Tạo sinh kế nhờ cây trồng đặc sản

Sau hợp nhất, bên cạnh những dư địa lớn đã được mở ra, tỉnh Thái Nguyên mới cũng đang sở hữu nhiều cây trồng đặc sản, có thương hiệu. Đây là điều kiện thuận lợi để tạo sinh kế bền vững cho người dân. Tỉnh đang tập trung ban hành cơ chế, chính sách hỗ trợ để mở rộng các vùng trồng cây đặc sản.

Đồng bào Dao thôn Phiêng Phàng, xã Cao Minh thu hoạch lúa Nếp Tài. (Ảnh MA NINH)
Đồng bào Dao thôn Phiêng Phàng, xã Cao Minh thu hoạch lúa Nếp Tài. (Ảnh MA NINH)

TẠO SINH KẾ BỀN VỮNG

Hai thôn Phiêng Phàng và Nà Pài ở xã Thượng Minh có giống lúa Nếp Tài thơm, ngon có tiếng. Tuy nhiên, nhiều năm liền, việc canh tác giống lúa này vẫn manh mún, nhỏ lẻ, mang nặng tính tự cung, tự cấp cho nên có nguy cơ bị thoái hóa giống. Trước tình hình đó, địa phương phối hợp với Viện Khoa học kỹ thuật nông, lâm nghiệp miền núi phía bắc triển khai đề tài “Phục tráng và phát triển một số giống lúa nếp đặc sản, có giá trị cao”.

Với vai trò nòng cốt trong việc hỗ trợ canh tác và bao tiêu của Hợp tác xã Yến Dương, giống lúa Nếp Tài đã được phục tráng thành công, cho năng suất, chất lượng vượt trội. Bình quân một ha canh tác theo quy trình hữu cơ, thân thiện môi trường thu được 40-45 tạ. Từ quá trình triển khai, hợp tác xã phục tráng được 160 kg hạt giống siêu nguyên chủng; sản xuất được hơn một tấn hạt giống nguyên chủng. Từ những hạt giống quý ban đầu này, diện tích canh tác được mở rộng và thương hiệu Nếp Tài Ba Bể được chứng nhận là nhãn hiệu tập thể. Giống Nếp Tài đặc sản từ đây trở thành loài cây tạo sinh kế bền vững cho đồng bào dân tộc Dao ở Phiêng Phàng và Nà Pài. Người dân hai thôn đã trồng mở rộng diện tích lên tới hơn 30 ha. Sản phẩm làm ra được gắn nhãn mác truy xuất nguồn gốc, chất lượng thơm, ngon cho nên sản xuất đến đâu bán hết đến đó.

Trên nhiều vùng vốn thiếu đất sản xuất, cằn cỗi của Thái Nguyên nhờ trồng cây đặc sản, đồng bào dân tộc thiểu số có sinh kế bền vững để thoát nghèo, vươn lên làm giàu. Tại xã Võ Nhai, nơi những triền núi đá vôi nhiều năm qua luôn xanh mát màu lá của những vườn na trĩu quả. Từ chỗ trồng manh mún, chính quyền địa phương vào cuộc hướng dẫn, đồng hành cùng người dân, diện tích trồng na trên địa bàn đã lên tới khoảng 700 ha; cho sản lượng bình quân mỗi năm khoảng 5.000 tấn. Nhờ đó người dân có thu nhập ổn định, hộ trồng nhiều có thể thu nhập 300-400 triệu đồng/năm.

Thái Nguyên (cũ) vốn là tỉnh đứng đầu cả nước về diện tích, sản lượng, năng suất cây chè. Những nguồn lực, kinh nghiệm sản xuất đã mở ra cơ hội mới cho sản xuất chè trên toàn tỉnh sau hợp nhất. Tại xã Đồng Phúc, trên những triền núi cao mây phủ hiện còn hơn 600 gốc chè Shan tuyết cổ thụ đang cho thu hoạch, trong đó phần lớn có tuổi đời hàng trăm năm. Đây là tài nguyên quý không chỉ về giá trị kinh tế mà còn cả đa dạng sinh học và nguồn gen cây chè Shan tuyết cổ.

