Tháo gỡ vướng mắc cho các dự án lớn ở Quảng Ngãi

Hàng loạt dự án công nghiệp nặng quy mô lớn tại Quảng Ngãi đang bước vào giai đoạn quyết định. Từ dự án thép của Hòa Phát đến bột giấy VNT19 và lọc dầu Dung Quất, bài toán không chỉ là tiến độ kỹ thuật, mà còn là pháp lý, mặt bằng và dòng vốn.

Toàn cảnh Khu liên hợp gang thép Hòa Phát Dung Quất 1 và 2.
Toàn cảnh Khu liên hợp gang thép Hòa Phát Dung Quất 1 và 2.

Những dự án này đã trở thành ba trụ cột công nghiệp của tỉnh Quảng Ngãi sau sáp nhập. Các động thái gần đây cho thấy địa phương muốn thúc đẩy mạnh mẽ trách nhiệm của nhà đầu tư, đồng thời xử lý những điểm nghẽn kéo dài.

Tăng tốc chuỗi dự án công nghiệp nặng

Tập đoàn Hòa Phát đang triển khai ba dự án quy mô lớn, giữ vai trò xương sống trong chiến lược phát triển công nghiệp thép miền trung.

Thứ nhất, Khu liên hợp sản xuất gang thép Hòa Phát Dung Quất 2 còn khoảng 36 ha chưa hoàn tất mặt bằng, chủ yếu phục vụ hệ thống công trình phụ trợ. Đây là yếu tố bắt buộc để chủ đầu tư cho chạy thử và nghiệm thu. Khi các thủ tục pháp lý được gỡ, dự án đã chuyển sang vận hành thử, hướng tới nghiệm thu toàn bộ vào quý IV/2025.

Thứ hai, Khu liên hợp gang thép Hòa Phát Dung Quất 1 (tổng vốn 86.000 tỷ đồng) được tỉnh giao chỉ tiêu nghiệm thu công suất 4 triệu tấn/năm trong quý IV/2025. Điểm nghẽn hiện nay là yêu cầu hoàn tất nghiệm thu công trình và phương án phòng cháy, chữa cháy cho phần mở rộng lên 6 triệu tấn/năm.

Thứ ba, dự án sản xuất ray đường sắt và thép đặc biệt Dung Quất, tổng vốn 10.000 tỷ đồng. Dự án vừa khởi công ngày 19/12/2025 với quy mô 700.000 tấn/năm, thời gian hoạt động 50 năm. Đây được xem là bước đi cụ thể hóa chỉ đạo của Chính phủ về sản xuất thép chất lượng cao phục vụ đường sắt tốc độ cao bắc - nam.

Ban Quản lý Khu kinh tế (KKT) Dung Quất cho biết, phần pháp lý và mặt bằng của dự án ray thép dự kiến hoàn tất trong giai đoạn quý III/2025 - quý II/2026, đưa vào vận hành từ quý III/2028. Chuỗi dự án của Hòa Phát được đánh giá có ảnh hưởng quyết định đến năng lực sản xuất thép thô và thép dẹt của Việt Nam trong giai đoạn tới.

Giấy và lọc, hóa dầu

Nếu Hòa Phát chủ yếu chạy đua tiến độ kỹ thuật, hai dự án lớn còn lại - bột giấy VNT19 và lọc hóa dầu của Công ty cổ phần Hóa dầu Bình Sơn (BRS) - lại đối diện các "nút thắt" phức tạp hơn, liên quan đến môi trường, chính sách thuế, đất đai và dòng tiền.

Nhà máy bột giấy VNT19 (công suất 350.000 tấn/năm) đã hoàn thành hơn 90% khối lượng lắp đặt, nhưng vẫn “đứng hình” do chưa chốt được tuyến ống xả thải ra vịnh Việt Thanh. Một bộ phận người dân địa phương chưa đồng thuận khiến hồ sơ pháp lý môi trường chưa thể hoàn thiện. Song song đó, doanh nghiệp đề xuất bổ sung thêm 16 ha đất cho trạm biến áp 110 kV và khu xử lý nước thải - hai hạng mục bắt buộc trong dây chuyền sản xuất. Từ năm 2011 đến nay, dự án đã 5 lần điều chỉnh chủ trương. Dù từng được yêu cầu hoàn thành cuối năm 2024, tiến độ tiếp tục lùi sang quý I/2026.

