Hướng tới giá dịch vụ thủy lợi hiệu quả và bền vững tại Việt Nam

Việc chuyển đổi từ cơ chế thủy lợi phí sang cơ chế giá phù hợp với tình hình ngày càng phát triển của xã hội, song đây vẫn là nội dung mới trong lĩnh vực thủy lợi, đòi hỏi phải có thời gian tiếp cận với cơ chế giá để triển khai thực hiện, đồng thời cần sửa đổi, bổ sung các quy định hiện hành để phù hợp với thực tiễn và bảo đảm khả thi, hiệu quả khi áp dụng.
Hệ thống công trình thủy lợi là một trong các trụ cột quan trọng hỗ trợ sản xuất nông nghiệp và phát triển kinh tế-xã hội của Việt Nam. (Ảnh minh họa: TTXVN)
Hệ thống công trình thủy lợi là một trong các trụ cột quan trọng hỗ trợ sản xuất nông nghiệp và phát triển kinh tế-xã hội của Việt Nam. (Ảnh minh họa: TTXVN)

Ngày 24/1, tại Hà Nội, Bộ Tài chính phối hợp với Cục Thủy lợi, Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn và Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB) tổ chức hội thảo tham vấn chính sách liên quan đến giá dịch vụ thủy lợi.

Hạn chế trong thực hiện chính sách giá sản phẩm, dịch vụ thủy lợi

Kể từ khi Luật Thuỷ lợi và các văn bản liên quan được ban hành, chính sách giá sản phẩm, dịch vụ thủy lợi được cụ thể hóa trong Nghị định số 96/2018/NĐ-CP ngày 30/6/2018 của Chính phủ (Nghị định 96), quy định chi tiết về giá sản phẩm, dịch vụ thủy lợi và hỗ trợ tiền sử dụng sản phẩm, dịch vụ công ích thủy lợi đánh dấu một bước ngoặt quan trọng từ cơ chế phí sang cơ chế giá.

Thông qua đó, khung pháp lý được thiết lập đồng bộ, thống nhất trong quản lý khai thác công trình thủy lợi. Việc thay đổi hình thức hoạt động cung cấp sản phẩm, dịch vụ thủy lợi từ cơ chế phí sang giá phù hợp với tình hình ngày càng phát triển của xã hội.

Các khoản chi phí tính trong cơ cấu giá sản phẩm, dịch vụ thủy lợi và các nội dung được hỗ trợ trong quản lý khai thác công trình thủy lợi được minh bạch. Đồng thời, đây cũng là cơ sở để Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, các địa phương có căn cứ để thu sản phẩm, dịch vụ thủy lợi và hỗ trợ tiền cho một số đối tượng sử dụng sản phẩm, dịch vụ công ích thủy lợi, qua đó đáp ứng kịp thời nhu cầu thực tiễn quản lý, nâng cao hiệu quả sử dụng ngân sách nhà nước và bảo đảm hoạt động sản xuất, kinh doanh của các đơn vị khai thác công trình thủy lợi.

Quang cảnh hội thảo. (Ảnh: TRUNG HƯNG)

Quang cảnh hội thảo. (Ảnh: TRUNG HƯNG)

Tuy nhiên, sau gần 6 năm thực hiện, chuyển đổi cơ chế từ thủy lợi phí sang cơ chế giá vẫn là nội dung hoàn toàn mới trong lĩnh vực thủy lợi, đòi hỏi phải có thời gian tiếp cận với cơ chế giá để triển khai thực hiện.

Bên cạnh những kết quả đã đạt được, các tổ chức khai thác công trình thủy lợi và các cơ quan liên quan còn lúng túng, gặp nhiều khó khăn, vướng mắc khi áp dụng các quy định tại Nghị định 96 để xây dựng phương án giá tối đa, giá cụ thể, khung giá sản phẩm, dịch vụ thủy lợi và hỗ trợ tiền sử dụng sản phẩm, dịch vụ công ích thủy lợi.

Đại diện nhóm tư vấn của ADB, TS Lê Văn Chính - Phó trưởng Khoa Kinh tế và Quản lý, Trường Đại học Thủy Lợi cho biết, qua quá trình đánh giá, khảo sát tại 6 địa phương (Tuyên Quang, Hưng Yên, Nghệ An, Lâm Đồng, Tiền Giang, Cần Thơ) đại diện cho các vùng miền trên cả nước, các chuyên gia của ADB và Đối tác Nước của Australia (AWP) nhận thấy, kết quả thực hiện Nghị định 96 còn một số hạn chế.