Theo Chủ tịch Ủy ban nhân dân xã Triệu Quang Hùng, trước đây việc bảo vệ, khai thác giá trị quần thể những cây chè Shan tuyết ở đây gặp nhiều khó khăn. Tuy nhiên, hiện nay đường mở mới đến hồ Ba Bể đi qua xã đã đưa vào khai thác, do vậy, bên cạnh chế biến sản phẩm chè, xã sẽ có cơ hội triển khai bảo tồn, nhân rộng quần thể cây chè Shan gắn với du lịch. Hiện xã đã đề xuất, đăng ký với Sở Khoa học và Công nghệ làm thủ tục đăng ký chỉ dẫn địa lý cho cây.

HỖ TRỢ ĐỂ NHÂN RỘNG

Để duy trì, củng cố những diện tích trồng cây đặc sản hiện có, cuối tháng 7/2025, tỉnh Thái Nguyên tiếp tục ban hành chính sách hỗ trợ sản xuất nông nghiệp để khôi phục vùng bị thiệt hại do thiên tai, dịch hại thực vật được người dân đồng tình. Với mức hỗ trợ dao động từ 3 đến 15 triệu đồng/ha, những vùng trồng cây đặc sản sẽ được tiếp thêm nguồn lực để sớm khôi phục sản xuất sau khi bị thiệt hại.

Cùng với đó, tỉnh cũng ban hành chính sách để nhân rộng diện tích các loại cây đặc sản. Theo Ủy ban nhân dân tỉnh, sau hợp nhất, toàn tỉnh có gần 24.000 ha chè, trong đó diện tích đang thu hoạch là 23.000 ha; năng suất chè đạt bình quân gần 180 tạ/ha. Toàn tỉnh có 207 sản phẩm trà sau chế biến được chứng nhận OCOP từ 3 đến 5 sao. Cây chè được tỉnh Thái Nguyên xác định là cây tạo sinh kế bền vững, làm giàu cho nông hộ và tiếp tục duy trì, củng cố vị thế tỉnh dẫn đầu cả nước về sản xuất chè.

Để đưa cây chè, cây đặc sản của địa phương trở thành loài cây tạo sinh kế bền vững cho nông dân, tháng 8/2025, tỉnh Thái Nguyên quyết định đầu tư hơn 500 tỷ đồng hỗ trợ phát triển, nâng cao giá trị sản xuất và thúc đẩy phát triển du lịch từ cây chè, sản phẩm trà. Theo đó, người dân trồng chè sẽ được hỗ trợ 100% kinh phí mua giống; hỗ trợ một lần với mức 70% kinh phí mua phân bón; khi trồng theo quy trình VietGAP và tiêu chuẩn hữu cơ với diện tích tối thiểu 5 ha được hỗ trợ 100% kinh phí chứng nhận đạt tiêu chuẩn lần đầu… Ngoài chính sách hỗ trợ trồng mới, tỉnh còn hỗ trợ kinh phí để cấp mã số vùng trồng; áp dụng hệ thống tưới nước tiết kiệm, thông minh; mua sắm máy móc, thiết bị…

Vừa qua, Hội đồng nhân dân tỉnh đã thông qua chính sách hỗ trợ cây chè. Khi triển khai thực hiện sẽ đẩy mạnh sản xuất an toàn, hữu cơ gắn với chế biến sâu, đa dạng hóa sản phẩm; thu hút đầu tư, thúc đẩy sản xuất theo chuỗi, ứng dụng khoa học, công nghệ; nâng cao giá trị, thương hiệu trà Thái Nguyên. Tất cả nhằm mục tiêu tạo sinh kế bền vững cho người dân và phấn đấu đến năm 2030 tổng giá trị sản phẩm thu được từ cây chè đạt 25.000 tỷ đồng.

Tỉnh Thái Nguyên xác định, thời gian tới sẽ tiếp tục tái cơ cấu nông nghiệp theo hướng an toàn sinh học, hữu cơ, tuần hoàn, ứng dụng công nghệ cao và chuyển đổi số gắn với du lịch nông nghiệp và gia tăng giá trị sản phẩm; trong đó, tăng cường liên kết sản xuất-chế biến-tiêu thụ, xây dựng thương hiệu và chuỗi giá trị cho các cây trồng đặc sản chủ lực.

Có thể bạn quan tâm

Cán bộ chiến sĩ biên phòng giúp đỡ xây sửa nhà cho người dân.

Dấu ấn giảm nghèo ở Lạng Sơn

Những năm qua, công tác giảm nghèo trên địa bàn tỉnh Lạng Sơn được quan tâm, thực hiện đồng bộ, kịp thời, mang lại cuộc sống ấm no cho nhiều hộ nghèo, hộ cận nghèo.

