Định hướng mới cho hợp tác Ấn Độ - Nhật Bản

Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi có chuyến thăm quan trọng tới Nhật Bản và cùng người đồng cấp Nhật Bản Ishiba Shigeru tiến hành Hội nghị Thượng đỉnh Ấn Độ - Nhật Bản lần thứ 15.

Hai Thủ tướng Nhật Bản (trái) và Ấn Độ gặp gỡ bên lề một sự kiện quốc tế năm 2024. Ảnh: KANTEI.GO.JP
Hai Thủ tướng Nhật Bản (trái) và Ấn Độ gặp gỡ bên lề một sự kiện quốc tế năm 2024. Ảnh: KANTEI.GO.JP

Đây là dịp hai nước thống nhất những định hướng hợp tác mới cho quan hệ đối tác chiến lược, nhất là trong các lĩnh vực thương mại, an ninh và công nghệ, đồng thời tăng cường phối hợp trong cơ chế “Bộ tứ kim cương” về khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương.

Chuyến thăm Nhật Bản của Thủ tướng Modi là chuyến thăm đầu tiên trong gần bảy năm qua, từ sau Hội nghị Thượng đỉnh Ấn Độ - Nhật Bản năm 2018. Nhưng đây đã là chuyến thăm thứ tám của Thủ tướng Modi tới Nhật Bản, kể từ khi ông Modi nhậm chức năm 2014, phản ánh ưu tiên cao độ của Ấn Độ đối với mối quan hệ đặc biệt với Nhật Bản.

Ấn Độ và Nhật Bản duy trì thường xuyên các hoạt động giao lưu cấp cao. Năm 2007, Thủ tướng Nhật Bản Abe Shinzo phát biểu ý kiến tại Quốc hội Ấn Độ về chủ đề “sự giao thoa của hai đại dương”, đánh dấu thời điểm then chốt trong quan hệ Ấn Độ - Nhật Bản. Năm 2013, Nhà vua Nhật Bản Akihito và Hoàng hậu Michiko lần đầu thăm Ấn Độ, củng cố quan hệ ngoại giao và văn hóa giữa hai nước. Việc Thủ tướng Abe là khách mời danh dự của Ấn Độ nhân Ngày Cộng hòa năm 2014 và Tổng thống Ấn Độ Ram Nath Kovind dự lễ đăng quang của Nhà vua Nhật Bản Naruhito năm 2019, tiếp tục tăng cường quan hệ hai nước.

Gần đây, hợp tác hai nước được tăng cường mạnh mẽ. Tháng 3/2022, Thủ tướng Nhật Bản Kishida Fumio thăm Ấn Độ, cam kết nâng đầu tư của Nhật Bản vào Ấn Độ lên mức 5 nghìn tỷ yên (42 tỷ USD). Trong chuyến thăm Ấn Độ của Thủ tướng Kishida vào tháng 3/2023, khoản viện trợ phát triển chính thức (ODA) thứ tư của Nhật Bản, trị giá 300 tỷ yên (2,2 tỷ USD) đã được ký kết. Các sáng kiến ​​mới về du lịch và môi trường cũng được khởi động, mở rộng hơn nữa hợp tác song phương.

Tháng 5/2023, Thủ tướng Modi tham dự Hội nghị Thượng đỉnh G7 tại Hiroshima (Nhật Bản), chủ trì khánh thành tượng Mahatma Gandhi gần Công viên Hòa Bình, tượng trưng cho cam kết của Ấn Độ đối với hòa bình và phi bạo lực. Tháng 9/2023, Thủ tướng Kishida đến Ấn Độ tham dự Hội nghị Thượng đỉnh G20, tại đây hai nhà lãnh đạo đã phối hợp các ưu tiên của G7 và G20, nêu bật những mối quan tâm của các nước phương nam. Năm 2024, đánh dấu 10 năm quan hệ Đối tác chiến lược đặc biệt giữa Ấn Độ và Nhật Bản, Thủ tướng Modi và Thủ tướng Kishida tiếp tục có cuộc hội đàm bên lề Hội nghị Thượng đỉnh G7 tại Italy.

