Một số điểm cần chỉnh sửa, bổ sung trong Dự thảo Báo cáo chính trị trình Đại hội XIV của Đảng

Ngày 22/10/2025, Cổng Thông tin điện tử Chính phủ đã công bố toàn văn các dự thảo văn kiện Đại hội XIV của Đảng để lấy ý kiến đóng góp của các đại biểu Quốc hội, Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức chính trị-xã hội, các đoàn thể nhân dân, cán bộ, đảng viên và nhân dân:

- Dự thảo Báo cáo chính trị của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII tại Đại hội XIV của Đảng;

- Dự thảo Chương trình hành động của Ban Chấp hành Trung ương Đảng thực hiện Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIV của Đảng (kèm theo Báo cáo chính trị); và Phụ lục 1; Phụ lục 2; Phụ lục 3; Phụ lục 4: Đánh giá 5 năm thực hiện Chiến lược phát triển kinh tế-xã hội 10 năm 2021-2030; Phụ lục 5: Về tổng kết công tác xây dựng Đảng nhiệm kỳ Đại hội XIII và phương hướng, nhiệm vụ, giải pháp công tác xây dựng Đảng nhiệm kỳ Đại hội XIV;

- Dự thảo Báo cáo tổng kết một số vấn đề lý luận và thực tiễn về công cuộc đổi mới theo định hướng xã hội chủ nghĩa trong 40 năm qua ở Việt Nam;

- Dự thảo Báo cáo tổng kết 15 năm thi hành Điều lệ Đảng (2011-2025) và đề xuất, định hướng bổ sung, sửa đổi Điều lệ Đảng.

Dưới đây là một số điểm cần lưu ý chỉnh sửa, bổ sung trong Dự thảo Báo cáo chính trị (dưới đây gọi tắt là Dự thảo).

Thứ nhất, về tổng thể, Dự thảo Báo cáo chính trị trình Đại hội XIV của Đảng đã thể hiện sự kế thừa và phát triển, cập nhật nhiều quan điểm, mục tiêu mới và các giải pháp, nhiệm vụ mang tính đột phá, mạnh mẽ hơn, phản ánh sự đổi mới, sáng tạo, có tính cách mạng trong tư duy và hành động, thể hiện ngắn gọn, súc tích, có trọng tâm, trọng điểm, có tính khái quát và khả thi cao, phù hợp tình hình thực tế, đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong giai đoạn mới.

Thứ hai, về chủ đề Đại hội, trên cơ sở bổ sung thành tố tự chủ chiến lược so với dự thảo tháng 6/2025, chủ đề Đại hội XIV là: “Dưới lá cờ vẻ vang của Đảng, chung sức, đồng lòng thực hiện thắng lợi các mục tiêu phát triển đất nước đến năm 2030; tự chủ chiến lược, tự cường, tự tin, tiến mạnh trong kỷ nguyên vươn mình của dân tộc vì hòa bình, độc lập, dân chủ, giàu mạnh, phồn vinh, văn minh, hạnh phúc, vững bước đi lên chủ nghĩa xã hội”.

Chủ đề này có sự phân chặng cụ thể rõ hơn và trải dài tầm nhìn mục tiêu theo 2 giai đoạn lịch sử là đến năm 2030 và kỷ nguyên vươn mình của dân tộc và chủ nghĩa xã hội; tương ứng với đó là các công cụ nguyên tắc và giải pháp cần có cho mỗi giai đoạn là chung sức, đồng lòng cho giai đến 2030 và tự chủ chiến lược, tự cường, tự tin, cho kỷ nguyên vươn mình….