Tiểu dự án Cải thiện dinh dưỡng góp phần giảm suy dinh dưỡng thấp còi và nâng cao sức khỏe, thể chất cho trẻ em.

Cải thiện dinh dưỡng trong hành trình giảm nghèo bền vững

Từ khi triển khai Chương trình Mục tiêu Quốc gia giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021-2025, Tiểu dự án Cải thiện dinh dưỡng tạo ra những thay đổi tích cực trong đời sống người dân vùng khó khăn, góp phần quan trọng vào việc giảm nghèo đa chiều và phát triển bền vững, hướng tới mục tiêu phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao.

Trồng cà phê giúp nhiều hộ dân thoát nghèo.

Hiệu quả công tác giảm nghèo ở Điện Biên

Những kết quả tích cực triển khai thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021-2025 tại Điện Biên đã góp phần nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của người nghèo và đồng bào dân tộc thiểu số, thúc đẩy phát triển kinh tế-xã hội trên địa bàn tỉnh.

Nhiều hộ dân nỗ lực chăn nuôi, vươn lên làm giàu, thoát nghèo.

Đa dạng hóa mô hình sinh kế, triển khai kịp thời chính sách hỗ trợ

Sau gần 5 năm thực hiện Chương trình Mục tiêu quốc gia Giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021-2025, tỉnh Phú Thọ cơ bản đã hoàn thành mục tiêu đề ra; các chính sách hỗ trợ người nghèo được thực hiện kịp thời, đúng đối tượng. Diện mạo các làng quê, thôn bản có nhiều thay đổi, đời sống người dân từng bước được cải thiện và nâng cao.

Nông dân xã Quài Tở thu hái cà-phê chín đỏ trên vườn cây đầu dòng.

Mùa cà-phê chín đỏ dưới chân đèo Pha Đin

Sau hơn 10 năm gắn bó và kiên trì chăm bẵm vun gốc, năm nay người dân trồng cà-phê ở xã Quài Tở, tỉnh Điện Biên đã đón mùa quả ngọt. Cà-phê Quài Tở được mùa, được giá đã xua đi vất vả, nhọc nhằn của người nông dân dưới chân đèo Pha Đin.

Giữ bản sắc để phát triển du lịch bền vững

Giữ bản sắc để phát triển du lịch bền vững

Trong bối cảnh du lịch toàn cầu chuyển mạnh sang giá trị bản địa và trải nghiệm chân thực, văn hóa các dân tộc thiểu số Việt Nam đang nổi lên như nguồn lực đặc biệt quan trọng cho phát triển bền vững.

Mô hình tắm lá thuốc của người Dao xã Tả Phìn mang lại thu nhập ổn định cho chị em phụ nữ.

Chuyện giảm nghèo bền vững ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số

Là tỉnh miền núi với hơn 30 dân tộc anh em cùng chung sống, trong đó phần lớn là đồng bào các dân tộc thiểu số sinh sống ở vùng cao, biên giới, đời sống còn nhiều khó khăn, tuy nhiên, nhờ những chính sách đặc thù của Đảng, Nhà nước, cùng sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị ở địa phương.

Miến dong Bản Xèo được du khách ưa chuộng.

Cây dong riềng xóa nghèo ở Bản Xèo

Từ chỗ chỉ là cây trồng có diện tích nhỏ lẻ, đến nay, cây dong riềng đã phát triển mạnh, trở thành cây trồng chủ lực góp phần quan trọng phát triển kinh tế địa phương, nâng cao thu nhập cho người dân xã vùng cao Bản Xèo, tỉnh Lào Cai.

Mô hình trồng bí xanh thơm mở ra hướng phát triển kinh tế mới cho người dân xã Văn Bàn.

Làm giàu từ trồng bí xanh thơm

Thời gian gần đây, mô hình trồng bí xanh thơm của người dân xã Văn Bàn (tỉnh Lào Cai) đã trở thành điểm sáng tại địa phương, mở ra hướng phát triển mới cho nông sản. Từ những thử nghiệm ban đầu, cây bí xanh thơm nhanh chóng chứng minh hiệu quả, giúp người dân tăng thu nhập, cải thiện đời sống.

Ông Mùa A Giàng chăm sóc đàn gia cầm của gia đình.