Hợp tác thương mại và đầu tư giữa hai nước phát triển mạnh mẽ, với kim ngạch thương mại song phương đạt 22,8 tỷ USD giai đoạn 2023-2024. Trong chín tháng đầu năm tài chính 2024-2025, kim ngạch thương mại song phương đạt 21 tỷ USD, cho thấy sự ổn định trong quan hệ thương mại. Nhật Bản là nguồn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) lớn thứ năm của Ấn Độ, với tổng vốn đầu tư tích lũy tính đến tháng 12/2024 đạt 43,2 tỷ USD. Các công ty Nhật Bản đánh giá Ấn Độ là điểm đến đầu tư dài hạn đầy hứa hẹn. Khoảng 1.400 công ty Nhật Bản với gần 5.000 cơ sở đang hoạt động tại Ấn Độ, trong khi hơn 100 công ty Ấn Độ đang hoạt động tại Nhật Bản. Hai bên cũng đang khám phá các lĩnh vực hợp tác mới nổi, như kỹ thuật số, bán dẫn, năng lượng sạch...

Hội nghị Thượng đỉnh Ấn Độ - Nhật Bản lần thứ 15 là hội nghị cấp cao đầu tiên giữa Thủ tướng Modi và Thủ tướng Ishiba. Đây là cơ chế đối thoại cấp cao nhất giữa hai nước nhằm thúc đẩy chương trình nghị sự quan hệ Đối tác chiến lược toàn cầu và đặc biệt giữa Ấn Độ và Nhật Bản. Tại hội nghị, hai Thủ tướng tiến hành đánh giá sâu rộng về quan hệ hai nước, thống nhất những định hướng hợp tác mới, nhất là về an ninh, kinh tế, năng lượng, khoa học - công nghệ, đổi mới sáng tạo và giao lưu nhân dân, trong đó lĩnh vực kinh tế và khoa học - công nghệ được xác định là “trụ cột xương sống” của quan hệ song phương. Hai bên cũng khởi động một sáng kiến hợp tác nổi bật, về chất bán dẫn, khoáng sản thiết yếu, trí tuệ nhân tạo (AI), viễn thông và năng lượng sạch.

Ngoài nội dung trọng tâm là quan hệ song phương, việc phối hợp giữa Ấn Độ và Nhật Bản trong cơ chế “bộ tứ”, hay QUAD (gồm cả Mỹ và Australia), cũng được dư luận quan tâm, trong bối cảnh Ấn Độ sẽ đăng cai Hội nghị Thượng đỉnh QUAD vào cuối năm nay. Đặc biệt, tình hình địa-chính trị toàn cầu và khu vực, cũng như các trục quan hệ đang có nhiều thay đổi, tác động tới hợp tác nội bộ QUAD. Trong tuyên bố trước chuyến thăm của Thủ tướng Modi, Bộ Ngoại giao Ấn Độ nêu rõ, Ấn Độ coi trọng hợp tác “bộ tứ” về vấn đề an ninh ở khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương, coi Nhật Bản là đối tác không thể thiếu trong cơ chế hợp tác khu vực này.

Có thể bạn quan tâm

Tổng thống Nga V.Putin (bên trái) tiếp Đặc phái viên Mỹ Steve Witkoff tại Moscow. Ảnh: GETTYIMAGES

Sự lạc quan thận trọng

Đề cập kết quả cuộc gặp giữa Tổng thống Nga Vladimir Putin và Đặc phái viên Tổng thống Mỹ Steve Witkoff, Trợ lý Tổng thống Nga Yuri Ushakov cho hay "hòa bình không còn là điều xa vời". Tuy nhiên, tuyên bố này cho thấy sự thận trọng của Moscow về triển vọng chấm dứt xung đột với Kiev.

