Tạo thuận lợi cao nhất cho thí sinh
Lúc này, nhiều thí sinh sẽ nhận được cùng lúc nhiều thông báo trúng tuyển từ các trường đại học. Theo quy định, các thí sinh không phải xác nhận nhập học trước. Thế nhưng đã xuất hiện tình trạng một số trường “ép” thí sinh phải đăng ký nguyện vọng 1. Điều này, đương nhiên, có lợi cho các trường nhưng lại dồn sự thiệt thòi cho thí sinh.
Em Nguyễn Quốc A hôm 20/7 vừa qua đã nhận được Giấy báo đủ điều kiện trúng tuyển của một trường đại học gửi tới thí sinh. Kèm theo đó, trường đã soạn sẵn một đơn đăng ký học chính thức, trong đó, có một dòng “Thí sinh phải cam kết đăng ký học chính thức tại trường và sẽ đăng ký nguyện vọng 1”. Không chỉ dừng ở đó, thí sinh phải tạm nộp học phí học kỳ 1 năm học 2022-2023 là 3 triệu đồng vào tài khoản của trường. Khoản tiền này giống như đặt cọc, giữ chỗ và nhà trường chỉ trả lại học phí tự nguyện nộp trước (nếu có) đối với thí sinh không tốt nghiệp THPT.
PGS, TS Nguyễn Thu Thủy, Vụ trưởng Giáo dục đại học (Bộ Giáo dục và Đào tạo) khẳng định: “Nếu các trường thực hiện như vậy là vi phạm các quy định, Quy chế tuyển sinh năm 2022. Thí dụ, nguyên tắc công bằng đối với các thí sinh đã được quy định trong Điều 4 của Quy chế. Các em được hưởng sự công bằng về nhiều mặt: thông tin, cơ hội trúng tuyển, cơ hội dự tuyển. Không thí sinh nào bị mất cơ hội dự tuyển do những quy định không liên quan trình độ hay năng lực và các em phải được tạo cơ hội trúng tuyển cao nhất. Quyền được xác định nguyện vọng ưu tiên của các em là được chọn trong số những chương trình, những ngành đào tạo mà các em đã đủ điều kiện trúng tuyển. Hay trong khoản 2, 3 Điều 18 của Quy chế cũng đã quy định rõ, các cơ sở đào tạo khi tổ chức xét tuyển cho thí sinh đã hoàn thành thủ tục dự tuyển thì không được yêu cầu thí sinh nhập học sớm hơn so với lịch trình, kế hoạch chung. Trong trường hợp thí sinh đã được cơ sở đào tạo thông báo đủ điều kiện trúng tuyển. Ở đây thí sinh có toàn quyền quyết định việc đặt các thứ tự ưu tiên nguyện vọng đó khi đăng ký trên hệ thống xét tuyển chung của Bộ. Tùy thuộc các em có muốn trúng tuyển nguyện vọng đó hay không hay muốn mở rộng cơ hội trúng tuyển sang các nguyện vọng khác.
Ngay trong Công văn 2598 mà Bộ Giáo dục và Đào tạo vừa ban hành ngày 25/6 vừa qua, chúng tôi cũng đã làm rõ, các cơ sở giáo dục đào tạo không được yêu cầu hay thỏa thuận với thí sinh để bắt buộc các em phải cam kết hay xác nhận nhập học sớm dù dưới bất kỳ hình thức nào, cho dù nộp kinh phí giữ chỗ hay là giữ hồ sơ gốc của các em đều là không đúng với quy định”.
 |
Hoạt động tư vấn xét tuyển đại học, cao đẳng năm 2022 diễn ra ngày 24/7 tại Trường đại học Bách khoa Hà Nội. Ảnh: VĂN NGỌC |
Tạo công bằng giữa các thí sinh khi tham gia xét tuyển
Theo Bộ Giáo dục và Đào tạo, điểm mới của Quy chế tạo thêm nhiều điều kiện cho thí sinh và các trường. Đơn cử, ngoài việc yêu cầu thí sinh đăng ký xét tuyển bằng hình thức trực tuyến, Quy chế quy định: Tất cả nguyện vọng đăng ký xét tuyển của thí sinh trong đợt 1, hình thức đào tạo chính quy sẽ được đăng ký và ghi nhận vào hệ thống trong khoảng thời gian quy định. Cụ thể, từ sau khi kết thúc Kỳ thi tốt nghiệp THPT cho tới khi công bố kết quả thi và kết quả điểm phúc khảo (nếu có). Với quy định này, thí sinh chủ động về thời gian và các nguyện vọng đăng ký xét tuyển. Việc đăng ký và điều chỉnh thực hiện trong một đợt (thay vì hai đợt như trước đây), tạo thuận lợi cho thí sinh và cho các trường.
Năm nay, các nguyện vọng của thí sinh được từng trường xét tuyển, sơ tuyển trước (nếu cần) và đưa lên phần mềm xử lý nguyện vọng - Hệ thống hỗ trợ tuyển sinh của Bộ Giáo dục và Đào tạo sẽ cho kết quả thí sinh trúng tuyển ở nguyện vọng cao nhất khi đáp ứng điều kiện của cơ sở đào tạo. Như vậy, hệ thống sẽ hỗ trợ thí sinh chắc chắn đỗ vào nguyện vọng ưu tiên nhất có thể.
