Nhiều thay đổi sau một năm ChatGPT ra đời

Năm 2023 chứng kiến ​​những bước đột phá lớn về công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI), trong đó nổi bật là sự phát triển thần tốc của ứng dụng chatbot ChatGPT. Sau hơn một năm ChatGPT ra mắt, nhiều người coi ứng dụng AI này là công cụ hữu ích, tuy nhiên cũng không ít ý kiến lo ngại về thông tin sai lệch hay những vấn đề đạo đức liên quan đến việc sử dụng công cụ này.
ChatGPT tạo ra cuộc đua AI trên phạm vi toàn cầu. Ảnh: ITANEWS
ChatGPT tạo ra cuộc đua AI trên phạm vi toàn cầu. Ảnh: ITANEWS

Phát minh công nghệ mới

Năm 2022 ghi dấu những đợt sa thải hàng loạt chưa từng có trong ngành công nghệ. Các biện pháp cắt giảm chi phí khiến nhiều nhân lực trong ngành công nghệ ở Thung lũng Silicon mất việc làm. Theo CNN, sau đợt phục hồi hậu đại dịch Covid-19, cổ phiếu của các công ty Big Tech tiếp tục giảm mạnh. Lãi suất tăng cao cũng khiến các nguồn tài trợ dành cho các công ty khởi nghiệp “bốc hơi”. Bầu không khí bất ổn bao trùm toàn bộ lĩnh vực công nghệ.

Ngày 30/11/2022, một công ty khởi nghiệp của Mỹ có tên OpenAI đã phát hành thử nghiệm ứng dụng chatbot có tên ChatGPT. Dường như chỉ sau một đêm, công nghệ AI thân thiện của ChatGPT đã chinh phục được người dùng toàn cầu, với khả năng thực hiện các cuộc trò chuyện như con người. Hơn thế nữa, ChatGPT có thể giúp soạn thảo email, viết lời bài hát, tóm tắt tài liệu, trả lời các truy vấn phức tạp bằng những câu trả lời súc tích, dễ hiểu.

Theo Euronews, công cụ trí tuệ nhân tạo này có hơn 58 triệu lượt truy cập vào giữa tháng 12/2022, chỉ vài tuần sau khi ra mắt. UBS ước tính rằng, ChatGPT đạt 100 triệu người dùng vào tháng 1/2023, chỉ hai tháng sau khi ra mắt, khiến nó trở thành ứng dụng phát triển nhanh nhất trong lịch sử. Theo dữ liệu của Sensor Tower, TikTok phải mất chín tháng để đạt được 100 triệu người dùng sau khi ra mắt toàn cầu và Instagram phải mất 2,5 năm. ChatGPT có khoảng 1,8 tỷ lượt truy cập hằng tháng vào nửa cuối năm 2023. OpenAI tuyên bố rằng, trang web của họ đã trở thành một trong những tên miền được truy cập nhiều nhất trên thế giới.

Jeff Clune, giáo sư khoa học máy tính tại Đại học British Columbia và là cựu Giám đốc Nghiên cứu tại OpenAI cho rằng, thật sự phải đến khi ChatGPT ra đời và được hàng triệu người trên toàn cầu sử dụng thì thế giới mới thức tỉnh trước cuộc cách mạng AI và những gì đang xảy ra trong lĩnh vực công nghệ. GS Clune chỉ ra cách ChatGPT làm cho cuộc sống của hàng triệu người trở nên dễ dàng hơn thông qua những hỗ trợ nhỏ và độc đáo, chẳng hạn như việc giúp một người không biết tiếng bản xứ viết thư xin việc ở nơi ở mới hoặc hỗ trợ những người ăn kiêng xây dựng chế độ ăn uống phù hợp. Theo GS Clune, tác động đầy đủ của công nghệ này đối với xã hội thậm chí còn chưa bắt đầu đạt đỉnh.