Tuy nhiên, hai cụm từ “chung sức” và “đồng lòng” là gần nghĩa nhau và yếu hơn cụm từ “đoàn kết” là nguyên tắc quan trọng nhất cội nguồn tạo nên sức mạnh của Đảng và dân tộc; đồng thời, cần bổ sung cụm từ “sáng tạo” đang trở thành thông điệp lớn của kỷ nguyên mới…

Ngoài ra, việc tách rời các cụm từ công cụ theo giai đoạn mục tiêu sẽ dễ gây hiểu lầm trong nhận thức và thực tiễn, cũng như đặc biệt làm giảm cộng lực mang tính hệ thống bổ sung cho nhau của các công cụ nguyên tắc và giải pháp cần có cho đạt mục tiêu mỗi giai đoạn…

Vì vậy, cần điều chỉnh lại chủ đề mới sẽ là: “Dưới lá cờ vẻ vang của Đảng, đoàn kết, sáng tạo, tự chủ chiến lược, tự cường, tự tin thực hiện thắng lợi các mục tiêu phát triển đất nước đến năm 2030; tiến mạnh trong kỷ nguyên vươn mình của dân tộc vì hòa bình, độc lập, dân chủ, giàu mạnh, phồn vinh, văn minh, hạnh phúc, vững bước đi lên chủ nghĩa xã hội”.

Thứ ba, việc đánh giá thực trạng và đề xuất phương hướng, giải pháp xử lý cần nhấn mạnh hơn trong Dự thảo các vấn đề, thách thức và nguy cơ nổi bật, bao trùm và là gốc rễ của nhiều hạn chế trong phát triển đất nước thời gian qua, đó là: Chậm và thiếu đột phá trong đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng; sự bất cập trong tư duy và thể chế phát triển; sự trì trệ và lỗ hổng trong xây dựng hệ giá trị quốc gia, các tiêu chí nhận diện và cơ chế bảo vệ lợi ích quốc gia; đặc biệt là những thiếu sót, yếu kém trong công tác cán bộ, nhất là nhân sự cấp cao, cũng như vấn nạn tham nhũng, lãng phí và tư duy nhiệm kỳ, lợi ích nhóm, cục bộ, địa phương.

Thứ tư, về quan điểm chỉ đạo, Dự thảo xác lập 5 quan điểm:

(1) Kiên định, vận dụng và phát triển sáng tạo chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, lý luận về đường lối đổi mới; kiên định mục tiêu độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội; kiên định đẩy mạnh toàn diện, đồng bộ công cuộc đổi mới; kiên định các nguyên tắc tổ chức và hoạt động của Đảng; tự chủ chiến lược, đổi mới mô hình phát triển, lấy phát triển để ổn định, ổn định để thúc đẩy phát triển nhanh, bền vững đất nước, nâng cao đời sống và hạnh phúc của nhân dân, bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.

(2) Nhận diện sớm, tranh thủ mọi thuận lợi, thời cơ, vượt qua mọi khó khăn, thách thức tiếp tục phát triển nhanh và bền vững đất nước; đẩy mạnh đột phá về khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và tăng cường chủ động hội nhập quốc tế kết hợp chặt chẽ và triển khai đồng bộ các nhiệm vụ trọng tâm, trong đó: Phát triển kinh tế, xã hội và bảo vệ môi trường là trung tâm; xây dựng Đảng là then chốt; phát triển văn hóa, con người là nền tảng; tăng cường quốc phòng, an ninh và đẩy mạnh đối ngoại, hội nhập quốc tế là trọng yếu, thường xuyên.

(3) Khơi dậy mạnh mẽ truyền thống yêu nước, khát vọng phát triển, tinh thần đoàn kết, ý chí tự chủ, tự tin, tự lực, tự cường, tự hào dân tộc; phát huy sức mạnh văn hóa, con người thành nguồn lực nội sinh và động lực mạnh mẽ cho sự phát triển. Đẩy mạnh xây dựng, hoàn thiện đồng bộ thể chế phát triển nhanh, bền vững đất nước, kiên quyết tháo gỡ kịp thời, dứt điểm các điểm nghẽn, nút thắt, khơi thông và giải phóng sức sản xuất, mọi nguồn lực, phát huy mọi động lực. Xác lập mô hình tăng trưởng mới, lấy khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số quốc gia là động lực chính và phát triển kinh tế tư nhân là một động lực quan trọng nhất; hoàn thiện thể chế phát triển gắn với thực hiện đồng bộ 4 chuyển đổi: Chuyển đổi số, chuyển đổi xanh, chuyển đổi năng lượng, chuyển đổi cơ cấu và chất lượng nguồn nhân lực; thu hút, trọng dụng nhân tài, đẩy mạnh phát triển lực lượng sản xuất mới.

