Khoa học cơ bản trước yêu cầu tạo nền tri thức cho các đột phá dài hạn

Trong bối cảnh khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo được xác định là đột phá chiến lược, khoa học cơ bản tiếp tục khẳng định vai trò nền tảng tri thức. Những kết quả của Chương trình 562 giai đoạn 2017-2025 cho thấy hiệu quả của đầu tư có trọng điểm, đồng thời đặt ra yêu cầu hoàn thiện chính sách thời gian tới.

Ông Trần Quốc Cường, Vụ trưởng Vụ Khoa học Xã hội, Nhân văn và Tự nhiên phát biểu khai mạc Hội thảo.
Ông Trần Quốc Cường, Vụ trưởng Vụ Khoa học Xã hội, Nhân văn và Tự nhiên phát biểu khai mạc Hội thảo.

Mới đây, tại Hà Nội, Bộ Khoa học và Công nghệ tổ chức hội thảo khoa học nhằm đánh giá kết quả Chương trình phát triển khoa học cơ bản trong các lĩnh vực Hóa học, Khoa học sự sống, Khoa học Trái đất và Khoa học biển (Chương trình 562), đồng thời thảo luận các định hướng, giải pháp chính sách cho giai đoạn sau năm 2025.

Phát biểu khai mạc, ông Trần Quốc Cường, Vụ trưởng Vụ Khoa học Xã hội, Nhân văn và Tự nhiên (Bộ Khoa học và Công nghệ), nhấn mạnh khoa học cơ bản là nền tảng lâu dài của khoa học và công nghệ quốc gia, giữ vai trò then chốt đối với phát triển khoa học ứng dụng, công nghệ và đổi mới sáng tạo.

Chương trình 562 được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 562/QĐ-TTg, triển khai thực chất từ năm 2019. Trong điều kiện nguồn lực còn hạn chế, Chương trình đã đạt nhiều kết quả tích cực. Về công bố khoa học, số lượng và chất lượng bài báo quốc tế tăng trung bình khoảng 20% mỗi năm; đã xuất hiện các công bố trên các tạp chí hàng đầu thế giới như Science, Nature.

Số lượt trích dẫn quốc tế gia tăng, phản ánh mức độ hội nhập ngày càng sâu của khoa học Việt Nam. Đáng chú ý, hai tạp chí khoa học trong lĩnh vực Hóa học và Khoa học Trái đất của Việt Nam đã được đưa vào hệ thống SCOPUS.

Về vị thế khoa học, Việt Nam tiếp tục duy trì thứ hạng từ 38-50 thế giới trong các lĩnh vực khoa học tự nhiên, xếp thứ 10-12 châu Á và thứ 3-5 khu vực ASEAN. Thông qua 95 nhiệm vụ khoa học và công nghệ cấp quốc gia, Chương trình đã góp phần hình thành khoảng 90 nhóm nghiên cứu mạnh, trong đó nhiều nhóm nghiên cứu trẻ từng bước khẳng định năng lực nghiên cứu độc lập và gắn kết nghiên cứu với đào tạo sau đại học. Đến nay, khoảng 70/95 đề tài đã được nghiệm thu; các đề tài còn lại đang hoàn thiện theo quy định.

Nhiều kết quả nghiên cứu có giá trị thực tiễn đã được ghi nhận trong các lĩnh vực Hóa học, Khoa học sự sống, Khoa học Trái đất và Khoa học biển, từ xử lý môi trường, xây dựng cơ sở dữ liệu hệ gen, đến nghiên cứu biến đổi khí hậu, tài nguyên và dự báo thiên tai.

Theo ông Trần Quốc Cường, trong bối cảnh Nghị quyết số 57-NQ/TW của Bộ Chính trị xác định khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo là đột phá chiến lược, khoa học cơ bản càng cần được đầu tư ổn định, dài hạn. Hội thảo là diễn đàn quan trọng để cộng đồng khoa học đề xuất giải pháp, đóng góp cho quá trình xây dựng Chiến lược phát triển nghiên cứu khoa học cơ bản sau năm 2025.

