Người liệt nữ từ ngàn xưa dựng bờ cõi này…
… Đêm trắng mơ màng thì thầm gió, anh nghe huyền thoại của biển hát. Người liệt nữ từ ngàn xưa dựng bờ cõi này./ Để có hôm nay, một thành phố thanh xuân…
Mấy câu trong ca khúc “Về miền sóng, về miền gió” của nhạc sĩ Phạm Văn Hanh khá quen thuộc với người dân đất Cảng. Đó cũng là sự ghi nhận công lao của Nữ tướng Lê Chân - người liệt nữ với tên tuổi đã đi vào lịch sử hình thành và phát triển của mảnh đất “Hải tần phòng thủ”- thành phố Hải Phòng ngày nay.
Theo thần tích, Nữ tướng Lê Chân sinh ngày tám tháng hai năm Canh Thìn (năm 20 sau công nguyên) tại xã An Biên, huyện Đông Triều, phủ Kinh Môn, xứ Hải Dương (nay là xã An Thủy, huyện Đông Triều, tỉnh Quảng Ninh), con cụ Lê Đạo và bà Trần Thị Châu - một gia đình chuyên nghề chữa bệnh giúp người.
Sinh thời, Lê Chân nổi tiếng xinh đẹp, thông minh, giỏi võ nghệ và có chí hơn người. Thái thú Tô Định nghe danh, đòi lấy làm tỳ thiếp. Ông bà Lê Đạo kiên quyết khước từ. Thái thú Tô Định tức giận đã hãm hại cụ Lê Đạo. Nợ nước, thù nhà, quyết chí phục thù, Lê Chân đã cùng thân quyến đến vùng An Dương, cửa sông Cấm để khai hoang, lập ấp mới, đặt tên là làng Vẻn, sau đổi thành trang An Biên (TP Hải Phòng ngày nay). Tại đây, bà phát triển nghề trồng dâu, nuôi tằm và đánh bắt thủy, hải sản tạo nên một vùng đất trù phú.
Nghe tin ở xứ Đoài có Hai Bà Trưng đang mưu nghiệp lớn, Lê Chân đã tìm đến cùng luận bàn kế sách đánh đuổi xâm lăng, rồi trở về chiêu tập binh mã, luyện rèn vũ khí, tích trữ lương thảo, sẵn sàng dấy binh. Mùa xuân năm Canh Tý (40 sau công nguyên), Hai Bà Trưng phất cờ khởi nghĩa ở Mê Linh, đánh đuổi quân Đông Hán. Nhân dân khắp nơi sôi nổi hưởng ứng. Từ căn cứ An Biên, Lê Chân cùng với đội nghĩa binh của mình nhanh chóng gia nhập đội quân khởi nghĩa đánh đuổi xâm lăng. Khởi nghĩa thắng lợi, bà Lê Chân được Hai Bà Trưng phong Thánh Chân Công chúa, ban chức Chưởng quản binh quyền coi giữ vùng hải tần (duyên hải đông bắc). Nữ tướng Lê Chân quay về vùng An Biên, tiếp tục mở mang đất đai, phát triển sản xuất, xây dựng làng mạc trù phú và tiếp tục luyện rèn lực lượng, đào hào, đắp lũy, trấn giữ vùng trọng yếu phía đông Tổ quốc...
| Trong khuôn khổ khai mạc Lễ hội Hoa phượng đỏ “Hải Phòng - Nối vòng tay bè bạn” được tổ chức tại trung tâm thành phố Cảng tối 6-5, TP Hải Phòng sẽ tổ chức trọng thể lễ đón nhận Quyết định công nhận Di sản văn hóa phi vật thể - Lễ hội Nữ tướng Lê Chân của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch. |
Lưu giữ và phát huy di sản truyền thống
Tưởng nhớ công đức to lớn của người Nữ tướng, nhân dân đã tôn vinh bà là Thánh mẫu. Cứ đến mùa xuân, người dân đất Cảng lại tưng bừng mở hội với lòng thành tri ân sâu sắc. Lễ hội được khởi đầu với đoàn rước từ đền Nghè - nơi người dân đã lập đền thờ Bà và đã được Nhà nước xếp hạng là Di tích quốc gia. Đây cũng là chốn linh thiêng mà đông đảo người dân Hải Phòng và các tỉnh, thành phố lân cận thường về đây thắp hương, tưởng nhớ vào các dịp lễ trọng và ngày rằm, mồng một Âm lịch hằng tháng. Đoàn rước đến đình An Biên - một công trình kiến trúc cổ kính phản ánh truyền thống văn hóa và tín ngưỡng cổ truyền của cộng đồng cư dân làng An Biên xưa, cũng là nơi thờ Thành hoàng - Nữ tướng Lê Chân. Từ đó, đoàn rước với trống dong, cờ mở và các nghi lễ truyền thống được tái hiện như: múa lân, trống, chiêng, bát biểu, kiệu Long đình, đoàn nhạc bát âm, đội tế nữ quan, đoàn dâng lễ cùng đông đảo các tầng lớp nhân dân… tiến về nơi tổ chức lễ hội ngay chân tượng Nữ tướng Lê Chân.
Tượng Nữ tướng Lê Chân đúc bằng đồng, cao 7,5 m, đặt uy nghiêm trước Trung tâm Triển lãm và Mỹ thuật thành phố, được dựng cuối năm 2000. Đây cũng là địa điểm mà du khách các nơi không thể không đến mỗi khi ghé thăm Hải Phòng. Trước tượng Bà luôn có hoa tươi và những nén hương thơm của người dân, du khách thành kính dâng lên người có công lập ấp, khai sinh mảnh đất tươi đẹp đầy nắng, gió nơi cửa biển đông đúc và nhộn nhịp này.
