Có những lựa chọn riêng
Không giống như thế hệ trước luôn tìm kiếm những công việc có sự ổn định về thu nhập sau khi ra trường, ngược lại gen Z sẵng sàng mạo hiểm theo đuổi những công việc phù hợp sở thích và đề cao giá trị cá nhân. Vì những lý do đó mà những câu nhận xét “mặc định” như “có cái tôi cao”, “hay nhảy việc”, “không chịu khó chịu khổ” và rất nhiều cụm từ khác vô hình trung được dành cho lứa nhân sự thế hệ mới này khi họ bắt đầu gia nhập thị trường lao động.
“Mình vẫn còn trẻ nên muốn thử sức nhiều và từ đó có thể phát triển bản thân tốt hơn nên hiện tại mình chưa muốn gắn kết tại một công ty nào để tìm kiếm sự ổn định”, Thế Anh, 23 tuổi, vừa tốt nghiệp Trường đại học Kinh tế quốc dân đang làm cộng tác viên cho một công ty truyền thông, cho biết.
Còn Hương Giang, 21 tuổi, theo học ngành tài chính ngân hàng nhưng chọn làm part-time ở vị trí tuyển dụng nhân sự cho một công ty với mức lương thấp hơn nếu đi làm đúng với chuyên ngành học. “Giai đoạn đầu của tìm việc, mình muốn có môi trường làm việc thoải mái, đồng nghiệp vui vẻ, sếp tâm lý cho mình phát triển kỹ năng và chuyên môn nên chọn việc này”, Giang giải thích.
“Nghiên cứu gen Z Việt Nam” do Viện Nghiên cứu đời sống và con người khu vực Đông Nam Á Hakuhodo công bố vào tháng 4/2022 cho biết, có bốn điểm không hài lòng về lao động gen Z từ nhiều công ty tuyển dụng gồm: “không có tinh thần trách nhiệm trong công việc”, “sống dễ dãi và thoải mái”, “không chịu lắng nghe hướng dẫn hoặc ý kiến của các thế hệ khác” và “điện thoại thông minh không thể tách rời”.
Tuy nhiên, không phải đó là số đông. Hoàng Anh, Trường đại học Khoa học tự nhiên, Đại học Quốc gia Hà Nội cho biết gen Z luôn gặp áp lực trong những ngày đầu công sở. “Thay vì chỉ bảo và giúp người mới phát triển, những đồng nghiệp làm việc lâu năm thường chọn cách chèn ép và giao việc không đúng với vị trí ứng tuyển. Bản thân mình rất trân trọng những lời chia sẻ từ người đi trước nhưng để thực tiễn vào môi trường công việc thì quá khó, vì thế hệ bọn mình đang phải chịu áp lực trước sự thành công của những người đồng trang lứa”, Hoàng Anh tâm sự.
Báo cáo “Gen Z và môi trường công sở ở Việt Nam” do Decision Lab and Dreamplex, thực hiện vào tháng 9/2021 cho thấy thế hệ lao động này được thu hút mạnh mẽ nếu khi đi làm được học hỏi kỹ năng mới (32%), học kiến thức mới (22,6%). Mức lương chỉ chiếm vị trí quan trọng thứ 3, với gần 19% gen Z cho biết họ cân nhắc yếu tố này khi nộp đơn xin việc.
Sống hết mình với đam mê
Trong một cuộc khảo sát của LinkedIn hồi tháng 2/2022, 80% số người lao động thế hệ Z (gen Z) đang tìm việc cho biết mối quan tâm hàng đầu của gen Z là công việc phải giúp họ thỏa mãn đam mê, đáp ứng nhu cầu được tôn trọng và dung nạp những trải nghiệm đặc sắc.
Hà Vân, 24 tuổi, đã tốt nghiệp đại học tâm sự: “Mình đã từng trải nghiệm nhiều công việc trong quãng thời gian là sinh viên, tuy nhiên bản thân mình luôn muốn được gắn bó với một môi trường mà sếp tâm lý, đồng nghiệp không cực đoan, một nơi mà sức khỏe tinh thần của mình được bảo đảm. Vì vậy, một môi trường văn hóa, hỗ trợ và làm việc theo nhóm để giảm căng thẳng và đặc biệt là có chính sách về sức khỏe tinh thần như khám sức khỏe định kỳ, du lịch cùng nhau sẽ thu hút giới trẻ nhiều hơn một nơi trả mức lương cao nhưng đầy áp lực”.
Theo các chuyên gia giáo dục, gen Z là thế hệ sinh ra và lớn lên trong môi trường internet phát triển, có định hướng công việc cho bản thân từ rất sớm nên đôi khi họ bị mất phương hướng trong cuộc sống nhưng cũng chính họ là những người cần mẫn nhất trong việc tìm ra lối đi phù hợp bản thân. Gen Z chấp nhận sự thay đổi và không ngại làm việc. Họ là những người tháo vát và sáng tạo, bất cứ lúc nào cũng có thể đưa ra những ý tưởng khá độc đáo. Lắng nghe và đưa ra cái nhìn tích cực hơn cũng là điều mà các nhà tuyển dụng nên làm đối với thế hệ mới này, không chỉ vì sự phát triển của công ty mà còn vì khả năng cạnh tranh với quy mô phát triển toàn cầu.