Ban Quản lý KKT Dung Quất nhấn mạnh, doanh nghiệp phải hoàn thiện toàn bộ nghĩa vụ đất đai trước khi triển khai phần kỹ thuật còn lại. Một nút thắt khác là quá trình thẩm định máy móc, thiết bị đã qua sử dụng của dự án.

Tại Văn bản số 82/TB-UBND ban hành tháng 3/2017, Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ngãi kết luận: “Qua xem xét tình hình thực tế… UBND tỉnh thống nhất thực hiện việc giám định chất lượng và giá trị máy móc, thiết bị, dây chuyền công nghệ của Nhà máy bột - giấy VNT19 sau khi lắp đặt, chạy thử nhưng phải trước khi vận hành nhà máy”.

Theo Giấy chứng nhận đầu tư năm 2011, nhà máy bột giấy VNT19 do liên doanh Tập đoàn JK, Tập đoàn Sojitz, Tổng công ty Lâm nghiệp Việt Nam (Vinafor) thực hiện, tổng mức đầu tư khoảng 350 triệu USD. Dự án được ngân hàng BIDV và NCB đồng ý cấp vốn hơn 4.200 tỷ đồng.

Trong khi đó, BSR, đơn vị vận hành Nhà máy lọc dầu Dung Quất, đang đối diện ba nhóm áp lực lớn.

Thứ nhất, vốn chủ sở hữu không đủ để triển khai dự án mở rộng trị giá 1,489 tỷ USD. PVN đã trình phương án tăng vốn điều lệ BSR lên 50.073 tỷ đồng, thông qua phát hành cổ phiếu thưởng và trả cổ tức bằng cổ phiếu với tổng tỷ lệ 61,5%, song việc xin ý kiến Ủy ban Quản lý vốn Nhà nước vẫn chưa có kết quả.

Thứ hai là chính sách thuế. Theo Thông tư 176/2014, BSR có thể phải chịu thuế xuất khẩu lần hai với dầu thô mỏ Bạch Hổ trong trường hợp buộc phải xuất khẩu khi nhà máy dừng sản xuất, khiến phương án này gần như không khả thi. Do đó, BSR kiến nghị sửa đổi theo hướng hoàn hoặc khấu trừ thuế.

Thứ ba là tiến độ giải phóng mặt bằng. Việc tồn đọng hồ sơ bồi thường từ năm 1998 khiến dự án mở rộng có nguy cơ chậm mốc thi công giữa năm 2025. Ngoài ra, khoảng 2.700 tỷ đồng tiền gửi tại OceanBank (nay thuộc MB Bank sau tái cơ cấu) vẫn bị phong tỏa, hạn chế dòng tiền tái đầu tư.

Trong năm nay, BSR buộc phải hoàn thành loạt mốc then chốt gồm FEED, hồ sơ mời thầu EPC, lựa chọn nhà thầu và san lấp mặt bằng, để kịp vận hành vào quý I/2028.

Ba nhóm dự án lớn - thép của Hòa Phát, bột giấy VNT19 và lọc hóa dầu BSR - tạo thành ba trụ cột công nghiệp nặng của Quảng Ngãi. Trong đó, Hòa Phát quyết định năng lực sản xuất thép nguyên liệu và thép chất lượng cao cho hạ tầng quốc gia. VNT19 ảnh hưởng trực tiếp đến nguồn cung bột giấy, một phân khúc đang tăng trưởng nhanh. Cuối cùng, dự án của BSR giữ vai trò trọng yếu trong an ninh năng lượng và sự ổn định của thị trường xăng dầu Việt Nam.

Việc tháo gỡ đồng bộ các rào cản về pháp lý, mặt bằng và vốn không chỉ giúp các dự án duy trì đúng tiến độ, mà còn quyết định việc Khu kinh tế Dung Quất có tiếp tục giữ được vị thế “cực tăng trưởng” công nghiệp miền trung trong giai đoạn 2025-2030 hay không.

Có thể bạn quan tâm

Hộ kinh doanh truyền thống gặp nhiều rào cản hơn trong quá trình tiếp cận công nghệ mới. Ảnh: NGUYỆT ANH

Hộ kinh doanh trước “giờ G”

Việc đánh giá vẫn tiếp tục, mặc dù ngày chuyển đổi cơ chế thuế mới đã được xác lập. Nhưng có một điểm không thể phủ nhận, quy định mới sẽ chuẩn hóa công tác quản lý thuế và tạo điều kiện cho hộ kinh doanh tiếp cận tín dụng.

