Kỷ nguyên hợp tác mới xuyên Đại Tây Dương

Liên minh châu Âu (EU) và Canada mở ra kỷ nguyên mới của hợp tác xuyên Đại Tây Dương, khi chính thức thiết lập quan hệ đối tác an ninh và quốc phòng tại Hội nghị thượng đỉnh vừa diễn ra ở Brussels (Bỉ). Đây là bước đi chiến lược, phản ánh tầm nhìn dài hạn về mối liên kết an ninh chặt chẽ giữa châu Âu và khu vực Bắc Mỹ.

Thủ tướng Canada Mark Carney (giữa) bày tỏ hợp tác với các nhà lãnh đạo EU. Ảnh: EUNEWS
Thủ tướng Canada Mark Carney (giữa) bày tỏ hợp tác với các nhà lãnh đạo EU. Ảnh: EUNEWS

Hội nghị thượng đỉnh EU - Canada lần thứ 20, diễn ra tại Brussels hôm 23/6, ghi dấu mốc đặc biệt trong quan hệ hai bên. Trong bối cảnh môi trường địa-chính trị thế giới phức tạp và khó lường, từ căng thẳng tại các khu vực Trung Đông, Đông Âu đến xung đột thương mại và cạnh tranh công nghệ, hội nghị càng phản ánh sự hội tụ chiến lược rõ nét giữa EU và Canada trong định hình phản ứng chung trước thách thức toàn cầu, thúc đẩy liên kết chặt chẽ trong các lĩnh vực thiết yếu, nhất là an ninh.

Dưới sự chủ trì của Chủ tịch Hội đồng châu Âu (EUC) Antonio Costa, Chủ tịch Ủy ban châu Âu (EC) Ursula von der Leyen và Thủ tướng Canada Mark Carney, hội nghị đã xác lập định hướng chiến lược mới cho hợp tác xuyên Đại Tây Dương, tái khẳng định vai trò EU và Canada là những lực lượng trụ cột bảo vệ chủ nghĩa đa phương, duy trì trật tự quốc tế dựa trên luật lệ. Giới chức EU đánh giá, Hội nghị thượng đỉnh EU - Canada lần thứ 20 không phải là “cuộc họp bàn về hợp tác thương mại như thường lệ”, mà đánh dấu một kỷ nguyên mới trong quan hệ giữa hai bên.

Kết quả nổi bật của hội nghị là hai bên ký Hiệp ước Đối tác An ninh và Quốc phòng, mở ra chương mới trong hợp tác an ninh xuyên Đại Tây Dương, nhằm giải quyết các thách thức chung, từ khủng hoảng khí hậu đến quản trị phát triển trí tuệ nhân tạo (AI). Hiệp ước tạo ra không gian đối thoại chính trị thường xuyên, mở cánh cửa để Canada tham gia các sáng kiến phòng thủ chung của EU, cũng như chương trình mua sắm quốc phòng mới trị giá 150 tỷ euro của châu Âu. Chương trình này chỉ giới hạn với các thành viên và đồng minh thân cận của EU, theo đó EU cấp các khoản vay cho thành viên để mua vũ khí và cho phép đồng minh tham gia hoạt động mua sắm chung.

Theo các điều khoản của Hiệp ước, EU và Canada sẽ tổ chức đối thoại an ninh và quốc phòng định kỳ hằng năm với sự tham gia của các quan chức cấp cao. Thỏa thuận cũng quy định hai bên sẽ mở rộng hợp tác để hỗ trợ Ukraine, cải thiện khả năng di chuyển quân sự của Canada tại châu Âu và tăng cường hợp tác hàng hải ở các khu vực cùng quan tâm như Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương. Hai bên cũng cam kết tăng cường hợp tác về các vấn đề mới nổi như an ninh mạng, thông tin sai lệch và chính sách không gian vũ trụ.

Trong khuôn khổ quan hệ đối tác an ninh và quốc phòng, EU và Canada sẽ tìm các cách thức hợp tác về hỗ trợ quân sự cho Ukraine và cải thiện khả năng tương tác, di chuyển thiết bị, nhân sự và vật tư quân sự của Canada và châu Âu. Hai bên cũng mở rộng các dự án Hợp tác có cấu trúc thường trực (PESCO) để tăng cường khả năng cơ động quân sự của Canada trên khắp lãnh thổ EU và tìm cơ hội để Canada tham gia vào các dự án PESCO bổ sung. EU và Canada cũng xem xét việc thiết lập một thỏa thuận hành chính giữa Canada và Cơ quan Quốc phòng châu Âu…

Hiệp ước Đối tác An ninh và Quốc phòng EU - Canada là phiên bản mới nhất của loạt thỏa thuận mà EU đã ký với Anh hồi tháng 5. Trước đó, EU đã có những thỏa thuận tương tự với 6 quốc gia, trong đó có Na Uy và Nhật Bản. Nhưng thỏa thuận với Canada là lần đầu EU ký với một quốc gia châu Mỹ. Các quốc gia có hiệp ước quốc phòng và an ninh với EU có thể tham gia vào việc mua sắm chung vũ khí của EU và phải đàm phán thêm một thỏa thuận kỹ thuật. EU cam kết sẽ nhanh chóng khởi động đàm phán về việc Canada tiếp cận chương trình mua sắm chung.

