Lộ diện những khó khăn trong nền kinh tế

Theo báo cáo mới được Tổng cục Thống kê công bố, GDP quý I ước tính tăng 3,32% so với cùng kỳ năm trước, chỉ cao hơn tốc độ tăng 3,21% của quý I/2020 trong giai đoạn 2011-2023.
Sức tiêu dùng nội địa giảm đáng kể. Ảnh | HẢI ANH
Sức tiêu dùng nội địa giảm đáng kể. Ảnh | HẢI ANH

GDP quý I tăng 3,32%, thấp thứ 2 trong 13 năm qua

Trong đó, khu vực nông, lâm nghiệp và thủy sản tăng 2,52%, đóng góp 8,85% vào mức tăng trưởng chung của nền kinh tế; khu vực công nghiệp và xây dựng giảm 0,4%, làm giảm 4,76%; khu vực dịch vụ tăng 6,79%, đóng góp 95,91%.

Giá trị tăng thêm toàn ngành công nghiệp quý I ước tính giảm 0,82% so với cùng kỳ năm trước. Trong đó, ngành công nghiệp chế biến, chế tạo giảm 0,37%, làm giảm 0,1 điểm phần trăm vào mức tăng trưởng chung của toàn nền kinh tế.

Chỉ số IIP ước tính giảm 2,2% so với cùng kỳ năm trước (cùng kỳ năm 2022 tăng 6,8%). Số lao động đang làm việc trong các doanh nghiệp công nghiệp tại thời điểm 1/3 tăng 0,8% so với cùng thời điểm tháng trước và giảm 2,2% so với cùng thời điểm năm trước.

Đáng chú ý, những vấn đề khó khăn trên thị trường trong nền kinh tế lộ diện rõ hơn. Số doanh nghiệp gặp khó khăn, phải đóng cửa, ngừng hoạt động trong 3 tháng đầu đã lên đến 60.200 doanh nghiệp, tăng 17,4% so với cùng kỳ năm trước. Như vậy, bình quân một tháng có gần 20.100 doanh nghiệp rút lui khỏi thị trường.

Trong khi đó, trung bình năm ngoái mỗi tháng chỉ khoảng 11.000 doanh nghiệp ngừng hoạt động. Điều này có nghĩa là các doanh nghiệp đang gặp rất nhiều khó khăn.

Khách quốc tế đến Việt Nam tháng 3 ước đạt 895.400 lượt người, giảm 4% so với tháng trước và gấp 21,5 lần cùng kỳ năm trước, nhưng vẫn chỉ bằng 60% so với cùng kỳ năm 2019 - năm chưa xảy ra dịch Covid-19.

Kim ngạch xuất khẩu hàng hóa tháng 3 ước đạt 29,57 tỷ USD, tăng 13,5% so với tháng trước và giảm 14,8% so với cùng kỳ năm trước. Kim ngạch xuất khẩu hàng hóa ước đạt 79,17 tỷ USD, giảm 11,9% so với cùng kỳ năm trước. Kim ngạch nhập khẩu hàng hóa tháng 3 ước đạt 28,92 tỷ USD, tăng 24,4% so với tháng trước và giảm 11,1% so với cùng kỳ năm trước. Kim ngạch nhập khẩu hàng hóa ước đạt 75,1 tỷ USD, giảm 14,7% so với cùng kỳ năm trước.

Nhiều ngành nghề sụt giảm doanh thu

Phó Chủ tịch thường trực Hiệp hội Doanh nghiệp TP Hồ Chí Minh Nguyễn Phước Hưng cho biết, nhiều ngành nghề vẫn đang chật vật tìm lối đi trong việc tăng trưởng. Như ngành dệt may ghi nhận kim ngạch xuất khẩu giảm khoảng hơn 8% so với cùng kỳ.

Nhiều doanh nghiệp đang phải giảm giờ làm để duy trì và giữ chân người lao động. Khó khăn phổ biến mà doanh nghiệp đang gặp phải đến từ việc thiếu hụt dòng tiền, không tiếp cận được vốn vay, nhiều doanh nghiệp không được giải ngân, chuyển nợ xấu.

