Vấn đề cốt lõi không phải là “một bộ sách giáo khoa"

Mới đây, Quốc hội đã thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Giáo dục với nhiều điểm điều chỉnh liên quan sách giáo khoa. Đáng chú ý, theo quy định mới, Bộ trưởng Giáo dục và Đào tạo sẽ quyết định một bộ sách giáo khoa giáo dục phổ thông thống nhất toàn quốc ngay từ năm học 2026-2027.

Quốc hội biểu quyết thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Giáo dục.
Quốc hội biểu quyết thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Giáo dục.

Quyết định này của Quốc hội thể hiện ý chí mạnh mẽ của Nhà nước trong đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo, hướng tới chất lượng và công bằng cho mọi học sinh trên phạm vi cả nước. Song, chủ trương đúng đắn ấy cũng đặt ra một bài toán lớn: Làm thế nào để xây dựng một bộ sách giáo khoa vừa bảo đảm thống nhất thực chất, vừa không gây xáo trộn hệ thống, vừa phát huy tinh hoa các bộ sách hiện hành và phù hợp với điều kiện dạy - học đa dạng trên thực tế?

Trả lời được câu hỏi này, trước hết phải xác định bộ tiêu chí sư phạm toàn diện để tinh tuyển, tích hợp giá trị tốt nhất từ các bộ sách giáo khoa hiện hành theo cách “biến những điểm mạnh thành chuẩn quốc gia”, tức là kế thừa có chọn lọc và loại bỏ bất cập. Đi đôi với đó là xây dựng một chuẩn quốc gia mới, phản ánh yêu cầu giáo dục trong thời đại số và cách tiếp cận tích hợp nội dung -
phương pháp - công nghệ học tập. Một bộ tiêu chí như vậy cần tập trung vào bốn trụ cột: Tính đúng đắn và chính xác khoa học; Chất lượng sư phạm thật sự nâng cao năng lực tư duy cho học sinh; Tính bao trùm và phù hợp với mọi vùng miền; và Khả năng tích hợp học liệu số, bài tập tương tác, công cụ đánh giá hiện đại. Tích hợp được những điều này, sẽ không chỉ nâng cao chất lượng giáo dục mà còn bảo đảm công bằng cho người học ở mọi vùng miền.

Không thể phủ nhận, cả ba bộ sách giáo khoa đang sử dụng đều có điểm mạnh riêng, song chuyện thay sách giáo khoa liên tục trong nhiều năm vừa gây quá tải cho giáo viên, vừa làm phân tán nguồn lực xã hội đầu tư cho giáo dục. Trong bối cảnh chỉ còn chưa đầy một năm để triển khai chủ trương mới, yêu cầu đặt ra là “không được để lỡ nhịp đổi mới, nhưng cũng không được gây sốc cho học sinh và giáo viên”. Việc biên soạn một bộ sách giáo khoa hoàn toàn mới từ đầu trong thời gian ngắn là gần như không khả thi, đồng thời cũng tiềm ẩn thách thức về chi phí, đào tạo lại giáo viên và sự thích nghi của học sinh. Vì vậy, phương án xây dựng bộ sách giáo khoa thống nhất theo từng cấp học, trên cơ sở tinh gọn và tái thẩm định nội dung từ các bộ sách hiện có, được nhiều chuyên gia và cơ sở giáo dục đánh giá là giải pháp khả thi nhất ở thời điểm này.

Giải pháp đó không chỉ giúp bảo đảm tính kế thừa - ổn định - tiết kiệm, mà còn giảm áp lực chuyển đổi đột ngột cho học sinh, giáo viên và phụ huynh. Phương án này cũng duy trì không gian cạnh tranh lành mạnh giữa các nhà xuất bản, khuyến khích các đơn vị biên soạn tiếp tục cải tiến nội dung và phương pháp, mà không rơi vào tình trạng độc quyền xuất bản như đã từng gây nhiều tranh cãi.

sgk.jpg
Nhiều ý kiến chuyên gia cho rằng cần tổ chức một bộ sách giáo khoa với một số nhà xuất bản tham gia, tránh quay lại tình trạng độc quyền xuất bản như trước.

Tiêu chí cần thiết cho quá trình lựa chọn bộ sách giáo khoa thống nhất là minh bạch, công khai, gắn với hội đồng thẩm định quốc gia gồm các chuyên gia sư phạm, nhà quản lý giáo dục, đại diện giáo viên và nhà nghiên cứu, nhằm bảo đảm độ tin cậy khoa học và tính đại diện xã hội. Đặc biệt, yếu tố tích hợp công nghệ số cần được xem là một phần tất yếu, để phù hợp với định hướng giáo dục trong thời đại mới.