Bỗng dưng giảm sàn

Cổ phiếu (CP) được đánh giá cao nhưng đột ngột giảm sàn là điều hiếm gặp, nhưng không phải là không có trên thị trường chứng khoán (TTCK).

Ngành dệt may Việt Nam được kỳ vọng duy trì vai trò ngành xuất khẩu chủ lực. Ảnh: NAM ANH

Ngành dệt may giữ nhịp xuất khẩu

Trong bối cảnh thương mại toàn cầu nhiều biến động, ngành dệt may Việt Nam vẫn đang duy trì vị thế nhóm dẫn đầu thế giới. Đây là nền tảng quan trọng để ngành tiếp tục tái cấu trúc và đáp ứng các chuẩn xanh của thị trường quốc tế.

Luật AI mở ra cơ hội để các startup có không gian thử nghiệm và tạo ra những sản phẩm thật sự phục vụ đời sống. Ảnh: NGUYỆT ANH

Đột phá công nghệ trong khuôn khổ trách nhiệm

Quốc hội vừa thông qua Luật Trí tuệ nhân tạo, tạo khung pháp lý thống nhất cho phát triển, ứng dụng và quản lý trí tuệ nhân tạo (AI). Việt Nam tiến bước vào nhóm những quốc gia đầu tiên trên thế giới có luật chuyên biệt về trí tuệ nhân tạo.

 Thành phố Hồ Chí Minh được kỳ vọng sẽ phát triển vượt bậc khi Nghị quyết 98 sửa đổi đi vào đời sống. Ảnh: THẾ ANH

Cơ hội bứt phá cho Thành phố Hồ Chí Minh

Với 433/438 đại biểu tán thành, Quốc hội vừa thông qua Nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị quyết 98. Trung tâm kinh tế của phía nam có trong tay cơ chế đặc thù mới, vượt trội hơn.

Việc mở cơ chế ủy quyền nghiên cứu và đầu tư điện hạt nhân cho khu vực tư nhân đánh dấu một cách tiếp cận linh hoạt hơn.

Điện hạt nhân rộng cửa cho doanh nghiệp tư nhân

Vấn đề phát triển điện hạt nhân quy mô nhỏ đang làm nóng diễn đàn Quốc hội. Nhiều đại biểu cho rằng đây là hướng đi cần thiết nhằm bảo đảm an ninh năng lượng, đồng thời huy động thêm nguồn lực.

Nhân viên bán hàng tư vấn, giới thiệu các mặt hàng cho khách du lịch. Ảnh: NAM ANH

Cơ hội mới từ nền kinh tế phong cách sống

Kinh tế Phong cách sống (Lifestyle Economy) là mô hình kinh tế lấy con người và giá trị tinh thần làm trung tâm. Không còn những sản phẩm vật chất thuần túy, nền kinh tế này hướng tới bán một "lối sống", một "câu chuyện" và một "bản sắc" mà người tiêu dùng mong muốn.

Thuận mua, vừa bán

Những thương vụ thâu tóm thù địch (những thương vụ thiếu sự đồng thuận) ngày càng ít đi. Hoạt động mua bán, sáp nhập (M&A) ngày càng diễn ra theo xu hướng đồng thuận và đang trở nên “bình thường” hơn bao giờ hết.

Các hợp tác xã nông nghiệp giới thiệu sản phẩm tại hội chợ thương mại. Ảnh: NAM NGUYỄN

Gỡ điểm nghẽn để xuất khẩu hàng hóa hợp tác xã

Việt Nam hiện có khoảng 36.270 hợp tác xã (HTX), trong đó hơn 60% hoạt động trong lĩnh vực nông nghiệp. Khoảng 2.000 HTX đã áp dụng công nghệ cao, góp phần cải thiện năng suất, chất lượng sản phẩm. Với mạng lưới xuất khẩu trải rộng tới 190 quốc gia và vùng lãnh thổ, cơ hội để hàng hóa HTX vươn ra quốc tế là rất lớn.

Nâng cấp chợ truyền thống

Dù đã 75 tuổi, nhưng mỗi ngày, bà Nguyễn Thị Lan vẫn sử dụng xe máy để di chuyển từ nhà mình ở phường Kim Long đến chợ Đông Ba, ngôi chợ nổi tiếng của TP Huế, để bán trầu cau.