Đáng chú ý, ngành vật liệu xây dựng hiện có khoảng 40% doanh nghiệp trong tình trạng không hoạt động được, khả năng đến cuối năm 2023 sẽ có nhiều doanh nghiệp phá sản nếu không có gì thay đổi. Cũng trong tình trạng tương tự, trong nhiều tháng qua ngành bất động sản đã đóng băng, điều này kéo theo các nhà cung cấp cũng bị ảnh hưởng.

Theo báo cáo của Hiệp hội Doanh nghiệp TP Hồ Chí Minh, có tới 41,2% doanh nghiệp được khảo sát đang gặp khó khăn do thị trường bị thu hẹp, 17,6% bị ảnh hưởng do giá nguyên liệu đầu vào tăng, 11,2% thiếu nguồn nhân lực phù hợp, 17,6% thiếu vốn kinh doanh, 5,9% thiếu mặt bằng sản xuất, kinh doanh và các khó khăn khác chiếm 6,5%.

Các doanh nghiệp gần như không tiếp cận được gói 120.000 tỷ đồng hỗ trợ lãi suất từ 1,5-2%. Tài sản thế chấp là đất nông nghiệp được định giá rất thấp và giá trị tài sản bảo đảm nói chung giảm đến 30%, đòi hỏi phải bổ sung tài sản thế chấp trong khi doanh nghiệp gần như cạn kiệt tài sản. Theo các doanh nghiệp, các gói hỗ trợ về vốn tỷ lệ thụ hưởng chỉ khoảng dưới 10%.

Ông Nguyễn Hữu Nghĩa, chủ một doanh nghiệp trên địa bàn cho biết, trên thực tế, các doanh nghiệp nhỏ và vừa luôn thiếu vốn kinh doanh. Trong khi đó, doanh nghiệp đã vay ngân hàng để đầu tư máy móc, thu mua nguyên liệu... và đã thế chấp hết tài sản có quyền sở hữu hợp pháp. Nay muốn vay thêm nhưng không còn tài sản nào để thế chấp, nhà xưởng thì ngân hàng không chấp nhận làm tài sản bảo đảm, nên công ty gặp nhiều khó khăn.

Thách thức trong những quý tới

Theo chuyên gia Nguyễn Trí Hiếu, những thách thức trong năm 2023 đối với nền kinh tế đó là sự trì trệ của các hoạt động sản xuất, kinh doanh do thị trường nội địa và quốc tế bị thu hẹp. Các nước trên thế giới đều trong tình trạng phải kiểm soát lạm phát, hầu hết các nước phương Tây đều tăng lãi suất để kiểm soát lạm phát. Do đó, sức tiêu thụ của các thị trường lớn như Mỹ, châu Âu bị giảm đi.

Điều này khiến thu hẹp thị trường xuất khẩu, làm cho nền kinh tế bị trì trệ. Sức tiêu dùng nội địa cũng đã giảm đáng kể, đặc biệt trong lĩnh vực như du lịch chưa lấy lại được sự phát triển như trước khi đại dịch diễn ra.

Trong thời gian vừa qua, nhu cầu hạ lãi suất của thị trường là rất lớn vì chỉ có hạ lãi suất, chi phí vốn cho các doanh nghiệp mới giảm. Từ đó, doanh nghiệp mới vay được tiền và sản xuất, kinh doanh mới có thể có lãi. Doanh nghiệp hoạt động tốt, đương nhiên nền kinh tế cũng phát triển tốt theo.

Chính vì vậy, giảm lãi suất là vấn đề cốt yếu phải thực hiện, nhưng lãi suất có giảm được hay không lại là một vấn đề khác. Vì giảm lãi suất có thể khiến lạm phát tăng lên.

Trên thế giới, nhiều quốc gia vẫn đang ở trong xu hướng tăng lãi suất để kiểm soát lạm phát, trong khi đó, Việt Nam lại giảm lãi suất. Đây là một bài toán rất khó cho Ngân hàng Nhà nước. Bởi khi giảm lãi suất, xu hướng vay tiền sẽ nhiều hơn và khi vay tiền nhiều hơn thì sẽ đẩy lượng tiền vào trong lưu thông, từ đó làm tăng lạm phát. Hơn nữa, khi giảm lãi suất có thể làm tăng tỷ giá, tăng tỷ giá làm tăng giá nhập khẩu hàng hóa.

