Đó là ý kiến của đại diện Viện Nghiên cứu phát triển Thành phố Hồ Chí Minh (Viện Nghiên cứu phát triển) tại hội nghị bàn về giải pháp huy động nguồn lực ngân sách để tổ chức kế hoạch tài chính giai đoạn 2026-2030, kế hoạch đầu tư trung hạn giai đoạn 2026-2030 cho thành phố, vừa được Ủy ban nhân dân thành phố tổ chức.
Theo Ủy ban nhân dân thành phố, trong giai đoạn 2026-2030, tổng nhu cầu vốn đầu tư công của thành phố lên đến khoảng 3,165 triệu tỷ đồng (3 triệu 165 nghìn tỷ đồng). Trong đó, thành phố cần cân đối, bố trí từ ngân sách địa phương khoảng 2,833 triệu tỷ đồng (2 triệu 833 nghìn tỷ đồng) để bảo đảm đáp ứng toàn bộ nhu cầu vốn đầu tư công trong giai đoạn này. Thành phố xác định tổng nguồn thu ngân sách nhà nước của thành phố giai đoạn 2026-2030 dự kiến đạt khoảng 4,7 triệu tỷ đồng (4 triệu 700 nghìn tỷ đồng). Trong khi đó, tổng số vốn cân đối từ ngân sách địa phương có thể bố trí cho hoạt động đầu tư phát triển trong giai đoạn này dự kiến hơn 975 nghìn tỷ đồng, từ các nguồn thu dự kiến: Việc bán đấu giá các lô đất tại Khu đô thị mới Thủ Thiêm sẽ đạt khoảng 204 nghìn tỷ đồng; từ các khu đất ở thành phố Thủ Đức (cũ) khoảng 164.800 tỷ đồng; khai thác quỹ đất vùng phụ cận các dự án do Nhà nước đầu tư khoảng 99.200 tỷ đồng; từ việc bán đấu giá các lô đất công, cơ sở nhà đất của cơ quan hành chính sự nghiệp (không bao gồm bán đấu giá các lô đất tại Khu đô thị mới Thủ Thiêm) khoảng 64.299 tỷ đồng…
Như vậy, ngân sách địa phương mới chỉ đáp ứng được khoảng 34% nhu cầu vốn đầu tư công giai đoạn 2026-2030; so với nhu cầu nguồn vốn và nguồn thu dự kiến, thành phố sẽ thiếu hụt tài chính khoảng 1,858 triệu tỷ đồng (1 triệu 858 nghìn tỷ đồng). Thách thức này đòi hỏi phải có các giải pháp đột phá, vượt ra khỏi khuôn khổ luật pháp thông thường để huy động các nguồn lực bù đắp. Trước tình trạng đó, đại diện Viện Nghiên cứu phát triển cho rằng, để bảo đảm cân đối ngân sách, thành phố cần áp dụng triệt để cơ chế đặc thù theo Nghị quyết số 98 về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển thành phố ở các nội dung: Tăng cường khả năng vay nợ; thí điểm phí/ lệ phí mới và tăng mức thu; đa dạng hóa hình thức huy động. Cụ thể, việc phát hành trái phiếu chính quyền địa phương theo Nghị quyết số 98 với hạn mức cao hơn quy định chung là giải pháp trực tiếp nhất để huy động vốn lớn, dài hạn, lấp đầy khoảng trống tài chính dự kiến. Tuy nhiên, thành phố cần xây dựng Đề án phát hành trái phiếu với quy mô và thời hạn linh hoạt, ưu tiên cho các dự án hạ tầng trọng điểm, có khả năng sinh lời hoặc tạo ra lợi ích kinh tế-xã hội lớn.
