Vụ dàn xếp đắt giá

Cuối tuần qua, hãng dược phẩm Johnson&Johnson (J&J) của Mỹ đã đề xuất trả khoản tiền lên tới gần 9 tỷ USD để giải quyết những vụ kiện tụng kéo dài nhiều năm qua, liên quan cáo buộc các sản phẩm phấn rôm của hãng có chứa chất gây ung thư. Công ty này từng tuyên bố rằng, những khiếu kiện của khách hàng “chỉ mang tính suy đoán và thiếu căn cứ khoa học”.
0:00 / 0:00
0:00
Các sản phẩm của J&J quen thuộc với người tiêu dùng thế giới. Ảnh: AFP
Các sản phẩm của J&J quen thuộc với người tiêu dùng thế giới. Ảnh: AFP

Theo CNN, J&J đã đồng ý trả 8,9 tỷ USD cho hàng chục nghìn người tiêu dùng từng kiện hãng này vì sản xuất các sản phẩm phấn rôm chứa bột talc. Bột talc dưới dạng đá tự nhiên có chứa amiang, là chất có thể gây ung thư. Loại bột này được sử dụng trong hàng nghìn sản phẩm mỹ phẩm như phấn rôm trẻ em, phấn phủ cơ thể và mặt ở người lớn do khả năng hút ẩm, giúp giữ làn da khô ráo, mỏng mịn và mềm mại.

Thỏa thuận chi trả này được đưa ra sau một cuộc chiến pháp lý kéo dài hàng thập kỷ giữa luật sư của nguyên đơn và nhà sản xuất. J&J cho biết, khoản tiền này nếu được một tòa án ở Mỹ thông qua, sẽ giải quyết một cách công bằng và hiệu quả tất cả các khiếu nại phát sinh từ các vụ kiện hiện tại và kể cả trong tương lai liên quan bột talc. Theo đại diện của J&J, khoản tiền sẽ được thanh toán dần trong 25 năm. Nếu thỏa thuận được thông qua, đây sẽ là vụ giải quyết trách nhiệm sản phẩm lớn nhất của một doanh nghiệp.

Trong một tuyên bố với truyền thông, nhóm luật sư đại diện cho gần 70.000 nguyên đơn mô tả thỏa thuận này là bước ngoặt, gọi đây là “chiến thắng lớn đối với hàng chục nghìn phụ nữ mắc bệnh ung thư” do các sản phẩm của J&J. Trong khi đó, một số luật sư phản đối thỏa thuận, cho rằng đó là điều bất lợi đối với các nạn nhân. “8,9 tỷ USD nghe có vẻ là số tiền lớn, nhưng khi chia ra thì nó chẳng đáng bao nhiêu đối với những người chịu thiệt hại”, một luật sư chịu trách nhiệm 10.000 đơn kiện J&J cho biết.

Mặc dù đưa ra con số lớn nhằm dàn xếp các đơn kiện, song J&J vẫn phủ nhận các cáo buộc, cho rằng phía nguyên đơn là “cảm tính và thiếu khoa học”. Erik Haas, Phó Chủ tịch phụ trách tranh tụng toàn cầu của công ty, khẳng định thỏa thuận dàn xếp không đồng nghĩa hãng thừa nhận hành vi sai trái. Tuy nhiên, việc tham gia vào vụ kiện trong hệ thống tòa án dân sự sẽ mất nhiều thập kỷ và gây ra chi phí đáng kể cho công ty. “Cách giải quyết này vừa công bằng, vừa hiệu quả hơn. Nó cho phép người khiếu nại được bồi thường kịp thời, đồng thời giúp công ty tiếp tục các cam kết tích cực tới sức khỏe cộng đồng”, ông Haas nhấn mạnh.

Theo CNN, J&J xuất hiện trên thị trường lần đầu vào năm 1894. Kể từ đó, phấn rôm của công ty này đã trở thành sản phẩm biểu tượng cho nhãn hàng thân quen của nhiều gia đình. Tuy nhiên, năm 2012, hãng này nhận hàng nghìn đơn kiện, trong đó các nguyên đơn cáo buộc họ mắc bệnh ung thư sau thời gian sử dụng một số sản phẩm của hãng. Công ty từng phải bồi thường 100 triệu USD cho một phụ nữ ở Mỹ. Năm 2015, hãng cũng mất thêm hàng trăm triệu USD cho các vụ kiện.

Trước tình hình đó, J&J viện dẫn các thử nghiệm khoa học trong nhiều thập niên chứng minh bột talc an toàn và không chứa amiang. Tuy nhiên, một cuộc điều tra của Reuters năm 2018 cho thấy, J&J đã biết đến sự hiện diện của amiang trong các sản phẩm chứa bột talc. Các ghi chép nội bộ công ty cùng các cuộc thử nghiệm cho thấy từ năm 1971 đến những năm đầu thế kỷ 21, bột talc nguyên chất và các sản phẩm bột thành phẩm của J&J đều dương tính với lượng nhỏ amiang.

Đối mặt các đơn kiện rầm rộ, năm 2020, J&J thông báo dừng bán phấn rôm được sản xuất từ bột talc tại Mỹ và Canada do nhu cầu đối với sản phẩm này giảm mạnh. Tại thời điểm sản phẩm phải rút khỏi các quầy hàng tại Mỹ, phấn rôm của J&J chiếm 0,5% doanh thu của hãng tại thị trường này. Đến nay, sau khi đánh giá lại danh mục sản phẩm trên toàn cầu, J&J quyết định chuyển sang sản xuất phấn rôm của trẻ em từ tinh bột ngô.