Sự sống lại ươm mầm
Tại buổi triển lãm ảnh và ra mắt sách “Vươn lên thôn Làng Nủ” (NXB Thông tấn) do nghệ sĩ nhiếp ảnh Nguyễn Á tổ chức vừa diễn ra ở Thành phố Hồ Chí Minh sáng ngày 1/3, có 6 khách mời đặc biệt.
Là một trong 6 nhân vật đến giao lưu với bạn đọc và khách tham quan triển lãm, câu chuyện của chị Nguyễn Thị Kim (28 tuổi) khiến nhiều người xúc động. Mất người thân, nhà cửa bị san lấp hoàn toàn và chịu thương tật lẫn nỗi đau tinh thần suốt thời gian dài, nhưng với chị, việc có thể sống sót trong giây phút kinh hoàng ấy đã là điều may mắn nhất đời. Thời điểm dòng lũ cuốn trôi ngôi làng thân thương, khắp nơi toàn bùn nước, đất đá và tiếng cầu cứu, chị Kim nghĩ gia đình mình khó thoát khỏi cửa tử.
May mắn thay, ngay lúc tưởng chừng thôi hy vọng, mẹ con chị được cứu giúp, đưa vào trạm y tế chăm sóc vết thương. Ngày gặp lại chồng, nước mắt người vợ trẻ tuôn như mưa vì chị nghĩ anh đã qua đời trong cơn lũ dữ. May mắn một lần nữa xuất hiện.
Nửa năm trôi qua, những chỗ chấn thương thi thoảng đau âm ỉ, thân thể chằng chịt vết khâu, gương mặt không còn xinh đẹp như trước nhưng chị Kim vẫn lạc quan mở ra cánh cửa mới cho cuộc đời sau lằn ranh sinh tử. Chị được tạo điều kiện vào làm việc tại Nhà Văn hóa thôn Làng Nủ để ngày đêm lo hương khói cho các nạn nhân trong vụ sạt lở và kể chuyện phục vụ khách tham quan. Nhìn vào từng bức ảnh trong khu trưng bày, chị Kim nhớ như in ngày Làng Nủ yên bình, thời điểm đau thương và giai đoạn phục hồi sau mất mát. Là người trong cuộc, từng lời kể của chị khiến ai nghe cũng rơm rớm nước mắt. “Nhờ sự quan tâm của Nhà nước và sự giúp đỡ của cộng đồng, Làng Nủ thay da đổi thịt rồi. Bà con được cấp nhà mới, các em nhỏ có trường lớp khang trang gần nơi ở hơn. Thôn đang dần ổn định cuộc sống. Mọi người bắt đầu ra đồng gieo cấy. Đâu đó thi thoảng nghe những bản nhạc, câu hát tiếng Tày. Gia đình tôi cũng vậy, bước qua nỗi đau mất mát để làm lại từ đầu vì chung quanh còn bao người yêu thương”, chị Kim cho hay.
 |
Người dân Làng Nủ giao lưu tại lễ ra mắt sách và triển lãm ảnh “Vươn lên thôn Làng Nủ”. |
Ngồi cạnh mọi người, Trưởng thôn Làng Nủ Hoàng Văn Diệp thi thoảng lại ngước lên trời để nước mắt không rơi. Anh thấu hiểu nỗi đau, sự mất mát mà dân làng gánh chịu sau thiên tai nên luôn tìm cách đồng hành, sẻ chia. Điều đáng quý là từ trong mất mát, đau thương, mọi người lại thể hiện rõ sự kiên cường, không đầu hàng số phận. Anh không nhớ con số cụ thể từng lực lượng đến hỗ trợ bà con hay bao nhiêu tổ chức, cá nhân mở tấm lòng giúp đỡ. Chỉ biết rất rõ là ngay lúc cùng cực nhất, Làng Nủ không cô độc. Và khi cơn lũ qua đi, từng đôi vai choàng gánh, từng chiếc ôm được gửi trao cùng với bao hỗ trợ về vật chất, tinh thần sao cho bà con trong thôn sớm ổn định cuộc sống, vơi bớt nhọc nhằn.