Quy chế tuyển sinh năm nay cũng quy định, đối với những ngành sử dụng đồng thời nhiều phương thức, tổ hợp xét tuyển, đơn vị phải giải trình được sự phù hợp trong việc lựa chọn phân bổ chỉ tiêu giữa các phương thức, tổ hợp; bảo đảm phương thức, tổ hợp xét tuyển sẽ lựa chọn được thí sinh có năng lực để học tập, tạo sự công bằng giữa các thí sinh khi tham gia xét tuyển.
Việc thay đổi, bổ sung phương thức hoặc tổ hợp xét tuyển phải có căn cứ và lộ trình hợp lý. Không làm tỷ lệ phân bổ chỉ tiêu của một phương thức, tổ hợp đã sử dụng trong năm trước giảm quá 30% (trong cơ cấu chỉ tiêu của ngành, chương trình đào tạo) trừ trường hợp việc thay đổi, bổ sung đó đã được công bố trước thời điểm mở đăng ký dự tuyển ít nhất một năm. Qua đó, tránh làm ảnh hưởng tới việc học tập, ôn luyện của thí sinh.
Cũng theo Quy chế tuyển sinh năm nay, thí sinh sẽ không cần công chứng hoặc yêu cầu trường THPT xác nhận kết quả học tập, giảm thủ tục cho các trường THPT và thí sinh khi đăng ký hồ sơ xét tuyển vào nhiều cơ sở đào tạo khác nhau. Các cơ sở đào tạo có sẵn kết quả học tập THPT để xét tuyển hoặc sử dụng để sơ tuyển mà không cần phải nhập từ học bạ của thí sinh; từ đó tránh sai sót, nhầm lẫn. Tuy nhiên, các trường cần quy định phương án giải quyết rủi ro có thể xảy ra trong quá trình tuyển sinh, làm rõ cam kết từ phía trường; từ đó giúp thí sinh có cơ hội tốt hơn dù có thể rủi ro xảy ra cũng đã có phương án.
Quy chế có nêu: Từ năm 2023, các trường xây dựng quy chế tuyển sinh riêng dựa trên các nguyên tắc và yêu cầu tối thiếu quy định trong Quy chế tuyển sinh 2022 mà Bộ Giáo dục và Đào tạo ban hành; trong đó có quy định về xét tuyển cho các hình thức đào tạo khác, công khai trên trang thông tin điện tử của cơ sở đào tạo. Cũng từ năm 2023, thí sinh được hưởng chính sách ưu tiên khu vực theo quy định trong năm tốt nghiệp THPT (hoặc trung cấp) và một năm kế tiếp để xét tuyển vào đại học, cao đẳng.
Tự chủ tuyển sinh phải bảo đảm quyền lợi thí sinh
Bộ Giáo dục và Đào tạo hiện đang thực hiện nhiều giải pháp nhằm bảo đảm công bằng cho thí sinh. Tự chủ đi kèm với trách nhiệm giải trình và tuân thủ các quy định của pháp luật. Theo quy định, các trường phải công khai đề án tuyển sinh, lịch tuyển sinh... Đây là cơ sở để thí sinh và xã hội cùng giám sát việc các trường có tuân thủ Quy chế tuyển sinh hay không. Ngoài ra, Bộ sẽ tăng cường thanh tra, kiểm tra và xử lý nghiêm những sai phạm, đồng thời công khai các trường vi phạm trong tuyển sinh và kết quả xử lý những sai phạm (nếu có).
Năm nay, thí sinh có gần một tháng để đăng ký và điều chỉnh nguyện vọng xét tuyển trên hệ thống. Với quy định mới này, bà Nguyễn Thu Thủy, Vụ trưởng Giáo dục đại học lưu ý thí sinh: Từ ngày 22/7 đến 17 giờ ngày 20/8/2022, thí sinh được đăng ký, điều chỉnh, bổ sung nguyện vọng không giới hạn số lần. Theo đó, việc đăng ký nguyện vọng xét tuyển đối với các phương thức xét tuyển phải thực hiện theo hình thức trực tuyến trên hệ thống hoặc trên Cổng dịch vụ công quốc gia. Thí sinh sử dụng tài khoản đã được cấp để xử lý thông tin trên hệ thống.
Các nguyện vọng của thí sinh đăng ký xét tuyển vào các ngành, phương thức tuyển sinh ở tất cả cơ sở đào tạo được xếp thứ tự từ một đến hết (nguyện vọng một là nguyện vọng cao nhất). Các nguyện vọng xét tuyển của thí sinh theo những phương thức xét tuyển của cơ sở đào tạo được xử lý trên hệ thống và mỗi thí sinh chỉ trúng tuyển một nguyện vọng cao nhất trong số các nguyện vọng đã đăng ký khi bảo đảm điều kiện trúng tuyển.
Nếu thí sinh đã hoàn thành việc dự tuyển vào cơ sở đào tạo theo kế hoạch xét tuyển sớm và đủ điều kiện trúng tuyển thì phải tiếp tục đăng ký nguyện vọng xét tuyển trên hệ thống để được xét tuyển theo quy định. Từ ngày 21/8 đến 17 giờ ngày 28/8/2022, thí sinh phải xác nhận số lượng, thứ tự nguyện vọng xét tuyển trên hệ thống, đồng thời nộp lệ phí xét tuyển theo số lượng nguyện vọng xét tuyển bằng hình thức trực tuyến. Riêng thí sinh thuộc diện hưởng chính sách ưu tiên khu vực, ưu tiên đối tượng phải phối hợp với các điểm tiếp nhận rà soát thông tin, xác nhận số lượng nguyện vọng xét tuyển, đồng thời nộp lệ phí xét tuyển theo số lượng nguyện vọng xét tuyển bằng hình thức trực tuyến.
