Đưa văn hóa đọc đến gần học sinh

Bổ sung tiết đọc sách vào chương trình chính khóa, sáng tạo nhiều phương thức tiếp cận và thiết kế đa dạng mô hình thư viện mở là cách mà nhiều cơ sở giáo dục tại Thành phố Hồ Chí Minh đang triển khai để hình thành, phát triển văn hóa đọc trong học sinh.
Học sinh Trường tiểu học Đặng Trần Côn khám phá không gian đọc sách mở ngay tại sân trường.
Học sinh Trường tiểu học Đặng Trần Côn khám phá không gian đọc sách mở ngay tại sân trường.

Đa dạng mô hình

Đầu năm học này, Trường tiểu học Đặng Trần Côn (Quận 4) chính thức đưa Không gian văn hóa Hồ Chí Minh vào hoạt động, phục vụ nhu cầu tìm hiểu thông tin về Bác của toàn thể giáo viên, học sinh. Thay vì đặt mô hình vào thư viện hay không gian khép kín, ban giám hiệu nhà trường quyết định thiết kế theo hướng mở với điểm nhấn bức tranh kể về các cột mốc đặc biệt trong cuộc đời và sự nghiệp của Chủ tịch Hồ Chí Minh. Bao quanh bức tường chạy dọc sân trường là hình ảnh vẽ tay tái hiện lại những địa danh gắn liền với Bác như Làng Sen, Bến Nhà Rồng, hang Pác Bó, Quảng trường Ba Đình, Lăng Bác. Tại không gian này, nhà trường bày nhiều bộ sách giới thiệu về quá trình hoạt động cách mạng cùng những đóng góp, hy sinh của Bác cho đất nước, nhân dân. Điểm đặc biệt là trường có riêng một tủ sách về Chủ tịch Hồ Chí Minh dành cho bạn đọc nhỏ tuổi với kiến thức mềm mại, dễ tiếp thu và nhiều hình ảnh minh họa sống động.

Phía dưới bức tranh lớn là bãi cỏ nhân tạo, vào giờ ra chơi tập trung rất đông học sinh đến đọc sách. Cạnh đó là những bàn đọc sách tự do, bố trí riêng cho các tủ sách di động rải rác quanh sân. Thế nhưng, không gian hấp dẫn hơn cả là những ống sách treo. Bà Phạm Thúy Hà, Hiệu trưởng nhà trường cho biết, cả sân trường có 36 ống sách được treo với đa dạng chủ đề, thể loại nhằm tạo sự hứng thú, tò mò cho học sinh. Vào mỗi tuần, sách trong ống sẽ được thay để tránh nhàm chán, lặp lại. Sách giấy, tranh ảnh minh họa thôi chưa đủ, nhà trường còn gắn nhiều mã QR trên cây giúp giáo viên thuận tiện hơn trong việc tìm hiểu và giới thiệu cho học sinh về những tác phẩm nổi tiếng của Chủ tịch Hồ Chí Minh như “Đường Kách mệnh”, “Nhật ký trong tù”, “Lời kêu gọi toàn quốc kháng chiến”, “Tuyên ngôn Độc lập”…

Thư viện thông minh theo hướng mở tại Trường THCS Lê Văn Tám (quận Bình Thạnh) đã giúp cho việc tự học, chủ động đọc sách của học sinh trở nên dễ dàng, thú vị hơn. Thư viện này được trang bị 50 máy tính bảng phục vụ các hoạt động đổi mới học tập, tiếp cận nguồn tài nguyên trên không gian mạng. Nhà trường giới thiệu, chia sẻ danh sách đường dẫn theo nhiều chủ đề để học sinh tìm đến kho kiến thức mở, trang bị thêm nhiều thông tin bổ ích. Bên cạnh việc thiết kế lại không gian đọc sách tại thư viện theo hướng gần gũi nhất, nhà trường còn xây dựng thư viện xanh ngoài trời để đứng ở đâu, học sinh cũng có thể thấy sách, đọc sách.