Hải quân Mỹ bắt giữ một tàu ngầm chở ma túy tại Caribe. Ảnh: ABC NEWS

Ăn miếng trả miếng

Viện Hàng không dân dụng quốc gia (INAC) Venezuela thông báo “cấm cửa” một loạt hãng hàng không quốc tế, sau khi các hãng này dừng các chuyến bay đi và đến quốc gia Nam Mỹ.

Biếm họa: FAHD BAHADY

Tiến trình không thể đảo ngược

Ngày 25/11, Tổng Thư ký Liên hợp quốc (LHQ) Antonio Guterres nhấn mạnh quyền thành lập nhà nước là quyền cơ bản của người Palestine, đồng thời nhắc lại lời kêu gọi chấm dứt tình trạng chiếm đóng bất hợp pháp lãnh thổ Palestine.

EUC công bố Hiệp ước Địa Trung Hải sau khi phê chuẩn ngày 20/11. Ảnh: EU NEWS

Tầm nhìn gắn kết Địa Trung Hải

Hiệp ước Địa Trung Hải ra đời vào thời điểm Liên minh châu ÂU (EU) và các nước láng giềng phía nam kỷ niệm 30 năm ngày thông qua Tuyên bố Barcelona về quan hệ đối tác, hòa bình và thịnh vượng chung.

Biếm họa: ARCADIO ESQUIVEL

Cuộc chiến toàn cầu

Ngày 18/11 vừa qua, Chương trình Lương thực thế giới của LHQ (WFP) cảnh báo, năm 2026, gần 320 triệu người có nguy cơ đối mặt nạn đói nghiêm trọng, tăng hơn gấp đôi so con số ghi nhận hồi năm 2019. Nếu không hành động khẩn cấp, cuộc khủng hoảng đói nghèo sẽ còn lan rộng ở cấp độ toàn cầu trong thời gian tới.

Biếm họa: LIU RUI

Lộ trình tươi sáng

Mỹ đang chuẩn bị trình Hội đồng Bảo an LHQ một dự thảo nghị quyết mới, trong đó đề xuất thành lập Lực lượng ổn định quốc tế (ISF), rút quân đội Israel khỏi Dải Gaza và hướng tới “lộ trình tươi sáng” về thành lập Nhà nước Palestine.

Biếm họa: KAMAL SHARAF

Cần biến cam kết thành hành động

Hội nghị lần thứ 30 các bên tham gia Công ước khung của LHQ về biến đổi khí hậu (COP30) đã chính thức khai mạc tại thành phố Belém của Brazil ngày 10/11 vừa qua, tập trung nỗ lực toàn cầu nhằm ngăn chặn tình trạng nóng lên của Trái đất.

Biếm họa: SONG CHEN

“Lằn ranh đỏ” với nhân loại

Trước thềm Hội nghị lần thứ 30 các bên tham gia Công ước khung của LHQ về biến đổi khí hậu (COP30), Tổng Thư ký LHQ nhắc lại: Giới hạn Trái đất nóng lên ở mức 1,5 độ C vẫn là “lằn ranh đỏ” đối với nhân loại.

Biếm họa: PARESH NATH

Lối thoát khó tìm

Chính phủ liên bang Mỹ đã bước qua ngày đóng cửa thứ 35 liên tiếp, vốn được xem kỷ lục dài nhất trong lịch sử được ghi nhận trong nhiệm kỳ đầu của Tổng thống Donald Trump, khi hai đảng Cộng hòa và Dân chủ tiếp tục đổ lỗi cho nhau về tình trạng bế tắc tại Quốc hội liên quan gói ngân sách tài trợ cho chính phủ liên bang.

Biếm họa: PARESH NATH

Khẳng định chủ quyền số

Bốn quốc gia thành viên Liên minh châu Âu (EU), gồm Pháp, Đức, Italy và Hà Lan, đưa ra sáng kiến mang tên “Digital Commons” (tạm dịch là “Tài sản chung kỹ thuật số”) nhằm phát triển các công nghệ “thuần châu Âu”.