Báo cáo của Bloomberg cho thấy, ngành công nghiệp AI tạo ra giá trị khoảng 1,3 nghìn tỷ USD trong 10 năm tới. Vì vậy, ChatGPT sẽ không sớm biến mất, mà tiếp tục đi sâu hơn vào quy trình làm việc của con người. Theo một báo cáo hồi tháng 10 của The Information, CEO của OpenAI Sam Altman nói với nhân viên của mình rằng, OpenAI hiện thu về hơn 100 triệu USD mỗi tháng và trên đà tạo ra doanh thu 1,3 tỷ USD mỗi năm. Trước đó, doanh thu của công ty này trong cả năm 2022 chỉ là 28 triệu USD.

Số lượng các công ty khởi nghiệp và các công ty Big Tech chạy đua để không bị chậm chân trong cuộc cách mạng AI ngày càng tăng. Theo dữ liệu từ PitchBook, các nhà đầu tư đã rót hơn 21 tỷ USD vào các công ty khởi nghiệp về AI trong chín tháng đầu năm 2023, tăng từ mức hơn 5 tỷ USD của năm 2022. Phần lớn trong số vốn này đến từ những “gã khổng lồ” công nghệ như Microsoft, Amazon và Google của Alphabet, họ đặt cược hàng tỷ USD vào các công ty khởi nghiệp về AI để củng cố vị thế trong thị trường đang phát triển nhanh chóng này.

Apple cấm nhân viên sử dụng ChatGPT tại nơi làm việc. Ảnh: AP

Apple cấm nhân viên sử dụng ChatGPT tại nơi làm việc. Ảnh: AP

Mối lo về những tác động không mong muốn

Tác động của ChatGPT đối với các lĩnh vực văn hóa và xã hội khác nhau là rất lớn và thường gây tranh cãi. Dù nhiều người coi ứng dụng này như một công cụ hữu ích cho nhiều công việc, nhưng những lo ngại vẫn liên tục xuất hiện về khả năng ChatGPT khiến gia tăng tình trạng mất việc làm, đặc biệt là các công việc liên quan văn bản hay sáng tạo. Một số công ty như Apple và JPMorgan Chase được cho là đã cấm nhân viên sử dụng chatbot vì lo ngại thông tin không chính xác và sai lệch, trong khi Meta đã cấm sử dụng AI trong quảng cáo chính trị vì sợ công nghệ này tạo ra thông tin sai lệch về chính trị.

Ngành báo chí tiếp tục lo ngại rằng ChatGPT sẽ thay thế các nhà báo và khiến nghề này trở nên dư thừa do khả năng tạo và dịch văn bản của công nghệ. Euronews cho biết, họ là nạn nhân của hành vi sử dụng trái phép nội dung bài viết. Hãng tin cáo buộc một trang web có tên là Observatoire de L’Europe dịch từng câu chữ trong các bài viết của Euronews và xuất bản tất cả các bài báo với bút danh giả mạo Jean Delaunay do AI tạo ra.

Cuộc sống của các nghệ sĩ và nhà sáng tạo cũng bị đảo lộn bởi khả năng tạo ra nội dung của công cụ này, cả ở dạng văn bản và thông qua các công cụ tạo hình ảnh. Nhóm công cụ mới đã gây ra mối đe dọa thật sự đối với sinh kế của các nghệ sĩ, vốn đang chạy đua để tìm cách bảo vệ tác phẩm của mình khỏi bị đưa vào bộ dữ liệu dùng để đào tạo các công cụ AI. Giới nghệ sĩ bày tỏ lo ngại rằng, AI sẽ làm suy yếu và thậm chí có khả năng phá hủy tiềm năng nghệ thuật của nhiều người. Giải thưởng Nhiếp ảnh Thế giới Sony 2023 gây nhiều tranh cãi khi một bức ảnh do AI tạo ra đã giành chiến thắng trong cuộc thi này. Nhiếp ảnh gia người Đức Boris Eldagsen đã dự thi với tác phẩm “The Electrician” và đoạt giải nhất hạng mục Sáng tạo. Tuy nhiên, sau đó Eldagsen quyết định từ chối giải thưởng và thú nhận bức ảnh do AI tạo ra.