Phát biểu ý kiến tại họp báo sau Hội nghị ở Bussels, Chủ tịch EUC Antonio Costa nhấn mạnh: “EU và Canada là những đồng minh thân cận trong không gian xuyên Đại Tây Dương, nhìn thế giới qua cùng một lăng kính. Hội nghị thượng đỉnh lần này đã đưa quan hệ đối tác giữa hai bên lên một tầm cao mới”. Chủ tịch EC Ursula von der Leyen cũng nêu rõ, Canada và EU là hai nền dân chủ mạnh mẽ gắn kết với nhau bởi mối quan hệ lịch sử và được kết nối bởi quan hệ đối tác thương mại năng động, công bằng và cởi mở. Hiệp ước Đối tác An ninh và Quốc phòng giữa EU và Canada là thỏa thuận toàn diện, sẽ củng cố vai trò của Canada trong cấu trúc quốc phòng đang phát triển nhanh chóng của châu Âu.

Thủ tướng Canada Mark Carney mô tả Canada là “quốc gia châu Âu nhất trong số các quốc gia ngoài châu Âu”, cùng EU xây dựng một thế giới tốt đẹp hơn. Thỏa thuận quan hệ đối tác an ninh và quốc phòng với EU giúp Canada đáp ứng yêu cầu thực hiện năng lực mới nhanh hơn và hiệu quả hơn, đồng thời giúp xây dựng và bảo vệ các ngành công nghiệp của Canada.

Với quan hệ đối tác quan trọng về an ninh và quốc phòng, EU và Canada đã nâng tầm quan hệ song phương lên đồng minh chiến lược. Bước đi này không chỉ mở ra chương hợp tác mới, mà còn định hình liên kết xuyên Đại Tây Dương trong bối cảnh quốc tế nhiều biến động.

Có thể bạn quan tâm

Hải quân Mỹ bắt giữ một tàu ngầm chở ma túy tại Caribe. Ảnh: ABC NEWS

Ăn miếng trả miếng

Viện Hàng không dân dụng quốc gia (INAC) Venezuela thông báo “cấm cửa” một loạt hãng hàng không quốc tế, sau khi các hãng này dừng các chuyến bay đi và đến quốc gia Nam Mỹ.

Biếm họa: FAHD BAHADY

Tiến trình không thể đảo ngược

Ngày 25/11, Tổng Thư ký Liên hợp quốc (LHQ) Antonio Guterres nhấn mạnh quyền thành lập nhà nước là quyền cơ bản của người Palestine, đồng thời nhắc lại lời kêu gọi chấm dứt tình trạng chiếm đóng bất hợp pháp lãnh thổ Palestine.

EUC công bố Hiệp ước Địa Trung Hải sau khi phê chuẩn ngày 20/11. Ảnh: EU NEWS

Tầm nhìn gắn kết Địa Trung Hải

Hiệp ước Địa Trung Hải ra đời vào thời điểm Liên minh châu ÂU (EU) và các nước láng giềng phía nam kỷ niệm 30 năm ngày thông qua Tuyên bố Barcelona về quan hệ đối tác, hòa bình và thịnh vượng chung.

Biếm họa: ARCADIO ESQUIVEL

Cuộc chiến toàn cầu

Ngày 18/11 vừa qua, Chương trình Lương thực thế giới của LHQ (WFP) cảnh báo, năm 2026, gần 320 triệu người có nguy cơ đối mặt nạn đói nghiêm trọng, tăng hơn gấp đôi so con số ghi nhận hồi năm 2019. Nếu không hành động khẩn cấp, cuộc khủng hoảng đói nghèo sẽ còn lan rộng ở cấp độ toàn cầu trong thời gian tới.

Biếm họa: LIU RUI

Lộ trình tươi sáng

Mỹ đang chuẩn bị trình Hội đồng Bảo an LHQ một dự thảo nghị quyết mới, trong đó đề xuất thành lập Lực lượng ổn định quốc tế (ISF), rút quân đội Israel khỏi Dải Gaza và hướng tới “lộ trình tươi sáng” về thành lập Nhà nước Palestine.