Biếm họa: MEDDY

Nguy cơ chệch hướng

Liên hợp quốc (LHQ) vừa cảnh báo, các quốc gia có thể chỉ cắt giảm được khoảng 10% lượng khí thải theo như cam kết cho đến năm 2035, quá ít để đáp ứng các mục tiêu khí hậu, chủ yếu do tiến độ chậm chạp trong việc biến các cam kết thành hành động thực tiễn.

Nhiều đối tượng lừa đảo bị bắt giữ tại KK Park. Ảnh: CNN

Vấn đề cấp bách của khu vực

Các quốc gia tại khu vực Đông Nam Á, đặc biệt là Campuchia, Thái Lan và Myanmar đang phối hợp hành động trong nỗ lực trấn áp các tổ chức lừa đảo qua mạng. Với nhiều thủ đoạn tinh vi, các trung tâm lừa đảo quy mô lớn đã khiến hàng chục nghìn nạn nhân sập bẫy và rất nhiều người bị cưỡng bức lao động.

Biếm họa: GUFFO

Vai trò đầu tàu

Ủy ban châu Âu (EC) mới công bố chiến lược quốc tế về khí hậu và năng lượng, với mục tiêu củng cố vai trò đầu tàu của “lục địa già” trên thị trường toàn cầu. Thông qua chiến lược này, Liên minh châu Âu (EU) cũng muốn khẳng định vị thế dẫn dắt quá trình chuyển đổi xanh, ứng phó biến đổi khí hậu và an ninh năng lượng.

Xây dựng lại Gaza cần nhiều nguồn lực và sự giúp sức của cộng đồng quốc tế. Ảnh: REUTERS

Thách thức về tái thiết

Ngày 14/10, các quan chức của Liên hợp quốc (LHQ) cùng các tổ chức nhân đạo quốc tế nhấn mạnh công cuộc tái thiết Dải Gaza vẫn còn nhiều thách thức chờ đợi ở phía trước. Việc mở rộng viện trợ cũng như đáp ứng nhu cầu nhân đạo cấp bách cho người dân ở dải đất này là những nhiệm vụ khó khăn nhất.

Biếm họa: ADÁN LGLESIAS TOLEDO

Căng thẳng vì mục tiêu của NATO

Tổng thống Mỹ Donald Trump vừa đưa ra ý tưởng gây tranh cãi, khi đề xuất “trục xuất” Tây Ban Nha khỏi Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương, vì Tây Ban Nha phản đối mục tiêu ngân sách quốc phòng mới của liên minh quân sự. Tuyên bố của ông Trump đẩy căng thẳng suốt nhiều tháng qua giữa hai thành viên NATO lên đỉnh điểm.

Biếm họa: KAMAL SHARAF

Tín hiệu tích cực

Tròn hai năm cuộc xung đột giữa Isreal và phong trào Hamas diễn ra (ngày 7/10/2023), để lại vết thương sâu sắc cho cả hai bên.

Biếm họa: JEHAD AWRTANI

Thế khó của Chính phủ Mỹ

Chính phủ Mỹ đã chính thức đóng cửa ngày 1/10 sau khi Quốc hội và Tổng thống Donald Trump không đạt được thỏa thuận ngân sách, do bất đồng về nguồn tài trợ chăm sóc y tế. Ước tính thiệt hại sẽ lên đến hàng tỷ USD nếu thời gian đóng cửa kéo dài.

Biếm họa: SHERIF ARAFA

Mục tiêu toàn cầu về AI an toàn

Có lợi ích to lớn, song trí tuệ nhân tạo (AI) cũng gây rủi ro nghiêm trọng nếu không được kiểm soát. Trước sự bùng nổ các công cụ AI, thế giới vẫn chưa thống nhất được cách thức để quản lý hiệu quả.