Nhiều ngân hàng tạm dừng các gói vay mua nhà đối với các bạn trẻ. Ảnh: NAM ANH

Phép thử mới của thị trường bất động sản

Hàng loạt ngân hàng đồng loạt dừng các gói vay ưu đãi cho người trẻ mua nhà và nâng lãi suất khoản vay mới thêm 1-2%. Không chỉ người dân, các doanh nghiệp cũng lo ngại khi những kế hoạch an cư của khách hàng có nguy cơ phải tạm gác, sức cầu suy giảm.

Nhiều ngân hàng sẵn sàng xem xét khoản vay dựa trên dòng tiền tương lai của sản phẩm công nghệ.

Tín dụng cho tài sản trí tuệ

Khơi thông nguồn lực tài chính để thúc đẩy phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số đang ngày càng trở nên cấp thiết. Một trong những hướng đi là mở rộng sử dụng tài sản trí tuệ như sáng chế, kiểu dáng công nghiệp, phần mềm, nhãn hiệu… làm tài sản bảo đảm cho các khoản vay.

Nhiều chương trình xúc tiến thương mại được tổ chức để đẩy mạnh tiêu dùng nội địa. Ảnh: NAM NGUYỄN

"Mùa vàng" kích cầu tiêu dùng

Mùa kích cầu năm nay diễn ra trong bối cảnh người tiêu dùng thận trọng hơn vì áp lực kinh tế và giá cả tăng. Doanh nghiệp bắt buộc phải đẩy mạnh ưu đãi sâu để giữ sức mua.

Lâm Đồng đang đứng trước những cơ hội phát triển, trong đó có ngành năng lượng đầy tiềm năng.

Tín hiệu từ Lâm Đồng

Từng có thời gian, xung đột quy hoạch, rà soát pháp lý kéo dài và dòng tiền chậm luân chuyển đã khiến hơn 30 dự án điện tái tạo tại tỉnh Lâm Đồng giảm tốc, thậm chí "đứng hình". Tình thế này đang đứng trước cơ hội chuyển mình triệt để.

Khi niềm tin thị trường được củng cố, các doanh nghiệp bất động sản có thể huy động vốn với chi phí hợp lý hơn. Ảnh: NAM ANH

Bước ngoặt của trái phiếu doanh nghiệp

Nhiều quy định mới cho thị trường trái phiếu doanh nghiệp đang được đưa ra xin ý kiến, hướng tới thay thế các quy định cũ để hoàn thiện khung pháp lý và củng cố niềm tin dài hạn cho thị trường.

Luân chuyển vốn nhanh

Nói đến điểm sáng của thị trường chứng khoán (TTCK) trong năm 2025, ngoài việc gia tăng mạnh mẽ của VN-Index, tỷ suất sinh lời “khủng” của nhiều cổ phiếu (CP), còn một yếu tố quan trọng và mang tính nền tảng, đó là tốc độ luân chuyển vốn.

Black Friday không còn ở vị trí độc tôn

Black Friday (thứ sáu đen tối) được xem là sự kiện mua sắm lớn bậc nhất hằng năm, diễn ra vào tuần thứ 4 của tháng 11, với những mức giảm giá “sập sàn” từ 50-70%, thậm chí hơn. Nhưng sự trỗi dậy mạnh mẽ của thương mại điện tử (TMĐT) những năm gần đây đã tác động đáng kể đến Black Friday.

Nâng tầm logistics qua cảng biển

Nâng tầm logistics qua cảng biển

Ngày 24/11, Cảng Quốc tế Tân Cảng - Cái Mép (TCIT) ghi nhận sản lượng vượt 2 triệu TEU trong năm 2025, đánh dấu năm thứ ba liên tiếp và cũng là thời điểm sớm nhất cảng đạt mốc sản lượng quan trọng này.

Việt Nam đã và đang có nhiều điều kiện thuận lợi để thúc đẩy thu hút dòng vốn chất lượng cao FDI. Ảnh: NAM NGUYỄN

Nâng cấp để bắt nhịp FDI thế hệ mới

Những tiêu chuẩn khắt khe đi kèm dòng vốn đầu tư nước ngoài (FDI) thế hệ mới đặt ra những thách thức không nhỏ. Các khu công nghiệp Việt Nam chỉ còn lối đi duy nhất, tự nâng cấp chính mình.