Từ xa xưa, yến sào nằm trong thực đơn "bát trân", thuộc nhóm cao lương mỹ vị, dùng trong ẩm thực cung đình. Ngành nghề khai thác, chế biến yến sào Việt Nam ra đời và phát triển đã có hơn 700 năm. Đến nay, Việt Nam có khoảng 50 đảo yến. Riêng Khánh Hòa có 33 đảo, với 173 hang có chim yến sinh sống, làm tổ. Sản lượng yến sào đảo thiên nhiên Khánh Hòa chiếm hơn 70% tổng sản lượng của cả nước. Có lẽ, vì vậy, Khánh Hòa được mệnh danh là xứ sở "non trầm, biển yến".
Xây dựng thương hiệu
Năm 1970, Tổ hợp tự quản Yến sào Vĩnh Nguyên, Khánh Hòa được thành lập, công nhân nghề yến chính thức được quyền quản lý và khai thác yến sào. Năm 1976, Tổ hợp được nâng lên thành Hợp tác xã Yến sào Vĩnh Nguyên, ngành nghề yến sào được quan tâm phát triển ổn định. Năm 1987, Xí nghiệp quốc doanh Yến sào Nha Trang được thành lập, yến sào được xuất khẩu thu ngoại tệ, góp phần phát triển kinh tế địa phương. Đến năm 1990, Ủy ban nhân dân tỉnh Khánh Hòa giao nhiệm vụ này cho Công ty Yến sào Khánh Hòa, nay là Công ty TNHH Nhà nước Một thành viên Yến sào Khánh Hòa.
Nhằm siết chặt công tác quản lý, bảo vệ quần thể đàn chim yến và sản phẩm yến sào, Ủy ban nhân dân tỉnh Khánh Hòa ban hành Quyết định số 455/UB ngày 28/4/1991 "Về việc bảo vệ tài nguyên, sản phẩm yến sào trên toàn tỉnh Khánh Hòa"; tiếp đến, năm 1997, Ủy ban nhân dân tỉnh ban hành Chỉ thị số 18/CT-UB về việc "Quản lý và bảo vệ nguồn tài nguyên yến sào".
Nhờ được bảo vệ nghiêm ngặt và có những giải pháp tái tạo, nhân đàn, di đàn hiệu quả, nguồn tài nguyên yến sào Khánh Hòa có bước phát triển vững chắc. Công ty Yến sào Khánh Hòa được Tổ chức Kỷ lục châu Á trao tặng Kỷ lục Đơn vị có số lượng hang đảo yến nhiều nhất và sản lượng khai thác yến sào đảo thiên nhiên lớn nhất châu Á.
Thế nhưng, nếu chỉ khai thác những tổ yến thiên nhiên theo cách xưa nay ông cha ta vẫn làm thì không thể nâng tầm giá trị của sản vật quý giá này. Xác định yến sào là đặc sản của vùng đất Nha Trang, Khánh Hòa, có giá trị kinh tế, văn hóa cao, Công ty Yến sào Khánh Hòa chú trọng xây dựng và bảo hộ thương hiệu Yến sào Khánh Hòa. Những thương hiệu như Sanest, Sanvinest, Sanna, Sanest Foods, Sanest Tourist, Sanatech, Sanatech Land, Fishsan... đã tạo thành một hệ thống thương hiệu phổ dụng của Yến sào Khánh Hòa.
Luôn được chú trọng nhận diện thương hiệu là một trong những yếu tố góp phần tạo nên sức hấp dẫn của sản phẩm Yến sào Khánh Hòa. Chẳng hạn như thương hiệu Sanest gắn liền với nước giải khát yến sào cao cấp; Sanatech gắn với nhà tư vấn công nghệ nuôi chim yến hàng đầu châu Á; Sanvinest tập trung các dòng sản phẩm yến sào thiên nhiên cao cấp hoặc Sanest Foods là thương hiệu thực phẩm cao cấp yến sào... Mỗi dòng sản phẩm gắn với một thương hiệu riêng, tạo được điểm nhấn khác biệt. Nhờ vậy, đến nay, sản phẩm Yến sào Khánh Hòa đã nhận được nhiều giải thưởng quan trọng, uy tín trong nước và quốc tế.
