Vẫn dồi dào tình yêu kịch Lưu Quang Vũ

Các vở diễn của nhà viết kịch Lưu Quang Vũ (1948 - 1988) vẫn gần gũi với nhiều đối tượng khán giả. Ngòi bút của Lưu Quang Vũ chạm tới nhiều mặt: chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội… Với tinh thần nhìn thẳng vào sự thật, ông cảnh báo những chuyển biến ngược - thụt lùi mà con người chính là tác nhân.

Lưu Quang Vũ đã xây dựng và giải quyết các vở kịch bằng tính nhân văn cao đẹp.
Lưu Quang Vũ đã xây dựng và giải quyết các vở kịch bằng tính nhân văn cao đẹp.

1. Những “mùa kịch Lưu Quang Vũ” mấy năm gần đây vẫn luôn được khán giả hào hứng đón nhận. Bởi nhiều điều ông viết mang tính dự báo và định hướng. Thông qua kịch ông muốn góp tiếng nói trong định hướng phát triển đất nước. Muốn phát triển đất nước, ngoài chính sách, chủ trương đúng đắn, phải dựa vào đội ngũ trí thức, các nhà khoa học, văn nghệ sĩ…

Khán giả Trịnh Trung Hiểu (86 tuổi, ở 202/B2/26 Doãn Kế Thiện, Hà Nội), một dịch giả có tiếng trong giới Hán Nôm cho rằng, Lưu Quang Vũ chính là tinh hoa của đất nước. Một trong những vở kịch điển hình của Lưu Quang Vũ làm ông say mê đó là “Tôi và chúng ta”. Theo ông, vở diễn đó đã đề cao quyền con người, đề cao tinh thần và tài năng của con người Việt Nam. Vở kịch là sự kết hợp chất dân gian và hiện đại, cổ vũ tinh thần Việt Nam, ca ngợi sự thông minh, sáng tạo của con người Việt Nam. Còn khán giả Lý Chí Huy (Hà Nội) khi xem xong vở “Ai là thủ phạm” tại Nhà hát Tuổi trẻ ngày 24-8 vừa qua đã hào hứng với khung cảnh nhà hát 600 chỗ ngồi đều kín chỗ, không khí xem rất sôi nổi. Anh ấn tượng với tất cả lời thoại trong vở kịch. Nó có một chút gì đó cổ kính, gợi niềm hoài cổ mà ngày nay anh hầu như không được nghe. Đặc biệt, theo anh câu chuyện mà vở kịch mang đến cho khán giả vẫn đầy đủ giá trị hiện thực, vẫn mang tính thời sự trong xã hội hiện tại. Cùng với Chí Huy đến xem vở diễn là khán giả gồm đủ các lứa tuổi, già, trẻ, trung niên, đông hơn cả là khán giả trẻ, tất cả đều chăm chú theo dõi vở.

Nghệ sĩ Đào Duy Anh, đảm nhận vai Chiến trong vở diễn chia sẻ, khi được chọn cùng các bạn diễn trẻ tham gia dàn dựng vở này, mọi người đều rất thích thú, ngày đêm nghiên cứu lời thoại, tìm tòi sáng tạo hình tượng nhân vật và diễn rất thăng hoa.

2. Bên cạnh sân khấu một số nhà hát, tại Trường đại học Sân khấu và Điện ảnh Hà Nội, các giảng viên cũng đã đưa một số vở kịch của Lưu Quang Vũ vào dàn dựng bài tập cho sinh viên các lớp diễn viên. Theo Ths Hán Quang Tú, giảng viên Khoa Sân khấu, sinh viên rất dễ tiếp nhận, và đối tượng tiếp nhận rất rộng. Các em sẽ tìm được nhân vật, vai diễn phù hợp với mình bởi các nhân vật trong kịch của Lưu Quang Vũ ở đủ các tầng lớp. Nhân vật trong kịch của ông có tính cách điển hình cao nên khi đưa vào dàn dựng bài tập sẽ rất hiệu quả trong việc khơi gợi sức sáng tạo, tâm lý biểu diễn, cũng như sáng tạo đời sống nhân vật của các em. Đặc biệt, lời thoại trong kịch của ông không khó, không gượng ép, rất tự nhiên khiến cho các em sinh viên khi học rất dễ thoại, từ đó sẽ dễ tìm ra hành động xuyên của cả vở cũng như hành động của từng tuyến nhân vật để xây dựng tính cách từng nhân vật.