Hiệp hội Nhà văn Mỹ (WGA) đã tổ chức đình công để phản đối AI và các nền tảng như ChatGPT. Chủ tịch WGA East Lisa Cullen cho rằng, các nhà văn nhận thức rõ AI sẽ đóng một “vai trò nào đó” trong việc làm phim. Tuy nhiên, Chủ tịch WGA cũng cho biết, các nhà sản xuất phim đã yêu cầu người viết viết lại các kịch bản có nguồn gốc từ AI. Các cuộc đình công có thể đã kết thúc, nhưng các hãng phim được dự đoán sẽ không ngừng cắt giảm chi phí bằng mọi giá, trong đó không loại trừ yếu tố con người. Nhạc sĩ, nhà văn, diễn viên Nick Cave, một trong những nghệ sĩ nổi tiếng người Australia cho rằng: ChatGPT đang đẩy nhanh quá trình thương mại hóa tinh thần con người bằng cách cơ giới hóa trí tưởng tượng.

Những tác động đã được dự đoán từ lâu của AI đối với thị trường lao động cũng bắt đầu xuất hiện, cả trong và ngoài ngành công nghệ. CNN dẫn một nghiên cứu hồi tháng 8 cho thấy chỉ trong vòng vài tháng kể từ khi ChatGPT được phát hành, nó đã tác động tiêu cực đến cơ hội việc làm và thu nhập của những người làm nghề tự do trực tuyến như người viết quảng cáo và nhà thiết kế đồ họa.

Theo báo cáo tháng 11 của trang việc làm Indeed, số lượng công việc nhắc tới AI trong tiêu đề hoặc mô tả công việc đã tăng gấp 20 lần kể từ khi ChatGPT ra mắt và những công việc này không chỉ riêng biệt trong ngành công nghệ. Tuy nhiên, về tổng thể, số lượng việc làm liên quan AI nhìn chung vẫn còn ít, chỉ chiếm tỷ lệ khoảng 6 trong 10.000 việc làm được đăng trang web của Indeed.

Có thể bạn quan tâm

Mô tả giàn giáo tre trong bức tranh "Thanh minh thượng hà đồ". Ảnh: WIKIPEDIA

Giàn giáo tre trong văn hóa Trung Quốc

Hình ảnh giàn giáo tre với các mắt đan cài chặt chẽ khá phổ biến ở các công trình xây dựng Hong Kong (Trung Quốc). Trong tiếng Quảng Đông (Cantonese), giàn giáo tre được gọi là "đáp bằng", hoặc "trúc bằng".

Khuôn viên nhà trường.

Kỳ vọng ươm mầm khoa học tương lai

Một tòa nhà mầu sáng với mái vòm và kết cấu mặt tiền cổ điển, các bãi cỏ trong khuôn viên tòa nhà được cắt tỉa gọn gàng, bóng cây buổi sáng trải dài trên những con đường lát đá…, đó là khuôn viên một ngôi trường trung học chuyên mang tên N.I.Lobachevsky ở thành phố Ust-Labinsk, miền nam nước Nga.

Tranh vẽ mô tả trận Sekigahara. Ảnh: BẢO TÀNG GIFU

Trận chiến Sekigahara

Sekigahara không chỉ là trận đánh quyết định, dẫn tới việc thống nhất Nhật Bản, nó còn chấm dứt 150 năm chiến loạn, mở ra thời kỳ ổn định kéo dài, là nền tảng cho cuộc Minh Trị Duy Tân sau này.

Một tổ hợp nhà máy điện hạt nhân của Nga. Ảnh: GETTY IMAGES

Động lực phát triển năng lượng của Nga

Theo các chuyên gia, nhu cầu về năng lượng toàn cầu vẫn đang ngày càng tăng lên bất chấp những khó khăn về kinh tế và bất ổn chính trị. Theo ước tính, nhu cầu dầu mỏ toàn cầu năm nay sẽ đạt 104,5 triệu thùng mỗi ngày, tăng hơn một triệu thùng so năm ngoái.

