo tồn rùa biển tại tỉnh Quảng Ngãi hay phát động việc dọn dẹp “lưới ma” ở Phú Quốc với mong muốn trong tương lai, biển khơi sẽ có nhiều các cá thể được sống trong môi trường trong xanh.
“Thành viên của nhóm cứu hộ sinh vật biển Sasa xuất thân từ nhiều ngành nghề, lứa tuổi khác nhau. Để có thể hoạt động an toàn và hiệu quả ở môi trường dưới nước, chúng tôi cần phải luyện tập các kỹ năng từ lặn biển, làm việc theo nhóm, có kế hoạch, tổ chức cụ thể. Kỹ năng giao tiếp dưới nước và quản lý những rủi ro bất ngờ là điều vô cùng quan trọng. Vì vậy, để làm việc chung, cả đội phải có tình yêu với nghề mới có thể đi cùng nhau”, trưởng nhóm Lê Chiến bày tỏ.
Theo anh Chiến, năm bước quan trọng trong việc giải cứu san hô là: Dọn dẹp rạn san hô, loại bỏ các mối nguy hại gián tiếp và trực tiếp tới san hô như nhựa và lưới; Tìm kiếm và cứu hộ san hô bị tổn thương hay gãy; Chuẩn bị các bàn dưỡng, cố định và dưỡng san hô; Chăm sóc, loại bỏ các yếu tố gây hại hoặc các loài gây hại đến san hô; Cố định san hô sau khi dưỡng vào giá thể tự nhiên hoặc xây dựng giá thể nhân tạo.
