Trong bối cảnh đó, mô hình Đội dân phòng cơ động tuyên truyền, phòng, chống tội phạm, tệ nạn xã hội tuyến biên giới tại phường Hà Tiên đã nổi lên như một sáng kiến hiệu quả, góp phần giữ vững bình yên cho vùng đất này.
Mô hình Đội dân phòng cơ động tại phường Hà Tiên được thành lập nhằm xây dựng và nhân rộng các điển hình tiên tiến trong phong trào toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc. Mô hình này bắt nguồn từ nhu cầu thực tiễn tại địa bàn biên giới, nơi lực lượng chuyên trách cần sự hỗ trợ chặt chẽ từ cộng đồng để nắm bắt và xử lý kịp thời các diễn biến phức tạp. Các thành viên tham gia là những người có uy tín trong đồng bào dân tộc Khmer, hoạt động trên tinh thần tự nguyện, không lương hay trợ cấp, nhưng luôn sẵn sàng phối hợp với Công an phường, Bộ đội Biên phòng và lực lượng an ninh cơ sở.
Hoạt động của đội tập trung vào ba trụ cột chính: tuần tra kiểm soát, tuyên truyền pháp luật và nắm tình hình cơ sở. Cụ thể, dưới sự hướng dẫn của cảnh sát khu vực, các thành viên tham gia tuần tra nhân dân định kỳ, tuyên truyền trực tiếp tại các hộ dân và tổ nhân dân tự quản, đồng thời cung cấp thông tin kịp thời về các biểu hiện nghi vấn như trộm cắp, cướp giật hay xuất nhập cảnh trái phép. Sự linh hoạt trong hoạt động, kết hợp giữa tuần tra cơ động và tuyên truyền sâu sát, đã biến đội thành "cánh tay nối dài" của lực lượng công an, góp phần xây dựng một "lá chắn" vững chắc tại tuyến biên giới.
Trong bối cảnh thực hiện chính quyền địa phương hai cấp mô hình Đội dân phòng cơ động mang ý nghĩa thực tiễn sâu sắc, thể hiện sự đổi mới trong quản lý an ninh cơ sở: vừa huy động tối đa nguồn lực cộng đồng, giảm gánh nặng cho lực lượng chuyên nghiệp vừa tăng cường sự gắn kết giữa chính quyền với nhân dân.
Đội dân phòng cơ động đã phát huy hiệu quả trên thực tiễn thể hiện rõ ở việc mô hình giúp lấp đầy khoảng trống trong giám sát biên giới. Các thành viên đội, với lợi thế am hiểu địa bàn và ngôn ngữ địa phương, đã phát huy hiệu quả trong việc vận động đồng bào Khmer chấp hành pháp luật, không tiếp tay cho tội phạm. Qua các cuộc tuyên truyền, đội đã hướng dẫn người dân cài đặt định danh điện tử VNeID và thực hiện dịch vụ công trực tuyến, góp phần thực hiện Đề án số 06 của Chính phủ về chuyển đổi số. Không chỉ phòng ngừa tội phạm, mô hình này còn thúc đẩy phát triển kinh tế-xã hội, xây dựng địa bàn "không ma túy" và an toàn phòng cháy chữa cháy, kết hợp an ninh với an sinh xã hội.
Năm 2025, hoạt động của Đội dân phòng cơ động tại phường Hà Tiên đã đạt kết quả tích cực: Đội đã tham gia 175 cuộc tuần tra nhân dân với 1.039 lượt thành viên, góp phần giải tán 5 nhóm thanh thiếu niên tụ tập đêm khuya và 2 điểm đánh bạc nhỏ lẻ. Bên cạnh đó, đội phối hợp với Cảnh sát khu vực mời gọi, cảm hóa và giáo dục 69 đối tượng các loại, phát hiện 12 lượt đối tượng sử dụng ma túy trái phép, đồng thời hỗ trợ đưa 12 đối tượng đi cai nghiện bắt buộc.