Bên cạnh việc tổ chức bảo vệ, nhân đàn chim yến, khai thác tổ yến, Công ty Yến sào Khánh Hòa quan tâm đầu tư nghiên cứu, ứng dụng khoa học-công nghệ, từng bước phát triển gia tăng giá trị của tổ yến. Đạt tiêu chuẩn quốc gia, quốc tế, sản phẩm Yến sào Khánh Hòa của công ty trở thành thương hiệu mạnh của quốc gia. Hiện nay, Công ty Yến sào Khánh Hòa đã cho ra thị trường gần 60 sản phẩm cao cấp phục vụ sức khỏe người tiêu dùng. Qua nghiên cứu, ứng dụng các thành tựu khoa học-kỹ thuật và bí quyết ngành nghề, Công ty Yến sào Khánh Hòa từng bước làm chủ và chuyển giao công nghệ ấp nở, nuôi, chăm sóc đàn chim yến cho người dân.
Chủ tịch Hội đồng thành viên Công ty Yến sào Khánh Hòa Trịnh Thị Hồng Vân chia sẻ, sản phẩm Yến sào Khánh Hòa của công ty được công nhận Thương hiệu Quốc gia nhờ ba yếu tố cơ bản: Khánh Hòa sở hữu tổ chim yến hàng phân loại Aerodramus Fuciphagus Germani có chất lượng hàng đầu thế giới; tổ yến trong các hang đảo yến của vùng biển Khánh Hòa có nguyên tố đa vi lượng phong phú, tạo nên mùi vị đặc trưng của tổ yến đảo thiên nhiên; với truyền thống lịch sử ngành nghề 700 năm, Công ty Yến sào Khánh Hòa có nhiều đề tài nghiên cứu khoa học, tạo ra những bước phát triển đột phá về tăng trưởng quần thể đàn chim yến, nâng cao chất lượng tổ yến; tổ chức quản lý, khai thác và chế biến hiệu quả các sản phẩm từ yến sào đảo thiên nhiên.
Nâng tầm vị thế
Để quảng bá thương hiệu ra thị trường thế giới, khẳng định giá trị sản vật đặc hữu, Công ty Yến sào Khánh Hòa đã tích cực mở rộng thị trường ra khu vực và thế giới. Các dòng sản phẩm xuất khẩu của Yến sào Khánh Hòa hiện đã được đăng ký nhãn hiệu độc quyền tại nhiều quốc gia, vùng lãnh thổ trên toàn thế giới.
Đồng chí Trịnh Thị Hồng Vân chia sẻ, từ nguồn nguyên liệu đạt chất lượng cao ngay từ khi khai thác cho đến quy trình sản xuất được kiểm soát nghiêm ngặt, sản phẩm được sản xuất theo các tiêu chuẩn quốc tế như tiêu chuẩn ISO và HACCP, 5S và các tiêu chuẩn FDA, FSMA Hoa Kỳ; tiêu chuẩn Halal của các quốc gia Hồi giáo; tiêu chuẩn an toàn thực phẩm toàn cầu BRC...
Không chỉ khẳng định được vị thế trên thị trường trong nước, các dòng sản phẩm Yến sào Khánh Hòa đang ngày càng có vị thế vững chắc trên thị trường nhiều quốc gia. Từ đầu năm 2023 đến nay, Công ty Yến sào Khánh Hòa đã xuất khẩu chính ngạch 5 lô hàng sang thị trường Trung Quốc và mở rộng nhiều thị trường mới như Cộng hòa Czech, Anh, Thái Lan, New Zealand... Bên cạnh đó, công ty tiếp tục nỗ lực quảng bá thương hiệu Yến sào Khánh Hòa tại các thị trường xuất khẩu truyền thống như Nhật Bản, Mỹ, Canada, Australia, Malaysia, Philippines, Hồng Công và Đài Loan (Trung Quốc)...