PGS, TS, đạo diễn Phan Trọng Thành, nguyên Trưởng khoa Sân khấu, là người có kinh nghiệm lâu năm trong giảng dạy và dàn dựng các vở kịch của Lưu Quang Vũ. Ông cảm nhận, các vở kịch của Lưu Quang Vũ phản ánh được mong ước, dục vọng của con người thời đại ông sống, ông tìm được tiếng nói, sự đồng vọng với mọi tầng lớp nhân dân vào thời điểm đó, nhất là đã lay động trái tim hàng triệu người bởi tính triết lý, giá trị nhân văn, giá trị thẩm mỹ trong các tác phẩm của ông. Ngoài ra, Lưu Quang Vũ còn rất tài tình trong việc xây dựng ngôn ngữ đối thoại, tạo tình huống xung đột và xây dựng tính cách nhân vật rất rõ ràng, mang tính điển hình cao. Bên cạnh đó, Lưu Quang Vũ đã xây dựng các vở kịch và giải quyết các vở kịch một cách trọn vẹn bằng tinh thần nhân dân, tính nhân văn cao đẹp.

Đó cũng chính là lý do không chỉ các nghệ sĩ, nhà hát, mà các giảng viên, sinh viên vẫn tìm đến kịch bản Lưu Quang Vũ như những bài học hiệu quả. Và rộng hơn thế, là đông đảo khán giả, những người qua tác phẩm sân khấu của Lưu Quang Vũ, nhận ra một trái tim yêu thương cuộc sống, trân trọng con người.

Có thể bạn quan tâm

Ảnh: KHIẾU MINH

Điểm nhấn và trách nhiệm

Cuối tháng 11, một loạt sự kiện văn nghệ đồng loạt khai mạc. Phải kể đầu tiên là triển lãm “Hội họa, điêu khắc Đinh Phong”, sẽ kéo dài đến 14/12 tại Nhà triển lãm Art Space Trường đại học Mỹ thuật Việt Nam.

Những “gương mặt” biết kể chuyện

Những “gương mặt” biết kể chuyện

Đọc “86 gương mặt văn nghệ sĩ” của Phùng Văn Khai, ta không chỉ gặp người khác, mà đồng thời soi thấy chính mình, trong những câu hỏi về nghề nghiệp, về lý tưởng, về sự ngắn ngủi của đời người và sức bền của những giá trị tinh thần.

Trò chơi dân gian giúp trẻ được trải nghiệm sinh hoạt nhóm, tập thể và bồi bổ cho tâm hồn những xúc cảm nhân văn.

Lấy trò chơi dân gian nuôi tâm hồn học sinh

Trò chơi dân gian không chỉ tạo niềm vui mà còn là nơi lưu giữ tri thức dân gian, nhân cách cộng đồng và hồn cốt Việt trong từng động tác, lời ca. Việc đưa trò chơi dân gian phổ biến ở học đường còn là một cách giáo dục văn hóa, bồi dưỡng tình yêu dân tộc, nhân ái và sáng tạo trong thế hệ trẻ.

Đôn Ki-hô-tê, cát và đêm

Dãy nhà san sát, lởm chởm bên mép nước. Lòng sông mở ra rộng thênh thang, phẳng lặng đến mức tưởng như có thể bước qua mà không ướt chân. Sông Hồng luôn biết cách khởi đầu theo một kiểu khác, không còi xe, không những đoàn thuyền ngược xuôi, chỉ còn thứ im lặng lơ lửng như cơn ngủ chuẩn bị vào giấc.

Nhà văn Nguyễn Nhật Ánh ra sách mới

Nhà văn Nguyễn Nhật Ánh ra sách mới

NXB Trẻ vừa phát hành truyện dài mới nhất của nhà văn Nguyễn Nhật Ánh mang tên “Cô bé hàng xóm và bốn viên kẹo”. Chọn bối cảnh Sài Gòn - Thành phố Hồ Chí Minh những năm 1980, truyện kể về dân nhập cư, những người nghèo sống ở đô thị hoa lệ, về tình làng nghĩa xóm và bao điều đẹp đẽ giờ đây chỉ còn trong ký ức.