(4) Phát huy sức mạnh, bản lĩnh, trí tuệ của con người Việt Nam, khối đại đoàn kết toàn dân tộc và thế trận lòng dân; kết hợp sức mạnh dân tộc với sức mạnh thời đại; chủ động, kiên quyết, kiên trì đấu tranh bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ quốc gia; bảo vệ Tổ quốc từ sớm, từ xa; gắn kết chặt chẽ, hài hòa giữa phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội, bảo vệ môi trường với củng cố quốc phòng, an ninh, nâng cao hiệu quả hoạt động đối ngoại và hội nhập quốc tế. Bảo đảm và bảo vệ cao nhất lợi ích quốc gia-dân tộc trên cơ sở các nguyên tắc cơ bản của Hiến chương Liên hợp quốc và luật pháp quốc tế.

(5) Tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh toàn diện; đoàn kết, thống nhất; vận hành thông suốt, đồng bộ, hiệu quả tổ chức bộ máy mới của hệ thống chính trị; nâng cao vai trò, năng lực lãnh đạo, cầm quyền, sức chiến đấu của Đảng và năng lực quản lý, quản trị, kiến tạo phát triển của Nhà nước. Gắn kết chặt chẽ tổng kết thực tiễn, nghiên cứu lý luận với xây dựng và tổ chức thực hiện đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước. Thắt chặt mối quan hệ mật thiết giữa Đảng, Nhà nước với nhân dân; phát huy dân chủ xã hội chủ nghĩa và quyền làm chủ của nhân dân; tăng cường kiểm soát quyền lực, kiên quyết, kiên trì đấu tranh phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực, "tự diễn biến", "tự chuyển hoá" trong nội bộ.

Đọc kỹ 5 quan điểm trên cho thấy còn một số hạn chế: Dù bao quát được hầu hết các nguyên tắc nền tảng quan trọng nhất cho việc xây dựng và triển khai các nội dung nhiệm vụ, mục tiêu và giải pháp trong nhiệm kỳ tới, song Dự thảo chưa định tên từng quan điểm rõ ràng và cô đọng; dẫn giải về nội dung các quan điểm còn trùng lặp, thiếu tập trung; thứ tự các quan điểm thiếu kết nối và logic nội tại, chưa phân biệt rõ mục tiêu và công cụ đạt mục tiêu; thiếu thông điệp xuyên suốt và bao trùm… Hơn nữa, còn thiếu nội dung “chủ động đấu tranh bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng” trong quan điểm thứ 5 về xây dựng Đảng…

Bởi vậy, để các quan điểm trở nên mạnh, sắc nét, gọn rõ và gắn kết với nhau hơn cả về nội dung và hình thức diễn đạt, cần biên tập, chỉnh sửa lại các quan điểm trong Dự thảo theo hướng giữ nguyên tổng thể nội dung, nhưng sắp xếp lại câu chữ và ý tứ luận điểm như phương án gợi ý sau đây:

(1) Kiên định, vận dụng và phát triển sáng tạo chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, các nguyên tắc tổ chức và hoạt động của Đảng, lý luận về đường lối đổi mới, mục tiêu độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội; tự chủ chiến lược, đẩy mạnh toàn diện, đồng bộ công cuộc đổi mới và mô hình phát triển, lấy phát triển để ổn định, ổn định để thúc đẩy phát triển nhanh, bền vững đất nước, nâng cao đời sống và hạnh phúc của nhân dân, bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.