Điều chỉnh lãi suất ở mức phù hợp sẽ giúp kiểm soát lạm phát, ổn định tỷ giá và tạo sự ổn định, bền vững cho cả nền kinh tế. Chính phủ và ngân hàng cần phối hợp chính sách tài khóa và chính sách tiền tệ để có những chính sách quốc gia phù hợp hỗ trợ các doanh nghiệp.

Cũng theo chuyên gia Nguyễn Trí Hiếu, một trong những động lực cho tăng trưởng kinh tế rõ ràng nhất là đầu tư công. Tất cả những chương trình đầu tư công cần được triển khai một cách đồng loạt, mạnh mẽ mới tạo ra động lực cho nền kinh tế. Điều quan trọng nữa cần phải làm là mở rộng thị trường xuất khẩu. Với tất cả những động lực này, hy vọng là nửa năm sau của 2023 nền kinh tế sẽ tốt lên.

Công ty cổ phần Gang thép Cao Bằng quan tâm chăm lo người lao động

Sản phẩm phôi thép của Công ty cổ phần Gang thép Cao Bằng.

Sản phẩm phôi thép của Công ty cổ phần Gang thép Cao Bằng.

Năm 2022, Công ty cổ phần Gang thép Cao Bằng đã bám sát các kế hoạch, mục tiêu sản xuất-kinh doanh, tổ chức các phong trào thi đua, tập hợp, đoàn kết người lao động nỗ lực nâng cao chất lượng, hiệu quả thực hiện nhiệm vụ được giao. Đồng thời, quan tâm chăm lo, cải thiện điều kiện làm việc, thực hiện tốt công tác an toàn lao động và bảo đảm thu nhập, chế độ đãi ngộ của lao động.

Kết quả, tập thể cán bộ, nhân viên, người lao động đơn vị đã đoàn kết, vững vàng vượt qua một số khó khăn, thực hiện hiệu quả các mục tiêu, nhiệm vụ đã đề ra. Tổng doanh thu của Công ty đạt hơn 2.000 tỷ đồng; nộp ngân sách Nhà nước trên 60 tỷ đồng.

Thu nhập bình quân người lao động hơn 10 triệu đồng/người/tháng, tạo công ăn việc làm cho 780 lao động, trong đó, lao động là người Cao Bằng chiếm 95,7%. Trong năm, Công ty ủng hộ các hoạt động xã hội, từ thiện hơn 600 triệu đồng.

Năm 2023, trên cơ sở tính toán các điều kiện thuận lợi phục vụ phát triển sản xuất-kinh doanh, Công ty đã thông qua kế hoạch tăng trưởng sản xuất-kinh doanh. Trong đó, phấn đấu doanh thu đạt 3.413 tỷ đồng, tiền lương người lao động bình quân đạt 11,7 triệu đồng/người/tháng, nộp ngân sách Nhà nước 91 tỷ đồng. Đồng thời, tích cực ủng hộ các hoạt động xã hội từ thiện tại địa phương và chăm lo đời sống vật chất, tinh thần cho người lao động.

Có thể bạn quan tâm

Ông Jensen Huang (đứng giữa), Chủ tịch kiêm CEO NVIDIA, mong muốn đưa Việt Nam trở thành “ngôi nhà thứ hai” của Tập đoàn. Ảnh | NIC

Dòng FDI vào chu kỳ tăng trưởng mới

Trước những biến động lớn của dòng đầu tư toàn cầu những năm gần đây, vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) vẫn tiếp tục đổ vào Việt Nam một cách mạnh mẽ. Quan trọng hơn, xu hướng dịch chuyển của FDI ngày càng rõ nét với sự dẫn dắt của nhiều dự án lớn trong các ngành công nghệ chiến lược.

Trao quyết định của Ban Thường vụ Đảng ủy Chính phủ công nhận công trình chào mừng Đại hội đại biểu Đảng bộ Chính phủ lần thứ I cho đại diện Đảng ủy Tổng công ty Đường sắt Việt Nam.

