Chất lượng tài khoản chứng khoán

Thông tin mới nhất từ Tổng công ty Lưu ký và bù trừ chứng khoán Việt Nam (VSDC) cho biết, đã có 545.386 tài khoản chứng khoán bị đóng trong tháng 10, gấp ba lần so với số tài khoản mở mới là 167.659 tài khoản. Trong thực tế, điều này nên được nhìn nhận ở góc độ tích cực vì từ lâu, song song với số lượng tài khoản, vấn đề khác cũng được bàn đến là: chất lượng tài khoản chứng khoán.

Những thông tin ban đầu cho biết, phần lớn số tài khoản bị đóng đến từ một công ty chứng khoán (CTCK) có thương hiệu khá lâu đời trên thị trường với lý do đơn vị này đang rà soát những tài khoản nào không hoạt động thì sẽ đóng. Thiết nghĩ, đây là điều rất hợp lý vì ngoài số lượng thì chất lượng cũng là vấn đề cần phải chú ý. Cần nhấn mạnh là tại thời điểm đầu quý IV/2023, tổng số tài khoản chứng khoán tại Việt Nam đã ở mức 7,4 triệu, một con số đáng khích lệ và có được điều này là nhờ sự bùng nổ của thị trường chứng khoán (TTCK) trong ba năm gần nhất.

Nhìn về tổng thể, số lượng tài khoản mở mới tăng, dù cho có những tài khoản mở ra chỉ để có chỉ tiêu, thì cũng là điều tích cực. Bởi lẽ, chỉ cần một sinh viên mở tài khoản chứng khoán thì đó cũng là sự quan tâm của một nhà đầu tư (NĐT) tương lai dành cho TTCK và chính các CTCK cũng đã có được khách hàng tiềm năng. Tại đại hội cổ đông của CTCK SSI diễn ra hồi tháng 4 vừa rồi, lãnh đạo công ty này cũng đã nói đến chiến lược xây dựng các tệp khách hàng lên đến 2 - 3 đời trong cùng một gia đình.

Việc một người mở nhiều tài khoản chứng khoán cũng rất bình thường vì tùy theo nhu cầu mỗi thời điểm, CTCK nào có chính sách hấp dẫn và phù hợp thì có sự dịch chuyển dòng vốn. Thậm chí cùng một loại cổ phiếu (CP) nhưng có CTCK cho vay margin cao, có CTCK không cho vay margin thì việc mỗi NĐT có nhiều tài khoản để tối ưu hóa là điều tất yếu. Thêm một lý do nữa là sự phát triển của công nghệ cũng giúp cho việc mở tài khoản chứng khoán nhanh hơn rất nhiều, các công nghệ xác thực từ xa hiện nay đã giúp NĐT ngồi nhà vẫn có thể mở tài khoản chứng khoán.

Trở lại với câu chuyện chất lượng, có thể thấy việc một CTCK sẵn sàng “dọn” hơn nửa triệu tài khoản là tín hiệu tích cực. Bấy lâu nay, câu hỏi vẫn được đặt ra mỗi khi bàn đến số lượng tài khoản chứng khoán là “có bao nhiêu thật sự hoạt động” thì vấn đề này giờ đang được nhìn thẳng và giải quyết rốt ráo. Số lượng tài khoản lớn phải đi kèm với thị phần cao, còn số lượng tài khoản lớn, nhưng thị phần vẫn thấp đồng nghĩa với kém hiệu quả. Bởi lẽ, để gia tăng số lượng tài khoản CTCK chắc chắn phải bỏ ra nhiều loại chi phí để thực hiện, nhưng thị phần không cao nghĩa là số tiền thu về chưa nhiều.

Cuộc đua về số lượng tài khoản vẫn sẽ diễn ra vì những điều tích cực lâu dài như đã phân tích, nhưng trong thời gian tới, khả năng sẽ có thêm những cuộc đua khác về hiệu quả. Ở đây, nếu có những số liệu, hoặc những chia sẻ nhanh từ CTCK chẳng hạn có tổng số bao nhiêu tài khoản chứng khoán và bao nhiêu thường xuyên hoạt động sẽ là một bước tiến rất lớn.