Lan tỏa tinh thần vượt khó, vươn lên thoát nghèo

Không khi nào nguôi nghĩ về khát vọng làm giàu chính đáng trên vùng đất quê hương chính là động lực thôi thúc ông Mùa A Giàng ở bản Nậm Chim, xã Si Pa Phìn (tỉnh Điện Biên) vươn lên, chăm chỉ làm ăn, học hỏi và áp dụng khoa học-kỹ thuật. 

Trang trại chăn nuôi lợn an toàn sinh học của gia đình ông Nguyễn Văn Toàn.

Làm giàu từ chăn nuôi an toàn sinh học

Ông Nguyễn Văn Toàn, 61 tuổi ở khu 7, xã Hy Cương, tỉnh Phú Thọ là một trong 63 gương nông dân Việt Nam xuất sắc. Trang trại nuôi lợn an toàn sinh học rộng hàng nghìn mét vuông, trị giá hàng chục tỷ đồng đang được ông đầu tư mở rộng.

Đóng gói sản phẩm tại Hợp tác xã nông nghiệp Tân Thành. (Ảnh: TUẤN SƠN)

Cách làm hay ở Tân Thành

Từ cây nghệ, loài cây trồng quen thuộc nơi vùng đất khó, Hợp tác xã Nông nghiệp Tân Thành, thôn Tân Thành, phường Bắc Kạn (Thái Nguyên) đã cùng với bà con đồng bào dân tộc thiểu số xây dựng được chuỗi liên kết sản xuất nghệ củ bền vững, mang lại giá trị kinh tế cao.

Cây hồi trở thành cây trồng chủ lực để xóa nghèo tại xã Đường Hồng.

Cây xóa nghèo của đồng bào vùng cao

Năm 2009, một lão nông đã mạnh dạn đưa cây hồi về trồng thử nghiệm tại xã Đường Hồng, tỉnh Tuyên Quang. Không ngờ loại cây này lại hợp với khí hậu, thổ nhưỡng địa phương, sinh trưởng tốt và mang lại thu nhập khá. Từ một hộ trồng thử nghiệm ban đầu, đến nay loại cây này đã trở thành cây xóa nghèo của người dân nơi đây.

Anh Trần Văn Cháng bên sản phẩm quế hữu cơ chuẩn bị xuất bán.

Người tiên phong đưa cây quế Viễn Sơn vươn xa

Đến Viễn Sơn, xã Xuân Ái, tỉnh Lào Cai, vùng đất bạt ngàn cây quế được trồng từ chân khe suối, vươn cao lên các đỉnh đồi, phóng ngút tầm mắt chỉ thấy một mầu xanh đậm của rừng quế. Về Khe Dứa, chúng tôi tìm gặp anh Trần Văn Cháng, chủ nhân của rừng quế hơn 20 ha, là Giám đốc Hợp tác xã Cháng Quế gồm 39 xã viên.

Ông Voòng Cá Lành (đứng giữa) chia sẻ về sự thành công của Hợp tác xã Voòng Dính, tỉnh Lai Châu trong việc sản xuất cây giống lâm nghiệp.

Điểm tựa về vốn cho nông nghiệp

Nhờ nguồn vốn tín dụng ưu đãi từ Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (Agribank) chi nhánh Lai Châu, nhiều hộ dân, hợp tác xã và doanh nghiệp đã mạnh dạn mở rộng sản xuất, tạo việc làm ổn định, nâng cao thu nhập và góp phần đưa nông nghiệp địa phương phát triển.

Cán bộ kỹ thuật Hợp tác xã Nông lâm nghiệp tổng hợp Ngọc Sơn kiểm tra chất lượng củ nghệ trước khi thu hoạch, chế biến.

Làm giàu từ mô hình trồng nghệ

Hàng chục năm nay, nhiều hộ dân ở các xã vùng cao Minh Ngọc, Minh Sơn của tỉnh Tuyên Quang có nguồn thu nhập ổn định từ cây nghệ. Đây là kết quả từ mô hình liên kết sản xuất tinh bột nghệ giữa Hợp tác xã Nông lâm nghiệp tổng hợp Ngọc Sơn và người dân.

Người dân thu hoạch tại vườn lê xã Mường Hum.