Biếm họa: KAMAL SHARAF

Cần biến cam kết thành hành động

Hội nghị lần thứ 30 các bên tham gia Công ước khung của LHQ về biến đổi khí hậu (COP30) đã chính thức khai mạc tại thành phố Belém của Brazil ngày 10/11 vừa qua, tập trung nỗ lực toàn cầu nhằm ngăn chặn tình trạng nóng lên của Trái đất.

Biếm họa: SONG CHEN

“Lằn ranh đỏ” với nhân loại

Trước thềm Hội nghị lần thứ 30 các bên tham gia Công ước khung của LHQ về biến đổi khí hậu (COP30), Tổng Thư ký LHQ nhắc lại: Giới hạn Trái đất nóng lên ở mức 1,5 độ C vẫn là “lằn ranh đỏ” đối với nhân loại.

Biếm họa: PARESH NATH

Lối thoát khó tìm

Chính phủ liên bang Mỹ đã bước qua ngày đóng cửa thứ 35 liên tiếp, vốn được xem kỷ lục dài nhất trong lịch sử được ghi nhận trong nhiệm kỳ đầu của Tổng thống Donald Trump, khi hai đảng Cộng hòa và Dân chủ tiếp tục đổ lỗi cho nhau về tình trạng bế tắc tại Quốc hội liên quan gói ngân sách tài trợ cho chính phủ liên bang.

Biếm họa: PARESH NATH

Khẳng định chủ quyền số

Bốn quốc gia thành viên Liên minh châu Âu (EU), gồm Pháp, Đức, Italy và Hà Lan, đưa ra sáng kiến mang tên “Digital Commons” (tạm dịch là “Tài sản chung kỹ thuật số”) nhằm phát triển các công nghệ “thuần châu Âu”.

Biếm họa: MEDDY

Nguy cơ chệch hướng

Liên hợp quốc (LHQ) vừa cảnh báo, các quốc gia có thể chỉ cắt giảm được khoảng 10% lượng khí thải theo như cam kết cho đến năm 2035, quá ít để đáp ứng các mục tiêu khí hậu, chủ yếu do tiến độ chậm chạp trong việc biến các cam kết thành hành động thực tiễn.

Nhiều đối tượng lừa đảo bị bắt giữ tại KK Park. Ảnh: CNN

Vấn đề cấp bách của khu vực

Các quốc gia tại khu vực Đông Nam Á, đặc biệt là Campuchia, Thái Lan và Myanmar đang phối hợp hành động trong nỗ lực trấn áp các tổ chức lừa đảo qua mạng. Với nhiều thủ đoạn tinh vi, các trung tâm lừa đảo quy mô lớn đã khiến hàng chục nghìn nạn nhân sập bẫy và rất nhiều người bị cưỡng bức lao động.

Biếm họa: GUFFO

Vai trò đầu tàu

Ủy ban châu Âu (EC) mới công bố chiến lược quốc tế về khí hậu và năng lượng, với mục tiêu củng cố vai trò đầu tàu của “lục địa già” trên thị trường toàn cầu. Thông qua chiến lược này, Liên minh châu Âu (EU) cũng muốn khẳng định vị thế dẫn dắt quá trình chuyển đổi xanh, ứng phó biến đổi khí hậu và an ninh năng lượng.

Xây dựng lại Gaza cần nhiều nguồn lực và sự giúp sức của cộng đồng quốc tế. Ảnh: REUTERS

Thách thức về tái thiết

Ngày 14/10, các quan chức của Liên hợp quốc (LHQ) cùng các tổ chức nhân đạo quốc tế nhấn mạnh công cuộc tái thiết Dải Gaza vẫn còn nhiều thách thức chờ đợi ở phía trước. Việc mở rộng viện trợ cũng như đáp ứng nhu cầu nhân đạo cấp bách cho người dân ở dải đất này là những nhiệm vụ khó khăn nhất.

Biếm họa: ADÁN LGLESIAS TOLEDO

Căng thẳng vì mục tiêu của NATO

Tổng thống Mỹ Donald Trump vừa đưa ra ý tưởng gây tranh cãi, khi đề xuất “trục xuất” Tây Ban Nha khỏi Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương, vì Tây Ban Nha phản đối mục tiêu ngân sách quốc phòng mới của liên minh quân sự. Tuyên bố của ông Trump đẩy căng thẳng suốt nhiều tháng qua giữa hai thành viên NATO lên đỉnh điểm.

Biếm họa: KAMAL SHARAF

Tín hiệu tích cực

Tròn hai năm cuộc xung đột giữa Isreal và phong trào Hamas diễn ra (ngày 7/10/2023), để lại vết thương sâu sắc cho cả hai bên.

