Lựa chọn khó khăn của Greenland

Cuộc bầu cử của Greenland, vùng lãnh thổ tự trị thuộc Đan Mạch, trở thành tâm điểm chú ý của truyền thông và dư luận quốc tế, sau tuyên bố “muốn sở hữu” từ Tổng thống Mỹ. Lá phiếu của cử tri lần này góp phần định hướng tương lai Greenland, lựa chọn tiến tới độc lập, tiếp tục ở lại với Đan Mạch, hay theo hướng đi mới cùng Mỹ.
Biếm họa: PAOLO CALLERI
Biếm họa: PAOLO CALLERI

Cuộc bầu cử Cơ quan lập pháp (Inatsisartut) khóa mới của Greenland kết thúc hôm 11/3, với khoảng 40.000 cử tri Greenland đủ điều kiện đi bỏ phiếu. Tuy nhiên, việc kiểm phiếu có thể mất nhiều tuần, do địa hình phân tán và việc vận chuyển phiếu bầu từ các vùng xa xôi cần nhiều thời gian.

Cuộc bầu cử trước hạn ở Greenland đã được ấn định tổ chức sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump công khai ý định “mua lại” hòn đảo xa xôi, nhưng có tầm chiến lược ở Bắc cực này. Các vấn đề về chăm sóc sức khỏe và giáo dục vẫn là trọng tâm, song cuộc bầu cử còn bị chi phối bởi các cuộc thảo luận về mối liên kết của Greenland với Đan Mạch. Bởi thế, đây không chỉ là cuộc lựa chọn 31 thành viên Cơ quan lập pháp nhiệm kỳ mới, mà còn là cuộc khảo sát quan điểm của cử tri về tương lai của Greenland.

Với dân số chỉ chưa đến 60.000 người, nhưng giàu tài nguyên và giữ vị trí chiến lược quan trọng, Greenland từ lâu không còn là hòn đảo xa xôi bị lãng quên. Greenland hiện là vùng lãnh thổ tự trị thuộc Đan Mạch, trong đó Copenhagen quản lý các vấn đề đối ngoại, quốc phòng và chính sách tiền tệ. Greenland cũng phụ thuộc hỗ trợ kinh tế từ Đan Mạch, với 50% lượng hàng xuất khẩu và 60% hàng nhập khẩu của vùng lãnh thổ này là đến và từ Đan Mạch. Một nửa dân số Greenland làm việc trong khu vực công và phần lớn nhận trợ cấp từ Copenhagen.

Kết quả bầu cử lập pháp lần này được đánh giá có ý nghĩa quan trọng đối với tương lai của Greenland, khi đứng trước “ngã ba đường” và lựa chọn hướng tới độc lập hoàn toàn, duy trì là một phần của Đan Mạch, hay liên kết với Mỹ.

Giấc mơ độc lập không phải điều mới ở Greenland. Phần lớn các đảng chính trị lớn ủng hộ độc lập, nhưng vẫn chưa thống nhất được lộ trình thực hiện mục tiêu. Đảng đối lập Naleraq thúc đẩy nhanh chóng tuyên bố độc lập, song liên minh cầm quyền gồm hai đảng Inuit Ataqatigiit và Siumut lại muốn trì hoãn cho tới khi nền kinh tế Greenland đủ khả năng tự chủ. Không chỉ các chính đảng, mà phần lớn người dân Greenland cũng tỏ rõ nguyện vọng độc lập, song vẫn chia rẽ về thời điểm và lo ngại về tác động tiêu cực tới mức sống.

Con đường giành chủ quyền hoàn toàn của Greenland còn đối mặt nhiều thách thức. Ngoài yếu tố phụ thuộc Đan Mạch trên nhiều khía cạnh, thì thách thức về pháp lý cũng không nhỏ. Lộ trình ba bước, gồm đạt thỏa thuận về cách thức tách khỏi với Đan Mạch, tổ chức thành công cuộc trưng cầu ý dân về độc lập và giành được sự chấp thuận từ Quốc hội Đan Mạch, không dễ sớm đạt được. Ít nhất, Greenland khó có thể tổ chức trưng cầu ý dân trong thời điểm này do những bất ổn chung quanh hòn đảo, trong bối cảnh Bắc cực nổi lên là điểm nóng cạnh tranh giữa các cường quốc.