Những công trình khơi dậy khát vọng phát triển

Được coi là năm bản lề quan trọng, năm 2025 các phong trào thi đua được phát động, lan tỏa rộng khắp và nhiều công trình chào mừng đại hội đảng bộ các cấp, tiến tới Đại hội XIV của Đảng và các ngày lễ, kỷ niệm trọng đại của đất nước được khởi công, nỗ lực về đích.

PGS, TS Nguyễn Đức Lộc.

Không ai bị bỏ lại phía sau trong quá trình chuyển đổi xanh

Việc tiến tới cấm xe máy sử dụng nhiên liệu hóa thạch trong khu vực vành đai 1 Hà Nội từ năm 2026 là một bước đi mạnh mẽ trong lộ trình chuyển đổi xanh, thể hiện cam kết của Chính phủ trong nỗ lực giảm phát thải và phát triển giao thông bền vững.

Các diễn giả tham gia thảo luận về các sáng kiến đột phá phát triển Trung tâm tài chính tại Việt Nam.

Từ lời hứa đến hành động thực thi

Trung tâm tài chính (TTTC) quốc tế không phải là ước vọng thuần túy về dòng vốn, mà hơn thế, đó là “bài kiểm tra năng lực” thể chế. Thế nên trên thực tế “tấm giấy thông hành” đầu tiên Việt Nam cần có không chỉ là quy hoạch, cơ sở hạ tầng hay các tòa cao ốc lộng lẫy, mà chính là niềm tin!

Hội nghị triển khai Nghị quyết của Quốc hội về Trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam.

Quyết tâm hiện thực hóa một tầm nhìn chiến lược

Trong xu thế số hóa mạnh mẽ, sự dịch chuyển dòng vốn toàn cầu mở ra nhiều cơ hội mới, việc QH chính thức ban hành Nghị quyết số 222/2025/QH15 về xây dựng trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam ở TP Hồ Chí Minh và TP Đà Nẵng là một bước đi chiến lược, tạo bệ phóng kinh tế, đưa đất nước tham gia vào thị trường tài chính toàn cầu

Thành phố Hồ Chí Minh đang vươn mình khẳng định vị thế mới. Ảnh | THẾ ANH

Tương lai trong tầm tay

Tìm “cơ” trong “nguy”, những con người “đội trời, đạp đất”, với truyền thống “Cùng cả nước, vì cả nước”, chắc chắn sẽ tìm ra những động lực mới để đưa con tàu Thành phố Hồ Chí Minh “đi trước và về đích trước” trong kỳ vọng của nhân dân cả nước.

Vẽ trang trí trên sản phẩm tại Công ty cổ phần gốm Chu Đậu (Hải Phòng). Ảnh | KHIẾU MINH

Biến nỗi lo thành cơ hội

Ðối mặt với chi phí gia tăng, áp lực tuân thủ và những thay đổi nhanh chóng về chính sách, nhiều doanh nghiệp nhỏ tưởng như bị đẩy vào thế khó.

Các hộ kinh doanh cá thể chuyển đổi sang doanh nghiệp giúp mở rộng quy mô và tăng độ tin cậy với đối tác. Ảnh | ANH QUÂN

Phép thử với các doanh nghiệp nhỏ

Không còn là khẩu hiệu hay chọn lựa, “làm đúng luật” đang trở thành điều kiện bắt buộc trong môi trường kinh doanh ngày càng minh bạch. Nhưng trong cuộc chơi mới ấy, nhiều doanh nghiệp nhỏ đang loay hoay giữa áp lực tuân thủ và nỗi lo bị đào thải. Vậy họ còn cơ hội nào để thích nghi và tồn tại?

Mô hình thu phí tự động không dừng đa làn tự do không barie đầu vào (free-flow) lần đầu tiên được áp dụng ở Việt Nam tại cao tốc Nha Trang-Cam Lâm do đội ngũ kỹ sư người Việt của ELCOM thiết kế, sản xuất.

“Cởi trói” cho công nghệ Make in Vietnam

Quốc hội vừa thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Ðấu thầu, có hiệu lực thi hành từ 1/7/2025, chính thức tạo ra hành lang pháp lý mới nhằm khơi thông những điểm nghẽn lâu nay với các gói thầu công nghệ cao.

