Các tác phẩm của Henryk Sienkiewicz tràn đầy tinh thần dân tộc, lòng yêu chính nghĩa và công lý, thấm đẫm tình yêu thương con người. Trong di sản đồ sộ của Henryk Sienkiewicz, tiểu thuyết “Trên sa mạc và trong rừng thẳm” là tác phẩm viết cho thiếu nhi ra đời năm 1911, đã nhận được sự nồng nhiệt yêu mến của hàng triệu độc giả Ba Lan và nhiều nước trên thế giới.
Truyện là một chuyến phiêu lưu dài băng qua sa mạc rồi vào rừng thẳm của hai em nhỏ, cậu bé Stas mười bốn tuổi và cô bé Nell tám tuổi. Hai đứa trẻ, hôm ấy còn rất háo hức để đi gặp những người cha của mình, lại bất ngờ phát hiện bản thân đang ngồi trên lưng đàn lạc đà lao như cơn lốc vào sa mạc ngút ngàn cát và nắng. Stas hiểu ra, em cùng Nell đã bị bắt cóc, và rằng hành trình phía sau này sẽ có vô vàn khó khăn thử thách, từ con người, từ thiên nhiên, từ sự đơn độc. Nell cần em bảo vệ, còn em thì sẵn sàng làm tất cả để đưa Nell về nhà. Bằng lối hành văn tài hoa, trí tưởng tượng phong phú, tác giả đã phác họa nên sa mạc Sahara, rừng thẳm, núi đá, hồ nước, các địa điểm thậm chí chưa ai biết tới, với toàn bộ sự bí ẩn, nguy hiểm của chúng, từ đó nổi bật lên lòng quả cảm, bản lĩnh của những cô cậu bé bộ hành.
Nổi bật nhất trong cuốn sách có lẽ là chú bé Stas, một đứa trẻ mới chỉ 14 tuổi thôi nhưng can trường, hiểu biết. Đứa trẻ Ba Lan ấy lớn lên với niềm hãnh diện về dòng máu anh hùng dân tộc, nay được rèn giũa dưới khắc nghiệt của sa mạc, càng thêm phần mạnh mẽ và quyết đoán. Sự đe dọa đến tính mạng của em cùng cô bạn nhỏ - thật may, cũng thật đáng trân trọng - không thể làm em gục ngã, càng không thể khiến em ngừng hy vọng về việc đưa Nell đoàn tụ với gia đình. Stas đã giúp người đọc tin rằng: chừng nào bản thân còn có khát vọng, còn có người để bảo vệ, còn có nơi để về thì chừng ấy con người vẫn có thể cố gắng và tiếp tục phát triển nghị lực, chiến thắng gian khó, hiểm nguy.
Tiểu thuyết “Trên sa mạc và trong rừng thẳm” (NXB Kim Đồng) tựa như bản tráng ca về khát vọng sống cao đẹp, lòng quả cảm chinh phục hiểm nguy, chiến thắng bất công, đồng thời phác họa nên thiên nhiên hoang dã kì vĩ và bí ẩn, chắc chắn sẽ còn được nhiều thế hệ độc giả đón đọc và yêu mến.