Trưởng thôn Hoàng Văn Diệp chia sẻ: “Tất cả sự đồng hành, giúp đỡ, chúng tôi không bao giờ quên. Giờ là giai đoạn Làng Nủ bắt đầu làm lại mọi thứ. Tôi cũng đang nghĩ đủ cách để có thể tham mưu lên trên hướng hỗ trợ bà con phát triển sinh kế, tận dụng nguồn đất đai còn lại mà trồng trọt, chăn nuôi”.
Sau Thành phố Hồ Chí Minh, thời gian tới, nghệ sĩ nhiếp ảnh Nguyễn Á sẽ đưa sách và ảnh triển lãm đến trưng bày tại Hà Nội và Làng Nủ. Toàn bộ lợi nhuận từ việc bán sách sẽ được gửi tặng đến bà con Làng Nủ như một lời động viên chân thành từ tác giả.
Thôi thúc phải làm một điều gì...
Rạng sáng 10/9/2024, trận lũ quét kinh hoàng đã vùi lấp, xóa sổ gần 40 ngôi nhà tại thôn Làng Nủ, làm 67 người chết và mất tích cùng rất nhiều người bị thương... Với nghệ sĩ nhiếp ảnh Nguyễn Á, “Vươn lên thôn Làng Nủ” là cuốn sách lấy nhiều mồ hôi, công sức và cả nước mắt của anh trong mấy chục năm cầm máy.
Để hoàn thành cuốn sách và chọn ra 42 ảnh, bộ ảnh đặc sắc nhất trưng bày tại triển lãm lần này, anh đã đến Làng Nủ tổng cộng 11 lần trong gần 5 tháng. “Khi tôi đến nơi, Làng Nủ hoang tàng sau trận lũ quét, mọi thứ quá bi thảm! Tôi nghĩ rằng mình không thể làm cuốn sách để đưa vào những câu chuyện như vậy, buồn lắm! Ban đầu, tôi dự định chụp ảnh bổ sung cho kho tư liệu chứ hoàn toàn không nghĩ đến làm sách. Thế nhưng càng tiếp xúc với bà con và lực lượng cứu hộ, tôi lại nảy ra suy nghĩ mình phải làm gì đó cho sự hồi sinh nơi đây, nơi mà tình tương thân tương ái thể hiện rõ nét trong từng mất mát, thương đau. Vậy là tôi cứ đi đi, về về, tới nhiều nơi để ghi lại những hình ảnh ý nghĩa. Tôi muốn cộng đồng thấy tình cảm, nghĩa cử của tất cả người dân dành cho Làng Nủ”, nghệ sĩ nhiếp ảnh Nguyễn Á kể lại.
Sách ảnh “Vươn lên thôn Làng Nủ” dày hơn 200 trang, chia làm 5 phần: Những ngày đau thương không lường trước; Hy vọng mong manh và tình quân dân trong cơn bão lũ; Những sẻ chia ấm áp tình người; Sau cơn mưa trời lại sáng và Mùa xuân đầu tiên. Nguyễn Á nói, khi chọn hình ảnh để làm sách, anh đắn đo rất nhiều. Bằng mọi giá phải truyền tải cho đúng thông điệp về sự ngưỡng mộ anh dành cho tinh thần vươn lên của bà con Làng Nủ và tình thương yêu mọi người gửi gắm trọn vẹn nơi đây. Để hoàn thành phần cuối của sách mang tên “Mùa xuân đầu tiên”, Tết Ất Tỵ vừa qua, Nguyễn Á quyết định đến thăm Làng Nủ trong nhiều ngày liền. Anh ghé thăm, chúc Tết và cùng mọi người đón một mùa xuân đặc biệt sau nhiều tháng nỗ lực dựng xây từ đống đổ nát. Nhìn vườn rau mướt xanh, từng đám mạ non được che chắn kỹ càng hay mấy khóm hoa khoe sắc tại khu tái định cư của bà con trong ngày đầu năm mới, anh tin, sự sống đang nảy mầm từ niềm tin vào tương lai tươi sáng. Cuộc sống đang hồi sinh tại Làng Nủ.
