Vươn mình lên tầm thế giới

Siêu đại kiện tướng quốc tế

Ngày 22/8 vừa qua, Lê Quang Liêm giành chiến thắng trước đại kiện tướng người Mỹ Hans Niemann ở trận thứ 7 (trận cuối) ở Giải cờ vua trực tuyến (cờ nhanh) FTX Crypto Cup 2022. Chiến thắng này giúp Lê Quang Liêm xếp hạng 4/8 chung cuộc tại FTX Crypto Cup 2022 với 12 điểm sau bốn trận thắng, ba thua và giành phần thưởng 30 nghìn USD.

FTX Crypto Cup là một trong ba giải chính nằm trong hệ thống 9 giải của Champions Chess Tour 2022. Giải này quy tụ 8 siêu đại kiện tướng thế giới, trong đó có cả “vua cờ” Magnus Carlsen người Na Uy. Thắng lợi tại giải đấu này giúp Quang Liêm tăng cơ hội tích lũy điểm và nâng thứ hạng thế giới của mình.

Kỳ thủ Lê Quang Liêm là siêu đại kiện tướng quốc tế đầu tiên trong lịch sử cờ vua Việt Nam vượt qua cột mốc Elo 2.700 vào năm 2011. Nhờ sự quan tâm săn sóc của người cha, ông Lê Quang Quýnh và người mẹ, bà Trần Mỹ Lệ dành cho con những điều kiện tốt nhất. Năm 2006, họ mời ông Bareev (từng là huấn luyện viên trưởng đội tuyển cờ vua Nga) dạy Liêm ở một resort tại Phan Thiết với học phí

50 USD/giờ. Tần suất mỗi ngày 4 giờ trong hai tuần liên tục. Nếu như không có sự chăm lo từ gia đình, cờ vua Việt Nam sẽ không thể có một siêu đại kiện tướng quốc tế Lê Quang Liêm.

Anh tâm sự: “Tôi vẫn nhớ bản thân mình năm 7 tuổi, dù được làm quen với nhiều môn thể thao khác nhưng tôi dường như chỉ hứng thú với cờ vua. Tôi không thể lý giải vì sao mình có thể bỏ hàng giờ chỉ để suy nghĩ về những nước đi của trò chơi có phần yên tĩnh hơn so với nhiều thú vui khác. Thuở tôi bắt đầu đến với cờ vua, cha mẹ tôi không hề nghĩ rằng 10 năm nữa tôi sẽ là một đại kiện tướng và cờ vua ăn sâu vào suy nghĩ của tôi. Có lẽ những kỳ thủ khác cũng thế, họ được học cách chơi từ người thân trong gia đình, rồi cờ vua dần trở thành một phần trong cuộc sống của họ…”.

Từ những tháng ngày “thảm họa”

Tuy liên tục thành công nhưng kỳ thủ này vẫn không tránh khỏi vấp ngã. Hết năm 2010, Lê Quang Liêm được đánh giá là kỳ thủ tiến bộ nhanh nhất trong tốp 100 thế giới, từ hạng 93 vươn lên hạng 41, là người trẻ nhất trong tốp 50 thế giới. Tháng 9/2010, Liêm đạt Elo tốt nhất 2.694 nên việc “cầm chắc” siêu đại kiện tướng quốc tế (Elo 2.700 trở lên) dễ như trở bàn tay vì trong ba tháng cuối năm Liêm có đến ba giải quốc tế để kiếm thêm... 6 điểm. Nào ngờ, Liêm bị mất gần hết Elo tích lũy được trong 9 tháng trước, như ở Olympiad, Liêm mất 12 Elo, rồi mất tiếp 25 Elo ở Asian Games.

