Tăng điểm trong nghi ngờ
Sau nhiều ngày lình xình, giằng co nhưng vẫn thiên về “side-way” (đi ngang), thị trường chứng khoán vừa có sự bứt phá ngoạn mục trong hai ngày đầu tuần 29 và 30/5.
Kết thúc phiên 29/5, chỉ số VN Index bất ngờ tăng 11,22 điểm (tương đương 1,05%) so phiên cuối tuần trước, đạt mốc 1.074,98 điểm.
Đóng cửa ngày 30/5, chỉ số tiếp tục được cải thiện thêm 3,07 điểm (tương đương 0,29%), lên mức mới 1.078,05 điểm. Mặc dù chưa vượt được ngưỡng cản 1.080 điểm tại phiên 5/4 nhưng đây là mức điểm số cao nhất trong gần hai tháng qua.
Tâm lý hưng phấn khiến dòng tiền có sự cải thiện rõ rệt: phiên 29/5 giá trị giao dịch trên sàn HoSE đạt 13.788 tỷ đồng; phiên 30/5 vọt lên mức 16.424 tỷ đồng, vượt lên trên mức nền trung bình 9.000-11.000 tỷ đồng của hai tháng qua.
Đáng lưu ý, dòng tiền có xu hướng chảy mạnh vào nhóm cổ phiếu vốn hóa vừa (mid-cap) và nhỏ (penny), đặc biệt nhóm penny hiện đang là tâm điểm của thị trường.
Trong một tuần qua, nhiều mã penny tăng mạnh như LGL (Công ty CP Đầu tư và Phát triển đô thị Long Giang), QCG (Công ty CP Quốc Cường Gia Lai), VRC (Công ty CP Bất động sản và đầu tư VRC), TLD (Công ty CP Đầu tư xây dựng và phát triển đô thị Thăng Long), HID (Công ty CP Halcom Việt Nam), VHG (Công ty CP Tập đoàn Tây Bà Nà)… Thậm chí, mã TDH (Công ty CP Phát triển nhà Thủ Đức) tăng trần 6 phiên liên tiếp với mức tăng gần 49% và bị HoSE yêu cầu giải trình; mã EVG (Công ty CP Tập đoàn Everland) tăng liên tiếp 8 phiên với tổng mức tăng 61%...
Thông thường, việc nhóm cổ phiếu nhỏ tăng mạnh phản ánh thị trường đã trải qua một giai đoạn tăng trưởng nóng. Khi thị giá các cổ phiếu vốn hóa lớn (bluechips, large-cap) đã quá cao, dòng tiền sẽ tìm đến những mã nhỏ hơn hoặc chưa tăng mạnh; hiện tượng này thường là chỉ báo một chu kỳ của thị trường đã kết thúc.
Tuy nhiên, bối cảnh thực tế không phản ánh quy luật nói trên. Theo nhận định của ông Nguyễn Thế Minh, Giám đốc phân tích khách hàng cá nhân, Công ty Chứng khoán Yuanta Việt Nam, những phiên tăng điểm của VN Index vừa qua xuất phát từ ba nguyên nhân:
Thứ nhất, vừa qua Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) có động thái ban đầu về nới lỏng tiền tệ (thông qua ba đợt hạ lãi suất điều hành) để hỗ trợ nền kinh tế và doanh nghiệp phục hồi, trên cơ sở lạm phát đã được kiểm soát phần nào. Từ đó, theo tính chu kỳ, thị trường chứng khoán được “tạm ứng kỳ vọng” về việc nền kinh tế sẽ phục hồi nên đã tăng trước.
Thứ hai, khi NHNN hạ lãi suất điều hành, kéo theo các ngân hàng thương mại tiếp tục giảm lãi suất huy động, điều này sẽ kích hoạt dòng tiền đang “trú ẩn” ở kênh tiết kiệm chuyển dịch một phần sang các kênh đầu tư như chứng khoán, bất động sản, vàng… và làm thị trường chứng khoán tăng điểm.