Chợ 4.0 Đồng Xuân, nhiều hộ kinh doanh vẫn thu tiền mặt khi bán hàng.

Cơ hội cho ai?

Dù là bước đi tất yếu để hướng tới một nền kinh tế minh bạch, các chính sách thuế mới đang tạo ra xáo trộn lớn trong cấu trúc thị trường. Các chủ thể không chỉ buộc phải thích ứng, mà còn phải chủ động tái định hình lợi thế cạnh tranh để nắm bắt cơ hội và khẳng định vị thế trong cuộc chơi mới.

Thủ tướng Phạm Minh Chính chủ trì cuộc họp với các bộ, ngành để rà soát các công việc chuẩn bị đàm phán thương mại với Hoa Kỳ. Ảnh | ĐỨC ANH

Chủ động, linh hoạt ứng phó

Chính sách thuế quan của Hoa Kỳ, đặc biệt là các động thái áp thuế đối ứng với hàng hóa nhập khẩu từ nhiều quốc gia, đã và đang tạo ra những biến động, rủi ro và bất ổn chưa từng thấy cho thương mại toàn cầu, trong đó có kinh tế Việt Nam vốn tăng trưởng dựa trên xuất khẩu với độ mở kinh tế cao.
Cơ sở dệt thổ cẩm của gia đình nghệ nhân Sầm Thị Tình tại làng thổ cẩm Hóa Tiến, xã Châu Tiến, huyện Quỳ Châu, tỉnh Nghệ An. Ảnh | NGUYỄN HÙNG

Tháo “vòng kim cô” cho hộ kinh doanh

Nghị quyết số 68-NQ/TW của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân vừa được ban hành thể hiện bước tiến đột phá về tư duy, tạo điều kiện để kinh tế tư nhân phát triển mạnh mẽ và bền vững. Những rào cản, khó khăn, thách thức đối với hộ kinh doanh được kỳ vọng sớm tháo gỡ trong thời gian tới.
Hạng mục dự án mở rộng hầm đường bộ Hải Vân của Tập đoàn Đèo Cả.

Cần những “sếu đầu đàn” dẫn dắt

Kinh tế tư nhân được xác định là một trong những động lực quan trọng của tăng trưởng. Việt Nam cần những tập đoàn đủ mạnh, có quy mô khu vực và toàn cầu. Từ đó trở thành “sếu đầu đàn” dẫn dắt doanh nghiệp nhỏ và vừa, cũng như cả nền kinh tế vươn xa trên nền tảng tự chủ.
Thiếu tướng Nguyễn Quốc Toản.

Chuyên đề: “Công an xã, phường: Hiệu lực, hiệu quả cho người dân và doanh nghiệp”

Từ ngày 1/3/2025, sau khi bắt đầu thực hiện chủ trương không tổ chức Công an cấp huyện, ngành Công an chỉ còn 3 cấp: Bộ, tỉnh, xã (công an cơ sở). Như vậy, ngoài chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn được giao, công an cấp cơ sở còn đảm nhiệm thêm nhiều trọng trách mới. Trước đó, thực hiện Nghị quyết số 22-NQ/TW ngày 15/3/2018 của Bộ Chính trị, Bộ Công an đã đẩy mạnh triển khai xây dựng Công an xã chính quy trên phạm vi toàn quốc, lấy “chủ động phòng ngừa từ sớm, từ xa, từ cơ sở” là chính, lấy cơ sở là địa bàn trung tâm để tập trung các biện pháp phòng, chống tội phạm. Nhằm kịp thời phản ánh những hoạt động, chuyển biến của lực lượng công an cơ sở trong bối cảnh mới, vị thế mới, vận hội mới, Nhân Dân hằng tháng số tháng 5 thực hiện Chuyên đề: “Công an xã, phường: Hiệu lực, hiệu quả cho người dân và doanh nghiệp”.
Công an phường Mộc Sơn (thị xã Mộc Châu, Sơn La) nêu cao tinh thần phục vụ nhân dân.