Thành phố cần nghiên cứu và thí điểm áp dụng các loại phí, lệ phí mới và điều chỉnh tăng mức thu đối với một số loại phí/ lệ phí hiện hành. Cùng với đó, đa dạng hóa hình thức huy động vốn. Trong đó, theo sự cho phép của Nghị quyết số 98, nên thí điểm các mô hình đầu tư theo phương thức đối tác công-tư (PPP) mới, nhất là trong lĩnh vực giao thông-vận tải, hạ tầng số. Điều này giúp giảm gánh nặng lên ngân sách, chuyển một phần trách nhiệm cung cấp vốn sang khu vực tư nhân… Theo Viện Nghiên cứu phát triển, thu ngân sách nhà nước nội địa chiếm hơn 75% tổng thu ngân sách nhà nước dự kiến trên địa bàn trong giai đoạn 2026-2030. Trong đó, thu từ khu vực kinh tế chiếm hơn 50% thu ngân sách nhà nước nội địa. Tiềm năng chủ yếu của khu vực kinh tế nằm ở thành phần kinh tế ngoài quốc doanh và đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI), chiếm khoảng 88,5% nguồn thu từ khu vực kinh tế và có tốc độ tăng trưởng nguồn thu hằng năm cao nhất so với các thành phần kinh tế khác. Do vậy, đối với hai thành phần kinh tế này, lãnh đạo thành phố cần quan tâm sâu sát, đối thoại định kỳ, tháo gỡ ngay hoặc kiến nghị tháo gỡ vướng mắc nếu vượt thẩm quyền, tạo môi trường kinh doanh thông thoáng cho doanh nghiệp phát triển...
Với nguồn thu từ hoạt động xuất-nhập khẩu, dự kiến chiếm khoảng 20,6% tổng thu ngân sách nhà nước trên địa bàn thành phố trong giai đoạn 2026- 2030, Viện Nghiên cứu phát triển cho rằng: Sau khi hợp nhất với hai tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu và Bình Dương trước đây, thành phố có tiềm năng lớn để mở rộng nguồn thu từ xuất-nhập khẩu. Để gia tăng nguồn thu này, cần tập trung đầu tư hạ tầng và logistics tại các cảng biển mới giúp tăng cường lưu lượng hàng hóa xuất-nhập khẩu; đơn giản hóa thủ tục hải quan, ứng dụng công nghệ thông tin để xử lý thủ tục hành chính nhanh hơn… Một nguồn thu quan trọng nữa là từ đất đai, dự kiến chiếm khoảng 17,93% tổng thu ngân sách nhà nước trên địa bàn. Để tăng nguồn thu này, thành phố cần khắc phục các vấn đề tồn tại, hạn chế trong công tác đấu giá đất công; đẩy mạnh áp dụng hình thức đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư tại các khu đất do Nhà nước quản lý… Cần khẩn trương đẩy nhanh quy trình thực hiện điều chỉnh Quy hoạch thành phố giai đoạn 2026-2030 làm cơ sở pháp lý cho việc giao đất, đấu giá.
Để bảo đảm nguồn thu ngân sách nhà nước trên địa bàn được thu đúng, đủ và chống thất thu hiệu quả, Thuế thành phố xác định công tác tuyên truyền và hỗ trợ người nộp thuế là giải pháp then chốt. Thuế sẽ phối hợp đồng bộ, chặt chẽ với các sở, ban, ngành và cơ quan chức năng liên quan để triển khai các chiến dịch tuyên truyền, vận động sâu rộng nhằm phổ biến kịp thời các chính sách thuế mới, quyền lợi và nghĩa vụ của người dân và doanh nghiệp. Cùng với đó, đặc biệt chú trọng việc tổ chức định kỳ các buổi tọa đàm chuyên đề, đối thoại… trực tiếp với người nộp thuế và cộng đồng doanh nghiệp. Qua đó, ngành thuế có thể nắm bắt được những khó khăn, vướng mắc cụ thể trong hoạt động sản xuất-kinh doanh và quá trình thực hiện nghĩa vụ thuế, nhanh chóng tháo gỡ cho người nộp thuế. Bên cạnh đó, tiếp tục đẩy mạnh triển khai công tác cải cách hành chính và hiện đại hóa hệ thống quản lý thuế.
![[Ảnh] “Bộ não” điều hành sân bay Long Thành trước thời khắc đón chuyến bay đầu tiên](https://cdn.nhandan.vn/images/e53b3df5710fb57b6bbd10e5f52083894a9a021c614f015755785f763ae715d5b617c9bf1f8529a224fdf5f183a72781fc8ef747e075a35876f577dd813b1162e6db19e320b1a35f141bd4b7d12083b6d19e23864e000b66866a94cb6f38dbdf2e052c3197e73e49933dcb8393bc6adb/z7296040725885-bb0269d9aba60ff1fe5b5f261ecf8c8e-8563.jpg.webp)
