Cuộc khảo sát được thực hiện trong hơn hai tháng rưỡi bằng phương pháp bẫy ảnh tại rừng phòng hộ Đồng Thái. Kết quả cho thấy sự hiện diện của 12 loài thú và 15 loài chim. Đáng chú ý, có loài Voọc mông trắng-loài linh trưởng đặc hữu của Việt Nam, hiện được xếp vào nhóm “Cực kỳ nguy cấp” trong Sách Đỏ IUCN và Sách Đỏ Việt Nam.
Ngoài ra, khảo sát cũng ghi nhận nhiều loài động vật hoang dã có giá trị bảo tồn cao khác như: Vạc rừng (Cực kỳ nguy cấp theo Sách Đỏ Việt Nam), sơn dương (Nguy cơ tuyệt chủng), cùng các loài khỉ mốc, cầy vòi mốc và chim đuôi cụt bụng đỏ, đều thuộc nhóm “Dễ bị tổn thương”.
Bên cạnh bẫy ảnh, cuộc khảo sát bằng máy bay không người lái và điều tra thực địa thực hiện trong năm 2024 cũng ghi nhận hình ảnh Voọc mông trắng và Sơn dương. Đặc biệt, các nhà khoa học đã ghi nhận một cá thể sơn dương mẹ đi cùng con non, qua đó xác nhận khả năng sinh sản của loài nguy cấp này tại khu vực. Cùng với đó, sự xuất hiện của khỉ vàng (Macaca mulatta) và rùa sa nhân (Cuora mouhotii)-loài được xếp vào nhóm “Nguy cấp” cũng được ghi nhận. Dấu hiệu về khả năng xuất hiện của loài culi lớn (Nycticebus bengalensis) đang tiếp tục được xử lý và xác nhận.
Kết quả khảo sát cho thấy sự khác biệt về số lượng và thành phần loài giữa các khu rừng, song các chuyên gia nhận định toàn bộ khu vực cần được xem là một thể thống nhất, có vai trò quan trọng trong công tác bảo tồn các loài động vật hoang dã nguy cấp.
Phát biểu tại hội nghị, đồng chí Nguyễn Thị Len, Phó Chủ tịch Uỷ ban nhân dân xã Đồng Thái cho biết, đây là lần đầu tiên khu vực rừng phòng hộ của xã được khảo sát bằng phương pháp khoa học, bài bản, có đầu tư, qua đó giúp địa phương có được những dữ liệu khách quan, đáng tin cậy về hiện trạng đa dạng sinh học. Kết quả khảo sát không chỉ có ý nghĩa trong công tác bảo vệ và phát triển rừng, bảo tồn thiên nhiên, mà còn là cơ sở quan trọng để xã và các cấp có thẩm quyền đánh giá đúng tiềm năng sinh thái, cảnh quan, mở ra định hướng lâu dài cho việc nghiên cứu; đề xuất các mô hình phát triển du lịch sinh thái, du lịch trải nghiệm gắn với bảo tồn, phù hợp với điều kiện thực tế và quy hoạch chung của địa phương.
Theo ông Tilo Nadler, chuyên gia bảo tồn linh trưởng của CeREC, rừng phòng hộ Đồng Thái hiện là nơi sinh sống của quần thể lớn thứ ba của loài Voọc mông trắng. Đây là loài đặc hữu, có giá trị đặc biệt và có thể xem như “bảo vật quốc gia”, do đó khu vực cần được nâng cấp mức độ bảo vệ để bảo đảm sự tồn tại lâu dài của loài.
Tại hội nghị, các đại biểu đã tập trung thảo luận về những khó khăn, thách thức trong công tác bảo vệ rừng, đồng thời đề xuất các giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý, bảo tồn thiên nhiên; qua đó, tạo sự thống nhất trong nhận thức và hành động, hướng tới mục tiêu bảo tồn đi đôi với phát triển bền vững.
Các chuyên gia cũng cho rằng rừng phòng hộ Đồng Thái có hệ sinh thái đa dạng, cảnh quan đặc sắc, đủ điều kiện để xem xét công nhận là khu bảo tồn loài và sinh cảnh. Việc này không chỉ góp phần bảo vệ đa dạng sinh học mà còn tạo nền tảng cho phát triển du lịch sinh thái bền vững, với sự tham gia của cộng đồng địa phương.
