Cẩn trọng thực phẩm chứa độc tố botulinum

Để bảo đảm an toàn sức khỏe cho người dân trước nguy cơ bị ngộ độc từ các thực phẩm chế biến, đóng gói thủ công hay sản xuất nhỏ lẻ không bảo đảm chất lượng. Mới đây Cục An toàn thực phẩm (Bộ Y tế) đã đưa ra cách phòng tránh ngộ độc thực phẩm do độc tố của Clostridium botulinum (C.botulinum) gây ra.
0:00 / 0:00
0:00
Với các loại thực phẩm lên men như cà muối, cần phải ủ kín và đủ độ chua mới được sử dụng.
Với các loại thực phẩm lên men như cà muối, cần phải ủ kín và đủ độ chua mới được sử dụng.

Theo Cục An toàn thực phẩm, vi khuẩn C.botulinum phổ biến trong môi trường nên có thể lây nhiễm qua các khâu sản xuất, vận chuyển, bảo quản và sử dụng thực phẩm. Các loại thực phẩm phổ biến dễ gây ngộ độc botulinum là các thực phẩm chế biến, đóng gói thủ công, sản xuất nhỏ lẻ của hộ gia đình hoặc điều kiện sản xuất không bảo đảm. Đặc biệt các thực phẩm đóng hộp được chế biến thô sơ rất dễ nhiễm khuẩn như sữa bột, pho mát, xúc xích, lạp xưởng, thực phẩm lên men yếm khí. Ngoài ra, tất cả các loại thực phẩm khác như rau, củ, quả, hải sản... vẫn có nguy cơ bị nhiễm vi khuẩn C.botulinum nếu không bảo đảm an toàn thực phẩm và được ủ, bọc kín. Đặc biệt, nguy cơ ngộ độc botulinum cũng dễ xuất hiện khi xu hướng sử dụng túi hút khí chứa đựng thực phẩm tại gia đình gia tăng và sử dụng thực phẩm không đun chín kỹ trước khi ăn.

Do đó, Cục An toàn thực phẩm lưu ý, các hộ gia đình, cơ sở sản xuất thủ công không tự đóng gói, đóng kín thực phẩm (dạng hút chân không) để bảo quản trong thời gian dài.

Để phòng, chống ngộ độc do botulinum, Cục An toàn thực phẩm khuyến cáo, trong sản xuất, chế biến phải dùng những nguyên liệu bảo đảm an toàn thực phẩm, tuân thủ theo đúng yêu cầu quy định. Riêng trong sản xuất đồ hộp phải chấp hành chế độ khử khuẩn một cách nghiêm ngặt. Ngoài ra, chỉ sử dụng các sản phẩm thực phẩm, nguyên liệu thực phẩm có nguồn gốc, xuất xứ rõ ràng. Tuyệt đối không sử dụng các sản phẩm đóng hộp đã hết hạn sử dụng, bị phồng, bẹp, biến dạng, hoen gỉ, không còn nguyên vẹn hoặc có mùi vị, mầu sắc thay đổi khác thường. Bên cạnh đó, thực hiện việc ăn chín, uống sôi. Ưu tiên ăn các thực phẩm mới chế biến, mới nấu chín. Không nên tự đóng gói kín các thực phẩm và để kéo dài trong điều kiện không phải đông đá. Với các thực phẩm lên men, đóng gói hoặc che đậy kín theo cách truyền thống (dưa muối, măng chua, cà muối...) cần bảo đảm phải đủ chín (chua, mặn). Khi thực phẩm hết chua thì không nên ăn. Sau khi ăn các thực phẩm nói trên, nếu thấy xuất hiện các triệu chứng ngộ độc, cần đến ngay cơ sở y tế gần nhất để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.

Theo các chuyên gia y tế, ngộ độc độc tố botulinum là loại ngộ độc kinh điển trong y văn nhưng xảy ra không thường xuyên nên việc chẩn đoán và điều trị bệnh nhân thường gặp khó khăn. Biểu hiện ngộ độc lại giống với nhiều bệnh khác như ngộ độc tetrodotoxin (cá nóc, bạch tuộc vòng xanh), viêm đa rễ dây thần kinh, nhược cơ nên rất dễ nhầm lẫn trong điều trị. Hơn nữa, độc tố botulinum là chất độc thần kinh cực mạnh nên sau khi bệnh nhân ăn thực phẩm không an toàn có chứa botulinum, độc chất này hấp thu vào cơ thể, gắn chặt vào các dây thần kinh, gây liệt toàn bộ các cơ. Biểu hiện của ngộ độc là sau khi ăn khoảng từ 12 đến 36 giờ, bệnh nhân bắt đầu xuất hiện triệu chứng liệt từ vùng đầu, mặt, cổ (khó nuốt, đau họng, khó nói, khàn giọng, mắt không mở được), lan xuống hai tay, hai chân, sau đó liệt các cơ hô hấp (khò khè, ứ đọng đờm ở họng, khó thở) gây suy hô hấp (dễ gây tử vong).