Ba năm nay, Trường trung học phổ thông Liễn Sơn (xã Liên Hòa) phải dán hơn 20 tấm biển cảnh báo nguy hiểm do nhiều hạng mục có thể đổ sập bất cứ lúc nào. Thầy trò dạy học trong tình trạng nơm nớp lo sợ.
Trường trung học phổ thông Liễn Sơn đạt nhiều thành tích xuất sắc trong dạy và học, song hệ thống cơ sở vật chất tại đây đã xuống cấp ở mức báo động.
Ba dãy nhà lớp học và nhà điều hành được xây dựng từ những năm 1980–1990 đến nay chưa từng được cải tạo lớn. Mái tôn mục nát, thủng, gây thấm dột; trần và tường bong tróc vữa; nền gạch bạc màu, nứt vỡ; lan can, tay vịn cầu thang mục gãy; cửa gỗ mối mọt, cong vênh, không che chắn được mưa gió.
Toàn bộ hệ thống cửa đi, cửa sổ bằng gỗ đã mối mọt, cong vênh không đóng được dẫn đến mưa gió lùa vào lớp học. Hệ thống điện, thiết bị điện đã hư hỏng, thường xuyên chập cháy. Khoảng 90% tường rào bao quanh trường được xây bằng vữa vôi cát từ rất lâu hiện đã nứt gãy, có thể đổ sập bất cứ lúc nào, gây nguy hiểm cho học sinh và người dân.
Sân tập thể thao ngoài trời bị đọng nước. Phần diện tích đất mở rộng theo quy hoạch vẫn bỏ trống, chưa được san lấp, tiềm ẩn nguy cơ tái lấn chiếm. Hiệu trưởng Hà Trọng Bình lo lắng: Tình hình này không chỉ ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng dạy và học mà còn đặt tính mạng thầy và trò trước nhiều rủi ro.
Trường trung học phổ thông Kim Ngọc (phường Vĩnh Yên) cũng phải dán biển cảnh báo và căng dây không cho học sinh tiếp cận Khu ký túc xá A1; không sử dụng Ký túc xá A2 do xuống cấp nghiêm trọng.
Hầu hết các hạng mục của trường được cải tạo để sử dụng tạm như nhà điều hành xây dựng từ năm 1999; dãy lớp học 7 phòng xây dựng năm 1995. Sân trường mấp mô, bong tróc gây khó khăn cho việc đi lại; hội trường xuống cấp, thủng dột, không bảo đảm an toàn. Hệ thống tường rào bao quanh trường nhiều đoạn yếu, đã có đoạn bị đổ sập, gây mất an toàn cho học sinh và nhà dân chung quanh.
Thư viện trường trung học phổ thông chuyên Vĩnh Phúc bị ngấm nước mưa từ mái, dẫn đến nhiều mảng thạch cao rơi xuống sàn nhà, để lại những lỗ thủng lớn trên trần. Do thiết kế mái, mỗi khi trời mưa nước tràn vào các hành lang của trường.
Trường trung học phổ thông Yên Lạc, trung học phổ thông Nguyễn Viết Xuân, trung học phổ thông Xuân Hòa… cũng xuống cấp rất nặng, sau nhiều năm mới được cấp một khoản kinh phí nhỏ để cải tạo, chỉ bằng một phần mười so với nhu cầu cần cải tạo, sửa chữa.
Các trường trung học phổ thông nêu trên đều nằm trên địa bàn tỉnh Vĩnh Phúc (cũ), nay thuộc tỉnh Phú Thọ. Nếu được cải tạo, sửa chữa thường xuyên thì tình trạng của các trường sẽ không tồi tàn như thế.
Nguyên nhân là trong giai đoạn 2020–2025, tỉnh Vĩnh Phúc (cũ) dồn kinh phí xây dựng các công trình trường học hiện đại như Trường trung học phổ thông Trần Phú (phường Vĩnh Yên) có tổng mức đầu tư 323 tỷ đồng, Trường trung học cơ sở Vĩnh Tường có tổng mức đầu tư khoảng 160 tỷ đồng, Trường trung học cơ sở Tô Hiệu có tổng mức đầu tư hơn 195 tỷ đồng.
Chính vì chủ trương đầu tư kiểu này đã khiến cho ngân sách tỉnh Vĩnh Phúc (cũ) cạn kiệt. Bên cạnh đó là sự thờ ơ, thiếu trách nhiệm của bộ máy chính quyền tỉnh đối với cơ sở vật chất các trường trung học phổ thông, chưa coi trọng an toàn của giáo viên và học sinh.
Ban Giám hiệu các trường đã nhiều lần gửi báo cáo về tình trạng cơ sở vật chất, kiến nghị với các cơ quan có thẩm quyền xem xét, bố trí vốn để cải tạo, xây dựng mới cơ sở vật chất nhằm bảo đảm an toàn cho học sinh, giáo viên và nhân dân sinh sống quanh khu vực trường.
Tuy nhiên, quá trình sáp nhập tỉnh đã kéo dài thời gian chịu đựng của các cơ sở giáo dục này. Mặc dù đã bước vào năm học 2025-2026, mọi việc vẫn đang dậm chân tại chỗ. Giáo viên và học sinh của các trường vẫn phải dạy học trong nguy hiểm rình rập.
Trước tình hình trên, tỉnh Phú Thọ cần có đột phá trong chủ trương, cách làm; khẩn trương lập dự án đầu tư công khẩn cấp đối với các trường xuống cấp rất nghiêm trọng để bảo vệ an toàn cho thầy cô giáo và học sinh. Đây là hoạt động thiết thực nhằm thực hiện Nghị quyết số 71-NQ/TW ngày 22/8/2025 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển giáo dục và đào tạo.