Thành phố Hồ Chí Minh đặt mục tiêu đến năm 2025 sẽ trang bị 5 triệu quyển sách đến tay người dân thông qua mô hình thư viện tại các trường phổ thông, trung tâm giáo dục thường xuyên cùng thư viện 21 quận, huyện trên địa bàn và Thành phố Thủ Đức. Sở Thông tin và Truyền thông cùng với Sở Giáo dục và Đào tạo thành phố dự kiến còn triển khai chương trình “50 thư viện thông minh tặng học sinh thành phố” nhằm đa dạng hóa không gian đọc sách cho độc giả nhỏ tuổi.

Nhiều cách làm hay

Thư viện thân thiện tại Trường THPT Bùi Thị Xuân (Quận 1) cũng tạo nên nhiều chuyển biến tích cực trong việc phát triển văn hóa đọc của học sinh. Không gian hiện đại, chia theo khu vực đọc sách, mượn sách và tự học với máy lạnh cùng rất nhiều cây xanh. Thư viện có hơn 14 nghìn đầu sách, phục vụ tốt nhu cầu học tập, rèn kỹ năng, mở rộng kiến thức, giải trí… Nhà trường còn xây dựng đội ngũ “Đại sứ tri thức”, hoạt động cả hai hình thức trực tiếp và trực tuyến. Một nhóm tình nguyện viên sẽ chia nhau xuống thư viện hỗ trợ các bạn tìm và mượn sách, nhóm còn lại sẽ xây dựng các nội dung liên quan đến khuyến đọc rồi lan tỏa trên các kênh tương tác của trường. Đều đặn mỗi tháng, nhóm đại sứ tri thức sẽ tổ chức một chương trình trải nghiệm nhằm thu hút bạn bè đến thư viện nhiều hơn.

Từ năm học 2023-2024, trường này đã đưa hẳn tiết đọc sách vào chương trình chính khóa. Theo đó, quyền sáng tạo hoạt động được giao hẳn cho giáo viên và học sinh chứ không áp khuôn, yêu cầu thành tích. Mỗi lớp được thiết kế giờ đọc theo mong muốn, nhu cầu của học sinh, nhà trường sẽ hỗ trợ nguồn sách cùng không gian trải nghiệm. “Nhờ tiết đọc sách này, giáo viên và học sinh nghĩ ra rất nhiều mô hình hiệu quả. Chúng tôi còn khuyến khích giáo viên tổ Văn giới thiệu những đầu sách đang được yêu thích trên thị trường nhằm phục vụ tốt hơn thị hiếu đọc của các bạn trẻ. Chúng tôi tìm đủ cách để học sinh chịu gõ cửa thư viện. Khi biết rõ không gian bên trong thân thiện, nhiều hoạt động bổ ích, các em sẽ chủ động ghé thăm, dần hình thành thói quen đọc sách và chia sẻ kiến thức cùng nhau”, ông Huỳnh Thanh Phú, Hiệu trưởng nhà trường cho hay.

Tiết đọc sách cho học sinh cũng được Trường tiểu học Đặng Trần Côn chăm chút tỉ mỉ từ nội dung đến hình thức. Giáo viên chủ nhiệm mỗi lớp được giao thiết kế chủ đề trọng tâm và hướng dẫn học sinh cách tiếp cận trước khi tham gia giờ đọc tại thư viện. Sau mỗi giờ đọc, học sinh được khuyến khích chia sẻ cảm nhận về cuốn sách thông qua nhiều hình thức khác nhau như vẽ tranh, viết văn, kể chuyện, diễn tiểu phẩm... Hiệu trưởng Thúy Hà cho biết, từ sự định hướng ban đầu của giáo viên, học sinh trở nên hứng thú hơn với việc đọc sách và chia sẻ về kiến thức mình có được đến bạn bè trong lớp: “Mỗi tuần, vào giờ chào cờ, nhà trường còn khuyến khích các lớp diễn tiểu phẩm với nội dung chọn lọc từ sách để học sinh nhận ra lợi ích của văn hóa đọc. Thư viện có rất nhiều sách nhưng vào đầu năm học, tôi vẫn vận động học sinh tặng, trao đổi sách như một cách nhắc nhở, khuyến khích các em”.

