Nhóm nghiên cứu gốc Việt giải mã thực vật tạo ra chất chống ung thư

Các nhà nghiên cứu gốc Việt đã giải mã cơ chế thực vật tạo ra mitraphylline, một hợp chất tự nhiên hiếm có khả năng chống ung thư và kháng viêm mạnh mẽ.

Mitraphylline tự nhiên chỉ có ở lượng rất nhỏ trong một số loài cây nhiệt đới thuộc họ cà-phê như Mitragyna (cây kratom) và Uncaria (móng mèo). (Ảnh: Shutterstock)
Mitraphylline tự nhiên chỉ có ở lượng rất nhỏ trong một số loài cây nhiệt đới thuộc họ cà-phê như Mitragyna (cây kratom) và Uncaria (móng mèo). (Ảnh: Shutterstock)

Các nhà nghiên cứu tại Đại học British Columbia (UBC) Okanagan (Canada) vừa giải mã cơ chế thực vật tạo ra mitraphylline, một hợp chất tự nhiên hiếm có khả năng chống ung thư và kháng viêm mạnh mẽ.

Mitraphylline thuộc nhóm alkaloid spirooxindole - các phân tử có cấu trúc “xoắn” đặc biệt và hiệu ứng sinh học mạnh. Dù được biết đến từ lâu, quá trình phân tử này hình thành trong tự nhiên vẫn là bí ẩn cho tới khi nhóm của Tiến sĩ Thu-Thuy Dang, Trưởng nhóm nghiên cứu công nghệ sinh học sản phẩm tự nhiên tại UBC Okanagan, tìm ra enzyme đầu tiên có khả năng “vặn xoắn” phân tử để tạo dạng spiro (dạng hợp chất có ít nhất hai vòng phân tử chia sẻ một nguyên tử chung) vào năm 2023.

Tiếp nối kết quả đó, nghiên cứu sinh Tuan-Anh Nguyen đã dẫn đầu giai đoạn kế tiếp, phát hiện hai enzyme then chốt phối hợp với nhau trong quá trình tổng hợp mitraphylline: một enzyme quyết định cấu trúc ba chiều, enzyme còn lại hoàn thiện bước xoắn cuối cùng để hình thành phân tử hoàn chỉnh.

Tiến sĩ Dang ví von: “Phát hiện này giống như tìm thấy các mắt xích còn thiếu trong dây chuyền lắp ráp. Nó giúp giải đáp câu hỏi lâu nay về cách tự nhiên tạo ra những phân tử phức tạp này, đồng thời mở ra hướng mô phỏng quy trình đó trong phòng thí nghiệm".

Mitraphylline tự nhiên chỉ có ở lượng rất nhỏ trong một số loài cây nhiệt đới thuộc họ cà-phê như Mitragyna (cây kratom) và Uncaria (móng mèo), khiến việc chiết xuất hoặc tổng hợp quy mô lớn trở nên khó khăn và tốn kém.

Với việc xác định được hai enzyme chủ chốt, nhóm UBC đã đặt nền tảng cho quy trình sản xuất hợp chất tự nhiên hiệu quả và thân thiện môi trường hơn.

“Phát hiện này mở ra cách tiếp cận hóa học xanh để tạo ra các hợp chất có giá trị dược phẩm cao”, nghiên cứu sinh Nguyen cho biết. “Đây là kết quả của môi trường nghiên cứu hợp tác giữa sinh viên và giảng viên tại UBC Okanagan, nơi chúng tôi cùng nhau giải quyết các vấn đề mang tầm toàn cầu".

Công trình là sản phẩm hợp tác giữa nhóm của Tiến sĩ Dang tại UBC Okanagan và nhóm của Tiến sĩ Satya Nadakuduti tại Đại học Florida (Mỹ), với sự hỗ trợ của Hội đồng Nghiên cứu Khoa học Tự nhiên và Kỹ thuật Canada (NSERC), Quỹ Đổi mới Canada, Chương trình Học giả Y tế BC Michael Smith và Viện Nông nghiệp và thực phẩm quốc gia thuộc Bộ Nông nghiệp Mỹ.

“Chúng tôi tự hào về phát hiện này, 0 bằng chứng cho thấy thực vật là những nhà hóa học thiên tài của tự nhiên. Bước tiếp theo, chúng tôi sẽ tìm cách ứng dụng các enzyme này để tạo ra nhiều hợp chất điều trị có giá trị khác”, Tiến sĩ Dang nói.

Có thể bạn quan tâm

Bên lề Đại hội, các đại biểu tham quan gian hàng của Công ty cổ phần Khoa học công nghệ Việt Nam (Busadco).