Giới phân tích cho rằng, khả năng Greenland tách khỏi Đan Mạch trong nhiệm kỳ Inatsisartut sắp tới là không cao. Một kịch bản được nhắc tới là Greenland tìm cách đàm phán về mối quan hệ liên kết mới với Đan Mạch, theo hướng yêu cầu thêm quyền tự chủ.

Hướng liên kết với Mỹ đã tác động tới chính trường và cuộc bầu cử của Greenland, mặc dù dư luận tại đảo này đã bác bỏ ý tưởng của Tổng thống Trump và kết quả khảo sát cho thấy phần lớn người dân (85%) không muốn Greenland trở thành một phần của Mỹ. Thủ hiến Mute Egede tuyên bố mạnh mẽ rằng, Greenland không phải để bán và chỉ có người dân Greenland mới quyết định tương lai vùng lãnh thổ chiến lược này.

Hiện không có đảng nào tại Greenland công khai ủng hộ lựa chọn liên kết với Mỹ, dù nhiều chính trị gia quan tâm tới hợp tác thương mại với Mỹ. Tuy nhiên với vị trí địa lý Greenland gần Bắc Mỹ hơn lục địa châu Âu và lợi ích chiến lược trong bối cảnh mới, giới quan sát không loại trừ khả năng về một thỏa thuận thương mại hay hợp tác giữa Greenland và Mỹ trong tương lai.

Có thể bạn quan tâm

Hải quân Mỹ bắt giữ một tàu ngầm chở ma túy tại Caribe. Ảnh: ABC NEWS

Ăn miếng trả miếng

Viện Hàng không dân dụng quốc gia (INAC) Venezuela thông báo “cấm cửa” một loạt hãng hàng không quốc tế, sau khi các hãng này dừng các chuyến bay đi và đến quốc gia Nam Mỹ.

Biếm họa: FAHD BAHADY

Tiến trình không thể đảo ngược

Ngày 25/11, Tổng Thư ký Liên hợp quốc (LHQ) Antonio Guterres nhấn mạnh quyền thành lập nhà nước là quyền cơ bản của người Palestine, đồng thời nhắc lại lời kêu gọi chấm dứt tình trạng chiếm đóng bất hợp pháp lãnh thổ Palestine.

EUC công bố Hiệp ước Địa Trung Hải sau khi phê chuẩn ngày 20/11. Ảnh: EU NEWS

Tầm nhìn gắn kết Địa Trung Hải

Hiệp ước Địa Trung Hải ra đời vào thời điểm Liên minh châu ÂU (EU) và các nước láng giềng phía nam kỷ niệm 30 năm ngày thông qua Tuyên bố Barcelona về quan hệ đối tác, hòa bình và thịnh vượng chung.

Biếm họa: ARCADIO ESQUIVEL

Cuộc chiến toàn cầu

Ngày 18/11 vừa qua, Chương trình Lương thực thế giới của LHQ (WFP) cảnh báo, năm 2026, gần 320 triệu người có nguy cơ đối mặt nạn đói nghiêm trọng, tăng hơn gấp đôi so con số ghi nhận hồi năm 2019. Nếu không hành động khẩn cấp, cuộc khủng hoảng đói nghèo sẽ còn lan rộng ở cấp độ toàn cầu trong thời gian tới.

Biếm họa: LIU RUI

Lộ trình tươi sáng

Mỹ đang chuẩn bị trình Hội đồng Bảo an LHQ một dự thảo nghị quyết mới, trong đó đề xuất thành lập Lực lượng ổn định quốc tế (ISF), rút quân đội Israel khỏi Dải Gaza và hướng tới “lộ trình tươi sáng” về thành lập Nhà nước Palestine.

Biếm họa: KAMAL SHARAF

Cần biến cam kết thành hành động

Hội nghị lần thứ 30 các bên tham gia Công ước khung của LHQ về biến đổi khí hậu (COP30) đã chính thức khai mạc tại thành phố Belém của Brazil ngày 10/11 vừa qua, tập trung nỗ lực toàn cầu nhằm ngăn chặn tình trạng nóng lên của Trái đất.

Biếm họa: SONG CHEN

“Lằn ranh đỏ” với nhân loại

Trước thềm Hội nghị lần thứ 30 các bên tham gia Công ước khung của LHQ về biến đổi khí hậu (COP30), Tổng Thư ký LHQ nhắc lại: Giới hạn Trái đất nóng lên ở mức 1,5 độ C vẫn là “lằn ranh đỏ” đối với nhân loại.