Có thể bạn quan tâm

Ảnh: KHIẾU MINH

Điểm nhấn và trách nhiệm

Cuối tháng 11, một loạt sự kiện văn nghệ đồng loạt khai mạc. Phải kể đầu tiên là triển lãm “Hội họa, điêu khắc Đinh Phong”, sẽ kéo dài đến 14/12 tại Nhà triển lãm Art Space Trường đại học Mỹ thuật Việt Nam.

Những “gương mặt” biết kể chuyện

Những “gương mặt” biết kể chuyện

Đọc “86 gương mặt văn nghệ sĩ” của Phùng Văn Khai, ta không chỉ gặp người khác, mà đồng thời soi thấy chính mình, trong những câu hỏi về nghề nghiệp, về lý tưởng, về sự ngắn ngủi của đời người và sức bền của những giá trị tinh thần.

Trò chơi dân gian giúp trẻ được trải nghiệm sinh hoạt nhóm, tập thể và bồi bổ cho tâm hồn những xúc cảm nhân văn.

Lấy trò chơi dân gian nuôi tâm hồn học sinh

Trò chơi dân gian không chỉ tạo niềm vui mà còn là nơi lưu giữ tri thức dân gian, nhân cách cộng đồng và hồn cốt Việt trong từng động tác, lời ca. Việc đưa trò chơi dân gian phổ biến ở học đường còn là một cách giáo dục văn hóa, bồi dưỡng tình yêu dân tộc, nhân ái và sáng tạo trong thế hệ trẻ.

Đôn Ki-hô-tê, cát và đêm

Dãy nhà san sát, lởm chởm bên mép nước. Lòng sông mở ra rộng thênh thang, phẳng lặng đến mức tưởng như có thể bước qua mà không ướt chân. Sông Hồng luôn biết cách khởi đầu theo một kiểu khác, không còi xe, không những đoàn thuyền ngược xuôi, chỉ còn thứ im lặng lơ lửng như cơn ngủ chuẩn bị vào giấc.

Nhà văn Nguyễn Nhật Ánh ra sách mới

Nhà văn Nguyễn Nhật Ánh ra sách mới

NXB Trẻ vừa phát hành truyện dài mới nhất của nhà văn Nguyễn Nhật Ánh mang tên “Cô bé hàng xóm và bốn viên kẹo”. Chọn bối cảnh Sài Gòn - Thành phố Hồ Chí Minh những năm 1980, truyện kể về dân nhập cư, những người nghèo sống ở đô thị hoa lệ, về tình làng nghĩa xóm và bao điều đẹp đẽ giờ đây chỉ còn trong ký ức.

Viết sâu về sự tử tế, chân thành

Viết sâu về sự tử tế, chân thành

“Từng gắn bó, từng yêu thương” là tập truyện ngắn mới nhất của tác giả Trần Duy Thành, do NXB Dân trí phát hành. Tập sách có 22 truyện ngắn, được tác giả kể bằng cái nhìn rộng mở, bút lực dồi dào của một cây bút thích trải nghiệm cuộc sống, khám phá nội tâm con người.

Vở "Đêm trăng đầm Hạ" của Nhà hát Kịch Hà Nội tham dự liên hoan.

