Giám tuyển của triển lãm "Hội họa và điêu khắc Đinh Phong" là nhà nghiên cứu-giám tuyển Vũ Huy Thông; cố vấn nghệ thuật là nhà điêu khắc Đào Châu Hải và bộ ảnh tư liệu do Harry Nguyễn thực hiện.
Sinh ra ở Hà Nội rồi vào nam lập nghiệp, Đinh Phong có hơn 40 năm gắn bó với môi trường kinh doanh, nhưng khoảng 5 năm trở lại đây, anh quay về với đam mê thuở nhỏ, đó là hội họa và điêu khắc. Việc sáng tác đến với nghệ sĩ không theo bất kỳ chiến lược hay kế hoạch nghề nghiệp nào, như anh quan niệm: "Tôi đến với nghệ thuật vì thôi thúc bên trong. Thấy thích, thấy mới, thấy có năng lượng thì làm".
Có người gọi đó là cảm hứng tự phát, người thì cho rằng đó là bản năng nghệ sĩ, nhưng xét về khối lượng tác phẩm Đinh Phong đã sáng tạo trong 5 năm, hẳn ai cũng nhận ra nội lực sáng tạo của nghệ sĩ chắc chắn không phải phút giây cao hứng mà là cả quá trình làm việc liên tục.
Ở phía nam, Đinh Phong có hai không gian sáng tác và trưng bày riêng với hàng loạt tác phẩm ra đời, từ tranh acrylic, tranh kim loại, tượng đồng, inox… Chất liệu ngày càng nặng hơn, kỹ thuật ngày càng phức tạp hơn và chi phí lớn hơn. Nhưng Đinh Phong làm việc không mệt mỏi, bởi anh xem sáng tác là một trạng thái sống.
Chia sẻ về triển lãm lần này, nghệ sĩ bộc bạch: "Tôi sống trong hiện tại nên sáng tác cũng thuộc về hiện tại. Quá khứ hay tương lai chỉ để nghiên cứu. Chất liệu nào khiến tôi có cảm hứng thì tôi làm việc với nó".
Nhiều tác phẩm của Đinh Phong mang dáng vẻ bản năng nhưng khi nhìn kỹ, lại thấy ẩn sau đó là sự chiêm nghiệm về vật chất, ánh sáng, không gian cũng như sự tồn tại của con người trong vũ trụ.
Anh thường không đặt tên cho tranh, không giải thích với niềm tin rằng tên gọi hay triết lý áp đặt sẽ làm nghèo đi sự tự do của người xem. "Hôm nay, tôi thấy thế này, mai tôi lại thấy khác. Tôi muốn người xem tự do suy tưởng", nghệ sĩ nói. Bởi lẽ đó, cả tranh lẫn tượng của Đinh Phong đều mở ra một trường cảm xúc mơ hồ, không định danh khiến người xem tự tìm lối đi của mình.
Chỉ trong thời gian ngắn, Đinh Phong đã có 3 triển lãm cá nhân: "Người bay và giấc mơ siêu thực" tại Trường đại học Mỹ thuật Việt Nam, Hà Nội (2020); "Giấc mơ siêu thực" tại Bảo tàng Mỹ thuật Thành phố Hồ Chí Minh (2021); "Hội họa-điêu khắc Đinh Phong" tại Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam (2025).
Bên cạnh đó là triển lãm chung với Đào Châu Hải năm 2022. Không nhiều nghệ sĩ duy trì được tốc độ sáng tác và trưng bày như vậy, nhất là với điêu khắc đồng và inox vốn đòi hỏi công sức, thời gian, tài chính và kỹ thuật lớn hơn nhiều so hội họa.
Điều đáng nói là càng về sau, hành trình nghệ thuật của Đinh Phong càng rõ ràng. Anh rời dần acrylic để bước vào thế giới của kim loại, ánh sáng, phản ứng hóa học. Nhà nghiên cứu Quách Cường gọi giai đoạn 2024-2025 của Đinh Phong là hành trình "phi toan hóa" đồng nghĩa với việc vẽ không còn là hoạt động trên mặt phẳng toan truyền thống mà chính là quá trình tác động lên vật chất.
Nghệ sĩ đã thử nghiệm lá đồng cho axit ăn mòn, tấm thép phủ sơn, gia nhiệt để oxy hóa, mài, gò, đột, lưới inox vò nhàu, kỹ thuật collage với acrylic... Kết quả là những tác phẩm nửa hội họa, nửa điêu khắc với bề mặt có chiều sâu, đủ trọng lượng, độ phản chiếu, sự gồ ghề, cảm giác thời gian.