Công an cơ sở vùng Tây Bắc: Vào cuộc không chậm trễ

Buổi sáng nắng gắt gao, trụ sở Công an phường Mường Thanh đã nhộn nhịp hơn lệ thường. Tại địa điểm tiếp công dân, nhiều người đã tới từ sớm để làm thủ tục cấp đổi căn cước. Sinh năm 2006, Nguyễn Quang Trung đang được Ðại úy Phùng Thế Tân lấy mống mắt theo quy định mới của Luật Căn cước. Từ thời điểm 1/3 vừa qua, khi chủ trương giải thể Công an cấp huyện có hiệu lực, cũng như lực lượng Công an tiếp nhận thêm nhiều chức năng nhiệm vụ mới từ các bộ, ngành, Công an phường Mường Thanh đã trở thành một điểm cấp đổi căn cước cho người dân thành phố Ðiện Biên Phủ.
Công an xã Thống Nhất họp bàn trao đổi công việc.

Bước chuyển tích cực

Thực hiện chủ trương của Bộ Công an, ngay từ những tháng cuối năm 2019, Công an xã Thống Nhất (thành phố Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh) đã được Ban Giám đốc Công an tỉnh điều động, bố trí 4 cán bộ chính quy thuộc Công an huyện Hoành Bồ đảm nhiệm các chức danh Công an xã Thống Nhất. Cùng với đòi hỏi từ thực tế, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ chung, đơn vị tiếp tục được bổ sung quân số lên 10 người (gồm 9 cán bộ, chiến sĩ và 1 công nhân hợp đồng). Lực lượng không nhiều, nhưng Công an xã Thống Nhất đã góp phần bảo đảm an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội trên địa bàn vốn tiềm ẩn nguy cơ phức tạp vì liên quan đến đền bù, giải phóng mặt bằng.
Tuyến đường sắt tốc độ cao trên trục bắc-nam chính là khâu đột phá, tạo nền tảng về hạ tầng để đất nước bước vào kỷ nguyên mới - kỷ nguyên vươn mình của dân tộc. (Ảnh phối cảnh minh họa).

Công trình biểu tượng của khát vọng phát triển

“Chủ trương đầu tư đường sắt tốc độ cao trên trục bắc-nam là lựa chọn mang tính chất chiến lược và là công trình biểu tượng ở kỷ nguyên vươn mình của đất nước. Cần thống nhất nhận thức và hành động của cả hệ thống chính trị trong việc huy động tối đa các nguồn lực để đầu tư hoàn thành đồng bộ toàn tuyến, trong đó ngân sách nhà nước giữ vai trò chủ đạo và quyết định”.
Sinh viên Đại học Việt Đức học tập tại trường.

Hiện thực hóa mục tiêu trở thành trung tâm tài chính quốc tế

TP Hồ Chí Minh - một trung tâm kinh tế năng động đang được kỳ vọng trở thành Trung tâm Tài chính Quốc tế của Việt Nam. Trong bước chuyển mang tầm chiến lược đó, việc chuẩn bị và phát triển nguồn nhân lực tài chính chất lượng cao là nhiệm vụ sống còn, đặt ra yêu cầu đổi mới toàn diện cho giáo dục đại học. Ðây cũng là thời điểm để các cơ sở đào tạo và người học cùng nhập cuộc, định hình vị trí trong một sân chơi toàn cầu.
Mô hình trồng hoa tại xã Khánh Nhạc, huyện Yên Khánh. Ảnh | TRƯỜNG GIANG

Những mùa đổi thay trên quê hương Ninh Bình

Từ độ cao lặng im của bầu trời, Ninh Bình trải ra như một bức tranh sống - nơi màu xanh non của lúa, sắc thẫm của vườn cây quyện cùng gam nâu trầm mặc của di sản, đan xen những tia sáng hiện đại từ các khu công nghiệp, đô thị mới. Nhưng hơn cả cảnh sắc, chính con người nơi đây - những người đang cần mẫn sống, làm việc và kiến tạo - mới là nét chấm phá sinh động nhất, đang từng ngày vẽ tiếp hành trình đổi mới trên vùng đất cố đô nghìn năm tuổi.