Một trong những điểm nhấn quan trọng là thời gian qua, cấp xã đã tiếp nhận và được chuyển giao thẩm quyền, chức năng, nhiệm vụ rất lớn của cấp huyện trước đây và liên quan mật thiết đến đời sống dân sinh. Với đặc điểm như vậy, chúng ta đang có tổ chức, bộ máy chính quyền rất gần dân, sát dân.
Tuy nhiên, thực tế hoạt động của chính quyền hai cấp hiện nay đã cho thấy những trở ngại, hạn chế và khó khăn không nhỏ, đang đặt ra những nhiệm vụ cấp thiết. Trước hết, đó là chính quyền xã cắt giảm nhân sự nhưng lại được giao khối lượng công việc rất lớn, khiến nhiều công chức tiếp nhận nhiệm vụ mới đang có dấu hiệu bị quá tải, công việc hằng ngày phải giải quyết quá lớn trong điều kiện về thời gian, trang thiết bị còn hạn chế. Đáng chú ý, cấp xã đang tiếp nhận khối lượng rất lớn những thủ tục, giấy tờ thực tế về kinh tế, xã hội, quản lý đô thị, tài nguyên môi trường, an sinh xã hội, thủ tục hành chính... Đây là những nội dung dân sinh thường ngày nhưng lại đòi hỏi đội ngũ công chức của xã phải có kiến thức chuyên môn, am hiểu thực tế cơ sở, có kỹ năng và khả năng xử lý tình huống linh hoạt. Trong khi đó, ở không ít xã, đội ngũ cán bộ có thể đáp ứng được nhu cầu công việc đã xin nghỉ công tác theo các chế độ, chính sách mới ban hành. Chính vì vậy, có cán bộ xã hiện nay phải cùng lúc đảm trách nhiều nhiệm vụ khác nhau ở các lĩnh vực khác nhau. Nhưng không phải cán bộ nào cũng được đào tạo đầy đủ các chuyên môn vừa được giao và cũng không đủ thời gian, vật chất để xử lý tốt đồng thời nhiều lĩnh vực, nội dung công việc khác nhau của đời sống xã hội. Có người đang được giao nhiệm vụ chuyên môn khác với trước đây cho nên không tránh khỏi lúng túng, bị động.
Áp lực nêu trên đã dẫn đến những khó khăn, vất vả khi công chức thực hiện nhiệm vụ của mình, ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng và tiến độ công việc phục vụ nhân dân. Bên cạnh đó, quá trình chuyển đổi số trong hệ thống chính quyền đang được triển khai mạnh mẽ nhưng còn khó khăn do thiếu nhân lực chuyên môn; thiết bị, hệ thống mạng chưa đồng bộ; tài liệu chưa thật sự đầy đủ… đã và đang tạo ra những trở ngại cho đội ngũ cán bộ ở cơ sở.
Đảng, Chính phủ đã có nhiều quyết sách quan trọng để khi chính quyền địa phương hai cấp vận hành sẽ bảo đảm hiệu quả, hiệu lực. Thực tế thời gian qua cũng cho thấy, để tổ chức bộ máy mới thật sự hiệu quả, yếu tố con người-cán bộ là cốt lõi, quan trọng. Đáng chú ý, ngày 31/8/2025, Bộ Nội vụ đã ban hành Công văn 7415/BNV-CCVC nêu các phương án nhằm bảo đảm nhân sự cấp xã đáp ứng yêu cầu tổ chức chính quyền địa phương hai cấp. Trong đó, đề nghị, các tỉnh ủy, thành ủy cần chủ động rà soát và điều chuyển công chức giữa các xã, phường. Việc này nhằm bảo đảm đúng người, đúng việc, đúng chuyên môn, nghiệp vụ, phù hợp thực tiễn nhiệm vụ. Các địa phương có thể ký hợp đồng lao động với những người có chuyên môn, nghiệp vụ, ưu tiên các chuyên ngành như công nghệ thông tin, chuyển đổi số, kế toán, địa chính, xây dựng. Đây cũng chính là những vấn đề, nội dung đang được người dân quan tâm, mong đợi... Các địa phương cần tăng cường bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ cho công chức liên quan các lĩnh vực như công nghệ thông tin, chuyển đổi số, kế toán, tài chính, địa chính, xây dựng, tư pháp.
Các địa phương, bộ, ngành cần tiếp tục đề cao tinh thần trách nhiệm, bám sát thực tế, mạnh dạn tham mưu, đề xuất tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc, điểm nghẽn về pháp luật để hoạt động của chính quyền địa phương hai cấp ngày càng thông thoáng, thuận lợi…