Doanh nghiệp khoa học-công nghệ: Củng cố nội lực để bứt phá

Trong bối cảnh đất nước bước vào kỷ nguyên kinh tế tri thức, với những đột phá mạnh mẽ về trí tuệ nhân tạo, chuyển đổi số và chuyển đổi xanh, cộng đồng doanh nghiệp khoa học-công nghệ đang đứng trước yêu cầu phải đổi mới tư duy, tái cấu trúc nguồn lực và đầu tư chiều sâu để tạo ra năng lực cạnh tranh mới.

[Video] Việt Nam tiên phong xây dựng khung pháp lý cho trí tuệ nhân tạo

[Video] Việt Nam tiên phong xây dựng khung pháp lý cho trí tuệ nhân tạo

Dự thảo Luật Trí tuệ nhân tạo không chỉ là khung pháp lý cho một công nghệ mới mà là bước đi chiến lược giúp Việt Nam chủ động nắm bắt cơ hội của kỷ nguyên số. Khi được ban hành, luật sẽ tạo nền tảng để AI phát triển an toàn nhân văn và hiệu quả, góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia và thúc đẩy đổi mới sáng tạo.

Các diễn giả trao đổi tại Diễn đàn. (Ảnh: Ủy ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài)

Thúc đẩy hợp tác khoa học-công nghệ, kinh tế xanh và chuyển đổi số vì tương lai bền vững

Diễn đàn Tây Australia -Việt Nam “Tăng cường hợp tác khoa học và công nghệ vì tương lai bền vững” là cơ hội để lãnh đạo, chuyên gia, doanh nghiệp Việt Nam và Australia chia sẻ tầm nhìn, tăng cường hiểu biết và thúc đẩy hợp tác trong các lĩnh vực khoa học-công nghệ, kinh tế xanh, năng lượng tái tạo và chuyển đổi số.

Đại biểu tham dự hội thảo.

Vĩnh Long: Phối hợp chuyển giao ứng dụng khoa học-công nghệ phục vụ phát triển kinh tế-xã hội

Chiều 4/12, Văn phòng Bộ Khoa học và Công nghệ tại miền nam phối hợp Sở Khoa học và Công nghệ Vĩnh Long tổ chức Hội thảo với chủ đề “Phối hợp giữa Bộ Chủ trì Chương trình Khoa học-công nghệ cấp quốc gia với các địa phương trong chuyển giao ứng dụng kết quả nghiên cứu phục vụ phát triển kinh tế- xã hội khu vực phía nam”.

Ảnh minh họa.

Cảnh báo chiến dịch ‘Hanoi Thief’ tấn công mạng doanh nghiệp Việt Nam

Hàng loạt email giả mạo hồ sơ xin việc, đính kèm tệp “Le Xuan Son CV.zip”, được gửi đến các doanh nghiệp lớn, nhỏ tại Việt Nam. Đây là lớp vỏ ngụy trang cho chiến dịch tấn công mạng mang tên Hanoi Thief, với mục tiêu xâm nhập mạng nội bộ, chiếm quyền hệ thống và đánh cắp dữ liệu khách hàng, bí mật doanh nghiệp.

Toàn cảnh tọa đàm.

Những nghiên cứu mới hỗ trợ ngành nông nghiệp giảm phát thải, chăn nuôi bền vững

Các giải pháp đổi mới trong nông nghiệp và chăn nuôi bền vững, bao gồm việc áp dụng công nghệ gene, hệ vi sinh vật, nông nghiệp chính xác, AI và IoT để cải thiện năng suất, giảm hóa chất và phát thải, nâng cao khả năng chống chịu với biến đổi khí hậu vừa được giới thiệu tại tọa đàm “Đổi mới trong nông nghiệp và thực phẩm”.

Lễ khai mạc triển lãm “Tỏa V-Điểm chạm khoa học”.

Chín nghệ sĩ tiêu biểu của nghệ thuật đương đại Việt Nam trưng bày tác phẩm tại triển lãm "Tỏa V-Điểm chạm khoa học"

Triển lãm “Tỏa V-Điểm chạm khoa học” tôn vinh những thành tựu khoa học và ứng dụng sáng tạo vì sự phát triển bền vững và tương lai của nhân loại. Sự kiện nghệ thuật đặc biệt đánh dấu cột mốc kỷ niệm 5 năm Giải thưởng VinFuture cũng như 5 mùa triển lãm "Tỏa" của VCCA.

Lãnh đạo Thành phố Hồ Chí Minh chụp hình lưu niệm cùng các đại biểu dự hội nghị.

Khai mạc Hội nghị thượng đỉnh toàn cầu Diễn đàn cộng đồng thông minh thế giới 2025

Sáng 3/12, tại phường Bình Dương (Thành phố Hồ Chí Minh), đã diễn ra Lễ khai mạc Hội nghị thượng đỉnh toàn cầu Diễn đàn cộng đồng thông minh thế giới (ICF Global Summit 2025) do Ủy ban nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh phối hợp Diễn đàn cộng đồng thông minh thế giới (ICF) và Tập đoàn Becamex đăng cai tổ chức.