Viết sâu về sự tử tế, chân thành

Viết sâu về sự tử tế, chân thành

“Từng gắn bó, từng yêu thương” là tập truyện ngắn mới nhất của tác giả Trần Duy Thành, do NXB Dân trí phát hành. Tập sách có 22 truyện ngắn, được tác giả kể bằng cái nhìn rộng mở, bút lực dồi dào của một cây bút thích trải nghiệm cuộc sống, khám phá nội tâm con người.

Vở "Đêm trăng đầm Hạ" của Nhà hát Kịch Hà Nội tham dự liên hoan.

Nhu cầu lớn qua liên hoan quốc tế sân khấu thử nghiệm

Cuộc trình diễn, tương tác, giao lưu nghệ thuật giữa gần 1.000 nghệ sĩ các loại hình sân khấu trong nước và các nghệ sĩ nước ngoài cùng mối quan tâm của khán giả cho thấy nhiều điều. Đó là nhu cầu thưởng thức, nhu cầu đổi mới, nhu cầu sáng tạo để tồn tại và phát triển sân khấu. Đó đều là những nguyện vọng cần đáp ứng ngay…

Nghệ thuật đối thoại cùng khoa học

Từ ngày 2/12/2025 đến 28/2/2026, Quỹ VinFuture phối hợp Trung tâm Nghệ thuật Đương đại Vincom (VCCA) giới thiệu triển lãm “TỎA V - Điểm chạm Khoa học” (THE FOLIAGE V - The Touch of Science), sự kiện nghệ thuật trọng tâm của Tuần lễ Khoa học Công nghệ VinFuture 2025.

Không gian trong chiếc xe "Sách trên mây".

"Sách trên mây" - Nung nấu từ vấp ngã

“Người lái xe” như anh chỉ cần làm một sứ mệnh nhỏ là lái xe, đưa những quyển sách đến tay những người cần, gieo một hạt mầm nhỏ và đợi chờ ngày những hạt mầm đó sẽ trở nên xanh hơn...

Bữa cơm mùa gặt.

Nhớ cơm mới ngày mùa

Những chiều nắng rựng lên vài cơn the thắt. Ba ngồi chỗ hiên tay đong đưa ca nước chè, ngó lên phía cây cam trước sân.

Giới thiệu sản phẩm tại lễ hội cà-phê Tây Nguyên. Ảnh: HẢI NAM

Cà-phê Đắk Lắk trước kỳ vọng di sản

Nhìn nhận văn hóa cà-phê từ góc nhìn “di sản sống”, Đắk Lắk đang bảo vệ, phát huy giá trị di sản gắn với phát triển bền vững. Di sản cà-phê ở Đắk Lắk vì thế không chỉ là tri thức sản xuất, mà là nền tảng cho mô hình kinh tế sinh thái - văn hóa.

Ngẫm những vấn đề thời đại để soi chiếu đến hôm nay

Ngẫm những vấn đề thời đại để soi chiếu đến hôm nay

Tiểu thuyết “Cuộc phân tranh” của nhà văn Thiên Sơn do công ty Tao Đàn và NXB Văn học ấn hành gây được chú ý với việc tái dựng bức tranh toàn cảnh về lịch sử hiện đại và những màn đối thoại, đấu trí cam go giữa các nhân vật lịch sử trong hoàn cảnh nước ta những năm mới giành được độc lập và bước vào cuộc trường kỳ kháng chiến.

Minh họa: NGUYỄN MINH

Chạy trước tử thần

Cần gạt nước đã ở mức độ làm việc tối đa mà không xua được nước mưa ào ạt tuôn lên mặt kính.

Phát động sáng tác “Sống mãi với thời gian”

Phát động sáng tác “Sống mãi với thời gian”

Hướng tới kỷ niệm 100 năm Ngày thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam (3/2/1930 - 3/2/2030) và 85 năm Ngày Quốc khánh Nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (2/9/1945 - 2/9/2030), Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch sẽ phát động sáng tác tác phẩm văn học nghệ thuật “Sống mãi với thời gian” giai đoạn 2026-2030.

Những cái nhìn rộn ràng trong trẻo

Những cái nhìn rộn ràng trong trẻo

Trong một loạt triển lãm cuối năm đang rộn ràng lần lượt khai trương, thì một sự kiện đáng chú ý vừa được khai mạc sáng 23/11 ở Bảo tàng - Thư viện Bà Rịa-Vũng Tàu (Thành phố Hồ Chí Minh) là triển lãm chuyên đề: “Tổ quốc nhìn từ biển”.