Biếm họa: FAHD BAHADY

Bước đi không thể đảo ngược

Làn sóng công nhận Nhà nước Palestine đang ngày càng dâng cao, phản ánh nỗ lực của cộng đồng quốc tế trong thúc đẩy hòa bình Trung Đông và giải pháp hai nhà nước.

Thượng viện Argentina bác bỏ quyền phủ quyết của Tổng thống Milei đối với ATN. Ảnh: BUENOSAIRES HERALD

Sức ép lớn với Chính phủ Argentina

Thượng viện Argentina vừa bỏ phiếu bác bỏ quyền phủ quyết của Tổng thống Javier Milei đối với đạo luật phân bổ tự động Quỹ Kho bạc quốc gia (ATN) cho các tỉnh. Hạ viện cũng đã bác bỏ quyền phủ quyết của ông Milei đối với hai đạo luật khác.

Biếm họa: EMAD HAJJAJ

Đe dọa triển vọng hòa bình

Hội nghị thượng đỉnh khẩn cấp Liên đoàn Arab (AL) và Tổ chức Hợp tác Hồi giáo (OIC) vừa kết thúc tại Doha (Qatar), với tuyên bố chung lên án Israel, bác bỏ việc tái định cư người Palestine và kêu gọi cộng đồng quốc tế hỗ trợ tái thiết Dải Gaza.

Biếm họa: AGUS WIDODO

Giải pháp khả thi nhất

Đại hội đồng LHQ đã thông qua nghị quyết thúc đẩy giải quyết vấn đề Palestine và thực hiện “giải pháp hai nhà nước”, được coi là giải pháp khả thi nhất bảo đảm hòa bình Trung Đông.

Những người trên 75 tuổi tại Nhật Bản sẽ phải gánh chi phí y tế cao hơn. Ảnh: GETTY IMAGES

Thách thức từ “làn sóng bạc”

Biện pháp hỗ trợ đặc biệt về y tế cho người cao tuổi tại Nhật Bản kéo dài ba năm qua sẽ chấm dứt cuối tháng 9 này. Như vậy, hơn ba triệu người trên 75 tuổi sẽ phải gánh chi phí y tế cao hơn, gây áp lực lớn đối với hệ thống chăm sóc sức khỏe của “đất nước mặt trời mọc”.

Các ứng cử viên Chủ tịch LDP cầm quyền tại cuộc tranh luận công khai gần đây. Ảnh: YOMIURI SHIMBUN

Thách thức ở phía trước

Ngày 9/9 vừa qua, ban bầu cử của đảng Dân chủ Tự do (LDP) cầm quyền của Nhật Bản thông báo sẽ tổ chức cuộc bầu chọn lãnh đạo mới của đảng này vào ngày 4/10 tới nhằm tìm người kế nhiệm Thủ tướng Shigeru Ishiba - người vừa thông báo từ chức Chủ tịch LDP.

Biếm họa: EMAD HAJJAJ

Hệ lụy khó lường

Tình hình tại Yemen đang có những diễn biến đáng lo ngại, sau khi lực lượng Houthi đột kích các văn phòng LHQ tại Yemen, bắt giữ nhiều nhân viên. Trong khi đó, xung đột giữa quân đội Israel và Houthi cũng đang leo thang, có nguy cơ biến thành một điểm nóng địa-chính trị mới ở khu vực.

Biếm họa: AHMAD RAHMA

Mối đe dọa vẫn hiện hữu

Các quan chức Liên hợp quốc (LHQ) vừa cảnh báo mối đe dọa từ các nhóm cực đoan, khủng bố vẫn hiện hữu, với các hoạt động phức tạp, đa dạng ở nhiều nơi trên thế giới, từ Trung Đông, châu Phi đến Nam Á. Để ứng phó có hiệu quả trước nguy cơ khủng bố trỗi dậy, cộng đồng quốc tế cần duy trì và tăng cường hợp tác liên tục và bền vững.