Ước mong không thành khiến Liêm mất lòng tin vào bản thân “Trong ba tháng thảm họa đó, lòng tôi cồn cào vì mình cứ lặp lại những sai lầm sơ đẳng đến mức không hiểu nổi. Tôi chao đảo, nghi ngờ và ấm ức. Tôi tự hỏi những kết quả như lần đầu vô địch Aerofiot và đoạt á quân Dortmund phải chăng là nhất thời chứ không hẳn thực lực? Tôi rầu rĩ đến mức không nghiên cứu cờ trong gần hai tuần”.

Dù “đau” nhưng anh không than vãn với ai. Liêm vẫn cập nhật mọi thông tin, hằng ngày vẫn đấu cờ nhanh trên mạng chứ không có ý định bỏ cờ. Tháng 1/2011, Liêm là hạt giống số 1 tại Giải quốc tế HD Bank và dần bình tĩnh để làm lại: “Tôi không thổ lộ với ai vì muốn cho mình cơ hội tự sửa chữa. Đam mê cờ vua và khát vọng tự khẳng định đã cứu sống tôi. Tôi hiểu mỗi nấc thang tiếp theo khó khăn gấp nhiều lần trước”. Từ cú sốc cũng như chứng kiến nhiều kỳ thủ triển vọng bị đào thải trong thế giới cờ vua, Lê Quang Liêm thấm thía. Anh nhận ra, không chỉ đam mê mà cần nhất lòng kiên nhẫn, mạnh dạn đổi mới giúp vượt thắng chính mình. Anh xem lại kế hoạch bản thân theo hướng chia nhỏ mục tiêu dài hơi (vào tốp 10 thế giới) ra từng giai đoạn khả thi.

Hai năm 2011, 2012, Lê Quang Liêm vô địch và á quân giải cờ vua Học viện cờ vua SPICE do cựu vô địch thế giới Susan Polgar làm giám đốc, Trường đại học Webster (St.Louis, bang Missouri, Hoa Kỳ) sáng lập và bảo trợ. Liêm được trường này trao học bổng toàn phần trong bốn năm. Tại đây, anh theo học chuyên ngành khoa học tài chính khóa 2013-2017 và tốt nghiệp loại xuất sắc. Anh tiếp tục lấy bằng CFA (chuyên gia phân tích tài chính) là chứng chỉ hành nghề của giới phân tích tài chính trên thế giới. Liêm còn là thành viên tích cực của Học viện cờ vua SPICE.

Tại học viện, Liêm có điều kiện tiếp xúc, nghiên cứu các tài liệu quý về cờ vua, anh được giao làm đội trưởng đội cờ vua Đại học Webster. Đội cờ đã gặt hái thành công khi ba mùa liên tiếp vô địch Final Four, giải đấu giữa những đội cờ mạnh nhất các trường đại học toàn nước Mỹ. Tháng 6/2021, anh trở thành Giám đốc Học viện cờ vua SPICE kiêm huấn luyện viên trưởng tuyển cờ vua Đại học Webster. Từ đây, mục tiêu và khát vọng chinh phục các giải đấu cũng lớn dần theo thời gian.

Tại SEA Games 31 tổ chức ở Việt Nam vừa qua, Lê Quang Liêm giành hai huy chương vàng đồng đội cờ nhanh nam, cờ chớp nam, góp phần đưa đoàn cờ vua Việt Nam đứng đầu bảng xếp hạng các quốc gia Đông Nam Á.

Lê Quang Liêm (hiện hạng 21 thế giới) vạch lộ trình lọt vào tốp 10 thế giới (tương ứng Elo 2.750); tốp 5 thế giới (Elo 2.800); tiếp cận ngôi số 1 thế giới với Elo trên 2.800. Có mặt trong tốp 10 thế giới là điều mọi kỳ thủ luôn hướng tới. Kỳ thủ trong tốp này chắc chắn được mời tham dự các giải đấu hàng đầu thế giới như World Cup, Grand Chess Tour... Đây sẽ là vinh dự cho Liêm và gia đình cũng như cho làng cờ vua Việt Nam.