Lễ khai mạc Liên hoan phim Việt Nam lần thứ 24.

Chờ sức bật của điện ảnh Việt

Có số phim tham gia nhiều nhất từ trước đến nay, Liên hoan phim Việt Nam lần thứ 24 còn ghi nhận cuộc tranh tài cam go giữa các sản phẩm điện ảnh được đầu tư hoành tráng, doanh thu nổi bật.

Tác phẩm tại triển lãm. Ảnh từ facebook của họa sĩ.

Ký tự không gian Doãn Hoàng Kiên

Mấy chục năm, người nghệ sĩ đa tài Doãn Hoàng Kiên như luôn muốn đi tìm đa diện chính mình, luôn như mở ra, như cộng thêm, để cuối cùng, hoàn thiện hơn chỉ một con người nghệ thuật.

Ayun Pa ngày lũ

Là nước. Nhưng lũ về khiến bờ sông tan hoang, bãi bờ rách nát. Nhưng nước về, cỏ cây quên đi ngày nắng hạn, cần mẫn vá víu đôi bờ. Ngày tôi đến Ayun Pa (Gia Lai), thị xã nhỏ bên dòng sông Ba, một vùng chuyển tiếp giữa Tây Nguyên và duyên hải, chênh vênh bên những khô cằn.

Ra mắt tập truyện về Trường Sơn

Ra mắt tập truyện về Trường Sơn

Sáng 21/11, tại Hà Nội, NXB Hội Nhà văn và Viện Nghiên cứu Văn hóa và Phát triển ra mắt tập truyện ngắn “Góc khuất Trường Sơn” của nhà văn Phạm Việt Long.

Nhà thơ Kevin Bowen và nhà thơ Nguyễn Phan Quế Mai trong cuộc ra mắt tập thơ "Khúc hát thành Cổ Loa" của ông tại Việt Nam. Ảnh: QUANG HƯNG

Khôn nguôi những cuộc kiếm tìm

Chiến tranh ngày một lùi xa nhưng dư chấn của mất mát, hy sinh vẫn luôn day dứt, buốt đau trong tâm khảm những người ở lại, những người thuộc thế hệ sau.

Nụ cười hy vọng

Nụ cười hy vọng

“Nụ cười hoa hướng dương” (NXB Hội Nhà văn) của Đào Quốc Vịnh là một tiểu thuyết khiến người ta đọc mà thấy ấm lòng, thương người, và thấu hiểu sâu sắc hơn về thứ ánh sáng nhân văn vẫn le lói trong những thân phận bé nhỏ nhất.

Tiếp sức mầm non Văn khoa

Tại lễ gặp mặt, tri ân thầy cô nhân Ngày Nhà giáo Việt Nam 20/11 và Trao học bổng Văn khoa, học bổng Đinh Gia Khánh, học bổng Khúc Thị Hoa Phượng, Khoa Văn học (Trường đại học Khoa học xã hội và nhân văn Hà Nội) đã trao nhiều suất học bổng ý nghĩa dành cho sinh viên có thành tích nổi bật trong học tập, nghiên cứu và sáng tác.

Ảnh: SONG ANH

Một thời... áo vá

Những cơn gió se se đã gõ cửa hiên nhà, nhắc tôi rằng phải soạn sửa tủ áo quần cho con. Tôi lôi từng chồng áo len, áo khoác dày ra gấp gọn, xếp thành hàng ngay ngắn.

Bác Hồ đọc tấm bia Côn Sơn Tư Phúc Tự bi trong chuyến thăm chùa Côn Sơn (Hải Phòng) tháng 2/1965. Ảnh: Cục Du lịch quốc gia Việt Nam

Thắp sáng tinh thần Hồ Chí Minh về bảo tồn di sản

Chỉ cô đọng trong 6 điều, Sắc lệnh số 65 đã cho thấy tầm nhìn nhạy bén, thức thời của Chủ tịch Hồ Chí Minh. Trong thời đại mới, hệ thống pháp luật về bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa từng bước được hoàn thiện, trên cơ sở nối dài tinh thần của bản sắc lệnh lịch sử.