Nhu cầu lớn qua liên hoan quốc tế sân khấu thử nghiệm

Cuộc trình diễn, tương tác, giao lưu nghệ thuật giữa gần 1.000 nghệ sĩ các loại hình sân khấu trong nước và các nghệ sĩ nước ngoài cùng mối quan tâm của khán giả cho thấy nhiều điều. Đó là nhu cầu thưởng thức, nhu cầu đổi mới, nhu cầu sáng tạo để tồn tại và phát triển sân khấu. Đó đều là những nguyện vọng cần đáp ứng ngay…

Nghệ thuật đối thoại cùng khoa học

Từ ngày 2/12/2025 đến 28/2/2026, Quỹ VinFuture phối hợp Trung tâm Nghệ thuật Đương đại Vincom (VCCA) giới thiệu triển lãm “TỎA V - Điểm chạm Khoa học” (THE FOLIAGE V - The Touch of Science), sự kiện nghệ thuật trọng tâm của Tuần lễ Khoa học Công nghệ VinFuture 2025.

Không gian trong chiếc xe "Sách trên mây".

"Sách trên mây" - Nung nấu từ vấp ngã

“Người lái xe” như anh chỉ cần làm một sứ mệnh nhỏ là lái xe, đưa những quyển sách đến tay những người cần, gieo một hạt mầm nhỏ và đợi chờ ngày những hạt mầm đó sẽ trở nên xanh hơn...

Bữa cơm mùa gặt.

Nhớ cơm mới ngày mùa

Những chiều nắng rựng lên vài cơn the thắt. Ba ngồi chỗ hiên tay đong đưa ca nước chè, ngó lên phía cây cam trước sân.

Giới thiệu sản phẩm tại lễ hội cà-phê Tây Nguyên. Ảnh: HẢI NAM

Cà-phê Đắk Lắk trước kỳ vọng di sản

Nhìn nhận văn hóa cà-phê từ góc nhìn “di sản sống”, Đắk Lắk đang bảo vệ, phát huy giá trị di sản gắn với phát triển bền vững. Di sản cà-phê ở Đắk Lắk vì thế không chỉ là tri thức sản xuất, mà là nền tảng cho mô hình kinh tế sinh thái - văn hóa.

Ngẫm những vấn đề thời đại để soi chiếu đến hôm nay

Ngẫm những vấn đề thời đại để soi chiếu đến hôm nay

Tiểu thuyết “Cuộc phân tranh” của nhà văn Thiên Sơn do công ty Tao Đàn và NXB Văn học ấn hành gây được chú ý với việc tái dựng bức tranh toàn cảnh về lịch sử hiện đại và những màn đối thoại, đấu trí cam go giữa các nhân vật lịch sử trong hoàn cảnh nước ta những năm mới giành được độc lập và bước vào cuộc trường kỳ kháng chiến.

Minh họa: NGUYỄN MINH

Chạy trước tử thần

Cần gạt nước đã ở mức độ làm việc tối đa mà không xua được nước mưa ào ạt tuôn lên mặt kính.

Phát động sáng tác “Sống mãi với thời gian”

Phát động sáng tác “Sống mãi với thời gian”

Hướng tới kỷ niệm 100 năm Ngày thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam (3/2/1930 - 3/2/2030) và 85 năm Ngày Quốc khánh Nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (2/9/1945 - 2/9/2030), Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch sẽ phát động sáng tác tác phẩm văn học nghệ thuật “Sống mãi với thời gian” giai đoạn 2026-2030.

Những cái nhìn rộn ràng trong trẻo

Những cái nhìn rộn ràng trong trẻo

Trong một loạt triển lãm cuối năm đang rộn ràng lần lượt khai trương, thì một sự kiện đáng chú ý vừa được khai mạc sáng 23/11 ở Bảo tàng - Thư viện Bà Rịa-Vũng Tàu (Thành phố Hồ Chí Minh) là triển lãm chuyên đề: “Tổ quốc nhìn từ biển”.

Lễ khai mạc Liên hoan phim Việt Nam lần thứ 24.

