Sau một thời gian áp dụng chính sách quy đổi điểm thưởng doanh số, thông qua chỉ số Astra, để khách hàng được hưởng những ưu đãi, trong đó có liên quan đến phí ship, mới đây, Tiki đã quay trở lại hình thức “truyền thống” hơn, đó là cứ mua đơn từ 149.000 đồng thì được miễn phí vận chuyển (freeship).
Astra là một phép thử mà có lẽ Tiki muốn hướng đến để gia tăng số lượng khách hàng thân thiết, cũng như thúc đẩy nhóm khách hàng tăng cường chi tiêu để có thêm quyền lợi, nhưng cũng khiến cho sàn TMĐT này mất luôn đặc sản TikiNow, với tốc độ vận chuyển trước đây. Và những tác động sau đó là khá rõ ràng khi một số khách hàng bày tỏ không hứng thú với sự phức tạp của Astra, dù tiêu chí thì cũng đơn giản, mua nhiều thì được nhiều quyền lợi và giảm phí vận chuyển. Sự phức tạp này cũng có thể ngăn cản những khách hàng mới đến với Tiki, còn với khách hàng hiện tại, chỉ cần một sàn khác miễn phí vận chuyển hay khuyến mãi hấp dẫn hơn thì họ hoàn toàn có thể bỏ Tiki và tham gia sàn mới.
Phép thử này không chỉ có ý nghĩa với Tiki mà đồng thời cũng nhấn mạnh một thông điệp cho toàn ngành TMĐT: miễn phí vận chuyển vẫn phải là ưu tiên 1. Tất cả những tính toán mà các sàn TMĐT hay những đơn vị khác hướng đến cũng phải tính toán sao cho đưa về mức phí vận chuyển hợp lý nhất. Mới đây, công ty mẹ của Thế giới di động đã bổ nhiệm ông Phạm Văn Trọng, được xem như “kiến trúc sư” về mảng công nghệ của đơn vị này đảm nhiệm vị trí CEO của hệ thống Bách Hóa Xanh. Nhiều phân tích có nhấn mạnh đến chuyên môn công nghệ thông tin, hệ thống quản trị ERP mà ông Phạm Văn Trọng xây dựng tại Thế giới di động. Tuy nhiên, cũng cần biết rằng vị CEO này đã từng có thời gian đứng đầu dự án TMĐT đầu tiên của Thế giới di động là VuiVui. Và Bách Hóa Xanh thì dù có bán tại cửa hàng, cũng không thể không tham gia cả vào mảng TMĐT nên chuyên môn của ông Trọng trong mảng này chắc chắn sẽ có nhiều “đất” để phát triển.
Tuy nhiên, công nghệ, hay một hệ thống rộng lớn, nhân sự đông đảo vẫn chưa bảo đảm thành công mà còn ở cách thức vận hành. Hãy nhìn cách thức mà nhiều đơn vị khác cũng đang sử dụng hệ thống giao hàng và chính sách miễn phí vận chuyển để thấy áp lực cạnh tranh là cực kỳ lớn. Nói đơn cử như trường hợp của hệ thống siêu thị Co.opmart, đã triển khai hệ thống giao hàng tới tận nhà khách từ trước khi… TMĐT phát triển và cho tới nay điều này vẫn được duy trì, thí dụ: trong vòng bán kính 5km, nếu mua hàng tại siêu thị này với hóa đơn 200.000 đồng trở lên sẽ được miễn phí vận chuyển và giao trong 24 giờ.
Ông Lý Quốc Khánh, người điều hành hệ thống phân phối thiết bị âm thanh di động 3kShop cũng phân tích thêm: Áp dụng việc miễn phí vận chuyển là một bài toán phức tạp mà nếu không cẩn thận thì có khi càng bán… càng lỗ. Chẳng hạn, một món hàng sau khi đã khuyến mãi, chiết khấu “hết nấc” có khi lợi nhuận chỉ còn 50.000 đồng, nhưng nếu miễn phí vận chuyển, mà phí giao hàng vượt luôn ngưỡng này (nhiều khả năng) thì bên bán sẽ bị lỗ, bán càng nhiều tất nhiên lỗ nhiều.
Nói đến đây sẽ thấy rằng, cuộc cạnh tranh TMĐT sẽ không chỉ dừng ở khuyến mãi, quảng cáo, truyền thông, hình ảnh đẹp, mà đã tiến đến việc phải tính toán, quản lý chi phí một cách chặt chẽ, hợp lý để có thể tiết giảm đến mức thấp nhất các loại chi phí và chỉ nhằm phục vụ cho một mục tiêu gần như duy nhất: miễn, hoặc giảm phí giao hàng đến mức thấp nhất. Đây sẽ lại là một tín hiệu cạnh tranh cực kỳ khốc liệt cho các sàn TMĐT trong thời gian tới.