Có thể bạn quan tâm

Quang cảnh hội nghị.

Chuẩn hóa truy xuất nguồn gốc cho hàng hóa Việt Nam

Trong bối cảnh các thị trường lớn siết chặt yêu cầu về minh bạch, bền vững và dữ liệu sản phẩm, việc xây dựng hệ thống truy xuất nguồn gốc quốc gia theo chuẩn thống nhất, liên thông đa ngành và kết nối quốc tế không còn là lựa chọn, mà đã trở thành yêu cầu cấp thiết để nâng cao năng lực cạnh tranh và vị thế hàng hóa Việt Nam.

Đại diện MobiFone nhận giải thưởng

Dịch vụ mobiOn của MobiFone được trao tặng Giải thưởng “Công nghệ cho cuộc sống thông minh”

Ngày 23/12, tại Hà Nội, dịch vụ mobiOn của Trung tâm Dịch vụ số MobiFone đã xuất sắc vượt qua nhiều đề cử để được vinh danh tại Giải thưởng “Công nghệ cho cuộc sống thông minh 2025”, hạng mục “Giải trí thông minh” do Hiệp hội Phần mềm và Dịch vụ công nghệ thông tin Việt Nam (VINASA) tổ chức.

Nuôi lợn theo hướng an toàn sinh học tại huyện Xuân Lộc, Đồng Nai. (Ảnh: BÁO NHÂN DÂN)

Giảm phát thải trong chăn nuôi

Ngành chăn nuôi góp phần bảo đảm an ninh thực phẩm, tạo sinh kế cho hàng triệu hộ dân, nhưng lại là một trong những nguồn phát thải khí nhà kính đáng kể của ngành nông nghiệp.

Hợp tác xã kỳ vọng sẽ có nhiều chính sách hỗ trợ hơn trong chuyển đổi số.

Công nghệ mở lối cho hợp tác xã và nông dân đổi mới sáng tạo

Trong bối cảnh khoa học-công nghệ và đổi mới sáng tạo được xác định là khâu đột phá chiến lược, Nghị quyết 57-NQ/TW đang mở ra hướng tiếp cận mới cho khu vực hợp tác xã và nông dân. Từ chỗ dựa chủ yếu vào kinh nghiệm, sản xuất nông nghiệp đang từng bước chuyển sang mô hình dựa trên công nghệ, dữ liệu và sáng tạo.

Đầu tư cho nhân lực khoa học và công nghệ là đầu tư cho phát triển bền vững.

Khoa học, công nghệ và chuyển đổi số – trụ cột của mô hình tăng trưởng mới

Dự thảo các Văn kiện trình Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIV của Đảng tiếp tục khẳng định khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số là động lực trung tâm của mô hình tăng trưởng mới. Đây là yếu tố quyết định nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả và sức cạnh tranh của nền kinh tế trong thời gian tới.

Lãnh đạo Đảng, Nhà nước dành sự quan tâm rất lớn cho khởi nghiệp sáng tạo.

Quốc gia khởi nghiệp sáng tạo: Từ chiến lược thể chế đến phong trào toàn dân

Dự thảo Nghị quyết về xây dựng quốc gia khởi nghiệp sáng tạo do Bộ Khoa học và Công nghệ chủ trì soạn thảo đang được lấy ý kiến rộng rãi trước khi trình Bộ Chính trị. Nghị quyết được kỳ vọng tạo bước chuyển căn bản, đưa khởi nghiệp sáng tạo trở thành động lực tăng trưởng và văn hóa phát triển của Việt Nam trong dài hạn.

Tọa đàm về phương thức quản trị đô thị trong bối cảnh thực hiện mô hình chính quyền 2 cấp trong khuôn khổ Hội nghị.