Về mặt tuyên truyền, đội tổ chức 472 cuộc tại các điểm họp tổ nhân dân tự quản và hàng trăm cuộc trực tiếp tại hộ dân, tập trung vào kiến thức pháp luật, thủ đoạn lừa đảo mạng, vi phạm xuất nhập cảnh và phòng chống hàng cấm. Đội đã kịp thời cung cấp 35 lượt thông tin về an ninh trật tự và cư trú cho lực lượng công an, giúp giải quyết các vụ việc ngay tại cơ sở mà không để phức tạp lan rộng.
Ngoài ra, các thành viên còn tham gia hỗ trợ ngày công lao động trong 5 căn nhà thuộc chương trình xóa nhà tạm tại biên giới, đồng thời tích cực trong các hoạt động phong trào địa phương. Những kết quả này không chỉ góp phần giảm tội phạm mà còn nâng cao ý thức tự phòng, tự quản của nhân dân.
Ông Si Phon, Đội trưởng Đội dân phòng cơ động chia sẻ: các thành viên trong đội chủ động nắm bắt các vấn đề phát sinh tại khu dân cư để có cách thức tuyên truyền, tháo gỡ kịp thời. Các thành viên cũng phát huy sự sáng tạo, linh hoạt, tuyên truyền trực tiếp và gián tiếp. Có khi ngồi chơi nói chuyện thăm hỏi bà con ông cũng tranh thủ tuyên truyền, miễn sao đạt được hiệu quả tốt nhất.
Ông Lâm Đoạn, một thành viên của Đội dân phòng cho biết, Đội làm việc không quản giờ giấc. Anh em trong Đội có lợi thế là người dân tộc, hiểu biết về văn hóa, về phong tục tập quán, đường đi lối lại nên có cách thức tuyên truyền phù hợp, nói là bà con nghe theo.
Các thành viên đội đã tuyên truyền cụ thể về các thủ đoạn như thuê vận chuyển hàng lậu, ma túy qua đường mòn, lừa gạt phụ nữ và trẻ em với chiêu bài "việc nhẹ, lương cao", hay tổ chức xuất nhập cảnh trái phép. Điều này không chỉ giúp người dân cảnh giác mà còn khuyến khích họ báo cáo kịp thời cho cơ quan chức năng. Mô hình cũng đã góp phần vào các đợt cao điểm, như tấn công trấn áp tội phạm dịp kỷ niệm 50 năm Ngày Giải phóng miền nam, thống nhất đất nước; 135 năm Ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh, 80 năm thành lập nước hay chuẩn bị cho Đại hội Đảng bộ các cấp, tiến tới Đại hội XIV của Đảng.
Trung tá Châu Văn Nát, cảnh sát khu vực khu phố Xà Xía, phường Hà Tiên thường xuyên đồng hành với các hoạt động của Đội dân phòng cơ động cho biết: Bà con trong vùng sau khi được trực tiếp Đội dân phòng tuyên truyền, vận động đã nghiêm túc tuân thủ chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước, an ninh trật tự trên địa bàn giữ ổn định.
Để tiếp tục phát huy hiệu quả của mô hình Đội dân phòng cơ động tại phường Hà Tiên, theo ông Si Phon, công tác nhân sự cần tiếp tục được kiện toàn, với việc rà soát và vận động thêm thành viên nhiệt huyết từ cộng đồng, cùng với đó rất cần có sự hỗ trợ kịp thời từ cơ quan chức năng như xăng xe cho thành viên khi làm nhiệm vụ.
Song song đó, công an phường cần tăng cường hướng dẫn về nội dung tuyên truyền, cung cấp thông tin về thủ đoạn mới của tội phạm và số điện thoại liên lạc khẩn cấp. Đồng thời, tập trung vào việc nâng cao ý thức chấp hành pháp luật trong cộng đồng, tích cực tố giác tội phạm, góp phần củng cố vững chắc an ninh trên địa bàn cũng như khu vực biên giới.