(2) Nhận diện sớm, tranh thủ mọi thuận lợi, thời cơ, vượt qua mọi khó khăn, thách thức, kết hợp chặt chẽ và triển khai đồng bộ các nhiệm vụ trọng tâm, trong đó: Phát triển kinh tế, xã hội và bảo vệ môi trường là trung tâm; xây dựng Đảng là then chốt; phát triển văn hóa, con người là nền tảng; tăng cường quốc phòng, an ninh; đột phá về khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chủ động hội nhập quốc tế là trọng yếu, thường xuyên.

(3) Chuyển mạnh sang mô hình tăng trưởng mới trên cơ sở đột phá và nâng cao chất lượng thể chế, đẩy mạnh phát triển lực lượng sản xuất mới gắn với thực hiện đồng bộ 4 chuyển đổi: Chuyển đổi số, chuyển đổi xanh, chuyển đổi năng lượng; chuyển đổi cơ cấu, chất lượng nguồn nhân lực và thu hút, trọng dụng nhân tài; lấy kinh tế tư nhân là động lực quan trọng nhất; khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số quốc gia là động lực chính; khơi thông và giải phóng sức sản xuất, phát huy và kết hợp hiệu quả mọi nguồn lực phát triển nhanh, bền vững đất nước.

(4) Kết hợp sức mạnh dân tộc với sức mạnh thời đại; phát huy sức mạnh, bản lĩnh, trí tuệ và văn hóa của con người Việt Nam, cộng hưởng truyền thống yêu nước, khát vọng phát triển, ý chí tự chủ, tự tin, tự lực, tự cường, tự hào dân tộc, khối đại đoàn kết toàn dân tộc và thế trận lòng dân thành nguồn lực nội sinh, động lực mạnh mẽ cho sự phát triển và bảo vệ Tổ quốc từ sớm, từ xa; gắn kết chặt chẽ, hài hòa giữa phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội, bảo vệ môi trường với củng cố quốc phòng, an ninh, nâng cao hiệu quả hoạt động đối ngoại và hội nhập quốc tế. Chủ động, kiên quyết, kiên trì đấu tranh bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ quốc gia; bảo đảm và bảo vệ cao nhất lợi ích quốc gia-dân tộc trên cơ sở các nguyên tắc cơ bản của Hiến chương Liên hợp quốc và luật pháp quốc tế.

(5) Nâng cao vai trò, năng lực lãnh đạo, cầm quyền, sức chiến đấu của Đảng và năng lực, hiệu lực, hiệu quả quản lý, quản trị, kiến tạo phát triển của Nhà nước. Tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh toàn diện; đoàn kết, thống nhất; vận hành thông suốt, đồng bộ, hiệu quả tổ chức bộ máy mới của hệ thống chính trị. Gắn kết chặt chẽ tổng kết thực tiễn, nghiên cứu lý luận với xây dựng và tổ chức thực hiện đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước. Thắt chặt mối quan hệ mật thiết giữa Đảng, Nhà nước với nhân dân; phát huy dân chủ xã hội chủ nghĩa và quyền làm chủ của nhân dân; chủ động đấu tranh bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng gắn với tăng cường kiểm soát quyền lực, kiên quyết, kiên trì đấu tranh phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực, "tự diễn biến", "tự chuyển hóa" trong nội bộ.

Nhìn chung, có thể nói, Dự thảo đã thể hiện nhiều điểm mới quan trọng về nội dung; thể hiện sự dũng cảm và quyết tâm chính trị cao, sự hội tụ và kết tinh trí tuệ của toàn Đảng, toàn dân trong nỗ lực vượt qua những giới hạn chủ quan cả về nhận thức và thể chế, kỳ vọng cộng hưởng và phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc, phối hợp hiệu quả các nguồn lực quốc gia và quốc tế, tạo động lực mới mạnh mẽ cho phát triển một Việt Nam giàu mạnh, phồn vinh, văn minh, hạnh phúc trong kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc và vẻ vang sánh vai các cường quốc năm châu theo di nguyện thiêng liêng của Bác Hồ…