Du khách tham quan bên trong đại bảo tàng. Ảnh: GETTY IMAGES

Kỳ quan mới của Ai Cập

Sau hơn hai thập kỷ xây dựng, tiêu tốn khoảng 1 tỷ USD, đại bảo tàng Ai Cập đã chính thức mở cửa đón khách. Đây là một trong những bảo tàng lớn nhất thế giới, niềm tự hào mới của người Ai Cập. Công trình thế kỷ của người Ai Cập nằm ở phía tây và cách Thủ đô Cairo 8 km.

Hoàng gia Anh xuất hiện trong một sự kiện ở London hồi năm 2023. Ảnh: AFP

Quyền lực của Hoàng gia Anh

Dù không nắm thực quyền, Vua và Hoàng gia Anh vẫn sở hữu ảnh hưởng lớn cả về chính trị và tôn giáo, giữ vị trí biểu tượng và vai trò đặc biệt quan trọng trong đời sống xã hội của Vương quốc Anh.

Kỹ sư Tan De Hao giới thiệu hệ thống làm mát cho tòa Marina Bay Sands.

Singapore làm mát cho các tòa cao ốc

Từ cửa ra khu phức hợp Marina Bay Sands, chúng tôi được dẫn tới hệ thống làm mát ngầm được xem là lớn nhất thế giới, "lá phổi" khổng lồ trong lòng đất của Singapore.

Mỹ triển khai hoạt động quân sự tại Caribe. Ảnh: DEFENSE.GOV

Chiến dịch chống ma túy của Mỹ ở Caribe

Trong bối cảnh căng thẳng địa-chính trị toàn cầu, khu vực Mỹ latin một lần nữa trở thành tâm điểm chú ý khi Mỹ đẩy mạnh các hoạt động quân sự nhằm chống lại nạn buôn bán ma túy.

Một đơn vị thu thập tin tức trực thuộc IC. Ảnh: BUSINESS INSIDER

Vai trò của Cộng đồng Tình báo Mỹ

Trong thế giới hiện đại, nơi các mối đe dọa an ninh quốc gia ngày càng phức tạp và đa chiều, Cộng đồng Tình báo Mỹ (US Intelligence Community - IC) nổi lên như một biểu tượng của “sức mạnh và sự tinh vi”, giữ vai trò then chốt trong các quyết sách đối ngoại, quân sự và an ninh quốc gia của nước này.

Một triển lãm về công nghệ không dây thế hệ thứ 6 tại Trung Quốc. Ảnh: CHINA DAILY

Cuộc đua công nghệ 6G toàn cầu

Trong khi thế giới vẫn đang khai thác hết tiềm năng của công nghệ 5G, cuộc đua hướng tới 6G - thế hệ mạng không dây tiếp theo - trở thành tâm điểm của các cường quốc công nghệ.

Cuộc khủng hoảng nước sạch tại châu Phi

Cuộc khủng hoảng nước sạch tại châu Phi

Hơn 1,34 tỷ người (tương đương 85% dân số châu Phi) đang đối mặt tình trạng mất an ninh nguồn nước. Đây là cuộc khủng hoảng nước nghiêm trọng nhất toàn cầu hiện nay. Theo số liệu của Liên hợp quốc (LHQ) năm 2024, khoảng 70% dân số toàn cầu đang gặp khó khăn trong việc tiếp cận nước sạch.

Ánh sáng tràn ngập khắp không gian lễ hội. Ảnh: GETTY IMAGES

Lễ hội ánh sáng lớn nhất của người Hindu

Deepavali (còn gọi là Diwali) là lễ hội ánh sáng lớn nhất của người Hindu (Ấn Độ), kéo dài khoảng 5 ngày, diễn ra từ ngày 20/10 vừa qua, đánh dấu sự khởi đầu của mùa lễ hội kéo dài qua các dịp như Dhanteras và Chhath Puja.