Theo đó, việc áp dụng phương pháp định giá sản phẩm, dịch vụ thủy lợi diễn ra chậm, trong khi hỗ trợ tiền sử dụng sản phẩm, dịch vụ công ích thủy lợi ở mức cao nhưng vẫn chưa đủ, với kinh phí hàng năm hỗ trợ khoảng 7.000 tỷ đồng cho các đối tượng theo quy định (các hộ có diện tích trong hạn mức, các tổ chức, cá nhân làm nhiệm vụ tiêu thoát nước nông thôn…), song mức hỗ trợ này mới chỉ chiếm 70% nhu cầu thực tế.

Giá dịch vụ thủy lợi chưa phản ánh cụ thể, đúng, đủ các thành phần chi phí. Một số nội dung quy định tại Nghị định 96 và các văn bản quy phạm pháp luật có liên quan còn chưa được hiểu thống nhất, một số quy định liên quan đến kỹ thuật chưa rõ ràng, một số khoản chi phí chưa được hướng dẫn cụ thể gây khó khăn trong quá trình xây dựng hồ sơ phương án giá…

Quy trình và thủ tục ban hành giá dịch vụ thủy lợi cũng như chính sách hỗ trợ vẫn còn phức tạp, tiềm ẩn nhiều rủi ro về mặt pháp lý cho các cơ quan thực hiện. Trong khi đó, các đơn vị cung cấp dịch vụ ít có động lực để nâng cao chất lượng dịch vụ cũng như hiệu quả kinh doanh…

Các chuyên gia cho rằng, những yếu tố này đang góp phần ảnh hưởng đến hiệu quả khai thác và sự bền vững của công trình thủy lợi, đồng thời tạo gánh nặng cho ngân sách nhà nước, dẫn đến mục tiêu cốt lõi của chính sách giá dịch vụ thủy lợi chưa được thực hiện.

Nâng cao tính khả thi của chính sách giá dịch vụ thủy lợi

Công nhân Công ty TNHH Một thành viên Thủy nông Đồng Cam (Phú Yên) sửa chữa kênh mương. (Ảnh: Báo Nhân Dân)

Công nhân Công ty TNHH Một thành viên Thủy nông Đồng Cam (Phú Yên) sửa chữa kênh mương. (Ảnh: Báo Nhân Dân)

Ngày 19/6/2023, Quốc hội đã thông qua Luật Giá và có hiệu lực thi hành từ ngày 1/7/2024. Luật này bổ sung thẩm quyền định giá sản phẩm, dịch vụ thủy lợi và một số nội dung khác liên quan đến nguyên tắc, căn cứ, thẩm quyền định giá.

Do đó, để bảo đảm tính đồng bộ với hệ thống pháp luật về giá mới theo Luật Giá 2023, đáp ứng các yêu cầu thực tế, việc sửa đổi, bổ sung Nghị định 96 là cấp bách để phù hợp với thực tiễn ngành thủy lợi và bảo đảm tính khả thi, hiệu quả khi áp dụng.

Từ thực tế các địa phương được khảo sát, TS Lê Văn Chính cho rằng, cần tập trung giải quyết các vấn đề liên quan phương pháp xác định chi phí, cơ sở để phân bổ chi phí, cấu trúc các thành phần chi phí, hỗ trợ kinh phí sử dụng sản phẩm, dịch vụ thủy lợi, phân cấp trách nhiệm và vai trò quản lý giá (của Bộ Tài chính và UBND cấp tỉnh).

Theo đó, các chuyên gia của nhóm tư vấn ADB khuyến nghị, cần bổ sung nguyên tắc định giá bảo đảm tính đúng, tính đủ các chi phí và lợi nhuận bảo đảm bền vững hệ thống công trình theo lộ trình phù hợp.

Ngoài ra, bổ sung căn cứ định giá theo quy định của Luật Giá và Luật Thủy lợi theo nguyên tắc căn cứ các yếu tố hình thành giá thực tế bình quân 3 năm trước thời điểm định giá, phù hợp với định mức kinh tế kỹ thuật, đặc điểm công trình thủy lợi và bảo trì tốt công trình.