Lê ngọt ở Mường Hum

Cứ vào dịp tháng 7 hằng năm, khi những cánh đồng lúa vùng cao bắt đầu vươn mầm xanh cũng là lúc đồng bào các dân tộc xã Mường Hum, tỉnh Lào Cai nô nức bước vào mùa thu hoạch quả lê chín mọng.

Thương binh Lương Khuyến Giang (ngoài cùng bên trái) kiểm tra đồi bạch đàn.

Tấm gương thương binh vượt khó

Vừa qua, chúng tôi có dịp đến thăm trang trại của thương binh 4/4 Lương Khuyến Giang tại Thôn 6 (xã Yên Bình, tỉnh Lào Cai). Trang trại này rộng 6,5 ha, nằm ven hồ Thác Bà được trồng quế xen lẫn bạch đàn xanh mướt.

Giai đoạn 2021-2025, tỉnh Sơn La đã tạo điều kiện cho các hộ vùng đồng bào dân tộc thiểu số vay 18,2 tỷ đồng tiền hỗ trợ xây, sửa nhà ở.

Động lực góp phần giảm nghèo ở Sơn La

Trong quá trình triển khai các chương trình mục tiêu quốc gia giai đoạn 2021-2025 trên địa bàn tỉnh Sơn La, nguồn tín dụng chính sách xã hội tiếp tục khẳng định vai trò trụ cột.

Người dân trên Cao nguyên đá Đồng Văn làm đất để trồng ngô chính vụ.

Canh tác hốc đá

Cao nguyên đá Đồng Văn có địa hình khắc nghiệt với những dãy núi đá tai mèo, núi đất trải dài trên toàn bộ diện tích của 23 xã thuộc tỉnh Tuyên Quang. Đây là nơi sinh sống của hơn 280 nghìn người, trong đó dân tộc H’Mông chiếm hơn 70%.

Anh Hoàng Văn Sơn (bên phải) trao đổi với lãnh đạo xã về vụ vải được mùa.

Làm giàu từ vườn vải sạch xuất khẩu

Những ngày này, về xã Phúc Hòa, huyện Tân Yên, tỉnh Bắc Giang thấy nhộn nhịp những chuyến xe chở đầy vải chín đỏ rực khắp các thôn trên, xóm dưới. Trên vùng đất thuần nông trồng vải bạt ngàn, nông dân trẻ tuổi-anh Hoàng Văn Sơn ở thôn Quất Du 1, đã vươn lên làm giàu từ mô hình trồng vải sạch xuất khẩu.

Gia đình bà Nông Thị Hằng, thôn Phục Hưng, xã Lương Thiện, huyện Sơn Dương phát triển nuôi trâu sinh sản từ nguồn vốn vay của Ngân hàng Chính sách xã hội.

Tín dụng chính sách thúc đẩy xây dựng nông thôn mới

Nhờ được tiếp cận với nguồn vốn vay ưu đãi từ Ngân hàng Chính sách xã hội, hàng nghìn hộ dân ở khu vực nông thôn, vùng sâu, vùng xa tỉnh Tuyên Quang đã có thêm nguồn lực để đầu tư phát triển kinh tế, tạo sinh kế ổn định và vươn lên thoát nghèo bền vững. Tín dụng chính sách còn thúc đẩy tiến trình xây dựng nông thôn mới toàn diện, thực chất và bền vững.

Chị Trương Thị Sến chăm sóc vườn rau dưới tán cây ăn quả.

Làm giàu từ mô hình trồng rau xanh dưới tán cây ăn quả

Chị Trương Thị Sến ở khu phố 2, thị trấn Phố Bảng, huyện Đồng Văn (tỉnh Hà Giang) đã mạnh dạn chuyển đổi đất trồng ngô sang trồng rau xanh dưới tán cây ăn quả. Mô hình này giúp gia đình chị có thu nhập khá và mở ra hướng phát triển du lịch nông nghiệp tại địa phương. 

Mô hình nuôi lợn bản địa tập trung đem lại hiệu quả kinh tế cho bà con nhân dân xã Lê Lợi.

Chuyển mình nhờ chương trình mục tiêu quốc gia

Xã Lê Lợi là một trong những xã tiêu biểu trong việc thực hiện chương trình mục tiêu quốc gia ở huyện Nậm Nhùn (Lai Châu). Từ việc hoàn thành sớm xóa nhà tạm, nhà dột nát đến việc xây dựng các mô hình phát triển kinh tế, giúp người dân tăng thêm thu nhập ổn định cuộc sống.