Những nàng geisha Nhật Bản qua ống kính của các nhiếp ảnh gia phương Tây. Ảnh: BOKKSU

Biểu tượng văn hóa Nhật Bản

Geisha được xem như hiện thân cho tinh hoa nghệ thuật Nhật Bản. Ngày nay, chỉ còn khoảng 1.000 geisha thực thụ, chủ yếu ở các khu đô thị cổ thuộc Kyoto và Tokyo.

Mạng lưới trung tâm AI toàn cầu của Google sẽ trải rộng tại nhiều quốc gia. Ảnh: GETTY IMAGES

Cuộc đua hạ tầng công nghệ AI

Công ty mẹ của Google là Alphabet vừa công bố dự án đầu tư 15 tỷ USD trong vòng 5 năm tới để xây dựng một trung tâm dữ liệu trí tuệ nhân tạo (AI) tại bang Andhra Pradesh, miền nam Ấn Độ. Động thái đánh dấu một trong những khoản đầu tư lớn nhất từ trước đến nay của Google.

Hệ thống phóng tàu vũ trụ thuộc dự án Artemis ở Florida. Ảnh: NASA

Kế hoạch trở lại Mặt trăng

Hơn nửa thế kỷ sau ngày phi hành gia Neil Armstrong của Mỹ đặt chân lên Mặt trăng, nhân loại đang muốn tiến thêm một bước trên hành trình chinh phục tinh cầu này. Những phát kiến trong giai đoạn này đã trở thành nền tảng cho hành trình thám hiểm vũ trụ của nước Mỹ nói riêng và nhân loại nói chung.

Đoàn công tác tham quan Nhà máy BMI tại Gimhae, Busan.

Công nghệ đóng tàu của Hàn Quốc

Trong khoảng 50 năm qua, Hàn Quốc đã trở thành một trong những trung tâm đóng tàu hàng đầu thế giới, cùng với Trung Quốc và Nhật Bản tạo nên “tam giác vàng” của ngành công nghiệp này. Năm 2025, nước này không chỉ khẳng định vị thế số một toàn cầu mà còn mở ra cơ hội hợp tác sâu rộng với các quốc gia khác, trong đó có Việt Nam.

Giáo dục số giúp tăng tỷ lệ xóa mù chữ tại những nước nghèo. Ảnh: SHUTTERSTOCK

Giáo dục số trong cuộc chiến chống mù chữ

Không biết chữ được xem là một rào cản lớn đối với sự phát triển cá nhân và xã hội, là thách thức nghiêm trọng ở nhiều khu vực nghèo như châu Phi cận Sahara, Nam Á. UNESCO cho biết, tính đến năm 2025 khoảng 617 triệu người trên toàn cầu, trong đó 60% tập trung ở châu Phi cận Sahara và Nam Á, không biết đọc và viết ở mức cơ bản.

Hình ảnh cao bồi miền Tây nước Mỹ.

Cao bồi thời hiện đại

Từ trên lưng ngựa tới trước vô-lăng xe bán tải, từ dây thừng tới máy tính bảng, hình tượng cao bồi miền Tây nước Mỹ đã thay đổi rất nhiều nhưng vẫn giữ nguyên những phẩm chất từng làm nên danh tiếng cho họ.

Các nhà hoạt động ở Đức tuần hành phản đối tình trạng lãng phí thực phẩm. Ảnh: REUTERS

Đông Phi với bài toán an ninh lương thực

Lãng phí thực phẩm là một trong những vấn đề cấp bách nhất của thế kỷ 21, ảnh hưởng nghiêm trọng đến an ninh lương thực toàn cầu và làm trầm trọng thêm các tác động của biến đổi khí hậu.