Chờ sức bật của điện ảnh Việt

Có số phim tham gia nhiều nhất từ trước đến nay, Liên hoan phim Việt Nam lần thứ 24 còn ghi nhận cuộc tranh tài cam go giữa các sản phẩm điện ảnh được đầu tư hoành tráng, doanh thu nổi bật.

Tác phẩm tại triển lãm. Ảnh từ facebook của họa sĩ.

Ký tự không gian Doãn Hoàng Kiên

Mấy chục năm, người nghệ sĩ đa tài Doãn Hoàng Kiên như luôn muốn đi tìm đa diện chính mình, luôn như mở ra, như cộng thêm, để cuối cùng, hoàn thiện hơn chỉ một con người nghệ thuật.

Ayun Pa ngày lũ

Là nước. Nhưng lũ về khiến bờ sông tan hoang, bãi bờ rách nát. Nhưng nước về, cỏ cây quên đi ngày nắng hạn, cần mẫn vá víu đôi bờ. Ngày tôi đến Ayun Pa (Gia Lai), thị xã nhỏ bên dòng sông Ba, một vùng chuyển tiếp giữa Tây Nguyên và duyên hải, chênh vênh bên những khô cằn.

Ra mắt tập truyện về Trường Sơn

Ra mắt tập truyện về Trường Sơn

Sáng 21/11, tại Hà Nội, NXB Hội Nhà văn và Viện Nghiên cứu Văn hóa và Phát triển ra mắt tập truyện ngắn “Góc khuất Trường Sơn” của nhà văn Phạm Việt Long.

Nhà thơ Kevin Bowen và nhà thơ Nguyễn Phan Quế Mai trong cuộc ra mắt tập thơ "Khúc hát thành Cổ Loa" của ông tại Việt Nam. Ảnh: QUANG HƯNG

Khôn nguôi những cuộc kiếm tìm

Chiến tranh ngày một lùi xa nhưng dư chấn của mất mát, hy sinh vẫn luôn day dứt, buốt đau trong tâm khảm những người ở lại, những người thuộc thế hệ sau.

Nụ cười hy vọng

Nụ cười hy vọng

“Nụ cười hoa hướng dương” (NXB Hội Nhà văn) của Đào Quốc Vịnh là một tiểu thuyết khiến người ta đọc mà thấy ấm lòng, thương người, và thấu hiểu sâu sắc hơn về thứ ánh sáng nhân văn vẫn le lói trong những thân phận bé nhỏ nhất.

Tiếp sức mầm non Văn khoa

Tại lễ gặp mặt, tri ân thầy cô nhân Ngày Nhà giáo Việt Nam 20/11 và Trao học bổng Văn khoa, học bổng Đinh Gia Khánh, học bổng Khúc Thị Hoa Phượng, Khoa Văn học (Trường đại học Khoa học xã hội và nhân văn Hà Nội) đã trao nhiều suất học bổng ý nghĩa dành cho sinh viên có thành tích nổi bật trong học tập, nghiên cứu và sáng tác.

Ảnh: SONG ANH

Một thời... áo vá

Những cơn gió se se đã gõ cửa hiên nhà, nhắc tôi rằng phải soạn sửa tủ áo quần cho con. Tôi lôi từng chồng áo len, áo khoác dày ra gấp gọn, xếp thành hàng ngay ngắn.

Bác Hồ đọc tấm bia Côn Sơn Tư Phúc Tự bi trong chuyến thăm chùa Côn Sơn (Hải Phòng) tháng 2/1965. Ảnh: Cục Du lịch quốc gia Việt Nam

Thắp sáng tinh thần Hồ Chí Minh về bảo tồn di sản

Chỉ cô đọng trong 6 điều, Sắc lệnh số 65 đã cho thấy tầm nhìn nhạy bén, thức thời của Chủ tịch Hồ Chí Minh. Trong thời đại mới, hệ thống pháp luật về bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa từng bước được hoàn thiện, trên cơ sở nối dài tinh thần của bản sắc lệnh lịch sử.