Biếm họa: JEHAD AWRTANI

Thế khó của Chính phủ Mỹ

Chính phủ Mỹ đã chính thức đóng cửa ngày 1/10 sau khi Quốc hội và Tổng thống Donald Trump không đạt được thỏa thuận ngân sách, do bất đồng về nguồn tài trợ chăm sóc y tế. Ước tính thiệt hại sẽ lên đến hàng tỷ USD nếu thời gian đóng cửa kéo dài.

Biếm họa: SHERIF ARAFA

Mục tiêu toàn cầu về AI an toàn

Có lợi ích to lớn, song trí tuệ nhân tạo (AI) cũng gây rủi ro nghiêm trọng nếu không được kiểm soát. Trước sự bùng nổ các công cụ AI, thế giới vẫn chưa thống nhất được cách thức để quản lý hiệu quả.

Biếm họa: FAHD BAHADY

Bước đi không thể đảo ngược

Làn sóng công nhận Nhà nước Palestine đang ngày càng dâng cao, phản ánh nỗ lực của cộng đồng quốc tế trong thúc đẩy hòa bình Trung Đông và giải pháp hai nhà nước.

Thượng viện Argentina bác bỏ quyền phủ quyết của Tổng thống Milei đối với ATN. Ảnh: BUENOSAIRES HERALD

Sức ép lớn với Chính phủ Argentina

Thượng viện Argentina vừa bỏ phiếu bác bỏ quyền phủ quyết của Tổng thống Javier Milei đối với đạo luật phân bổ tự động Quỹ Kho bạc quốc gia (ATN) cho các tỉnh. Hạ viện cũng đã bác bỏ quyền phủ quyết của ông Milei đối với hai đạo luật khác.

Biếm họa: EMAD HAJJAJ

Đe dọa triển vọng hòa bình

Hội nghị thượng đỉnh khẩn cấp Liên đoàn Arab (AL) và Tổ chức Hợp tác Hồi giáo (OIC) vừa kết thúc tại Doha (Qatar), với tuyên bố chung lên án Israel, bác bỏ việc tái định cư người Palestine và kêu gọi cộng đồng quốc tế hỗ trợ tái thiết Dải Gaza.

Biếm họa: AGUS WIDODO

Giải pháp khả thi nhất

Đại hội đồng LHQ đã thông qua nghị quyết thúc đẩy giải quyết vấn đề Palestine và thực hiện “giải pháp hai nhà nước”, được coi là giải pháp khả thi nhất bảo đảm hòa bình Trung Đông.

Những người trên 75 tuổi tại Nhật Bản sẽ phải gánh chi phí y tế cao hơn. Ảnh: GETTY IMAGES

Thách thức từ “làn sóng bạc”

Biện pháp hỗ trợ đặc biệt về y tế cho người cao tuổi tại Nhật Bản kéo dài ba năm qua sẽ chấm dứt cuối tháng 9 này. Như vậy, hơn ba triệu người trên 75 tuổi sẽ phải gánh chi phí y tế cao hơn, gây áp lực lớn đối với hệ thống chăm sóc sức khỏe của “đất nước mặt trời mọc”.

Các ứng cử viên Chủ tịch LDP cầm quyền tại cuộc tranh luận công khai gần đây. Ảnh: YOMIURI SHIMBUN

Thách thức ở phía trước

Ngày 9/9 vừa qua, ban bầu cử của đảng Dân chủ Tự do (LDP) cầm quyền của Nhật Bản thông báo sẽ tổ chức cuộc bầu chọn lãnh đạo mới của đảng này vào ngày 4/10 tới nhằm tìm người kế nhiệm Thủ tướng Shigeru Ishiba - người vừa thông báo từ chức Chủ tịch LDP.

Biếm họa: EMAD HAJJAJ

Hệ lụy khó lường

Tình hình tại Yemen đang có những diễn biến đáng lo ngại, sau khi lực lượng Houthi đột kích các văn phòng LHQ tại Yemen, bắt giữ nhiều nhân viên. Trong khi đó, xung đột giữa quân đội Israel và Houthi cũng đang leo thang, có nguy cơ biến thành một điểm nóng địa-chính trị mới ở khu vực.

Biếm họa: AHMAD RAHMA

Mối đe dọa vẫn hiện hữu

Các quan chức Liên hợp quốc (LHQ) vừa cảnh báo mối đe dọa từ các nhóm cực đoan, khủng bố vẫn hiện hữu, với các hoạt động phức tạp, đa dạng ở nhiều nơi trên thế giới, từ Trung Đông, châu Phi đến Nam Á. Để ứng phó có hiệu quả trước nguy cơ khủng bố trỗi dậy, cộng đồng quốc tế cần duy trì và tăng cường hợp tác liên tục và bền vững.