Ông Chen Yun Bo, đại diện Công ty TNHH Quản lý chuỗi cung ứng Ninh Ba Hưng Thiên Đạt (Trung Quốc), đối tác độc quyền nhập khẩu và phân phối các sản phẩm của Công ty Yến sào Khánh Hòa tại thị trường Trung Quốc chia sẻ: "Những lô hàng yến sào Khánh Hòa nhập khẩu chính ngạch đầu tiên đã được chúng tôi phân phối đến người tiêu dùng và được đón nhận, hài lòng về chất lượng sản phẩm. Tháng 4/2024, chúng tôi đã kết nối thành công hợp tác giữa Công ty Yến sào Khánh Hòa và Tập đoàn Bắc Kinh Đồng Nhân Đường, dự kiến doanh số tiêu thụ sản phẩm Yến sào Khánh Hòa tại Trung Quốc năm nay đạt khoảng 10 triệu USD".
Bên cạnh chú trọng xây dựng các tiêu chuẩn quản lý chất lượng, sản phẩm Yến sào Khánh Hòa được nâng tầm thương hiệu khi gắn phát triển với phát huy truyền thống văn hóa ngành nghề yến sào. Mồng 10/5 âm lịch hằng năm, lễ hội Yến sào Khánh Hòa diễn ra long trọng tại đảo yến Hòn Nội, với sự tham gia của các cá nhân, doanh nghiệp, nhà phân phối, đại lý yến sào trên toàn quốc. Đây là dịp để những người gắn bó với ngành nghề yến sào ở Khánh Hòa nói riêng, cả nước nói chung thành kính tri ân, tưởng nhớ công đức lớn lao của thủy tổ, thánh mẫu, các vị tiền bối sáng lập, phát triển ngành nghề yến sào trong suốt 700 năm qua.
"Để tiếp tục nâng tầm giá trị Yến sào Khánh Hòa trở thành sản vật đẳng cấp, giá trị cao, mang tính đặc trưng của tỉnh nhà, chúng tôi tiếp tục nghiên cứu phát triển quần thể đàn chim yến đảo, nâng cao chất lượng, sản lượng tổ yến; đầu tư xây dựng, nâng cấp các nhà máy đạt chuẩn GMP; đa dạng hóa các dòng sản phẩm theo nhu cầu thị trường; cải tiến mẫu mã hàng hóa; nâng cao chất lượng truyền thông, quảng bá; hiện đại hóa hệ thống đại lý tiêu thụ", đồng chí Trịnh Thị Hồng Vân khẳng định.
Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh Khánh Hòa Nguyễn Tấn Tuân cho biết, từ khi được Ủy ban nhân dân tỉnh giao nhiệm vụ, Công ty Yến sào Khánh Hòa đã thực hiện tốt việc quản trị, sản xuất, kinh doanh các dòng sản phẩm yến sào; chủ động đầu tư xây dựng các nhà máy mới với dây chuyền sản xuất hiện đại, đáp ứng tiêu chuẩn quốc tế, đưa ra nhiều sản phẩm chất lượng cao phục vụ sức khỏe cộng đồng, mở rộng thị trường tiêu thụ trong nước và xuất khẩu đến nhiều nước trên thế giới.
"Những bước tiến lớn trong sản xuất, kinh doanh ngành nghề Yến sào Khánh Hòa đã góp phần quan trọng vào phát triển sản xuất nông nghiệp, công nghiệp; giải quyết việc làm cho nhiều lao động địa phương. Tỉnh sẽ tiếp tục triển khai nhiều nhóm giải pháp nâng tầm thương hiệu, để Yến sào Khánh Hòa xứng đáng là đặc sản truyền thống của xứ sở "non trầm, biển yến", đồng chí Nguyễn Tấn Tuân chia sẻ.