Cuối cùng, mục tiêu xây dựng bộ sách giáo khoa thống nhất không chỉ là giải pháp kỹ thuật cho vấn đề quản lý giáo dục, mà còn là biểu hiện của nhận thức chiến lược về chất lượng và công bằng trong giáo dục. Nếu triển khai thận trọng, có lộ trình và được điều chỉnh linh hoạt, hợp lý, chủ trương này sẽ góp phần kiến tạo một nền tảng giáo dục thống nhất, hiện đại, đáp ứng đòi hỏi từ thực tiễn phát triển đất nước trong giai đoạn mới ■

Có thể bạn quan tâm

Lượng xe máy quá lớn là một trong những nguyên nhân gây ùn tắc giao thông và ô nhiễm môi trường không khí ở Hà Nội.

Cần một lộ trình phù hợp và minh bạch

Nghị quyết số 57/2025/NQ-HĐND của Hội đồng nhân dân thành phố Hà Nội, có hiệu lực từ ngày 10/12/2025, thiết lập vùng phát thải thấp và quy định hạn chế xe mô-tô, xe gắn máy sử dụng nhiên liệu hóa thạch trong khu vực vành đai 1 từ ngày 1/7/2026.

Tổng Bí thư Tô Lâm phát biểu chỉ đạo tại hội nghị.

Chọn nhân sự đúng người đúng việc

Tại Hội nghị toàn quốc triển khai công tác bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XVI và đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp nhiệm kỳ 2026-2031 cuối tuần trước, một thông điệp mạnh mẽ tiếp tục được Tổng Bí thư Tô Lâm khẳng định: Nhân sự là "khâu then chốt nhất".

Bác sĩ Trung tâm Tai Mũi Họng, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, Thành phố Hồ Chí Minh nội soi tai cho bệnh nhi.

Giải pháp đột phá cho y tế tư nhân

Đẩy mạnh phát triển y tế tư nhân, huy động và sử dụng hiệu quả mọi nguồn lực cho phát triển y tế, là một nhiệm vụ, giải pháp quan trọng được đề ra trong Nghị quyết số 72-NQ/TW của Bộ Chính trị về một số giải pháp đột phá, tăng cường bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân, được ban hành ngày 9/9/2025.

Việc tận dụng các hiệp định thương mại tự do (FTA) để tiếp tục thúc đẩy xuất khẩu, đa dạng hóa thị trường và mở rộng mặt hàng xuất khẩu là rất quan trọng.

Giữ vững nền tảng kinh tế vĩ mô

Phiên họp Chính phủ thường kỳ tháng 8 cho thấy: Chính phủ tiếp tục kiên định mục tiêu ổn định kinh tế vĩ mô, bảo đảm các cân đối lớn, thúc đẩy tăng trưởng GDP từ 8,3-8,5% trên cơ sở tập trung phối hợp chính sách tài khóa và tiền tệ, bảo đảm kiểm soát lạm phát, thúc đẩy đầu tư công và hỗ trợ sản xuất, kinh doanh hiệu quả.

Cần những chính sách đột phá để thu hút nhân tài.

Trọng dụng nhân tài trẻ, chính sách đãi ngộ chưa đủ!

Bộ Khoa học và Công nghệ đang lấy ý kiến cho dự thảo Nghị định Quy định chi tiết và hướng dẫn một số điều của Luật Khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo về tự chủ của tổ chức khoa học và công nghệ công lập, nhân lực, nhân tài và giải thưởng trong lĩnh vực khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo.

Vấn đề dịch chuyển lao động từ khu vực công sang tư đang là thực trạng cần nghiên cứu và có giải pháp linh động. (Ảnh HAVI TOURIST)

Linh động luân chuyển nhân lực công - tư

Sau “bẫy thu nhập trung bình”, bẫy “lao động trung bình” là một thách thức không dễ dàng hóa giải trên con đường hướng đến một nền kinh tế phát triển, một quốc gia có thu nhập trung bình cao.

Tuy thời gian chuẩn bị gấp, song nhờ phát huy dân chủ, lắng nghe ý kiến nhân dân, nhiều Đại hội Đảng bộ cấp xã phường thời gian qua đã hoạch định tốt đường lối đáp ứng yêu cầu đổi mới của địa phương. (Ảnh DƯƠNG QUANG)

Dưới ngọn cờ tiền phong

Thời điểm này, khi cả nước vừa “sắp xếp lại giang sơn” về hệ thống hành chính, các Đại hội Đảng bộ cấp xã, phường đã và đang được tổ chức rốt ráo trên khắp cả nước, mang theo tinh thần lịch sử của “lần thứ nhất” nhiều ý nghĩa và kỳ vọng.

Sau hơn 10 năm, khẩu hiệu “dạy thật, học thật, thi thật” vẫn là kim chỉ nam, nhưng sẽ chỉ là khẩu hiệu nếu thiếu một bản thiết kế hệ thống đồng bộ và minh bạch.

Đâu là đột phá thật sự cho giáo dục Việt Nam?

Hơn một thập kỷ kể từ khi Nghị quyết số 29 NQ/TW năm 2013 của Ban Chấp hành Trung ương về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo được ban hành, thể hiện quyết tâm của Đảng và nhân dân đưa nền giáo dục về đúng bản chất “dạy thật, học thật, thi thật” vẫn còn nguyên tính thời sự.