Biếm họa: PARESH NATH

Lối thoát khó tìm

Chính phủ liên bang Mỹ đã bước qua ngày đóng cửa thứ 35 liên tiếp, vốn được xem kỷ lục dài nhất trong lịch sử được ghi nhận trong nhiệm kỳ đầu của Tổng thống Donald Trump, khi hai đảng Cộng hòa và Dân chủ tiếp tục đổ lỗi cho nhau về tình trạng bế tắc tại Quốc hội liên quan gói ngân sách tài trợ cho chính phủ liên bang.

Biếm họa: PARESH NATH

Khẳng định chủ quyền số

Bốn quốc gia thành viên Liên minh châu Âu (EU), gồm Pháp, Đức, Italy và Hà Lan, đưa ra sáng kiến mang tên “Digital Commons” (tạm dịch là “Tài sản chung kỹ thuật số”) nhằm phát triển các công nghệ “thuần châu Âu”.

Biếm họa: MEDDY

Nguy cơ chệch hướng

Liên hợp quốc (LHQ) vừa cảnh báo, các quốc gia có thể chỉ cắt giảm được khoảng 10% lượng khí thải theo như cam kết cho đến năm 2035, quá ít để đáp ứng các mục tiêu khí hậu, chủ yếu do tiến độ chậm chạp trong việc biến các cam kết thành hành động thực tiễn.

Nhiều đối tượng lừa đảo bị bắt giữ tại KK Park. Ảnh: CNN

Vấn đề cấp bách của khu vực

Các quốc gia tại khu vực Đông Nam Á, đặc biệt là Campuchia, Thái Lan và Myanmar đang phối hợp hành động trong nỗ lực trấn áp các tổ chức lừa đảo qua mạng. Với nhiều thủ đoạn tinh vi, các trung tâm lừa đảo quy mô lớn đã khiến hàng chục nghìn nạn nhân sập bẫy và rất nhiều người bị cưỡng bức lao động.

Biếm họa: GUFFO

Vai trò đầu tàu

Ủy ban châu Âu (EC) mới công bố chiến lược quốc tế về khí hậu và năng lượng, với mục tiêu củng cố vai trò đầu tàu của “lục địa già” trên thị trường toàn cầu. Thông qua chiến lược này, Liên minh châu Âu (EU) cũng muốn khẳng định vị thế dẫn dắt quá trình chuyển đổi xanh, ứng phó biến đổi khí hậu và an ninh năng lượng.

Xây dựng lại Gaza cần nhiều nguồn lực và sự giúp sức của cộng đồng quốc tế. Ảnh: REUTERS

Thách thức về tái thiết

Ngày 14/10, các quan chức của Liên hợp quốc (LHQ) cùng các tổ chức nhân đạo quốc tế nhấn mạnh công cuộc tái thiết Dải Gaza vẫn còn nhiều thách thức chờ đợi ở phía trước. Việc mở rộng viện trợ cũng như đáp ứng nhu cầu nhân đạo cấp bách cho người dân ở dải đất này là những nhiệm vụ khó khăn nhất.

Biếm họa: ADÁN LGLESIAS TOLEDO

Căng thẳng vì mục tiêu của NATO

Tổng thống Mỹ Donald Trump vừa đưa ra ý tưởng gây tranh cãi, khi đề xuất “trục xuất” Tây Ban Nha khỏi Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương, vì Tây Ban Nha phản đối mục tiêu ngân sách quốc phòng mới của liên minh quân sự. Tuyên bố của ông Trump đẩy căng thẳng suốt nhiều tháng qua giữa hai thành viên NATO lên đỉnh điểm.

Biếm họa: KAMAL SHARAF

Tín hiệu tích cực

Tròn hai năm cuộc xung đột giữa Isreal và phong trào Hamas diễn ra (ngày 7/10/2023), để lại vết thương sâu sắc cho cả hai bên.

Biếm họa: JEHAD AWRTANI

Thế khó của Chính phủ Mỹ

Chính phủ Mỹ đã chính thức đóng cửa ngày 1/10 sau khi Quốc hội và Tổng thống Donald Trump không đạt được thỏa thuận ngân sách, do bất đồng về nguồn tài trợ chăm sóc y tế. Ước tính thiệt hại sẽ lên đến hàng tỷ USD nếu thời gian đóng cửa kéo dài.