Xu thế robot giúp đỡ người cao tuổi đang gia tăng tại nhiều nước. Ảnh: NBC NEWS

Già hóa dân số trong kỷ nguyên công nghệ

Dân số thế giới đang già hóa nhanh. Theo Tổ chức Y tế thế giới (WHO), số người từ 60 tuổi trở lên dự kiến sẽ tăng từ 1,4 tỷ vào năm 2030 lên 2,1 tỷ vào 2050. Sự gia tăng này cùng tỷ lệ sinh giảm, lực lượng lao động thu hẹp đặt ra áp lực lớn lên các hệ thống y tế, chăm sóc xã hội và kinh tế toàn cầu.

Đảo và nhà tù Alcatraz nhìn từ trên cao. Ảnh: GETTYIMAGES

Lịch sử nhà tù Alcatraz

Nổi tiếng với danh xưng “Đảo quỷ của chú Sam”, nhà tù Alcatraz là cơ sở giam giữ khét tiếng trong lịch sử nước Mỹ, đồng thời là nguồn cảm hứng lớn cho điện ảnh và văn học nhiều thập kỷ qua.

AI mang lại lợi nhưng cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro. Ảnh: CNN

Rủi ro tiềm ẩn từ Shadow AI

Trong kỷ nguyên mà trí tuệ nhân tạo (AI) đang thay đổi cách thức làm việc, khái niệm “Shadow AI” (AI trong bóng tối) đang nổi lên như một mối đe dọa âm thầm và nghiêm trọng đối với các tổ chức, quốc gia.

Người dân Cuba được các bác sĩ thăm khám tại nhà. Ảnh: YEMMI VALDÉS

Hệ thống y tế công cộng của Cuba

Giữa gọng kìm cấm vận, trừng phạt kinh tế kéo dài hơn sáu thập kỷ từ Mỹ, đất nước Cuba vẫn duy trì một hệ thống y tế công cộng miễn phí, toàn diện và hiệu quả. Với dân số khoảng 11 triệu người, đảo quốc Caribe này đạt được các chỉ số sức khỏe ngang bằng hoặc vượt trội so nhiều nước phát triển, bất chấp nguồn lực hạn chế.

Tàu phá băng Arktika của Nga. Ảnh: ROSATOMNEWS

Tàu phá băng hạt nhân của Nga

Tuyến đường biển phía bắc của Nga đã trở thành một trong những tuyến vận tải then chốt nhờ có đội tàu phá băng hạt nhân. Nga tự hào là một trong những nước duy nhất trên thế giới có tàu phá băng hạt nhân mang khả năng dẫn đường cho tàu chở hàng hóa xuyên qua lớp băng dày tới 3m.

Sóng thần tràn vào Nhật Bản năm 2011. Ảnh: GETTY IMAGES

Thách thức mới từ biến đổi khí hậu

Sóng thần là một thảm họa thiên nhiên đáng sợ và biến đổi khí hậu (BĐKH) đang làm tăng nguy cơ và tác động của hiện tượng này. Các hệ thống cảnh báo sớm giúp cải thiện khả năng phát hiện, ứng phó sóng thần, được chứng minh tại Nhật Bản, Indonesia và Mỹ.

Một khu resort tuân thủ các điều kiện du lịch bền vững tại Maldives. Ảnh: RIA NOVOSTI

Xu hướng phát triển du lịch bền vững

Du lịch bền vững trở thành một trong những xu hướng chủ đạo của ngành công nghiệp không khói trong thập kỷ qua, phản ánh nhu cầu ngày càng tăng về hoạt động du lịch giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường và tôn trọng văn hóa bản địa.

Hiệp định Abraham được ký kết năm 2020. Ảnh AFP

Triển vọng mở rộng Hiệp định Abraham

Ngày 7/8 vừa qua, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã kêu gọi các quốc gia Trung Đông tham gia Hiệp định Abraham, nhấn mạnh rằng việc phá hủy chương trình hạt nhân của Iran đã mở ra cơ hội cho hòa bình khu vực.