Các chuyên gia cũng cho rằng, nghị định thay thế Nghị định 96 cần khắc phục những tồn tại, hạn chế, một số nội dung còn thiếu, chưa phù hợp với thực tế sau gần 6 năm thực hiện.

Trong đó, cần phản ánh cụ thể, đúng, đủ các thành phần chi phí với các quy định, hướng dẫn như: Cách xác định từng khoản mục chi phí trong giá sản phẩm, dịch vụ thủy lợi để các đơn vị xây dựng và thẩm định giá có thể thực hiện; quy định cụ thể về việc quy đổi sản phẩm, dịch vụ công ích thủy lợi (nếu áp dụng) để xác định giá sản phẩm, dịch vụ công ích thủy lợi trong trường hợp đặt hàng; quy định cụ thể các trường hợp sản phẩm, dịch vụ công ích thủy lợi không thuộc đối tượng hỗ trợ; cơ chế cấp bù kèm theo lộ trình hướng đến việc thu đủ bù chi trong vòng 15 năm tới.

Có thể bạn quan tâm

Vận hành nhà máy điện rác ở Gia Bình, Bắc Ninh. (Ảnh NAM PHONG)

Thúc đẩy các dự án đầu tư xanh

Trong hành trình hiện thực hóa cam kết Net Zero vào năm 2050, bên cạnh các chính sách chung, những chính sách cụ thể thúc đẩy đầu tư xanh giữ vai trò then chốt. Thách thức lớn nhất hiện nay là ngoài yêu cầu về kỹ thuật, hạ tầng, cơ chế phối hợp và nhân lực, các dự án xanh luôn cần nguồn vốn rất lớn.

ESG đã trở thành yêu cầu bắt buộc đối với doanh nghiệp muốn duy trì tính cạnh tranh, thu hút nhà đầu tư và phát triển bền vững. (Ảnh: Đỗ Bảo)

Thực hành ESG cần sự đột phá

Những năm gần đây, Đảng và Nhà nước liên tục ban hành các chủ trương, chính sách, định hướng quan trọng thúc đẩy kinh tế xanh và thực hành ESG (Môi trường-Xã hội-Quản trị); trong đó, nổi bật là Chiến lược quốc gia về tăng trưởng xanh giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn 2050.

[Video] Tuyến Cát Linh – Hà Đông vận hành hệ thống soát vé tự động không dùng tiền mặt

[Video] Tuyến Cát Linh – Hà Đông vận hành hệ thống soát vé tự động không dùng tiền mặt

Sáng 5/12, tại ga Cát Linh, tuyến đường sắt đô thị Cát Linh - Hà Đông chính thức vận hành hệ thống kiểm soát vé tự động. Hệ thống được lắp đặt đồng bộ tại các nhà ga, cho phép hành khách thanh toán bằng căn cước công dân gắn chip, mã QR, thẻ ngân hàng quốc tế cùng nhiều phương thức điện tử khác.

Sản xuất phân bón tại Công ty cổ phần Phân đạm và Hóa chất Hà Bắc.

Tái cấu trúc công nghệ sản xuất hóa chất

Giám đốc Công ty cổ phần DAP số 2 - Vinachem Vũ Việt Tiến cho biết, những tháng đầu năm, đơn vị đối diện nhiều khó khăn như giá nguyên liệu phục vụ sản xuất tăng cao, quặng tuyển apatit thiếu, chất lượng suy giảm so với thiết kế.

Người dân tỉnh Quảng Ninh nuôi trồng thủy sản trên biển.

Nâng sức cạnh tranh cho nghề nuôi trồng thủy sản biển

Việt Nam có đường bờ biển dài, nhiều đảo, vịnh, đầm, phá… tạo điều kiện thuận lợi để phát triển đa dạng các loại hình nuôi trồng thủy sản. Hiện nay, nhiều hợp tác xã, nhân dân tại các địa phương ven biển đang ứng dụng công nghệ mới vào nuôi trồng thủy sản giúp nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm và thu nhập.

Luật Thuế thu nhập cá nhân (sửa đổi) tiếp tục được điều chỉnh để phù hợp hơn với mức độ sống của người dân hiện nay. (Ảnh: minh họa)

Đề xuất những điểm đột phá về ngưỡng chịu thuế và biểu thuế tại Luật Thuế thu nhập cá nhân (sửa đổi)

Trên cơ sở ý kiến của các đại biểu Quốc hội, các chuyên gia, nhà khoa học, Bộ Tài chính đã phối hợp với các cơ quan có liên quan hoàn thiện quy định về thuế thu nhập cá nhân, theo đó đề xuất sửa đổi về ngưỡng chịu thuế, biểu thuế suất tại Dự thảo Luật Thuế thu nhập cá nhân (sửa đổi).

Đại diện lãnh đạo các đơn vị ký kết biên bản hợp tác giai đoạn 2026-2030.

Phát triển mô hình kinh tế nông nghiệp hữu cơ, tuần hoàn liên kết chuỗi giá trị tại Hà Tĩnh

Sáng 5/12, Hội Người cao tuổi Việt Nam phối hợp Hội Nông nghiệp tuần hoàn Việt Nam, Ủy ban nhân dân tỉnh Hà Tĩnh và Tập đoàn Quế Lâm tổ chức Hội nghị đánh giá kết quả giai đoạn I và triển khai hợp tác giai đoạn II về phát triển nông nghiệp hữu cơ, nông nghiệp tuần hoàn tại Hà Tĩnh giai đoạn 2026–2030.

Ảnh minh họa.

Bất động sản dẫn nhịp kéo thị trường, VN-Index giữ được sắc xanh dù áp lực bán lan rộng

Phiên giao dịch ngày 5/12, thị trường chứng khoán Việt Nam giao dịch trong sắc đỏ, thanh khoản toàn thị trường giảm, nhưng VN‑Index vẫn duy trì đà tăng với 1.741,32 điểm. Bất động sản là tâm điểm kéo thị trường, tuy nhiên sắc đỏ lan rộng tại các ngành khác, cho thấy áp lực điều chỉnh ở các nhóm vốn hóa lớn vẫn hiện hữu.

Bà Nghiêm Thị Hoàng Anh, Phó Giám đốc Trung tâm Xúc tiến đầu tư và Hỗ trợ doanh nghiệp Hà Nội phát biểu khai mạc. (Ảnh: ANH MINH).

Thuế doanh nghiệp trong giai đoạn mới: Gỡ nút thắt, tạo dư địa phát triển bền vững cho doanh nghiệp Hà Nội

Nhằm hỗ trợ doanh nghiệp thích ứng với những biến động trong cải cách thuế và môi trường đầu tư, ngày 5/12/2025 Trung tâm Xúc tiến đầu tư và Hỗ trợ doanh nghiệp Hà Nội phối hợp Sở Tài chính Hà Nội tổ chức tọa đàm “Thuế doanh nghiệp trong giai đoạn mới: Tìm nút thắt và thúc đẩy phát triển bền vững cho doanh nghiệp Hà Nội”.

Sẽ tiếp tục rà soát, cân đối để xác định mức vốn đối ứng địa phương cho phù hợp nhất

Sẽ tiếp tục rà soát, cân đối để xác định mức vốn đối ứng địa phương cho phù hợp nhất

Sáng 5/12, sau phần thảo luận về chủ trương đầu tư Chương trình mục tiêu quốc gia về nông thôn mới, giảm nghèo bền vững, phát triển kinh tế-xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi đến năm 2035, Bộ trưởng Nông nghiệp và Môi trường Trần Đức Thắng đã có phát biểu giải trình, làm rõ các nội dung đại biểu Quốc hội nêu.

Từ ngày 4 đến 6/12/2025, Cảng hàng không quốc tế Nội Bài tổ chức chạy thử các chuyến bay giả định, có sự tham gia của 80 cán bộ, công nhân viên các bộ phận liên quan.

Diện mạo, vị thế “công nghệ xanh, thông minh” của Nhà ga T2 Nội Bài mở rộng

Dự án trọng điểm mở rộng Nhà ga hành khách T2 (Cảng hàng không quốc tế Nội Bài) được khởi công ngày 19/5/2024, tổng mức đầu tư gần 5.000 tỷ đồng, thực hiện hoàn toàn bằng nguồn vốn của chủ đầu tư Tổng Công ty Cảng hàng không Việt Nam (ACV); trong đó, gói thầu chính thi công xây lắp có giá trị 4.600 tỷ đồng.