Thứ ba, khi tiền dịch chuyển sang chứng khoán nhưng tâm lý nhà đầu tư vẫn thận trọng với rủi ro nên họ có xu hướng lựa chọn những cổ phiếu vốn hoá nhỏ, đã giảm sâu trước đó để “lướt sóng”. Đây chính là lý do vừa rồi VN Index tăng điểm nhưng không phải các bluechip mà các mã penny đang dẫn dắt thị trường. Theo quan sát, nhiều mã penny đã tăng 15-17% trong khoảng một tuần qua, có mã tăng vài chục %.
“Có thể nói, nhịp tăng điểm vừa rồi của thị trường chứng khoán không bắt nguồn từ yếu tố cơ bản như kinh tế hồi phục, doanh nghiệp hồi phục mà hoàn toàn xuất phát từ tâm lý, kỳ vọng của nhà đầu tư. Xu hướng tăng này sẽ không bền”, ông Minh nói.
Diễn biến thị trường ngày 31/5 ngay lập tức chứng minh nhận định của chuyên gia: Chỉ số bị thu hẹp 2,88 điểm, còn 1.075,17 điểm, dù thanh khoản vẫn đạt hơn 15.800 tỷ đồng.
Tránh mua đuổi để hạn chế rủi ro
Theo ông Nguyễn Thế Minh, dòng tiền đến từ cổ phiếu penny thường vào nhanh, đi nhanh nên thiếu bền vững và không thể là lý do làm thị trường chứng khoán tăng trưởng bền vững. Thị trường muốn đi lên bền vững thì phải trông đợi vào nhóm cổ phiếu vốn hóa vừa và lớn.
Dự báo xu hướng sắp tới, vị chuyên gia cho rằng, VN Index hiện đang tiến về vùng 1.080-1.085 điểm, đây là ngưỡng cản khá mạnh, không dễ vượt qua. Trước đó, chỉ số đã có vài lần áp sát ngưỡng cản này nhưng chưa vượt qua được, lại quay về xu hướng điều chỉnh.
Chuyên gia của Yuanta cho rằng, chậm nhất phải hết quý III/2023 bức tranh vĩ mô mới bắt đầu sáng sủa hơn và phải đến năm 2024, nền kinh tế Việt Nam mới hồi phục mạnh mẽ. Do đó trong bối cảnh này, nhà đầu tư nên hạn chế FOMO (Fear of missing out - hiệu ứng tâm lý sợ bị bỏ lỡ cơ hội) mua đuổi các mã penny đã tăng nóng để đề phòng điều chỉnh, thay vào đó nên chọn những cổ phiếu cơ bản có “câu chuyện” để đón sóng hồi phục cuối năm nay.
Đồng quan điểm, ông Bùi Văn Huy, Giám đốc chi nhánh TP Hồ Chí Minh, Công ty Chứng khoán DSC lưu ý, từ đầu năm tới nay, VN Index gần như chưa thể bứt ra khỏi kháng cự, chủ yếu vẫn kẹp trong biên hẹp. Nguyên nhân do đà tăng chủ yếu được dẫn dắt do một vài tin tốt, nhưng thiếu động lực đủ lớn để giúp chỉ số tiến lên ngưỡng cao hơn.
Tuy vậy, chuyên gia DSC bỏ ngỏ khả năng chỉ số vượt cản, với lập luận: điều này có thể xảy ra khi các số liệu kinh tế công bố tốt hơn kỳ vọng và khối ngoại mua ròng trở lại. Đồng thời, ông Huy khuyến nghị, nhà đầu tư không nên quá hưng phấn, FOMO dẫn đến thua lỗ. Thay vào đó nên chọn thời điểm phù hợp để gia tăng tỷ trọng cổ phiếu vào một số nhóm ngành có thông tin hỗ trợ và đang có sức mạnh giá trội hơn so với mặt bằng chung.
Theo đánh giá của Công ty Chứng khoán Kiến thiết Việt Nam (CSI), tuy thị trường đang biến động trong vùng cản mạnh 1.080 điểm và gặp phải không ít khó khăn tới từ áp lực chốt lời ngắn hạn của giới đầu tư, nhưng CSI vẫn đặt kỳ vọng vào xu hướng tăng điểm. Theo đó, SCI tiếp tục duy trì trạng thái nắm giữ danh mục, thậm chí có thể gia tăng tỷ trọng khi thị trường xuất hiện nhịp chỉnh, ưu tiên nhóm cổ phiếu có lợi nhuận trong tài khoản.