Biếm họa: SHERIF ARAFA

Mục tiêu toàn cầu về AI an toàn

Có lợi ích to lớn, song trí tuệ nhân tạo (AI) cũng gây rủi ro nghiêm trọng nếu không được kiểm soát. Trước sự bùng nổ các công cụ AI, thế giới vẫn chưa thống nhất được cách thức để quản lý hiệu quả.

Biếm họa: FAHD BAHADY

Bước đi không thể đảo ngược

Làn sóng công nhận Nhà nước Palestine đang ngày càng dâng cao, phản ánh nỗ lực của cộng đồng quốc tế trong thúc đẩy hòa bình Trung Đông và giải pháp hai nhà nước.

Thượng viện Argentina bác bỏ quyền phủ quyết của Tổng thống Milei đối với ATN. Ảnh: BUENOSAIRES HERALD

Sức ép lớn với Chính phủ Argentina

Thượng viện Argentina vừa bỏ phiếu bác bỏ quyền phủ quyết của Tổng thống Javier Milei đối với đạo luật phân bổ tự động Quỹ Kho bạc quốc gia (ATN) cho các tỉnh. Hạ viện cũng đã bác bỏ quyền phủ quyết của ông Milei đối với hai đạo luật khác.

Biếm họa: EMAD HAJJAJ

Đe dọa triển vọng hòa bình

Hội nghị thượng đỉnh khẩn cấp Liên đoàn Arab (AL) và Tổ chức Hợp tác Hồi giáo (OIC) vừa kết thúc tại Doha (Qatar), với tuyên bố chung lên án Israel, bác bỏ việc tái định cư người Palestine và kêu gọi cộng đồng quốc tế hỗ trợ tái thiết Dải Gaza.

Biếm họa: AGUS WIDODO

Giải pháp khả thi nhất

Đại hội đồng LHQ đã thông qua nghị quyết thúc đẩy giải quyết vấn đề Palestine và thực hiện “giải pháp hai nhà nước”, được coi là giải pháp khả thi nhất bảo đảm hòa bình Trung Đông.

Những người trên 75 tuổi tại Nhật Bản sẽ phải gánh chi phí y tế cao hơn. Ảnh: GETTY IMAGES

Thách thức từ “làn sóng bạc”

Biện pháp hỗ trợ đặc biệt về y tế cho người cao tuổi tại Nhật Bản kéo dài ba năm qua sẽ chấm dứt cuối tháng 9 này. Như vậy, hơn ba triệu người trên 75 tuổi sẽ phải gánh chi phí y tế cao hơn, gây áp lực lớn đối với hệ thống chăm sóc sức khỏe của “đất nước mặt trời mọc”.

Các ứng cử viên Chủ tịch LDP cầm quyền tại cuộc tranh luận công khai gần đây. Ảnh: YOMIURI SHIMBUN

Thách thức ở phía trước

Ngày 9/9 vừa qua, ban bầu cử của đảng Dân chủ Tự do (LDP) cầm quyền của Nhật Bản thông báo sẽ tổ chức cuộc bầu chọn lãnh đạo mới của đảng này vào ngày 4/10 tới nhằm tìm người kế nhiệm Thủ tướng Shigeru Ishiba - người vừa thông báo từ chức Chủ tịch LDP.

Biếm họa: EMAD HAJJAJ

Hệ lụy khó lường

Tình hình tại Yemen đang có những diễn biến đáng lo ngại, sau khi lực lượng Houthi đột kích các văn phòng LHQ tại Yemen, bắt giữ nhiều nhân viên. Trong khi đó, xung đột giữa quân đội Israel và Houthi cũng đang leo thang, có nguy cơ biến thành một điểm nóng địa-chính trị mới ở khu vực.

Biếm họa: AHMAD RAHMA

Mối đe dọa vẫn hiện hữu

Các quan chức Liên hợp quốc (LHQ) vừa cảnh báo mối đe dọa từ các nhóm cực đoan, khủng bố vẫn hiện hữu, với các hoạt động phức tạp, đa dạng ở nhiều nơi trên thế giới, từ Trung Đông, châu Phi đến Nam Á. Để ứng phó có hiệu quả trước nguy cơ khủng bố trỗi dậy, cộng đồng quốc tế cần duy trì và tăng cường hợp tác liên tục và bền vững.