Làng nghề yên bình như bức tranh thủy mặc. Tôi lạc vào một không gian các bức tranh và các bức phù điêu với đủ các họa tiết hấp dẫn. Nhiều nhất là tranh phong cảnh, tĩnh vật, phong thủy và rất nhiều bức tranh tái hiện phong tục tập quán, lễ hội dân gian.
Nghề sơn mài vốn được du nhập từ miền bắc, khi người dân vào định cư tại phường Tương Bình Hiệp thuộc thành phố Thủ Dầu Một, Bình Dương. Nhớ quê nhà, trong các bức tranh sơn mài, các nghệ nhân thường tái hiện phong cảnh và nếp sống sinh hoạt của miền bắc như cây đa, giếng nước, sân đình… Dần dần, người dân địa phương bắt đầu tìm hiểu, học hỏi và mở rộng. Làng sơn mài Tương Bình Hiệp được hình thành từ hơn 120 năm trước. Các bức tranh sơn mài như là một thứ ngôn ngữ của thời gian chứng kiến bao thăng trầm.
Nghề sơn mài có ở nhiều nơi, có thể kể đến như Bắc Ninh, Phú Thọ, Lạng Sơn… nhưng điều đặc biệt khiến sơn mài Tương Bình Hiệp nổi tiếng và giành được hầu hết các giải thưởng trong các cuộc thi về kỹ nghệ sơn mài trên cả nước. Thứ nhất, đó là sự đa dạng về kiểu dáng và chủng loại. Thí dụ ta có hàng gia dụng như bình hoa, chai đựng nước, các hộp trang điểm... Các sản phẩm lớn hơn như Salon, bàn ghế và cả những bình xoa cao ba đến bốn mét. Thứ hai đó là sự đa dạng về kỹ thuật trang trí. Từ vẽ, cho đến khắc, cẩn, dát vàng, bạc. Đặc biệt người nghệ nhân đất Thủ đã tạo nên các kỹ thuật độc đáo đó là nghệ thuật cẩn góc chìm. Đặc biệt nhất là kỹ thuật làm các bình xoa từ vải bọc sơn. Không như gỗ hay gốm, các bình này được làm từ vải nên không nứt, không bể, là một cực phẩm quý giá trong nghệ thuật sơn mài mà ai cũng muốn chiêm ngưỡng.
Trải qua bao đời, để sống được cùng với nghề xưa trong thời buổi hiện nay, thợ sơn mài Tương Bình Hiệp đã mạnh dạn thay đổi mẫu mã, mầu sắc cho từng giai đoạn, từng thời kỳ để phù hợp thị hiếu khách hàng trong nước và quốc tế. Tuy thế, làng sơn mài Tương Bình Hiệp là một nơi hiếm hoi dám trụ với nghề sơn mài truyền thống, tuyệt đối trung thành với quy trình chế tác.
Trong phòng khách của người dân Bình Dương đặc biệt là những ngôi nhà xưa, không thể thiếu các bức tranh và các vật dụng bằng sơn mài. Làng sơn mài Tương Bình Hiệp đã được công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể cấp quốc gia. Một ngày đến với Tương Bình Hiệp, tôi và các con cảm thụ được nhiều giá trị mà các sản phẩm sơn mài mang lại, thán phục lòng yêu nghề của những đôi tay tài hoa.