Công nghệ giúp giải quyết trực diện các "nỗi đau" của đô thị

Hội nghị Thành phố Thông minh Việt Nam-châu Á 2025 đánh dấu bước chuyển mình lịch sử của đô thị thông minh Việt Nam, chấm dứt giai đoạn thí điểm rời rạc để bước vào giai đoạn "Thực thi, chuẩn hóa và hiệu quả" dưới tác động của Nghị định 269/2025/NĐ-CP về phát triển đô thị thông minh và làn sóng công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI).

Các tác giả, đại diện tác giả, đại diện đồng tác giả của 12 công trình, cụm công trình được tặng Giải thưởng Nhà nước về khoa học và công nghệ, năm 2022.

Công bố lộ trình xét tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh, Giải thưởng Nhà nước về Khoa học và công nghệ đợt thứ bảy

Công tác xét tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh và Giải thưởng Nhà nước về khoa học và công nghệ đợt thứ bảy đang được triển khai theo lộ trình nhiều cấp, chặt chẽ và đúng quy định. Các mốc thời gian từ cơ sở đến cấp Nhà nước đã được xác định rõ, dự kiến Lễ trao giải tổ chức vào ngày 2/9/2027.

Bí thư Thành ủy Hà Nội Nguyễn Duy Ngọc; Thứ trưởng Công an Đặng Hồng Đức; Cục trưởng Cục Cảnh sát quản lý hành chính về trật tự xã hội Vũ Văn Tấn trao Kỷ niệm chương, voucher hỗ trợ tham gia Trung tâm Đổi mới sáng tạo và tặng hoa chúc mừng các đội đoạt giải Cuộc thi Data for Life mùa 3.

Tôn vinh 10 địa phương tiêu biểu xây dựng hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo

Trong khuôn khổ Ngày hội khởi nghiệp đổi mới sáng tạo quốc gia năm 2025 (Techfest Việt Nam 2025), Bộ Khoa học và Công nghệ đã tổ chức lễ vinh danh 10 địa phương tiêu biểu trong phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo, ghi nhận những nỗ lực kiến tạo môi trường đổi mới sáng tạo gắn với cộng đồng và thực tiễn địa phương.

Quang cảnh buổi tọa đàm.

Sinh viên Trường đại học Hà Nội “giải mã” lừa đảo số

Ngày 23/12, Trường đại học Hà Nội (HANU) tổ chức tọa đàm “Giải mã lừa đảo số: Khi niềm tin bị đánh cắp”. Chương trình nằm trong chuỗi hoạt động “KHÔNG LINK TINH-Bảo vệ mình”, hướng tới nâng cao nhận thức, kỹ năng phòng tránh lừa đảo trên không gian mạng cho sinh viên trong bối cảnh chuyển đổi số mạnh mẽ hiện nay.

Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Phạm Đức Long tham quan gian hàng Hiện diện thương hiệu số tại Internet Day 2025.

Internet Day 2025: Kiến tạo niềm tin số trong kỷ nguyên trí tuệ nhân tạo

Tốc độ Internet băng rộng của Việt Nam tiếp tục cải thiện mạnh mẽ, lọt nhóm dẫn đầu thế giới; hạ tầng số mở rộng nhanh, 5G phủ gần 60% dân số. Tại Internet Day 2025, các chuyên gia nhấn mạnh yêu cầu cấp thiết xây dựng không gian số an toàn, tin cậy-nền tảng cho phát triển kinh tế số bền vững trong bối cảnh AI bùng nổ.

Khuyến khích phát triển hoạt động sở hữu trí tuệ trong trường đại học.

Sở hữu trí tuệ được xác lập là tài sản giao dịch

Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Sở hữu trí tuệ được Quốc hội thông qua đã chính thức xác lập quyền sở hữu trí tuệ là một loại tài sản có thể định giá, giao dịch, thế chấp và huy động vốn; đưa sở hữu trí tuệ trở thành nguồn lực kinh tế trực tiếp, phục vụ phát triển khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo.