Ứng dụng khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo lĩnh vực thủy lợi-phòng, chống thiên tai

Ngày 3/10, tại Hà Nội, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tổ chức hội thảo toàn quốc về khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo lĩnh vực thủy lợi-phòng, chống thiên tai.
Thứ trưởng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Phùng Đức Tiến phát biểu tại hội thảo.
Thứ trưởng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Phùng Đức Tiến phát biểu tại hội thảo.

Theo GS, TS Trần Đình Hòa, Giám đốc Viện Khoa học Thủy lợi Việt Nam, giai đoạn 2013-2023, nhiều kết quả trong việc nghiên cứu ứng dụng được triển khai như: Công nghệ dự báo và giám sát hạn hán, xâm nhập mặn được ứng dụng tại đồng bằng sông Hồng và đồng bằng sông Cửu Long; xây dựng bản đồ ngập lụt hạ du, ngập lụt nước dâng do siêu bão ở một số tỉnh ven biển Quảng Bình, Thanh Hóa, Thừa Thiên Huế và đồng bằng sông Cửu Long.

Đồng thời đã nghiên cứu thành công chế độ tưới tiết kiệm nước phục vụ hệ thống thâm canh lúa cải tiến. Kết quả cho thấy, tiết kiệm 20% lượng nước tưới, tăng năng suất từ 5 đến 11%, giảm thiểu phát thải khí nhà kính trên ruộng đồng.

Ngoài ra, các công nghệ ngăn sông như: đập trụ đỡ, đập xả lan, cống lắp ghép đã được nghiên cứu và ngày càng hoàn thiện hơn và ứng dụng xây dựng nhiều công trình ngăn sông trên cả nước…

Đại biểu trình bày báo cáo tại hội thảo.

Đại biểu trình bày báo cáo tại hội thảo.

Đại diện Cục Thủy lợi cho biết, hiện nay cả nước có 86.200 công trình thủy lợi, trong đó 6.750 hồ chứa, 122 hệ thống thủy lợi vừa và lớn với diện tích phục vụ cho 2.000 trở lên, 16.573 công trình cấp nước nông thôn tập trung…

Các công trình thủy lợi này bảo đảm phục vụ khoảng 4,28 triệu ha đất nông nghiệp, cấp nước cho khoảng 686.600ha nuôi trồng thủy sản, 6,5 tỷ m3 cho sinh hoạt, công nghiệp, ngăn mặn cho 0,87 triệu ha, cải tạo chua phèn cho 1,6 triệu ha…

Còn theo Cục Quản lý đê điều và Phòng, chống thiên tai, hiện nay hệ thống đê toàn quốc là 55.138km. Tuy nhiên, qua đánh giá hiện trạng đê năm 2023 trên các tuyến đê cấp 3 đến cấp đặc biệt có 288 trọng điểm, vị trí xung yếu, hơn 274km đê thiếu cao trình thiết kế, hơn 185km đê thường xuyên bị đùn, sủi, thẩm lậu, 317km đê mặt cắt nhỏ hẹp.

Thứ trưởng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Phùng Đức Tiến cho rằng: “Xác định vai trò quan trọng của thủy lợi, phòng, chống thiên tai, Đảng và Nhà nước đã quan tâm đầu tư phát triển khoa học, nhân lực và nguồn lực đầu tư hệ thống cơ sở hạ tầng thủy lợi, phòng, chống thiên tai ngày càng được củng cố, hoàn thiện, cơ bản đáp ứng yêu cầu phục vụ sản xuất nông nghiệp, dân sinh, kinh tế, xã hội, môi trường cũng như phòng, chống giảm nhẹ thiên tai”.

Ngoài ra, các hệ thống công trình thủy lợi còn thực hiện nhiệm vụ cắt, giảm lũ, tiêu úng, ngăn lũ, triều cường, tạo điều kiện phát triển đa dạng hóa cây trồng, chuyển dịch cơ cấu trong sản xuất nông nghiệp, góp phần bảo vệ môi trường, phòng, chống thiên tai.

Trước bối cảnh mới, thách thức về biến đổi khí hậu, khai thác thượng nguồn và phát triển kinh tế nội tại đang làm cho các vấn đề an ninh nguồn nước, thiên tai, ô nhiễm môi trường ngày càng trầm trọng, khó lường hơn. Cụ thể: Đồng bằng sông Cửu Long sẽ là vấn đề thiếu hụt phù sa, ô nhiễm nguồn nước, xâm nhập mặn, xói lở bờ sông, biển, sụt lún đất. Đối với miền trung, Tây Nguyên là tình trạng xói lở bờ sông, biển, hạn, mặn; đồng bằng sông Hồng là vấn đề an ninh nguồn nước, ô nhiễm môi trường nước trong các hệ thống thủy lợi; miền núi phía bắc là vấn đề lũ quét, sạt lở đất…

Thứ trưởng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Phùng Đức Tiến

Tại hội thảo, Thứ trưởng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Phùng Đức Tiến đề nghị, các cơ quan chuyên môn, nhà khoa học cần thảo luận, xác định phương pháp tiếp cận và những nội dung cần thực hiện để giải quyết những vấn đề về nghiên cứu ứng dụng, làm chủ công nghệ tiên tiến, công nghệ số trong đánh giá, nhận dạng, dự báo, cảnh báo diễn biến nguồn nước, chất lượng nước, hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn, lũ, ngập úng, bồi lắng, xói lở bờ sông biển.

Bên cạnh đó, là việc nghiên cứu, ứng dụng, phát triển các công nghệ mới, tiên tiến, công nghệ số trong điều tiết nguồn nước; giám sát bảo đảm an toàn hồ đập, tăng tuổi thọ công trình, nâng cao năng lực và hiệu quả quản lý vận hành công trình thủy lợi, phòng, chống thiên tai.

Nghiên cứu, ứng dụng và phát triển các công nghệ tiên tiến trong khảo sát, thiết kế, vật liệu mới, thiết bị, xây dựng và quản lý an toàn hồ chứa, đập, đê sông, biển và công trình phòng, tránh giảm nhẹ thiên tai, phát triển nông thôn.

Đồng thời, nghiên cứu phát triển công nghệ, thiết bị và giải pháp thủy lợi tiên tiến phục vụ cây trồng chủ lực, nuôi trồng thủy sản chủ lực, chuyển đổi đất sản xuất, ứng phó với biến đổi khí hậu.

Đẩy mạnh ứng dụng thành tựu khoa học công nghệ 4.0 trong lĩnh vực thủy lợi, phòng chống thiên tai. Trong đó tập trung vào đẩy mạnh nghiên cứu tích hợp các công cụ, hệ thống, thiết bị tạo ra những sản phẩm hoàn chỉnh, đồng bộ, sử dụng trí tuệ nhân tạo nâng cao độ chính xác trong đánh giá, dự báo, cảnh báo phục vụ công tác thủy lợi, phòng chống thiên tai.

Có thể bạn quan tâm

Tổng công ty Xây dựng Lũng Lô thi công rà phá bom mìn, vật nổ trên tuyến biên giới Việt Nam-Trung Quốc.

Hồi sinh những vùng đất ô nhiễm bom mìn

Nửa thế kỷ sau chiến tranh, bom mìn và vật nổ vẫn nằm lại trong lòng đất là mối đe dọa thường trực cho hàng triệu người dân. Với nỗ lực của Chính phủ, Bộ Quốc phòng, Trung tâm Hành động bom mìn quốc gia Việt Nam cùng sự hỗ trợ của cộng đồng quốc tế, công cuộc làm sạch đất ô nhiễm đang từng bước mang lại những đổi thay rõ rệt.

“Màn sương” bụi mịn độc hại bao phủ Hà Nội những ngày qua. (Ảnh MAI MAI)

Xử lý nguồn gây ô nhiễm không khí tại Hà Nội

Những tháng cuối năm, Thủ đô Hà Nội luôn ô nhiễm không khí nghiêm trọng. Tại các thời điểm đo, chỉ số chất lượng không khí (AQI) luôn ở mức báo động đỏ. Theo thống kê hằng năm của Cổng thông tin quan trắc môi trường (CEM.ORG.VN), không khí Hà Nội nằm trong top 10 thành phố trên thế giới về mức độ ô nhiễm.

Nhân viên lấy dữ liệu tại Trạm Khí tượng thủy văn Sa Pa, tỉnh Lào Cai. (Ảnh TRỌNG TÙNG)

Ứng dụng công nghệ trong dự báo, cảnh báo sớm thiên tai

Năm 2025 được đánh giá là một năm hứng chịu nhiều đợt thiên tai kỷ lục của nước ta từ trước đến nay. Chính vì vậy, việc ứng dụng khoa học kỹ thuật để xây dựng cụ thể các mô phỏng cảnh báo từ sớm, từ xa đang là vấn đề được quan tâm nhằm nâng cao năng lực dự báo thiên tai.

Hệ thống phòng thủ chống lũ của Hà Lan và bài học cho Việt Nam.

Hệ thống phòng thủ chống lũ của Hà Lan và bài học cho Việt Nam

Lũ lụt tháng 11/2025 chỉ là một phần của các nguy cơ từ biến đổi khí hậu cực đoan ở Việt Nam. Câu chuyện về hành trình chống chọi với lũ lụt của Hà Lan, từ những thảm họa lịch sử đến các giải pháp kỹ thuật cụ thể, đang trở thành mô hình tham khảo thiết thực cho Việt Nam trong việc quản lý rủi ro dài hạn.

Trụ sở Tập đoàn Viettel là một trong số ít toà nhà ở Việt Nam đăng ký để nhận được chứng chỉ xanh.

Bộ Xây dựng ban hành Kế hoạch hành động bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia

Thực hiện Nghị quyết 70-NQ/TW của Bộ Chính trị và Nghị quyết 328/NQ-CP của Chính phủ, Bộ Xây dựng ban hành Kế hoạch hành động cụ thể hóa các nhiệm vụ trọng tâm đến năm 2030, tầm nhìn 2045. Kế hoạch tập trung tích hợp phát triển năng lượng vào quy hoạch đô thị-nông thôn, khuyến khích điện mặt trời, chuyển đổi năng lượng xanh.

(Ảnh minh họa)

Cảnh báo lũ quét, sạt lở tại các tỉnh, thành phố từ Huế đến Lâm Đồng do mưa lớn diện rộng

Dự báo, trưa và chiều nay (4/12), khu vực các tỉnh, thành phố từ Huế đến Lâm Đồng tiếp tục có mưa to đến rất to. Cơ quan khí tượng cảnh báo, người dân và chính quyền các địa phương trên cần chuẩn bị các phương án ứng phó nguy cơ lũ quét, sạt lở đất tại nhiều xã, phường do mưa lớn diện rộng.