Giới chuyên môn nhận định, trong các tác phẩm bề mặt không còn là nền để diễn tả mà trở thành một cơ thể vật chất sống động có phản ứng, biến đổi, bị oxy hóa và tự đối thoại với môi trường. Như vậy, Đinh Phong đã có tác động rất đặc biệt và đáng chú ý.
Những tác phẩm kim loại của nghệ sĩ gợi cảm giác về địa tầng, vũ trụ, khảo cổ, thời gian bị ăn mòn, ký ức bị xói mòn, chuyển động của năng lượng... trong hệ thống thẩm mỹ vừa vật chất, vừa siêu hình.
Giám tuyển triển lãm, nhà nghiên cứu Vũ Huy Thông, đánh giá: "Ở các triển lãm trước, Đinh Phong chủ yếu dùng acrylic trên canvas. Sự thay đổi sang kim loại là bước chuyển rất đáng chú ý, mở ra ngôn ngữ thị giác mới. Hòa sắc ghi xám, đồng gỉ xanh, ánh kim tạo hiệu ứng thẩm mỹ đặc biệt. Motif trừu tượng của nghệ sĩ gợi liên tưởng tới khảo cổ học, sự hủy hoại của thời gian và những lớp ký ức xa xưa".
Theo giám tuyển Vũ Huy Thông, Đinh Phong hoàn toàn ý thức về những yếu tố quan trọng nhất trong thực hành nghệ thuật, đó là số lượng tác phẩm, thời gian lao động, phong cách cá nhân và nhịp độ trưng bày.
"Chính sự coi trọng thực hành liên tục, không quá bận tâm định kiến thẩm mỹ đã mang đến những kết quả bất ngờ. Dường như, chính áp lực của sự làm việc không ngừng ấy sẽ tạo ra những giá trị mới", nhà nghiên cứu nói.
Là người dõi theo Đinh Phong từ những ngày đầu, điêu khắc gia Đào Châu Hải cho rằng, với Đinh Phong, tư duy tạo hình hay lý thuyết nghệ thuật không phải vấn đề cốt lõi. Nghệ sĩ đã sáng tác thuần theo cảm xúc cá nhân. Việc chuyển tải cảm xúc ấy một cách trực diện, không che giấu mới là giá trị hiếm có trong nghệ thuật.
Về việc Đinh Phong chuyển từ acrylic sang kim loại, ông khẳng định: "Điều đó chứng tỏ nghệ sĩ có năng khiếu tiềm ẩn. Nghệ thuật không nên lệ thuộc vào hình thức, ngôn ngữ hay chất liệu. Quan trọng nhất là bày tỏ được nhận thức và cảm xúc cá nhân đối với thời đại". Đào Châu Hải còn nhận xét, Đinh Phong có khả năng dựng cấu trúc bằng cảm tính rất tốt và đây điều không dễ với nghệ sĩ tự học.
31 tác phẩm của triển lãm bao gồm gần 15 tranh kim loại kích thước lớn (có bức hơn 10m²) và 17 tượng kim loại. Sự kết hợp của hệ thống tác phẩm tạo nên không gian thị giác mạnh với ánh sáng phản chiếu, mặt phẳng gồ ghề, cấu trúc rỗng-đặc, đường cong xoáy, khối năng lượng...
Với tượng, Đinh Phong chú trọng vào khoảng rỗng và muốn tạo hình cả khoảng rỗng ấy. Trong tranh kim loại, nghệ sĩ lại để vật chất tự lên tiếng qua biến đổi hóa học, ánh sáng và oxy hóa, Và trong mỹ học của Đinh Phong, năng lượng hay vũ trụ luôn xuất hiện như những dòng chảy trừu tượng xuyên suốt.
Nghệ sĩ Đinh Phong sinh sống và sáng tác chủ yếu tại miền nam, nhưng Hà Nội luôn là lựa chọn đầu tiên của anh khi tổ chức triển lãm. Với nghệ sĩ, đây mảnh đất gắn bó với nguồn cội và tâm hồn, nơi anh tìm thấy sự đồng điệu sâu sắc với lịch sử, con người và không gian sáng tạo. Từ đó, mỗi triển lãm đều là cơ hội để công chúng chiêm nghiệm những tác phẩm mới nhất, đồng thời cảm nhận sự kết nối thông điệp nghệ thuật mà nghệ sĩ đã nỗ lực sẻ chia, lan tỏa.
![[Video] Bảo tàng 800m2 lưu giữ "ngân hàng ký ức" của Quốc hội Việt Nam](https://cdn.nhandan.vn/images/8f0e69cb696c03bfdf91ec30c3d24bbdcd8aeef2121709053d99bcab1df6bee6064c7c44182f4fe92cce4a23dc16989d7c5548edf8497a7cfcbd1f880caab688/bao-tang-qh-1101.jpg.webp)