Việc lập mới quy hoạch vùng cấp tỉnh theo cấu trúc hành chính - không gian mới trên cơ sở dữ liệu của các quy hoạch đã có sẽ tiết kiệm được rất nhiều công sức và thời gian.

Cấp bách công tác tái quy hoạch sau sắp xếp

Sau bước chuyển mình mạnh mẽ để “sắp xếp lại giang sơn”, một nhiệm vụ quan trọng đặt ra là phải xây dựng lại các bản quy hoạch địa phương, trong đó có không ít quy hoạch địa phương từng được lập theo địa giới hành chính “cứng”.

Ngay sau khi chính quyền địa phương 2 cấp đi vào hoạt động từ 1/7, nhiều phường xã trên cả nước đã tổ chức thành công Đại hội Đảng bộ, hoạch định đường lối cho tương lai. (Trong ảnh: Các đại biểu tham dự Đại hội lần thứ I Đảng bộ các cơ quan Đảng phường Mỹ Hào, tỉnh Hưng Yên).

Giữ bền tinh hoa xưa

Ngày 30/6, trước thềm mô hình chính quyền hai cấp của 34 tỉnh, thành phố mới sau sáp nhập, tinh gọn trên cả nước chính thức đi vào hoạt động, Tổng Bí thư Tô Lâm đã có bài viết quan trọng “Sức mạnh của đoàn kết”.

Nhiều tỉnh, thành phố đã hoàn thành chương trình xóa nhà tạm.

Cả nước vì “mái ấm", vì nghĩa tình

Xóa nhà tạm, nhà dột nát là chủ trương có ý nghĩa quan trọng và nhân văn theo tinh thần Nghị quyết số 42-NQ/TW ngày 24/11/2023 của Trung ương, phấn đấu đưa Việt Nam trở thành quốc gia tiên phong trong chính sách xã hội và việc làm thỏa đáng, bền vững của Liên hợp quốc.

Đại biểu Quốc hội bấm nút thông qua Nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp. (Ảnh: DUY LINH)

Khi xã có “áo mới"

Ngày 16/6, với 100% đại biểu có mặt tán thành, Quốc hội đã biểu quyết thông qua Nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013 và dự thảo Luật Tổ chức chính quyền địa phương (sửa đổi).

Thủ tướng Phạm Minh Chính tại buổi phát động đợt thi đua cao điểm “500 ngày đêm thi đua hoàn thành 3.000 km đường bộ cao tốc”. Ảnh: Dương Giang-TTXVN

Thi đua - sức mạnh của dân tộc

Ngày 11/6/1948, giữa núi rừng Việt Bắc, Chủ tịch Hồ Chí Minh ra Lời kêu gọi thi đua ái quốc nhằm huy động sức người, sức của cho sự nghiệp kháng chiến, kiến quốc.

Đoàn viên công đoàn được mua sắm với giá ưu đãi tại siêu thị do Liên đoàn Lao động tỉnh Bình Thuận phối hợp tổ chức. (Ảnh Duy Tuấn)

Cải cách công đoàn - Tinh gọn để mạnh hơn

Việc dừng thu công đoàn phí đối với khoảng 2,6 triệu lao động hưởng lương ngân sách nhà nước và lực lượng vũ trang từ ngày 1/6 chính là bước đi chiến lược trong lộ trình cải cách tổ chức công đoàn, hướng tới một bộ máy tinh gọn, hiệu quả và sát thực tiễn hơn.

Quốc hội thảo luận tại hội trường về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của 5 đạo luật về tư pháp.

Bước tiến quan trọng của Nhà nước pháp quyền

Cùng với việc tổ chức lại mô hình chính quyền địa phương theo hai cấp, hệ thống tòa án nhân dân nói riêng và hệ thống các cơ quan tư pháp nói chung cần được tổ chức lại. Hàng loạt văn bản quy phạm pháp luật điều chỉnh vấn đề này vừa được trình Quốc hội trong khuôn khổ kỳ họp thứ chín.
Phụ huynh và giáo viên cần chủ động phòng ngừa bệnh chân tay miệng ở trẻ (Ảnh Bác sĩ BV Đống Đa cung cấp).

Trăm nghìn tỷ đồng và cuộc cải cách toàn diện

Chủ trương miễn viện phí toàn dân không chỉ là một chính sách nhân văn, mà còn là bước đột phá trong hệ thống an sinh xã hội, thể hiện cam kết của Đảng và Nhà nước trong việc chăm lo sức khỏe nhân dân.
Phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia là nền tảng cho phát triển khu vực kinh tế tư nhân, phát triển đất nước.

“Đột phá của đột phá”

Có một câu hỏi vang lên trong những ngày kỷ niệm nửa thế kỷ thống nhất nước vừa qua: Muốn đất nước vươn mình, giàu mạnh, thịnh vượng, chúng ta phải làm gì? Câu hỏi rất thực tiễn lại mang tính lý luận sâu sắc, vừa đặt ra yêu cầu, mục tiêu cấp bách trước mắt, vừa cho lâu dài.